Thuta Videos, Singapore (2025)

01/10/2025

ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး တအိမ်လုံးလျှပ်စစ်မီး ထွန်းနိုင်ခဲ့တဲ့အိမ်

25/09/2025

နာလန္ဒာ တက္ကသိုလ်ဟာ အိန္ဒိယနိုင်ငံ ၊ Bihar ပြည်နယ်က Rajgir မြို့ဟောင်းမှာ တည်ရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

24/09/2025

ဇိမ်ခံနာရီရဲ့ နောက်ကွယ်က ပရဟိတစိတ်ဓာတ်

Rolex ဆိုတဲ့ နာမည်ကြားရင် ဇိမ်ခံနာရီတွေ၊ ခမ်းနားမှုနဲ့ ကြွယ်ဝချမ်းသာမှုကိုပဲ လူအများစုက သတိရတတ်ကြပါတယ်။

ဒါပေမယ့် Rolex ရဲ့ နောက်ကွယ်မှာ လူအများမသိတဲ့ အကြောင်းအရာတစ်ခုရှိနေပါတယ်။

အဲဒါကတော့ Rolex ရဲ့ အမြတ်အစွန်းအများစုဟာ လူမှုကယ်ဆယ်ရေးနဲ့ ပရဟိတလုပ်ငန်းတွေဆီ စီးဆင်းနေတယ်ဆိုတဲ့ အချက်ပါပဲ။

ဒီဇာတ်လမ်းရဲ့ အဓိကဇာတ်ကောင်ကတော့ Rolex ကို တည်ထောင်ခဲ့သူ Hans Wilsdorf ဖြစ်ပါတယ်။

သူ့ကို ၁၈၈၁ ခုနှစ်မှာ ဂျာမနီနိုင်ငံ Kulmbach မှာ မွေးဖွားခဲ့ပြီး ငယ်စဉ်ကတည်းက မိဘမဲ့ဘဝကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသူ ဖြစ်ပါတယ်။

၁၂ နှစ်သားမှာ မိဘနှစ်ပါးစလုံးကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီးနောက်မှာတော့ ဘဝကို ခါးသီးစွာ ရင်ဆိုင် ရုန်းကန်ခဲ့ရပါတယ်။

၁၉၀၅ ခုနှစ်မှာ သူဟာ လန်ဒန်မှာ Alfred Davis နဲ့အတူ Wilsdorf & Davis ဆိုတဲ့ နာရီဖြန့်ဖြူးရေးကို စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၀၈ ခုနှစ်မှာ Rolex ဆိုတဲ့ နာမည်ကို မှတ်ပုံတင်ခဲ့ပါတယ်။

၁၉၂၆ ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး ရေစိုခံနာရီ Oyster ကို တီထွင်ခဲ့ပြီး Rolex ဟာ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း ဇိမ်ခံနာရီအမှတ်တံဆိပ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် Hans Wilsdorf ရဲ့ ရည်မှန်းချက်က ချမ်းသာကြွယ်ဝချင်သူ ဆိုတာထက်ပိုခဲ့ပါတယ်။

၁၉၄၅ ခုနှစ်မှာ Hans Wilsdorf Foundation ဆိုတဲ့ ပရဟိတအဖွဲ့အစည်းကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၆၀ ခုနှစ်မှာ ကွယ်လွန်ချိန်မှာ Rolex ရဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုအားလုံးကို ဒီဖောင်ဒေးရှင်းကို လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပါတယ်။

ဒီဖောင်ဒေးရှင်းရဲ့ အဓိကရည်မှန်းချက်က Rolex ကို ရည်ရှည်တည်တံ့အောင်ထိန်းသိမ်းရင်း ကျန်တဲ့ အမြတ်အစွန်းတွေကို ပရဟိတလုပ်ငန်းတွေမှာ အသုံးပြုဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီအဖွဲ့ဟာ နှစ်စဉ် ဒေါ်လာ သန်း ၅၀၀ လောက်ကို ကမ္ဘာတလွှားက လူမှုကယ်ဆယ်ရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေးနဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး လုပ်ငန်းတွေမှာ လှူဒါန်းနေတယ် လို့သိရပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဒီဖောင်ဒေးရှင်းဟာ သူတို့ရဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို ဖော်ထုတ်ပြလေ့မရှိပဲ တိတ်တိတ်ဆိတ်ဆိတ် လုပ်ဆောင်လေ့ရှိတာကြောင့် သူတို့လှူဒါန်းမှုရဲ့ အနည်းငယ်ကိုသာ သိကြရတာဖြစ်ပါတယ်။

တချို့ကတော့ Rolex ဟာ အမြတ်အစွန်းရဲ့ ၉၀% ကို ပရဟိတလုပ်ငန်းတွေအတွက် လှူဒါန်းနေတယ်လို့ ဆိုကြပေမယ့် ဖောင်ဒေးရှင်းအနေနဲ့ ထုတ်ပြန်တာမျိုးတော့ မရှိခဲ့ပါဘူး။

