Centralnie Na Wschód

03/04/2023

XX odcinek Centralnie Na Wschód!

"Kazachskie stepy. Ziemie przeklęte?". To tytuł książki mojego dzisiejszego gościa, Krzysztofa Renika. Dziennikarza, pisarza i publicysty. Wieloletniego korespondenta Polskiego Radia, znawcy indyjskiego teatru i dokumentalisty.

Razem wybieramy się do Kazachstanu. Odwiedzimy zjawiskowo piękne stepy, zastanowimy się nad tym, co dziś znaczy być Kazachem i dokąd zmierza Kazachstan. Porozmawiamy o Polakach żyjących w tym odległym kraju i zahaczymy też o inne państwa regionu.

Zapraszam!

https://www.youtube.com/channel/UCvIasNGz8Jo-i0nWGTEBNrg
https://open.spotify.com/episode/3WOYcn51n8ihHgd9OgDQQK?si=64cdc4c6aef24274

Iran, Afganistan, Azja Środkowa, Mongolia... Dokądkolwiek nogi poniosą. Byle dalej, byle na Wschód. Centralnie Na Wschód.Podróże, kultura, polityka, społecze...

13/03/2023

Wyprawa Szlakiem Jedwabnym!

W tym odcinku odwiedzimy tętniące życiem metropolie, namioty nomadów i karawanseraje. Zajrzymy do warsztatów rzemieślników, przymierzymy jedwabne stroje dawnych mieszkańców Samarkandy, odwiedzimy bazary i założymy turkmeńskie kosztowności. W tę niesamowitą podróż zabierze nas Karolina Krzywicka z Muzeum Azji i Pacyfiku im. Andrzeja Wawrzyniaka. Zapraszam!

https://www.youtube.com/watch?v=gCnezuTAJ3g
https://open.spotify.com/episode/3r71KV66NhEuyzR8YvZlAd?si=12692ccfa8ee4699

Wybierzmy się na wyprawę Szlakiem Jedwabnym! W tym odcinku odwiedzimy tętniące życiem metropolie, namioty nomadów i karawanseraje. Zajrzymy do warsztatów rze...

04/03/2023

Odkryjmy tajemniczy świat mistycznych spektakli!

Tym razem wybieramy się do Indii, gdzie w trudno dostępnych osadach odległej Kerali, pod osłoną nocy rozgrywają się niesamowite przedstawienia. Subtelnym językiem pozbawionym słów opowiadają one starożytne historie z indyjskich eposów.

Nie jest łatwo przeniknąć do hermetycznego kręgu artystów teatru kathakali. Wśród nielicznych, którym się to udało, są moi dzisiejsi goście. Elżbieta Dziuk-Renik i Krzysztof Renik odpowiedzieli mi o tej niezwykłej 3sztuce podczas retrospektywy swoich filmów dokumentalnych w Muzeum Azji i Pacyfiku im. Andrzeja Wawrzyniaka . Zapraszam do intrygującego świata fascynujących przedstawień!

https://www.youtube.com/watch?v=Oi3KDMg1lSY&t=3s
https://open.spotify.com/episode/3znrpInM1mhsk6IS3cOfU2?si=13e3cc8b92824e0d

Odkryjmy tajemniczy świat mistycznych spektakli! Tym razem wybieramy się do Indii, gdzie w trudno dostępnych osadach odległej Kerali, pod osłoną nocy rozgryw...

25/02/2023

Nowy odcinek!

Najmniejsza mniejszość etniczna w Polsce, czyli Karaimi.

Wyznają judaizm, mówią językiem turkijskim i nie pogardzą... Krupnikiem. Jak zasłużyli się Rzeczpospolitej? Dlaczego spędzali soboty w ciemności? Co stało się z ogórkami trockimi?

O Karaimach rozmawiam dr Anna Sulimowicz-Keruth z Wydział Orientalistyczny Uniwersytetu Warszawskiego.

https://www.youtube.com/watch?v=SPJeNzs-AhY
https://open.spotify.com/show/2xx2r96BjqFLJrMAW37qz0?si=eed154de63264f91

Najmniejsza mniejszość etniczna w Polsce, czyli Karaimi. Wyznają judaizm, mówią językiem turkijskim, i nie pogardzą... Krupnikiem. Jak zasłużyli się Rzeczpos...

