Jeestaawi

11/07/2025

oo Ka mid Ah Dhalinyaradda Labeenta Ah ee Caasimadda Hargeysa Ayaa Shaaciyaye Inuu U Tartamaayo Xubnaha Golaha Deegaanka ee Caasimadda Hargeysa.

Cabdiqaadir Cumar Xaashi ayaa H**e ugu Suntanaa Ragii Dhidibada U Taagay - Hargeysa Isagoo Xilka Agaasimaha Dabdamiska Ka Ahaa Mudo Dheer

Qoraal uu Bartiisa Facebook Ku Baahiyaye Ayaa U Dhignaa Sidan Hoos ku Xusan

“Asc jumca mubarik
Walaaladey Reer hargeysa & guud ahaanba shacabka somaliland mudo dheer oo aan shaqaale, ciidan iyo samafale arrimo bulsho idiinku soo adeegey kadib. waxaan isku soo tàagey oo u sharaxaney hanashada hogaaminta hargeysa ee doorashada golaha deegaanka 2026 qabsoomi doonta insha Allah.

Walaalayaal reer hargeysow waxaan markale u hagar bixi doonaa oo àan ka shaqeyn doonàa horumarinta himilooyinka hargeysa ee ay ka mid yihiin xoojinta nabadgalyada wada noolànshaha bulshada, sinaanta iyo cadaalada shaqada, shaqaalaha iyo sinaanta mashaariicda horumarinta èe dagmooyinka caasimada.

Awoodsiinta xubnaha golaha dèegaanka iyo gudi hoosaayada golaha deegaanka, kobcinta dakhliga dowlada hoose iyo horumarinta ganacsiga hargeysa oo ay ku lamaan tahey shaqo abuurka bulshada oo si xirfadeysan loogu diyaariyo shaqada qof kastaaba qaban karoo, bilista bilicda iyo fayodhowrka nadaafada hargeysa, kobcinta waxbarashada iyo kaabista caafimaadka hooyada iyo dhalaanka u gaarka ah, helitaanka biyo nadiifa oo bulshada caasimada kaafiya, dhismaha xarumaha akhriska iyo qoraalka, joogteynta

Tartamada dhaliyarada iyo ciyàaraha,dabargoynta mukhaadaraadka iyo wacyigalinta anshaxa suuban, daryèelka masaakiinta oo la hirgalinayo diwaanu zeka, dajinta dagsiimooyinka danyarta iyo dadweynaha kale èe aan hoyga laheyn, dhismaha jidadka & barxadaha nasashada, iftiiminta

wadooyinka, dhireynta iyo cagaarinta caasimada, daryeelka xoolaha iyo xayawaanada kale duwan, diyaarinta tababarada shaqaalaha iyo wacyigalinta bulshada èe la xidhiidha hab nololeedka caasimada iyo waliba wax ka qabashada wax kasta oo ka mid ah waajibaadka golaha dèegaanka ee caasimada hargeysa.

Wabillaahi towfiiq Allah mahadleh”

11/07/2025

Garaad Jaamac oo si adag Uga Hadlay Shirka Laascaanood

10/07/2025

Waa maxay “Guulwadayn?”
……………………,.,,,,,,……………..

Intiina aan Xukuumaddii Maamulkii Maxamed Siyaad Barre, ee ciidamadu inqilaabeen 21kii Oktoobar, 1969, waxa xaqiiqo inaan dhalinyarada maanta joogtaa waxbadan ka aqoon. Haddaba Markii dawladdu nidaamkii Shuuciga ee Soviet Union-ka (Midowga Soofiyeti) ay qaadatay; waxa ay koobiyeysay nidaam kasta oo ummadda lagu koontoroolo. Ha ugu daraadeen ciidamada sir doonka, booliiska, CID, ciidamada qalabka sida, iyo kuwo kale oo markii dambe dawladda Soomaaliya hal-abuurtay sida “hangash,” oo kale. Waxa kale oo iyaguna jirey; ciidamo aanay cidina lacagsiin oo dawladdu maskaxiyan uga dhaadhicisay nidaamkii shuuciyadda, sida Guul wadayaal, hooyooyin, ururka dhalinyarada, kacaanka iw. Ciidamadan kale duwan waxa aynu ka soo qaadanaynaa Ciidamadii Guulwadayaasha.