“အကျိုးကျေးဇူးဟာ ဆူညံမှုမရှိ၊ ဆူညံမှုဟာ အကျိုးမပေး” ဆိုတဲ့ ဆောင်ပုဒ်အတိုင်း သူတို့ဟာ ဂျီနီဗာမှာ အခြေစိုက်ပြီး ကမ္ဘာတလွှားက လူမှုကယ်ဆယ်ရေး၊ ပညာရေးနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုလုပ်ငန်းတွေကို တိတ်တဆိတ် ထောက်ပံ့နေပါတယ်။

Hans Wilsdorf ရဲ့ မျှော်မှန်းချက်ဟာ ဒီနေ့ထိတိုင် Rolex နာရီတွေထဲမှာ ထွန်းလင်းနေသလို သူ့ရဲ့ ပရဟိတစိတ်ဓာတ်ဟာလည်း ကမ္ဘာတဝှမ်းက လူသားတွေရဲ့ ဘဝတွေကို ဆက်လက်ထိတွေ့နေပါတယ်။

23/09/2025

အမှိုက်တွေ ကုန်သွားအောင် စီမံခန့်ခွဲနိုင်ခဲ့တဲ့နိုင်ငံ

ကမ္ဘာပေါ်မှာ နိုင်ငံတွေ အမှိုက်ပြဿနာကို ဘယ်လိုဖြေရှင်းရမလဲဆိုပြီး ခေါင်းခဲနေကြချိန်မှာ ဆွီဒင်နိုင်ငံကတော့ အမှိုက်တွေ ကုန်သွားတဲ့အထိ စီမံခန့်ခွဲနိုင်ခဲ့ပါပြီ။

ဒါက မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ ထင်ရပေမယ့် ဆွီဒင်ကတော့ တကယ်လုပ်ပြခဲ့တာပါ။ သူတို့ရဲ့ ဒီလို ထူးခြားတဲ့ အောင်မြင်မှုရဲ့ နောက်ကွယ်မှာ ဘာတွေရှိနေပါသလဲ?

အဖြေကတော့ အဆင့်မြင့် ပြန်လည်အသုံးပြုရေးစနစ်တွေ၊ ပြည်သူတွေရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်အသိစိတ်ဓာတ်နဲ့ အမှိုက်ကနေ စွမ်းအင်ထုတ်လုပ်တဲ့ စက်ရုံတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆွီဒင်မှာ အိမ်သုံးအမှိုက်တွေရဲ့ ၉၉.၃% လောက်ကို recycle လုပ်ခြင်း ဒါမှမဟုတ် စွမ်းအင်အဖြစ် ပြောင်းလဲပေးနိုင်တဲ့ စနစ်တစ်ခုကို တည်ဆောက်ထားပါတယ်။

ဒါကြောင့် အမှိုက်ပုံတွေ ဆိုတာ သူတို့နိုင်ငံမှာ မရှိသလောက်ကို နည်းပါတယ်။

အမှိုက်တွေကို မီးရှို့ပြီး အပူစွမ်းအင်နဲ့ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်တဲ့ အမှိုက်မှစွမ်းအင်သို့ (Waste-to-Energy, WtE) စက်ရုံတွေကို အဓိကထားအသုံးပြုပါတယ်။

ဒီစက်ရုံတွေက အိမ်ထောင်စု ၂၅၀,၀၀၀ လောက်ကို အပူဓာတ်နဲ့ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထောက်ပံ့ပေးနိုင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။

ဒါတင်မကဘူး၊ သူတို့ရဲ့ စက်ရုံတွေ လည်ပတ်နိုင်ဖို့အတွက် အမှိုက်တွေတောင် မလုံလောက်လို့ အခြားဥရောပနိုင်ငံတွေကနေ အမှိုက်တွေကို တင်သွင်းနေရပါတယ်။

ဒီလို တင်သွင်းမှုကနေပြီး ဆွီဒင်ဟာ နှစ်စဉ် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀၀ သန်းလောက် ဝင်ငွေရရှိနေတယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။

ဒီလိုဖြစ်လာအောင်လည်း ၁၀စုနှစ် လေးငါး ခုလောက် အချိန်ယူခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။

၁၉၇၀ ခုနှစ်ကတည်းက အမှိုက်လျှော့ချရေးနဲ့ ပြန်လည်အသုံးပြုရေး မူဝါဒတွေကို စတင်အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ပါတယ်။ ပြည်သူတွေကို အမှိုက်ခွဲခြားစီခြမ်းဖို့ အားပေးပြီး ပြန်လည်အသုံးပြုရေးဌာနတွေ၊ မြေဆွေးပြုလုပ်ရေးနဲ့ အမှိုက်ပုံတွေကို လျှော့ချဖို့ စည်းမျဉ်းတွေ ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။

ဥပမာ၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှာ ဖန်ခွက်ရဲ့ ၈၆%၊ စက္ကူရဲ့ ၇၈% နဲ့ အလူမီနီယံရဲ့ ၈၂% ကို ပြန်လည်အသုံးပြုနိုင်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါဟာ အစိုးရရဲ့ကောင်းမွန်တဲ့ မူဝါဒနဲ့အတူ ပြည်သူတွေရဲ့ ပူးပေါင်းပါဝင်မှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်ခဲ့တာပါ။