08/02/2023

„Gdzie góry dotykają nieba”

Czyli pierwszy w historii album fotograficzny o Kirgistanie. Jego autorem jest mój – póki co – ostatni gość, Brat Damian Wojciechowski SJ . W najnowszym odcinku podcastu rozmawiamy m.in. właśnie o tym wydawnictwie. A także o Dziecięcym Ośrodku Wypoczynkowo-Rehabilitacyjnym nad jeziorem Issyk-kul, na rzecz którego przekazywany jest dochód ze sprzedaży albumu.

Więcej informacji znajdziecie na stronie: http://rhetos.istore.pl/pl/p/Kirgistan.-Gdzie-gory-dotykaja-nieba-Damian-Wojciechowski-SJ/23072096?fbclid=IwAR1ndSBXJJs37hfvBYmbmHBdT0fkeHOdULEZKZ5RWx7U5Hz2-ufbCLKrmn8

Strona ośrodka: https://issykcenter.kg/?page_id=46&lang=pl

Strona mojego gościa: http://www.tienszan.jezuici.pl

Pierwszy w historii album fotograficzny o Kirgistanie, autorstwa jezuity Damiana Wojciechowskiego,

06/02/2023

Jak poskromić krewkiego mułłę i jak radzić sobie z chorobą wysokościową? A także skąd wziąć konia i dlaczego raczej nikt nam go nie da? O kowbojach i dżygitach, a także o małych astronomach, pomaganiu dzieciom oraz pięknie i problemach Kirgistanu. O tym właśnie rozmawiam z przewodnikiem górskim i fotografem, jezuitą Brat Damian Wojciechowski SJ.
Zapraszam!

https://www.youtube.com/watch?v=8OsvW9AdOEs
https://open.spotify.com/episode/3fyonJZWRQjfR1lw6xffB1?si=bba2ca3f204b4fe5

02/02/2023

Centralnie Na Wschód możecie słuchać teraz także na Apple Podcasts: https://podcasts.apple.com/pl/podcast/centralnie-na-wsch%C3%B3d/id1669322272

A nowy odcinek już w ten weekend.
Bądźcie czujni😜

‎Society & Culture · 2023

27/01/2023

Nowy odcinek właśnie wjeżdża!

Jak jeden drobny znaczek może zamienić pokojowy pochód w zamieszki, o krewetkowej abstrakcji, kaligrafii, grze na cytrze chińskiej (guqin) muzyce orientu i półrocznym pobycie w Chinach. A także o tym, za co brał pieniądze od chińskiego rządu, opowie Krzysztof Władysław Zuber. Autor programu Raga Lehestani, którego możecie słuchać w Akademickim Radiu Luz.
Zapraszam!

Przy okazji zachęcam do obejrzenia galerii zdjęć i filmów z podróży mojego gościa w filmiku z podcastem.

RAGA LEHESTANI: https://radioluz.pl/ramowka/raga-lehestani/
https://www.youtube.com/watch?v=90aSKFxrjxs
https://open.spotify.com/show/2xx2r96BjqFLJrMAW37qz0?si=e44b1e9b60b94013

22/01/2023

Raga Lehestani, czyli zaprzyjaźniona audycja o muzyce orientu. Zdecydowanie polecam! Dziś do posłuchania na żywo o 23:00 w Akademickim Radiu Luz lub nieco mniej na żywo - kiedykolwiek indziej ;) Dodam, że oprócz muzyki w programie usłyszycie całą masę ciekawostek dotyczących kultury, historii i literatury. Autor nie tylko przybliża tło i kontekst omawianych utworów, ale wręcz przepuszcza je przez interpretacyjną wyżymaczkę, i dzięki temu muzyka wciągnie Was do króliczej nory. Po nutach do kłębka - naprawdę warto :)

(W dzisiejszej audycji – księżycowy nowy rok: chińska poezja, indyjska wiosna, perska astrologia. Niedziela 22. stycznia 23:00. Radio LUZ Wrocław 91,6MHz, stream na www.radioluz.pl )