Guulwadayaashu waxa ay ahaayeen rag iyo dumar dhar cagaar/green ku lebista, oo aanay cidina lacagsiin. Wax derajo ah ma lahayn; waxana ay ahaayeen dadka laga baqo xagga Ruufyaanimada (Baasnimada.” Waxa ay ahaayeen dad kula degan, deris kula ah amaba aad qaraabo tihiin, laakiin aan cidina aaminin. Waxa la yidhi oday Abgaal ah ayaa beri ku biiray, marka Guulwadayaasha maalin walba waa la gaardisiin jirey; khudbadihii hanuunintana waa loo akhrin jirey; waayo hanuuninta iyo amaantu waxa ay ahayd waxa qalbigooda dawladdii ka caanka ku xidhiidhisay; oo ka dhaadhicisay in ay qaranka shaqo muqaddis ah u hayaan. Waxa intaas u dheeraa in reerahoodu aad uga dayacmi jireen; ileyn waa niman maalin walba gaardis ku maqane.

Odaygii Abgaal ayaa maalintii dambe xaradii Guulwadayaasha tegay. Ninkii Ciidamada haystay ayaa safay ciidamadii oo bilaabay in uu yidhaahdo “H**e u soco, dib u jeenso, dib u jeenso.” Odaygii Abgaal ayaa jeensan waayey oo h**ey u sii socday. Askarigii gaardisiinayey ayaa xanaaqay oo ku yidhi “waryaa maxaad u soo jeensan weyday.” Odayga oo ahaa nin aad caato u ah; dirayskiina holof ku noqday, oo qoor caato ahi ka soo jeedo; ayaa yidhi “Askari Jeensan maa (ma jeensanayo); ma xaa jira ayuu waydiiyey? Waxa uu ugu jawaabey “Xaan ka dheefaa, intaas oo sano aad iska kay daba wareejinayseene.”
Dulucda sheekadani waxa ay tahay, inkasta oo nidaamkii shuuciyaddu burburay; waxa weli dadkii ka guurin guulwadayntii, iska daa kuwii taariikhdaas soo joogaye; Jiilkas cusub ayaa xanuunka guulwadayntu gaadhay. Bal adigu u fiirsan, bal dadka dhaqankooda eeg Qurbe iyo dibadba ha joogaane; haddii ay arkaan qol xil inta uu doonaba ha leekaadee wada daba yaacaya. Hadda Meesha Minnesota; meel ka guulwadayn badan maan arkin. Haddii la yidhaahdo Agaasime yar ayaa waddankii ka imanaya, waxa ku dhacaysa xumaddii Guulwadaynta. Maalmo dhan ayaa laga murmayaa cidda soo dhoweynaysa; waxaa la samaynaa Guddiyo reer waliba ka muuqdo; xataa nin waliba shaqadiisii yarayd ayuu fasax ka soo qaadanayaa. Hadhowna waxa la qaban qaabinayaa xafladihii “dayuuska” yar ee bilaa macnaha ah loo samayn lahaa. Colaad badan ayaa halkaas ka dhacda; iyada oo la isku maan dhaafo; yaa lagu daraya gudida shirarka qaban qaabinaysa, iyo kuwa lacagaha soo ururinaya. Reer hebel xaqiisii ma helay iwm. Markii kii yaraa ee lagu xiiqay dhoofayna, colaaddii dhexdooda ayaa sii hurta; nin walbana qaadhaan aanu awoodin ayaa ku go’a. Ka yaraa ee weftiga ahaa, oo cadar, dhar iyo hadiyado kale shandado loogu daabulay; jeebabkana lacag looga buuxiyey, ayaa madaarka ka dhoofa isaga oo qawlalada ka qoslaayaa. Waa mucjisooyinka Guulwadaynta.