ဆွီဒင်ရဲ့ WtE စက်ရုံတွေဟာ အမှိုက်တွေကို ၈၅၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်မှာ မီးရှို့ပြီး စွမ်းအင်အဖြစ် ပြောင်းလဲပေးပါတယ်။ ဒီလိုမီးရှို့တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ဟာ ပြန်လည်အသုံးပြုလို့မရတဲ့ အမှိုက်တွေကို အဓိကထားလုပ်ဆောင်ပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိခိုက်မှုနည်းအောင် ထိန်းချုပ်ထားပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အော်ဂဲနစ်အမှိုက်တွေကို ဇီဝဓာတ်ငွေ့ (biogas)၊ မြေဆွေးနဲ့ ဓာတ်မြေသြဇာအဖြစ် ပြောင်းလဲပေးပြီး ပြည်သူ့သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနဲ့ အိမ်တွေအတွက် အပူပေးစနစ်တွေမှာ အသုံးပြုနေပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ပဲ အမှိုက်တွေဟာ ဆွီဒင်မှာ ပြဿနာတစ်ခုမဟုတ်တော့ဘဲ တန်ဖိုးရှိတဲ့ အရင်းအမြစ်တစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပါတယ်။

22/09/2025

အိမ်တွေမှာ တံခါးမရှိတဲ့ ရွာကလေး

အိန္ဒိယနိုင်ငံ Maharashtra ပြည်နယ်မှာရှိတဲ့ Shani Shingnapur ကျေးရွာဟာ ရိုးရာအစဉ်အလာတစ်ခုကြောင့် ကမ္ဘာကျော်ပါတယ်။

ဒီရွာလေးက အိမ်တိုင်းလိုလိုမှာ တံခါးတွေလုံးဝမတပ်ဆင်ဘဲ နေထိုင်ကြတာကြောင့် "The Village Without Doors"(တံခါးမရှိတဲ့ရွာ) လို့ နာမည်ကြီးပါတယ်။

Shani Shingnapur ရဲ့ ဒီရိုးရာအစဉ်အလာဟာ နှစ်ပေါင်း ၄၀၀နီးပါး ကြာမြင့်ခဲ့ပြီလို့ ဒေသခံတွေက ယုံကြည်ကြပါတယ်။

ဒဏ္ဍာရီတစ်ခုရဲ့အဆိုအရ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်းများစွာက ဒီရွာကိုရေလွှမ်းမိုးခဲ့တဲ့အချိန်မှာ မြစ်ရေနဲ့အတူ ကျောက်တုံးကြီးတစ်တုံး ပါလာခဲ့ပါတယ်။

ရွာသားတွေက ဒီကျောက်တုံးကြီးကို သစ်သားချောင်းနဲ့ ထိလိုက်တဲ့အခါ သွေးတွေထွက်လာခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အဲ့ဒီညမှာပဲ Shani နတ်ဘုရားကိုယ်တိုင်က ရွာရဲ့ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးကို အိပ်မက်ထဲမှာလာပြောခဲ့ပါတယ်။

ရှနီနတ်ဘုရားက သူဟာ ဒီကျောက်တုံးထဲမှာ နေထိုင်တာဖြစ်ပြီး ရွာသားတွေအနေနဲ့သူ့ရဲ့အစွမ်းကြောင့် အိမ်တွေကို တံခါးတွေမတပ်ဘဲ လုံခြုံစွာနေထိုင်နိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

ဒီယုံကြည်မှုကြောင့် ရွာသားတွေဟာ ဒီနေ့အထိအိမ်တိုင်းကို တံခါးမတပ်ဆင်ဘဲနေထိုင်လာခဲ့ကြပါတယ်။

ရွာမှာ အိမ်ခြေ ၃၀၀ကျော်ရှိပြီး အိမ်တိုင်းလိုလိုမှာ တံခါးမရှိပါဘူး။ ဒီအစဉ်အလာဟာ ဟိန္ဒူဘာသာရဲ့ ရှနီနတ်ဘုရားရဲ့အစွမ်းကိုယုံကြည်မှုကအခြေခံပါတယ်။

ရှနီနတ်ဘုရားဟာ ကံကြမ္မာ နဲ့ အပြစ်ပေးရာ နတ်ဘုရားဖြစ်ပြီး သူ့ကို ရွာသူရွာသားတွေက အထူးယုံကြည်ကြပါတယ်။

ဒီရွာကလေးဟာ ရွာအမည်နဲ့ လိုက်အောင်ကိုပဲ ခိုးမှု နဲ့ အခြားရာဇဝတ်မှုတွေ မရှိသလောက်နည်းပါးတဲ့ ရွာကလေးဖြစ်ပါတယ်။

တစ်စုံတစ်ယောက်က ခိုးမှုကျူးလွန်ခဲ့ရင် နတ်ဘုရားက အပြစ်ပေးလိမ့်မယ်လို့ တရွာလုံးယုံကြည်ထားကြလို့ ဖြစ်ပါတယ်။