15/01/2023

Toguz Korgool, czyli jak nomadzi łamią sobie głowę

Algerba nomadów, logiczne łamanie głowy i mały Kirgistan w Polsce.
O narodowym sporcie Kirgizów - toguz koorgol, o tym, kto naprawdę pociąga za sznurki i jak to jest być Kirgizką nad Wisłą opowiada dr Gulzat Kokoeva.
Zapraszam!

https://www.youtube.com/watch?v=cZWlEq_07JI
https://open.spotify.com/episode/4hmuGVDZgG5KiPFhQVAdUQ?si=3cb1bc22889e4495

Algebra nomadów, logiczne łamanie głowy i namiastka Kirgistanu w Polsce. O narodowym sporcie Kirgizów - toguz koorgol, o tym, kto naprawdę pociąga za sznurki...

13/01/2023

Wiecie, co nomadzi robią, gdy akurat nie wędrują? Łamią sobie głowę. A służy im do tego gra toguz koorgol, zwana też "algebrą nomadów".

"Dziewięć Kulek", bo to właśnie oznacza nazwa tej powstałej w I tysiącleciu naszej ery gry, to sport narodowy Kirgizów. Grają oni w nią już od małego, w szkołach i licznych klubach. Zawodnicy stają ze sobą w szranki podczas rozmaitych turniejów i imprez sportowych, a na zwycięzców czekają nie tylko splendor i chwała, ale też nie byle jakie nagrody.

Logiczna gra planszowa toguz koorgol zjednała sobie jednak serca nie tylko Kirgizów, ale również mieszkańców całego świata. Kluby zrzeszające jej miłośników działają pod wieloma szerokościami geograficznymi, a turnieje rozgrywane są na całym globie. A czy wiecie, że istnieje również polski klub wielbicieli "algebry nomadów"? Dość powiedzieć, że jego członkowie brali udział w mistrzostwach toguz koorgol w kraju i za granicą. A sama gra została wpisana na listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego (UNESCO).

A! Dodajmy jeszcze, że jeśli chodzi o możliwą liczbę kombinacji, toguz koorgol podobno znacznie przewyższa szachy. Bez kieszonkowego komputera kwantowego może nie być łatwo.

Jeżeli zaciekawił Was ten temat, mam dobrą wiadomość - o toguz korgool więcej usłyszycie już niebawem, w kolejnym odcinku Centralnie Na Wschód. A tymczasem odsyłam Was do strony polskiego klubu toguz koorgol - http://www.toguzkorgool.com/.

https://www.youtube.com/watch?v=1ij2lyyBMME

UNESCO: Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity - 2020URL: https://ich.unesco.org/en/RL/01597Description: Traditional intelligenc...

12/01/2023

Straight Outta Ulaanbaatar

Alkoholizm, przemoc domowa, korupcja i codzienna walka A czasem też trochę gangsterskiego sznytu i Czyngis-Chana. Chyba mało kto wie, że we współczesnej Mongolii króluje rap, a kultura hip-hopowa podbija serca młodego pokolenia (w kraju, w którym większość ludzi ma mniej niż 19 lat). Przy akompaniamencie bitu młodzi wyrażają swoje obawy i troski związane z życiem w kraju, który nie tak dawno temu znalazł się na dziejowym zakręcie i po upadku ZSRR wypłynął na nieznane wody.
Zafascynowany tym fenomenem brytyjski fotograf Alex de Mora wyruszył ku odległym stepom, by osobiście usłyszeć głos dochodzący z jurt na obrzeżach Ułan Bator. Owocem jego prac jest książka zatytułowana "Straight Outta Ulaanbaatar" oraz film pod tym samym tytułem. Dodajmy, że fenomen mongolskiego rapu i związanej z nim kultury dostrzegli też tamtejsi politycy, którzy czasem próbują przekabacić artystów i zrobić z nich tuby swojej propagandowe.