Bal waxa aad u fiirsataa Madaarada Soomaalida, ha ugu daraadaan Xamar iyo Hargeysa; maalin walba dad ayaa safaf dhaadheer ku jira oo dad sii dhowynaya ama soo dhoweynaya. Dadka bacadkaas tuban, wax Allaale waxa ay ka dheefayaan dadkan xilalka haya ee sii socda ee soo socda ma jiraan; oo aan ahayn Xanuunka Guulwadaynta oo ku bislaaday.
Haddii aad taariikhda xiisaysid oo aad heli kartid; waxa jirey saddex nin oo xilliggii Soviet Union-ka bud dhig u ahaa cabudhinta dadka iyo maskax ka bedelka shacabka, kuwaas ummaddii solonsiiyey cabsi darteed, in ay hugooda ka baqaan. Raggaas waxa ka mid ahaa Lavrentiy Beria, oo wakhtigii Joseph Stalin, haysan jirey ciidamadii Cheka, ka dibna noqday NKVD and KGB, iyo Felix Dzerzhinsky – oo ahaa ninkii hal-abuuray ciidamadii sirdoonka ee Soviet Unionka; markii dambena loo yaqaan the “Red Terror."

Isha Xogta :- Qoraa Sare Faarax Aw Maxamuud ( Sheeko Xariir)

10/07/2025

Abwaan Galaydh Oo Soo Qarxiyaye Qisada Hees uu Qaado Nimcaan Hilaac

.

Abwaan Galaydh Oo Soo Qarxiyaye Qisada Hees uu Qaado Nimcaan Hilaac

05/07/2025

Kiniinka Madax Xanuunka Oo La Ogaaday inuu Dhibaato u geystaa maskaxda

Kiniinka La yidhaahdo Paracetamol-ka ee loo isticmaqlo Kaar-jebinta wuxuu carqaladayn karaa korriinka maskaxda iyo awoodaha, sida ay muujisay daraasad cusub oo lagu sameeyay jaamacadda Uppsala.

Daraasada inta ay socotay ayaa toban sano jir lagu siiyay kaniinka paracetamol, waxaa lagu ogaaday in ay Hormarka shaqada maskaxda ee horumarsan ay liidatay, nya tidning ayaa qortay.

Paracetamol waa walxaha firfircoon ee dawooyinka xanuunkana baabi’iyaha sida Alvedon, Panodil iyo Pamol waxaana daraasadihii h**e ee 2014 lagu muujiyey inay saameyn ku yeeshaan xusuusta iyo barashada si aad ah.

Si kastaba ha ahaatee, cilmi-baadhayaashu ma arkaan sabab ay ugala taliyaan paracetamol-ka xilliga uurka ama dhallaanka dhasha sababtoo ah khataraha jira.

Culimafa Caafimadka Ayaa Ka Digtay Joogtayna Iyo Isticmaalka Kiniinkan In halis Galin Karto Badqabka Maskaxda Dadka

05/07/2025

Tuugta Xillalka Haysa Mararka Qaarkood Waxaa Dhaama Tuugta-Jeeb siibka ah!.

Waxa uu ku qoray Qoraaga reer Bakistaan ee Mirsa Adiib, Kitaabkiisa Misbaax, Sheeko cajiib ah,

wuxuuna yidhi: " Lixdameeyadii, ayaan Delhi shaqo u tagay. Maalin maalmaha ka mid ah ayaan ka dagay bas, ka dib jeebkayga ayaan baadhay anoo dareemay in la i xaday. Lacagta la igala baxay waxa ay ahayd 9 rubbi oo qudha iyo warqad yar oo aan u qoray hooyaday, anoo ku leh ‘‘Hooyaday naxariis badaneey shaqadii waa la iga eryay, markaas bishan kuuma soo diri karo 50-kii rubbi ee biilka ahaa’’. Warqadda ayaan jeebka ku riday 3 cisho ka hor, anoo damacsanaa in aan diro marka aan helo lacagtii boostada. 9-ka rubbi ee la iga xaday wax badan ma ahayn, balse qof shaqadii laga eryay sagaal kun ayaa ay ugu dhigmaysay.