ခေတ်ကာလပြောင်းလဲလာတာနဲ့အမျှ တံခါးမရှိတဲ့ရွာဟာ စိန်ခေါ်မှုအချို့နဲ့ ကြုံတွေ့လာနေရပါတယ်။

၂၀၁၀ နောက်ပိုင်းမှာ ခိုးမှုအနည်းငယ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဒါကလည်း ရွာသားတွေမဟုတ်ပဲ သူစိမ်းတွေက လုပ်တာဖြစ်တာကြောင့် ရွာသူရွာသားတွေက နတ်ဘုရားရဲ့အစွမ်းကိုဆက်ယုံကြည်နေပါတယ်။

ဒီရွာကလေးဟာ ထူးခြားတဲ့ရိုးရာဓလေ့နဲ့ လုံခြုံတဲ့လူမှုဘဝကြောင့် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်တွေရဲ့ စိတ်ဝင်စားမှုကို ရရှိထားတဲ့နေရာတခုလည်းဖြစ်ပါတယ်။

19/09/2025

တကယ်ရှိတဲ့ လက်ဗွေရာကျွန်း

ခရိုအေးရှားနိုင်ငံရဲ့ အက်ဒရီရေးတစ်ပင်လယ်ထဲက ကျွန်းပေါင်း ၁၀၀၀ ကျော်ရှိတဲ့ ထူးခြားတဲ့ ဒေသမှာ သဘာဝအလှတရားနဲ့ လူသားတို့ဖန်တီးမှု ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ နေရာတစ်ခု ရှိနေပါတယ်။

အဲဒါကတော့ Baljenac လို့ခေါ်တဲ့ ကျွန်းငယ်လေးဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကျွန်းငယ်လေးရဲ့ ပုံသဏ္ဍာန်ဟာ လက်ဗွေရာကြီးလို ဖြစ်နေတာကြောင့် အံ့အားသင့်စရာ ကောင်းပါတယ်။

Baljenac ကျွန်းဟာ တကယ်တော့ ကျောက်တုံးတွေနဲ့ ပြည့်နှက်နေတဲ့ ကျွန်းငယ်လေးတခု ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

သူ့ရဲ့ ထူးခြားတဲ့ လက်ဗွေရာပုံစံကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သူတွေကတော့ ရာစုနှစ်ပေါင်းများစွာ ကျွန်းပေါ်မှာ နေထိုင်ခဲ့ကြတဲ့ ဒေသခံတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီဒေသခံတွေ ဟာ တောင်ကုန်းတွေ စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ဖို့ ခက်ခဲတဲ့ အခြေအနေရှိတာကြောင့် ကျောက်တုံးတွေကို ဖယ်ရှားပြီး သီးသန့် စိုက်ခင်းလေးတွေ ဖန်တီးခဲ့ကြပါတယ်။

စိုက်ခင်းတွေကို မြေဆီလွှာတိုက်စားမှု ကနေကာကွယ်ဖို့၊ လေတိုက်ခတ်မှုဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည်ရှိစေဖို့ နဲ့ စိုက်ခင်းတွေကို နေရာသတ်မှတ်ဖို့ အတွက် ကျောက်တံတိုင်းတွေကို တည်ဆောက်ခဲ့ကြပါတယ်။

ဒီ တံတိုင်းတွေကို စုပေါင်းလိုက်မယ်ဆိုရင် အရှည် ၁၄ မိုင် ကျော် ရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ ကောင်းကင်မြင်ကွင်းက ကြည့်လိုက်ရင် လူ့ လက်ဗွေရာကြီးတခုလို ရှုပ်ထွေးတဲ့ ပုံစံတွေ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ပါတယ်။

ဒီတံတိုင်း အများစုကို ၁၉ရာစုမှာ တည်ဆောက်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး အချို့အစိတ်အပိုင်းတွေကတော့ ဒီထက် ရှေ့ပိုကျပါတယ်။

ကျွန်းရဲ့ အကျယ်အဝန်းက ဝ.၁၄ စတုရန်းကီလိုမီတာသာ ရှိပါတယ်။

ဒီကျွန်းပေါ်မှာတော့ လူနေထိုင်ခြင်းမရှိပဲ အနီးအနားက ဒေသခံတွေက စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ဖို့အတွက် အစဉ်အဆက် အသုံးပြုလာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

18/09/2025

ကမ္ဘာ့အကျယ်ဆုံး အငြင်းပွားဖွယ်မြစ်

တောင်အမေရိကတိုက်ရဲ့ စိတ်ဝင်စားဖွယ်မြစ်တွေအကြောင်းပြောတဲ့အခါ Río de la Plata ဆိုတဲ့ အမည်ကိုလည်း ထည့်သွင်းပြောရမှာဖြစ်ပါတယ်။

စပိန်လို "ငွေမြစ်" လို့ အဓိပ္ပာယ်ရတဲ့ ဒီမြစ်ဟာ ရေပမာဏနဲ့ အကျယ်အဝန်းအရ ကမ္ဘာ့ အကြီးဆုံးတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

