Miesięcznik Odra

30/09/2025

Z "Duchem" Ali Savahevich na okładce, idąca (w 3/4 zawartości) z duchem czasu "Odra" już gotowa do czytania.

26/09/2025

ÓSMY ARKUSZ ODRY | MIĘDZY WYOBRAŹNIĄ A OPOREM: POWROTY I KONTYNUACJE

Mija sto lat od pierwszej wystawy surrealistów oraz czterdzieści od powstania grupy SDS – dwóch wydarzeń, które, choć osadzone w odmiennych kontekstach historycznych i geopolitycznych, łączy wspólna postawa: krytyczne podejście do rzeczywistości realizowane za pomocą wyobraźni, języka i artystycznego gestu. Z tej okazji bieżący numer „Ósmego Arkusza Odry” poświęcamy grupie SDS – formacji, która w Polsce lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku wyznaczała własną, autonomiczną drogę twórczą, działając na styku surrealizmu, politycznego zaangażowania i językowego eksperymentu. Szóstka artystów tworzyła kolektyw, dla którego ważniejsza od formy była intensywność wizji. Przekraczali oni granice gatunkowe, ignorowali instytucjonalne hierarchie, ich praktyka artystyczna wyrastała z niezgody, z potrzeby oporu, ale i z przekonania, że poezja i sztuka mogą tworzyć własną rzeczywistość. Przyglądamy się działalności SDS z dwóch perspektyw. Z jednej strony przypominamy ich teksty, dokumenty i ślady. Z drugiej pytamy osoby poetyckie, na ile dziedzictwo tej grupy rezonuje w obecnych czasach. Zebrane głosy tworzą wielowarstwową opowieść o pamięci i jej aktualności, o tym, co pozostaje po efemerycznych gestach i jak mogą one trwać dalej. Grupa SDS, choć działała na marginesie oficjalnego obiegu, nie da się zamknąć w archiwum. Wciąż prowokuje, inspiruje oraz poszerza możliwości poznawcze o nowe obszary.

Redakcja Ósmego Arkusza

26/09/2025

Kolejna niesamowita wystawa otwiera się jutro w Pawilonie Czterech Kopuł. Polecamy, bo to okazja do obejrzenia nie tylko dzieł Waldemara Cwenarskiego. Btw. jest już październikowa "Odra".

16/09/2025

Październikowy numer na finiszu, a znajdziecie w nim Państwo m.in. zapisy wrażeń z dwóch jeszcze trwających wystaw. "Pod skórą" Tomasza Poznysza można oglądać we wrocławskiej Galerii Miejskiej do 29 września, a na "Mindbloom 2025. Do wolności, my tańczymy" trzeba się udać do Wałbrzycha, do imponującej Starej Kopalni. Ta druga ekspozycja potrwa do 2 października.

02/09/2025

ÓSMY ARKUSZ ODRY | SZKOŁA KRYTYCZNA

Wrześniowy numer „Ósmego Arkusza” postanowiliśmy poświęcić powrotom do szkoły. Te, jak wiadomo, bywają trudne, a już szczególnie, gdy mowa o szkołach krytyki. O to, czy obecnie w Polsce można mówić o krytyce literackiej, odnosząc się do kategorii „szkół”, które determinowałyby określone style lektury czy wybór tradycji intelektualnych, zapytaliśmy Barbarę Rojek, Michała Memeszewskiego i Łukasza Żurka. Aby odetchnąć na chwilę od ważkich spraw przygotowaliśmy mały segment poetycki z zestawem wierszy Szymona Bryzka. Ostatnią część numeru zaś poświęciliśmy już krytyce w praktyce, czyli recenzjom, za które odpowiadają kolejno Alicja Bagińska, Karolina Górnicka i Weronika Pastwa. Życzymy państwu krytycznej lektury!

Redakcja Ósmego Arkusza

Ilustracja Paweł Król

28/08/2025

"Odeszli którzy odejść mieli/dla przechodzących jest ten ranek...". Nowy numer z pierwszymi wierszami publikowanymi w "Odrze" w środku i z Urszulowym biurkiem w tle. Zdjęcie Janusza Stankiewicza.

25/08/2025

Przy okazji różnych sprzątań mamy okazję spotkać się z naszą własną historią. I tak latem 1982 roku ukazał się numer o osobliwej numeracji. Szczegóły tej historii znajdziecie Państwo w "Krótkim kursie historii " na stronie internetowej, którą jak najbardziej mamy (https://okis.pl/miesiecznik-odra/historia/)

20/08/2025

Z przodu Europejska Noc Literatury (23 sierpnia na Ołbinie we Wrocławiu, polecamy), a z tyłu w towarzystwie bardzo literackim nasz Naczelny.

07/08/2025

"(...) Do współczesnego prądu romantycznego w naszej poezji - zmagającego się z przeważającą dzisiaj tendencją klasycystyczną, "arbitralną" - należy w całej pełni twórczość poetycka Urszuli Kozioł. I jednocześnie tworzy oryginalny, niepowtarzalny składnik tego prądu: analizowane przez nas wielokrotnie zjawisko szukania kontaktu, porozumienia, łączności, "pośredniczenia" między sprzecznościami, nadaje jej piętno świadomego poetyckiego aktywizmu..." - tak w 1967 roku pisał o poezji Urszuli Kozioł dwudziestojednoletni wtedy Stanisław Barańczak. Przygotowując nasze redakcyjne pożegnanie i szperając w archiwach, oczywiście natrafiamy na niejeden skarb i niejedną niespodziankę.

21/07/2025

Z wielkim smutkiem żegnamy Urszulę Kozioł – naszą redakcyjną Przyjaciółkę.

W wywiadzie, który opublikowaliśmy w „Odrze” w jej dziewięćdziesiąte urodziny, na Hölderlinowskie pytanie „Cóż po poecie w czasie marnym?”, odpowiedziała:

„Niewiele, bo nie zmienimy ani świata, ani tego marnego czasu. I wiele, bo możemy spróbować. Użyć słów, które mają moc poruszania sumień. Bo każdy człowiek ma w sobie dobro i zło, może być taki albo inny, pójść w stronę światła, albo ciemności. Tylko nie zawsze zdaje sobie z tego sprawę. […] Przychodzi chwila, która człowieka sprawdza. Jaki jesteś naprawdę i kiedy jesteś naprawdę? Właśnie wtedy objawia się ta druga strona: człowiek dzielny, odważny, który potrafi myśleć o innych, nie tylko o swoich przyjemnościach, gotów jest pójść do więzienia za coś ważnego. Może trzeba tego w nim poszukać? Nie mówię, że się znajdzie, ale może…”

W swojej poezji posługiwała się słowami, które znamy wszyscy, ale robiła to lepiej niż większość z nas. Pozornie znane, proste i oczywiste słowa pod jej piórem zmieniały się w wiersze o miłości, świecie, pod koniec życia – w bardzo przejmujących utworach – o przemijaniu.

Dlatego teraz ważne będzie, żebyśmy te słowa układające się w wiersze Urszuli Kozioł czytali. Bo nowych nie będzie.

21/07/2025

Urszula Kozioł (1931-2025), nasza Urszulka, już nie napisze nowego wiersza.

Found on Google from okis.pl

10/07/2025

Drodzy obecni i ewentualni Współpracownicy, w lipcu działamy w trybie urlopowym, większość z nas nie może więc normalnie komunikować się mailowo czy telefonicznie. Prosimy o cierpliwość i wyrozumiałość. Życzymy wspaniałego wypoczynku i oczywiście polecamy świeżutki wakacyjny numer.