23/07/2025
Baro tusaalooyin muujinaya Awoodda Alle oo ka muuqda nolosha maalinlaha ah. Mid walba waxaa la socda aayad Qur'aan ah,
Awoodda Alle (سبحانه وتعالى), iyadoo ay la socdaan dulucdiisa diimeed si dadku oga faa’iidaystaan in wax kasta oo dhacaya ay ku dhacayaan awoodda Eebbe kaliya.
Awoodda Alle oo Ka Muuqata Nolosha Maalinlaha ah
Awoodda Allaah SWT) ma ahan mid ku koobantay kutubta oo kaliya. Waa awood muuqata oo maalin kasta indhuhu ay arkaan, jidhku dareemo Haddaba bal ila eeg tusaalooyin cajiib ah oo laga barto in wax kasta Alle gacantiisa ku jiraan
1. Abuurka Bini’aadamka
وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن سُلَالَةٍ مِّن طِينٍ
“Waan abuurnay Aadanaha oo waxaan ka bilownay dhoobo la sifeeyey.”
(Suurat Al-Mu’minuun12)
Tusaale Nolosha Ilmaha caloosha ku samaysmaya illaa uu noqdo qof socon kara, hadlaya, fikiraya ma jirto mashiin ku badali kara arrintaas. Waa mucjiso awoodda Alle ka markhaati kacaysa.
2. Wareega Maalinta & Habeenka
تُقْلِبُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبْرَةً لِّأُولِي الْأَبْصَارِ
“Waa is baddalka habeenka & maalinta. Taas waxaa ku jira cashar u ah dadka aragtida leh.
(Suurat An-Nuur:44)
Tusaale Nolosha Maalinta iftiinka leh & habeenka nasashada leh waxay
dhacaan iyagoon cidina gacanta ku hayn. Alle baa ka dambeeya nidaamkaas cajiibka ah.
3. Roobka & Bixitaanka Geedaha
وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ
“Biyo ayaannu ka dajinnay cirka, waxaana uga soo bixinay nooc kasta oo geed sharaf leh
(Suurat Luqmaan: 10)
Tusaale Nolosha Beeraleydu waxay sugayaan roob. Roobkii markuu da’o, dhul qalalay wuu cagaarayaaa. Waxaa markaas muuqata awood Alle ee nolol ku abuurta wax dhintay
4. Daawada & Bogsiinta
وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ
“Markaan bukoodo, Isaga (Allaah) ayaa iga bogsiinaya.”
(Suurat Ash-Shucraa: 80)
Tusaale Nolosha Waxaa jirta daawo la mid ah lkiin laba qof mid baa bogsada, mid kalena ma bogsado. Waa caddeyn in bogsashadu tahay ka Alle, ma aha daawada lafteeda.
5. Dhimashada & Nolosha
اللَّهُ يَتَوَفَّى الْأَنفُسَ حِينَ مَوْتِهَا
“Alle ayaa nafaha qabta marka ay dhimato
(Suurat Az-Zumar: 42)
Tusaale Nolosha Qof caafimaad qaba ayuu hurdada ku dhintaa, mid kale oo bukana wuu noolaanayaa. Dhimashadu waa amar Alle ah cid kale ma go’aamiso.
6. Ilaalinta & Badbaadinta Lama Filaan Ah
وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ
“Ruuxii Alle ku tiirsada, Isaga ayaa ku filan.
(Suurat At-dhalaaq: 3)
Tusaale Shaqo raadis kalsooni Alle Qof ayaa shaqo la'aan noqday, wuxuuna billaabay inuu meel kasta u wareego isagoo raadinaya fursad. Intuu dadaalayey, wuu tukaday, Alle ayuu baryey, wuxuuna rumaysnaa in haddii uusan maanta helin shaqo uu bari heli doono haddii Alle doono. Ma uusan quusan, wuxuuna ku tiirsanaa in Ilaahay bixi doono meel aanu filanayn. Ugu dambeyn, fursad uusan fileyn ayuu helay.
Cibro Wuxuu isku halleeyay Alle, Alle ayaana ku filnaaday. Aayaddu waxay tusaale u tahay in toobadda, sabirka, Alle ka cabsiga ay keeni karto gargaar lama filaan ah
7. Ilmaha Caloosha ku Samaysma
يَهَبُ لِمَن يَشَاءُ إِنَاثًا وَيَهَبُ لِمَن يَشَاءُ الذُّكُورَ
“Wuxuu siinayaa qofkuu doono gabdho, wuxuuna siinayaa qofkuu doono wiilal.”
(Suurat Ash-Shuuraa: 49)
Tusaale Nolosha: Qaar guur badan ayay leeyihiin oo carruur la'aan ay la dhibtoodaan. Kuwo kale iyagoon xitaa fileyn ayey ilmuhu u yimaadaan. Qofna ma awoodo inuu ilmo is siiyo, Alle baa awooddaas leh.
8. Inaad Fursad Hesho adigoon Filayn
وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا، وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ
“Ruuxii Alle ka baqa, Wuxuu u yeelaa wado uu ka baxo (dhibaato), wuxuuna ka siyaa meel uuna fileyn
(Suurat At-dhalaaq: 2–3)
Tusaale Nolosha Qof shaqo waayey, duruufo haystaan, markuu ku sabro oo uu Alle ka cabsado, meel lama filaan ah ayuu Alle uga furaa. Awood Alle ayaa sababtaas keenta.
9. In Maskaxdu Wax Fahanto
خَلَقَ الْإِنسَانَ، عَلَّمَهُ الْبَيَانَ
“Wuxuu abuuray Aadanaha, wuxuuna baray hadalka & fahamka.
(Suurat Ar-Raxmaan:3–4)