သူ့ကို နောက်အမည်တွေအနေနဲ့ River Plate ၊ La Plata River စသည်ဖြင့်လည်း ခေါ်ကြပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဒီရေထုကို မြစ်လို့ ခေါ်ရမလား ဒါမှမဟုတ် ပင်လယ်အော်လို့ ခေါ်ရမလားဆိုတာ ပညာရှင်တွေ အငြင်းပွားနေကြတုန်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

Río de la Plata ဟာ တကယ်တော့ အာဂျင်တီးနား နဲ့ ဥရုဂွေး နိုင်ငံနှစ်ခုကြားမှာ တည်ရှိနေပါတယ်။

ဒီမြစ်ဟာ Paraná နဲ့ Uruguay ဆိုတဲ့ မြစ်နှစ်စင်း ပေါင်းဆုံရာကနေ ပေါ်ပေါက်လာတာဖြစ်ပြီး အဆုံးပိုင်းမှာ အတ္တလန္တိတ်သမုဒ္ဒရာနဲ့ ဆုံစည်းပါတယ်။

မြစ်ရဲ့ အရှည်ဟာ ၁၈၀ မိုင် လောက်ရှိပြီး အစပိုင်းမှာ အကျယ် ၁.၂မိုင်လောက်ပဲ ရှိပေမယ့် အဆုံးပိုင်းမှာ အကျယ်ဆုံးနေရာ က ၁၄၀ မိုင် အထိ ရှိပါတယ်။

ဒီလို ကြီးမားတဲ့ အကျယ်အဝန်းကြောင့် တချို့က ဒါကို မြစ်လို့ မခေါ်ဘဲ ကမ္ဘာ့ အကျယ်ဆုံး estuary (မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ) လို့ သတ်မှတ်ကြပါတယ်။ တကယ်ပဲ မြစ်လား ပင်လယ်အော်လားဆိုတာ ပညာရှင်တွေ ဆွေးနွေးနေကြတုန်း ဖြစ်ပါတယ်။

Río de la Plata ဟာ ရာသီဥတုအလိုက် ရေပမာဏ စုစုပေါင်း တစ်စက္ကန့်ကို ကုဗမီတာ ၂၂,၀၀၀ ကနေ ၃၅,၀၀၀လောက် စီးဆင်းနေတဲ့ ကမ္ဘာ့ အကြီးဆုံး ရေထုတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

ဒီမြစ်ကို ပထမဆုံး ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တာကတော့ ၁၅၁၆ ခုနှစ်မှာ စပိန်စူးစမ်းရှာဖွေသူ Juan Díaz de Solís ဖြစ်ပါတယ်။ သူက ရွှေနဲ့ ငွေတွေ ရှာဖွေနေခဲ့ပြီး ဒီမြစ်မှာ ငွေသတ္တုတွေ ပေါများစွာရှိနေတယ်လို့ ယုံကြည်ခဲ့တာကြောင့် "Río de la Plata" လို့ အမည်ပေးခဲ့ပါတယ်။

တကယ်တမ်း ငွေ မရှိခဲ့ပေမယ့် ဒီမြစ်ဟာ စပိန်ကိုလိုနီ ခေတ်မှာ အရေးပါတဲ့ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်း ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ နောက်ပိုင်း လွတ်လပ်ရေး ရရှိခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတွေမှာလည်း ဒီမြစ်ဟာ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးမှုရဲ့ အဓိက အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။

လက်ရှိမှာတော့ Río de la Plata ဟာ အာဂျင်တီးနား နဲ့ ဥရုဂွေးနိုင်ငံတွေ အတွက် အရေးပါတဲ့ စီးပွားရေး အရင်းအမြစ်ဖြစ်ပါတယ်။ ၂နိုင်ငံစလုံးရဲ့ မြို့တော်တွေဖြစ်တဲ့ Buenos Aires နဲ့ Montevideo ဟာ ဒီမြစ်ကမ်းနားမှာ တည်ရှိနေပါတယ်။ ရေကြောင်း သွားလာရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းနဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွေမှာ ဒီမြစ်ဟာ အဓိကနေရာက ပါဝင်နေပါတယ်။ နေ့စဉ် ကုန်တင်သင်္ဘောကြီး အများအပြားဟာလည်း ဒီမြစ်ကနေ ဖြတ်သန်းနေကြပါတယ်။

Río de la Plata ဟာ မြစ်ရေ နဲ့ သမုဒ္ဒရာ ရေ ရောနှောနေတဲ့ နေရာဖြစ်တာကြောင့် သူ့ရဲ့ သဘာဝ လက္ခဏာ ထူးခြားပါတယ်။ ရေချိုနဲ့ ရေငန် ရောစပ်နေပြီး အနည်အနှစ်တွေ အများကြီး ပါဝင်နေတာကြောင့် ရေရဲ့ အရောင်ဟာ အညိုရောင် ဒါမှမဟုတ် လိမ္မော်ရောင်လို ပြောင်းလဲနေတတ်ပါတယ်။