Więcej na ten temat znajdziecie w zamieszczonym artykule.

https://youtu.be/jbAugQ2r4XY

https://www.huckmag.com/art-and-culture/music-2/ulaanbaatar-mongolia-vibrant-hip-hop-scene/

"Straight Outta Ulaanbaatar"Director: Alex de MoraDOP: Blue LaybourneEditor: Matt KitchinColourist: Tim Smith @ CheatCamera Assistant: Joel CooperSound Desig...

30/12/2022

Jako że ostatnio dzięki Laura Świątek wybraliśmy się do Kirgistanu, postanowiłem podzielić się z Wami częścią moich fotograficznych wspomnień z tego malowniczego kraju :)

Być może umilą Wam nieco oczekiwanie na nowy odcinek Centralnie Na Wschód, który pojawi się... Już jutro :)

Zapraszam :)

25/12/2022

W święta do Kirgistanu!

O największym temacie tabu w Kirgistanie, o jurtach, przemianach, kulcie dziewictwa i kirgiskich macho. A także o wielu innych sprawach, opowiada podróżniczka, wolontariuszka i osoba ciekawa świata - Laura Świątek.

Zapraszam na wyprawę!

https://www.youtube.com/watch?v=9TnUR9ESnpQ
https://open.spotify.com/show/2xx2r96BjqFLJrMAW37qz0?si=ce74f893b81544c1
https://www.deezer.com/pl/show/5540857

O największym temacie tabu w Kirgistanie, o jurtach, przemianach, kulcie dziewictwa i kirgiskich macho. A także o wielu innych sprawach, opowiada podróżniczk...

21/12/2022

Centralnie Na Wschód dostępne jest teraz także w Google Podcasts:
https://podcasts.google.com/feed/aHR0cHM6Ly9hbmNob3IuZm0vcy85ZWJiZDU3MC9wb2RjYXN0L3Jzcw

Słuchajcie do woli ;)

Iran, Afganistan, Azja Środkowa, Mongolia... Dokądkolwiek nogi poniosą. Byle dalej, byle na Wschód. Centralnie Na Wschód. Podróże, kultura, polityka, społeczeństwo - wszystko, co tylko może zaciekawić. Fascynujące miejsca, ludzie i kultury widziane oczyma badaczy, analityków, dziennikar...

19/12/2022

Zarówno ostatniego, jak i wszystkich pozostałych odcinków Centralnie Na Wschód możecie słuchać również na platformie Deezer:
https://deezer.page.link/hqH9Acknbex4uLmW8,
a także na Amazon Music:
https://music.amazon.fr/podcasts/44dad226-beb8-4e72-b2a4-7cb13d2c879b/centralnie-na-wsch%C3%B3d.

Słuchajcie, gdzie lubicie i jak tylko macie ochotę :)

all episodes in one place

17/12/2022

Niektórzy twierdzą, że są wyznawcami tajemniczego i posępnego kultu. I m.in. z tego właśnie powodu przez wieki spotykał ich straszliwy los. O jezydach raczej mało kto ma realne pojęcie, choć za sprawą ich tragedii świat w końcu zwrócił uwagę na tę tajemniczą społeczność. Ich wierzenia wciąż jednak owiane są mgłą tajemnicy.

Dlaczego nie wolno im ubierać się na niebiesko, ani jeść sałaty? W co wierzą? Co znajduje się w Skarbcu Boga? Czy stanowią naród? Jak udało im się przetrwać pomimo prześladowań? O tym wszystkim rozmawiam z dr Artur Rodziewicz z Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW Uniwersytet Warszawski, autorem monografii dotyczącej wierzeń jezydów "Eros and the Pearl".

https://www.youtube.com/watch?v=XggyJwC8Ig8&t=3003s
https://open.spotify.com/episode/67js1bOVbTxWEaJXzDToHd?si=805ab07a5ae44fca

Informacje o książce mojego gościa: https://www.facebook.com/photo?fbid=2312406918913840&set=a.106934986127722
https://www.peterlang.com/document/1305489?fbclid=IwAR2-LN1dNs3AQVAmrJyBreVvT-3wpDPyFdftID_70jthZ_gd64TWTFm1cVg

́d

Niektórzy twierdzą, że są wyznawcami tajemniczego i posępnego kultu. I m.in. z tego właśnie powodu przez wieki spotykał ich straszliwy los. O jezydach raczej...