Maalmihii ayaa is guray aniga oo aan warqad hooyaday u dirin, balse waxa ka soo hor martay warqad iyada dhankeeda ka timi. Waan naxay! aniga oo sawiranaya in ay lacagtii raagsatay aan u diri jiray, igana warsanayso waxa dhacay, waan'se fajacay marka aan arkay warqad ay ku qoran tahay mahadnaq iyo duco, hooyadeyna leedahay “Waxa i soo gaadhay kontonkii rubbi ee aad ii soo diri jirtay. Inankaygiyoow wanaagsanidaa, sida aanad lacagta ula habsaamin iyada oo macal shaqadii lagaa eryay. Waxa aan kuugu ducaynayaa waafajin iyo arsaaq balaadhan”.

Maalmo dhawr ah ayaan yaabanaa! Waxa aan is waydiinayay, taloow yaa lacagta diray?! Balse maalmo ka dib waxa i soo gaadhay warqad kale oo ku qoran far dirqi lagu akhrin karo, qofka soo qorayna uu ku leeyahay “Waxa aan ka helay ciwaankaaga warqaddii, waxa aanan ku kordhiyay sagaalkii rubbi ee aan kaa jeeb siibay, koob iyo afartan kale oo aan h**e u ururiyay! Waxa aan ku diray lacagtii ciwaankii warqaddu ku socotay, aniga oo adiga iska kaa dhigay. Waxa aan ka fikiray hooyaday iyo hooyadaa, waxa aanan is idhi maxaa ay hooyadaa ugu seexan gaajo iyo calool madhni, ka dib aad u qaadan danbiga inankeedii aad dhacday iyo danbiga islaanta gaajaysan?! Salaantayda ayaan kuu soo diraya, waxa aanan ahay saaxiibkaagii baska kugu jeeb siibee i saamax”.

Marar badan waxa aynu la kulanaa Tuug ka Sharaf iyo Wanaag badan, Qaar badan oo isku sunta halkudhigyo Maqaar saar ah oo aan Xaqiiq ahayn".

Isha :- Maxamed Haarun

Lawadaag Asxaabtaada.

05/07/2025

Maxaa dhacaya marka aan maskaxdeenna aad uga faa’iideysanno mashiinnada?

Daraasad cusub oo ka timid Haayadda ayaa muujisay khatar ka dhalan karta adeegsiga xad-dhaafka ah ee aaladaha AI sida ChatGPT. Waxay muujisay in AI-gu uusan kaliya dhammeystirin weedheenna, balse sidoo kale uu dhaawici karo maskaxdeenna.

Cilmi-baadhayaashu waxay baadheen 54 arday jaamacadeed muddo afar bilood ah iyadoo la adeegsanayo EEG (baadhitaanka korantada maskaxda). Waxay heleen natiijo layaab leh: kuwo si joogto ah u adeegsaday AI waxay muujiyeen xusuus liidata, fikir dhaliil leh oo daciif ah, iyo hoos u dhac guud oo ku yimid firfircoonida maskaxda, xitaa marka aysan adeegsanayn AI.

Natiijooyinkaasi ma aha kuwo cilmi-baadhiseed oo keliya, balse waxay saameyn ku yeesheen waxqabadkooda dhabta ah.
Ardayda aadka ugu tiirsan waxa ay la kulmeen dhibaatooyin xagga xasuusta shaqadoodii h**e iyo abuurista fikrado cusub.

Xitaa marka loo beddelo shaqooyin aan wax shaqo ku lahayn, maskaxdooda way sii ahaatay mid gaabis ah, taasoo muujinaysa in ay noqdeen dad maskax ahaan ku tiirsan caawinta .

Sidoo kale, daraasadu waxay sheegtay in adeegsiga xad-dhaafka ah ee uu sababi karo go'doon fikiryeed (intellectual echo chamber). Markii si isdaba joog ah u qaabeeyo fikradaha, codka, iyo doodaha qofka – maskaxdu waxay halis ugu jirtaa in ay noqoto mid is-daba-qabatay, ku celcelin badan, oo ka fogaata waayo-aragnimada shakhsiga iyo aragtidiisa gaarka ah.