ဒီ ရေထုဟာ မတူညီတဲ့ ဂေဟစနစ်တွေ ရှိနေတာကြောင့် ရေနေ သတ္တဝါ မျိုးစုံကို ထောက်ပံ့ပေးနေပါတယ်။ ဥပမာ ဥရုဂွေး လင်းပိုင်၊ ပင်လယ်ဖျံ၊ ငါးမျိုးစုံ နဲ့ ငှက်တွေ အများအပြား ဒီနေရာမှာ နေထိုင်ကြပါတယ်။

17/09/2025

ဂျာမနီရဲ့ ဗင်းနစ်

ဂျာမနီနိုင်ငံရဲ့ မြို့တော် ဘာလင်အနီး အရှေ့တောင်ဘက်မှာ သစ်တောစိမ်းစိမ်းတွေ၊ ရေလမ်းကြောင်းသေးသေးလေးတွေနဲ့ ပြည့်နှက်နေတဲ့ စိတ်ဝင်စားဖွယ် နေရာလေးတခုရှိပါတယ်။

ဒီနေရာရဲ့အမည်ကတော့ Spreewald ဖြစ်ပြီး သူ့ရဲ့လှပစွာ တည်ရှိနေပုံကြောင့် "ဂျာမနီရဲ့ ဗင်းနစ်" လို့လည်း တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြပါတယ်။

ဒီဒေသရဲ့ အဓိကဆွဲဆောင်မှုကတော့ Spree မြစ် ကနေ ခွဲဖြာထွက်လာတဲ့ တူးမြောင်း နဲ့ ရေလမ်းကြောင်း ၂၀၀ ကျော် ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီရေလမ်းကြောင်းတွေကို စုပေါင်းလိုက်မယ်ဆိုရင် စုစုပေါင်း မိုင် ၈၀၀ ခန့်အထိ ရှည်လျားပြီး သစ်တောတွေ၊ စိမ့်မြေတွေကို ဖြတ်သန်းစီးဆင်းနေပါတယ်။

ဒေသခံတွေဟာ ရာစုနှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက ဒီရေလမ်းကြောင်းတွေကို သူတို့ရဲ့ နေ့စဉ်ဘဝအတွက် အသုံးပြုခဲ့ကြပါတယ်။

ကုန်စည်ပို့ဆောင်တာ၊ ဈေးဝယ်ထွက်တာ၊ ကျောင်းသွားတာတွေအတွက် လှေတွေကပဲ အဓိကသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနည်းလမ်းဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

အခုခေတ်မှာတော့ ရိုးရာသစ်သားလှေတွေဟာ ခရီးသွားတွေကို ဒေသရဲ့အလှအပကို ပြသဖို့ အဓိကအသုံးပြုနေကြပါပြီ။

Spreewald ဟာ ဂျာမနီရဲ့ အနောက်စလပ်ဗစ်လူမျိုးစုဖြစ်တဲ့ Sorbs တွေရဲ့ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုကို ထိန်းသိမ်းထားတဲ့ နေရာတစ်ခုလည်းဖြစ်ပါတယ်။

Sorbs တွေရဲ့ ရိုးရာဝတ်စုံတွေ၊ လက်မှုပစ္စည်းတွေနဲ့ ဒေသထွက်ပွဲတော်တွေကို ဒီနေရာမှာ မြင်တွေ့ခံစားနိုင်ပါတယ်။

လှေပေါ်မှာ ထိုင်ရင်း စိမ်းစိမ်းလန်းလန်း သစ်တောတွေနဲ့ ရေလမ်းတွေကို ဖြတ်သန်းကြည့်ရှုရတာ တကယ်ကို စိတ်အေးလက်အေး ဖြစ်စေပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ဒေသ အစားအသောက်တွေကလည်း နာမည်ကြီးပြီး Spreewald pickles (သခွားသီးချဉ်) ကတော့ ဒီဒေသရဲ့ အမှတ်အသားတခုဖြစ်ပါတယ်။

Spreewald ဟာ ၁၉၉၁ ခုနှစ်မှာ UNESCO Biosphere Reserve အဖြစ် သတ်မှတ်ခံရတဲ့ သဘာဝထိန်းသိမ်းရေးနယ်မြေတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီဒေသရဲ့ သစ်တောတွေ၊ စိမ့်မြေတွေနဲ့ ရေလမ်းကြောင်းတွေဟာ ရှားပါးငှက်မျိုးစိတ်တွေ၊ ငါးတွေ၊ ကျီးကန်းငှက်တွေနဲ့ အခြားတိရစ္ဆာန်တွေ ကျက်စားရာနေရာလည်းဖြစ်ပါတယ်။

စိမ်းလန်းတဲ့ သစ်တောတွေ၊ ငြိမ်းချမ်းတဲ့ တူးမြောင်းတွေ ၊ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှု နဲ့ အရသာရှိတဲ့ ဒေသထွက်အစားအစာတွေပေါင်းဆုံရာ ဒီနေရာဟာ ခရီးသွားတွေ အလာများတဲ့နေရာတခုလည်းဖြစ်ပါတယ်။

