01/12/2025
Greckie opowieści Betaki przypomniała, że dziś rocznica przyłączenia Krety do Grecji, co miało miejsce w 1913 roku.
Nikt chyba piękniej o tym nie pisze, niż Pandelis Prevelakis w 'Kronice pewnego miasta'
"Odjechali więc Turcy, a w Réthimno pozostali uchodźcy, którzy przejęli dużo rzemiosł, uprawianych dotąd przez innowierców. Udoskonalili je nawet i nikt się nie martwił z powodu zmiany. W jednym tylko miejscu – w porcie – odczuto nieobecność Turków i wielokrotnie wspominano ich z żalem. Nie wiem, u kogo uczyli się sztuki marynarskiej, a raczej sztuki pływania łodzią, ale nikt nie mógł im nigdy w tym dorównać. W rękach Turków łodzie nie przypominały drewnianych przedmiotów – były niby bajeczne rumaki, które odbijały się kopytami od fal i unosiły nad nimi jak morskie orły. Gdy spoczywały uwiązane w przystani, nie odróżniałeś ich od pozostałych łodzi; kiedy jednak wioślarze w godzinę burzy zasiadali po dwóch na czterech ławkach, a sternik zsuwał turban nisko na czoło i ujmował drążek – wówczas oglądałeś dziwne przeobrażenie, drewno zaczynało drgać jak żywa istota, nic nie mogło go już powstrzymać. Osobliwe te bestie zbliżały się do statku, który stał pod parą, sternik zwijał ręce w trąbkę, by wezwać każdego pasażera po nazwisku albo przydomku, tamten zamykał czy i spadał ze szczytu drabiny z desek w otwarte ramiona, co czekały nań w dole. A one łapały go w powietrzu jak piłkę, składały na aksamitnych poduszkach, następnie ujmowały znowu wiosła i zawracały, kierując dziób w stronę portu.
Uchodźcy, którzy przyszli na miejsce Turków, byli spokojnymi ludźmi; nasze wody przejmowały ich lękiem. Wprawdzie i oni rzucali wyzwanie spienionym bałwanom, przeważnie jednak parowiec gwizdał raz po raz, aż w końcu odpływał z Bogiem, nie wyładowawszy pasażerów. Ci z kolei, skoro się dowiedzieli o czekających ich kłopotach, woleli wsiąść na wóz pocztowy w Chanii lub Megalókastro, zależnie od tego, gdzie wcześniej zawijał statek – i przybywali do nas drogą lądową. Jaka stąd wynikała szkoda, zrozumiesz natychmiast, jeżeli ci wypadnie przepływać wzdłuż brzegów Krety.
Często zadaję sobie pytanie, kto począł tę ziemię, co nas dźwiga, to morze, co przenosi nas tam i z powrotem, to ugwieżdżone nocne niebo – ale nigdy nie znalazłem odpowiedzi. Umysł mój zda się nazbyt nikczemny, ażeby zawrzeć w sobie obraz arcymiłościwego
i wszechpotężnego olbrzyma, który zrobił to wszystko z niczego. Kiedy jednak przeciągam wzdłuż brzegu twojego, Kreto, mój biedny umysł rośnie, krew rozpala miłość do ciebie, a wszystkie rzeczy na
świecie zdają mi się stworzone przez troskliwe ręce. Nic mnie już nie przeraża, nazywam Boga swym ojcem, ja i natura jesteśmy powiązani jak noworodek z kołyską."
[ROCZNICA PRZYŁĄCZENIA KRETY DO GRECJI]
🌿🫒 Dziś pierwszy dzień grudnia. To jeden z ważniejszych w roku dni w naszej Grecji, a jeszcze bardziej: na Krecie.
🌿🫒 Tego dnia w 1913 roku w czasie uroczystości związanej z przyłączeniem Krety do Grecji, w mieście Chania na wieży Firka(s) znajdującej się przy porcie weneckim podniesiono grecką flagę. Dokonali tego jedni z najstarszych powstańców: 94-letni Anagnostis Mantakas i 88-letni Hatzimichalis Giannaris.
🌿🫒 Czas poprzedzający, liczony w latach, był czasem dramatycznych ruchów na Krecie: doszło do wielu krwawych powstań, zbrojnych zgromadzeń, doszło i do rewolucji. W czasie tych wydarzeń wyraźnie zaznaczyła się rola urodzonego na Krecie Eleftheriosa Wenizelosa (gr.: Ελευθεριος Βενιζελος], wybitnego polityka, kilkukrotnego premiera Grecji, którego pomnik, popiersie, nazwaną jego imieniem ulicę czy plac możemy napotkać w niemal każdym miasteczku w całej Grecji.
🌿🫒 W 1923 roku, wraz z wymianą ludności, ostatni muzułmańscy mieszkańcy Krety wyjechali do Azji Mniejszej.
🌿🫒 W latach minionych w Chanii w pierwszym dniu grudnia zazwyczaj odbywały się uroczystości rocznicowe. Być może w tym roku będzie podobnie. O takich dniach, jak pierwszy dzień grudnia, również powinniśmy pamiętać.
🌿🫒 Eleftherios Wenizelos zmarł w 1936 roku w Paryżu.
Ciekawe, czy ktoś z Was wie, gdzie znajduje się Jego grób? A może ktoś widział ten grób?
Pozdrawiam, Beata Kuczborska.
📸 Zdjęcie (z uroczystości rocznicowych któregoś roku w Chanii) pochodzi ze strony Foto Mpouzis Chania.
Dziękujemy / ευχαριστούμε 🌹
Źródło: San Simera / Σαν Σήμερα