Adeegsiga Aaladda waa qalab faa’iido leh, balse waa in loo adeegsadaa sidii la-taliye fikir ah, ee aan loo adeegsan sidii maskax beddelkeed. Qofka wax qoraya, xallinaya dhibaato ama wax baranaya – waxaa muhiim ah in uu si firfircoon u fekero, natiijooyinka su’aalo ka keeno, oo uu codkiisa shakhsiga ah keeno miiska.

Tani maaha weerar ku ah tiknoolajiyadda, balse waa xusuusin in maskaxdeenna – sida jidhkeena – u baahan tahay jimicsi joogto ah. Marka AI uu qabto dhammaan shaqada, waxay taasi dhaawici kartaa awoodaha aan aadka u qiimeyno: xusuusta, hal-abuurka, iyo fikirka asaliga ah.

28/06/2025

Gabay "Ma Gaf Baa" | Abwaan Cabdikariin M Xiiray | Sandheere

28/06/2025

Maxay dadka maskaxda badani si dhakhso ah ugu caajisaan?

Bal kasoo qaad marka aad wax kasta oo aad samayso ku fiican tahay. Ma jirto caqabbad kaa hor imanayso, had iyo goorna dhibcaha ugu fiican ayaa helaysaa, xitaa adiga oo aan isku dayin.
haddii aad waxbaranayso wixiiba h**e ayaa kasii fahmaysaa.

Tani marka h**e waxa ay kuu noqoni wax aad xiisayso, balse cabbaar kaddib , caajis wayn baa ku qabsani.
Ma jirto loolan. Ma jirto guuldarro . H**e ayaad kasii garanaysaa natiijada soo baxaysa. Noloshuna jid fudud ayaa ay kuugu socotaa.

Mararka qaar dadka garaadka badani, halkii ay ka caajisi lahaayeen , waxaa ay ka qaadaan iscajabin, maxaa yeelay, ma jirto wax ku adag oo ka hor imanayaa.
Garaadkan sare ee ay ku dhasheen , waxa uu ka dhigaa kuwo si fudud wax u xallin kara; xaallad kasta inay si fudud u fahmaan furdaaminteeda, sidaas awgeed, waxaa ay iska dhistaan aamminaad ah: inay noloshu dhammaanteed iska fududdahay , oo ayna ahayn wax qiimo leh oo la maalgashado!
Marka ay taasi dhacdana, ruuxdoodu way ku dhimataa. Garaadkoodii badnaa halkaa ayaa uu ku gaagaxaa.

Marka ay wax kasta si dhib yar u fahmayaan, waxa ay u arkaan in ayna jirin wax horusocod ihi; hadafkii uu lahaa, marka aannu ahayn mid "challenge" ku abbuuraaya, waxaa uu dareemayaa in aannu wax qiimo ah lahayn, wuuna ka caajisayaa. Wuxuu dareemayaa aannu jirin wax hadda u socda oo uu kusii dhiirrado wadiddiisa.

Haddaba, xalku muxuu yahay?
Waa inaad noloshaada xiiso u yeeshaa. Waa inaad maalgashataa. Waa inaad abbuurataa mashruucyo aad rabto inaad ka gungaadho. Waa inaad maalin kasta ka shaqaysaa oo deddaashaa. Maankaaga waa inaad carisaa. Maskaxdaada badan ku samee hala -abuur. Taasi waxaa ay kugu dhalinaysaa xamaasad, ma jireyso caajiskii ku qaban jiray.
Deddaal oo wax h**e u wad. Mid marka aad dhammaysaba mid kale uga gudub.

Haddii aad u aragtid wax iska fudud oo aan heerkaaga ahayn, illeen qof garaad badan baa tahee, si aannad ugu caajisin, waa inaad ka fikirtaa shayga heerkiisa kasii sareeya, ee aad uga sii dhaqaaqi karto.
Inta aad nooshahay, naftaada maalgasho oo wax badan bar oo wax badan qabo, oo ka faa'iidayso garaadkaaga badan, waxaa hubaal ah in aannad weligaa caajisayn.

Isha :- Maxamed Haybe Axmed

05/05/2025

Jeestaawi Media

02/05/2025

Kaydka Astaan Media

20/04/2025

abwaan farxaan oo codkii abwaan tima cade dib u soo cusuboonaysiisayayJEESTAAWI CHANNEL