16/09/2025

ပွန်ပေရဲ့လူသိနည်းတဲ့ အိမ်နီးချင်း

အေဒီ ၇၉ ခုနှစ်မှာ ပေါက်ကွဲခဲ့တဲ့ Vesuvius မီးတောင်ကြီး ကြောင့် မြေအောက်မှာ နှစ်ပေါင်း ၁၇၀၀ ကျော် ပျောက်ကွယ်နေခဲ့တဲ့ ရိုမန်မြို့နှစ်မြို့ ရှိပါတယ်။

တစ်မြို့ကတော့ လူတိုင်းသိတဲ့ Pompeii (ပွန်ပေ) ဖြစ်ပြီး နောက်တစ်မြို့ကတော့ သူ့ရဲ့ အိမ်နီးချင်း ဖြစ်တဲ့ Herculaneum (ဟာကျူလီယမ်) ပါ။

Herculaneum ဟာ Pompeii လို နာမည်မကြီးပေမယ့်၊ သမိုင်းဆိုင်ရာ ထူးခြားချက်တွေ နဲ့ ပြည့်စုံတဲ့ မြို့တစ်မြို့ အဖြစ် သတ်မှတ်နိုင်ပါတယ်။

Vesuvius မီးတောင်ကြီး ပေါက်ကွဲချိန်မှာ Pompeii ဟာ မီးတောင်ပြာတွေ နဲ့ ကျောက်ခဲတွေ ရဲ့ အောက်မှာ လျင်မြန်စွာ နစ်မြုပ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် Herculaneum ကတော့ ပွန်ပေလိုမဟုတ်ပဲ မီးတောင်ပြာတွေ အစား မီးတောင်ကနေ စီးဆင်းလာတဲ့ အပူချိန် မြင့်မားတဲ့ ချော်ရည်တွေရဲ့ လျင်မြန်စွာ ဖုံးအုပ်ခြင်း ခံခဲ့ရပါတယ်။

ဒီချော်ရည်တွေ ဟာ အိမ်တွေ နဲ့ အခြား အရာဝတ္ထု အများစုဟာ မီးလောင်ကျွမ်းခြင်း မရှိဘဲ တမဟုတ်ချင်း မာကြောသွားစေခဲ့ပြီး မြို့ရဲ့ အခြေအနေကို ပုံစံမပျက် ထိန်းသိမ်းထားသလို ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

မီးတောင်ချော်ပြာတွေဟာ Herculaneum ကို မီတာ ၂၀ ကျော် အထိ ဖုံးအုပ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

သမိုင်းမှတ်တမ်းတွေအရတော့ Herculaneum ဟာ Pompeii ထက်ပိုကြွယ်ဝတဲ့ မြို့လေး ဖြစ်ခဲ့ပြီး မြို့ထဲမှာ အိမ်တွေရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံ၊ ပန်းချီကားတွေ နဲ့ ခမ်းနားစွာ အလှဆင်ထားတာတွေကို တွေ့ရပါတယ်။

ဘီစီ ၆ရာစု နဲ့ ၇ ရာစု ကာလတွေကတည်းက စတင်ခဲ့တဲ့ သမိုင်းဝင်မြို့တမြို့ဖြစ်ပြီး လူဦးရေကတော့ ၅၀၀၀ ဝန်းကျင်သာ နေထိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဟာကျူလီယမ်က သစ်သားနဲ့ ပြုလုပ်ထားတဲ့ တံခါး တွေ၊ ထုပ်တန်းတွေ နဲ့ ပရိဘောဂတွေ ကို ဒီနေ့ ခေတ်အထိ မြင်တွေ့နိုင်ပါသေးတယ်။ (Pompeii မှာတော့ ဒီလိုသစ်သား ပစ္စည်းတွေကို မီးလောင်ကျွမ်းခဲ့တာကြောင့် တွေ့ရခဲပါ တယ်။)

Papyri အိမ်တော် မှာဆိုရင် ရှေးဟောင်း ပန်းပုရုပ်တွေ နဲ့ လက်ရေးစာလိပ်ပေါင်း များစွာကို တွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။ (ထောင်နဲ့ချီတဲ့ ဒီစာလိပ်တွေကို Naples သုတေသနပြတိုက်မှာ ထိန်းသိမ်းထားပါတယ်)

ကမ်းခြေအနီးမှာရှိတဲ့ လှေအိမ်တွေ မှာ အရိုးစုပေါင်း ၃၀၀ ကျော်ကို တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီလူတွေဟာ ရေလမ်းကြောင်းကနေ ထွက်ပြေးဖို့ ကြိုးစားပေမယ့် မမီလိုက်ပဲ အသက်ဆုံးခဲ့သူတွေဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနေ့ခေတ်မှာတော့ Herculaneum ကို ရှေးဟောင်း သုတေသနနယ်မြေအဖြစ် ပြတိုက်တစ်ခုလို သွားရောက် လေ့လာနိုင်ပါတယ်။

15/09/2025

စင်ကာပူ ဖခင်ကြီးရဲ့ နေအိမ်

စင်ကာပူကို ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံးနိုင်ငံတနိုင်ငံ ဖြစ်စေခဲ့သူ ၊ တည်ထောင်သူ ဖခင်ကြီးအဖြစ် လူသိများတဲ့ လီကွမ်ယု ရဲ့ နေအိမ်ကိုတော့ 38 Oxley Road လို့ သိကြပါတယ်။

Orchard Road အနီးမှာ ရှိနေပြီး အခန်း ၈ခန်းပါ ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ၂ထပ် အိမ် တအိမ်ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီအိမ်မှာ ပထမဆုံးဝန်ကြီးချုပ် လီကွမ်ယုဟာ ၁၉၄၀ ဝန်းကျင်ကစလို့ သူကွယ်လွန်ချိန် ၂၀၁၅ ခုနှစ်အထိ နေထိုင်သွားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

11/09/2025

တရက်အတွင်းမှာ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲသွားပုံ

ဒါဟာ စိတ်ကူးယဉ်ဇာတ်လမ်းတခု မဟုတ်ပါဘူး။ တကယ်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ အံ့ဩစရာ ရာသီဥတုအကြောင်းပါ။

ဥရောပက ဆလိုဗေးနီးယား နိုင်ငံမှာ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဧပြီလလယ်ပိုင်းက တရက်အတွင်း ရာသီဥတု ဘယ်လိုပြောင်းလဲသွားလဲဆိုတာကို အောက်က ပုံတွေက ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မြင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ပထမနေ့မှာ အပူချိန် 28°C ရှိပြီး နွေဦးရဲ့ သာယာလှပတဲ့ မြင်ကွင်းတွေကို ခံစားရခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် နောက်တစ်နေ့မှာတော့ အပူချိန် 3°C အထိ ရုတ်တရက်ကျဆင်းပြီး နှင်းတွေနဲ့ မြင်ကွင်းတစ်ခုလုံး ဖုံးလွှမ်းသွားခဲ့ပါတယ်။

သာယာလှပတဲ့ မြက်ခင်းစိမ်းတွေဟာ အေးခဲနေတဲ့ ဆောင်းရာသီ မြင်ကွင်းအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားတာက အံ့ဩစရာပါပဲ။

ဒီလိုဖြစ်ရတာကတော့ ဥရောပမှာ အပူလှိုင်းကြီး ဝင်ပြီးတဲ့နောက် ၁ရက်မှာ cold front ထပ်ဝင်ပြီး အပူချိန်ကို ကြီးမားစွာ ကျဆင်းစေခဲ့တာကြောင့်လို့ သိရပါတယ်။

ဒီပုံဟာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဟာ မမျှော်လင့်ဘဲနဲ့ ဘယ်လောက်အထိ အစွန်းရောက်နိုင်တယ်ဆိုတာကို သက်သေပြနေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

11/09/2025

သစ်တောအုပ် မဟုတ် သစ်ပင် တပင်တည်းသာ

ပုံမှာမြင်ရတာကတော့ ဘရာဇီးနိုင်ငံ ၊ Natal မြို့ မှာရှိတဲ့ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး သီဟိုဠ်ပင် (Cashew tree) ကြီးဖြစ်ပါတယ်။

ဒီသစ်ပင်ကြီးရဲ့ သက်တမ်းက နှစ် ၁၀၀ ကျော်ပြီလို့ ခန့်မှန်းရပြီး သာမန် သီဟိုဠ်ပင်တွေထက် အဆပေါင်းများစွာ ပိုကြီးပါတယ်။

အထင်ရှားဆုံး အချက်ကတော့ သူ့ရဲ့ အရွယ်အစားဖြစ်ပါတယ်။

ဒီသစ်ပင်ကြီးရဲ့ ဧရိယာက ၂ ဧက ကျော် ကျယ်ဝန်းပြီး ကောင်းကင်မြင်ကွင်းက ကြည့်ရင် တောအုပ်ငယ်တခုလို့ ထင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလောက် ကြီးမားတဲ့ သစ်ပင်ကြီးဖြစ်လာရခြင်းရဲ့ အဓိက အကြောင်းအရင်းကတော့ သူ့ရဲ့ အကိုင်းအခက်တွေဟာ အောက်ကို ကြီးထွားပြီး မြေကြီးနဲ့ ထိတဲ့အခါမှာ အမြစ်အသစ်တွေ ပြန်ထွက်လာလို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ဒီသစ်ပင်ကြီးကို ၁၈၈၈ ခုနှစ်မှာ တံငါသည်တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ Luis Inácio de Oliveira က စတင် စိုက်ပျိုးခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ဆိုပါတယ်။

လက်ရှိမှာတော့ ဒီသစ်ပင်ကြီးဟာ ကမ္ဘာ့ဂင်းနစ်စံချိန်တင်ထားပြီး Natal မြို့ရဲ့ ခရီးသွားဧည့်သည်တွေ အများဆုံး လာရောက်လည်ပတ်လေ့ရှိတဲ့ နေရာတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

Thuta Videos

01/10/2025

25/09/2025

24/09/2025

23/09/2025

22/09/2025

19/09/2025

18/09/2025

17/09/2025

16/09/2025

15/09/2025

11/09/2025

11/09/2025

Address

Website

Alerts

Contact The Business

Shortcuts

Share

Category