Deeq Cabdi Cilmi

26/10/2025

Ahmiyadda ogaaska uu ku leeyahay
dhaqanka Soomaaliyeed.

Ogaasku waa Tiir muhiim u ah bulshada Soomaaliyeed, gaar ahaan marka laga hadlayo beelaha iyo nidaamka dhaqanka Soomaaliyeed. Doorka ogaasku wuxuu salka ku hayaa xallinta khilaafaadka, ilaalinta dhaqanka, hogaaminta bulshada, iyo wakiil ka noqoshada beesha marka la joogo arrimo siyaasadeed, dhaqan-dhaqaale, iyo kuwo bulsho.

Ahmiyadda Ogaaska ee Dhaqanka Soomaaliyeed:

1. Xalinta khilaafaadka
Ogaasku waa garsoore dhaqameed. Markay dhacaan muran, dil, ama dhibaatooyin kale, isaga ayaa hogaamiya nabadeynta iyo mag-dhawga dhibaatadii dhacday.

2. Dhaqan ilaalin
Ogaasku waa astaan dhaqameed. Wuxuu ilaaliyaa xeerarka dhaqanka (xeer-beegti), wuxuuna hubiyaa in dhaqanka beesha lagu dhaqmo.

3. Isku xirka beesha iyo dowlada
Ogaaska waxaa mararka qaar lagu arkaa shirarka siyaasadeed iyo wadaxaajoodyada, isagoo matalaya danaha beesha.

4. Soo xulista wakiillo (mararka qaar xildhibaanno)
Xilliyo badan, ogaaska ayaa door muhiim ah ka ciyaara soo xulista wakiilada beesha ee ku matalaya dowladaha heer federaal ama dowlad-deegaan.


:

1. Kala go’ ama khilaaf soo kala dhexgala dowladda iyo bulshada uu matalo

Ogaasku waa tiir-dhexaad bulsho. Haddii la dhaawaco sumcaddiisa ama lagu kaco falal lagu xaqirayo, waxaa dhici karta in dowladda iyo beeshu kalsooni-darro kala dhex gasho.

2. Burbur ku yimaada nidaamka dhaqanka
Dhaqanka Soomaaliyeed wuxuu ku dhisan yahay ixtiraamka odayaasha. Haddii ogaaska la dhaleeceeyo si xun ama la handado, waxay dhaawici kartaa nidaamka dhaqanka ee bulshada.

3. Jahwareer hogaamineed
Beel aan haysan hogaamiye sumcad leh waxay la kulmi kartaa jahawareer marka ay timaado wakiil ka noqoshada arrimaha muhiimka ah, sida khilaafyada ama doorashooyinka.

Gunaanad:

Ogaasku waa tiir muhiim u ah dhaqanka iyo siyaasadda bulshada Soomaaliyeed. Ixtiraamka, kaashiga, iyo ilaalinta sharaftiisa waa lagama maarmaan si loo sugo nabadda, xasilloonida, iyo midnimada bulshada. Haddii la aflagaadeeyo ama la dhibaateeyo, waxay keeni kartaa kala fogaansho, burbur bulsho, iyo khataro amni.

26/10/2025

27/07/2025

Cod Dheer

Ku: Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya,
Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka,
Guddoomiyaha Golaha Shacabka,
Guddoomiyaha Aqalka Sare,
Guddoomiyaha Gobolka Banaadir.

Ujeeddo: Cabasho ku saabsan Matalaad la’aanta beelaha Jareerweyne ee Gobolka Banaadir

Anagoo ah masuuliyiinta, aqoonyahanka, odayaasha dhaqanka, haweenka iyo dhalinyarada beelaha Jareerweyne ee Gobolka Banaadir, waxaan si xushmad leh idiinku soo gudbineynaa cabashadan ku saabsan matalaad la’aanta siyaasadeed, adeeg iyo maamul ee si ba’an noo saameyneysa mar kasta oo la magacaabayo masuuliyiinta gobolka, degmooyinka, iyo hay’adaha kale ee dawladda hoose.

Inkasta oo aan nahay qeyb muhiim ah oo ka tirsan bulshada Gobolka Banaadir, ayna jirto taariikh fac weyn oo aan gobolka iyo dalka ku leenahay, haddana waxaa si joogto ah naloo duudsiiyaa xaqa aan u leenahay matalaad siyaasadeed oo caddaalad ah. Arintani waxay wiiqaysaa kalsoonida bulshada, waxayna carqalad ku tahay nabadda iyo horumarka gobolka.

Waxaan si adag u codsanaynaa in:

1. BeelahaJareerweyne si siman loola wadaago matalaadda heer degmo iyo heer gobol.

2. Loo xisaabtamo marka la magacaabayo duqa magaalada, ku-xigeennadiisa, iyo guddoomiyeyaasha degmooyinka.

3. La abuuro hannaan caddaalad ah oo lagu xaqiijinayo in cid kasta oo gobolka ka tirsan ay helaan xuquuqdooda dastuuriga ah.

Waxaan idiinka codsanaynaa inaad arrintan si degdeg ah uga jawaabtaan, si loo yareeyo dareenka cadaalad-darro ee sii kordhaya.

Mahadsanidiin

Prro Deeq Cabdi Cilmi

16/06/2025

Soo Dhaweynta Guddoomiyaha Gobolka Banaadir iyo Xaq-ugu maqan Beelaha Jareerweyne Gobolka Banaadir,

Bismillaahi Raxmaani Raxiim

Soo Dhaweyn Sharafeed iyo Baaq cadaaladeed,

Anigoo kamid ah hormuudka iyo Aqoonyahanada beelaha Jareerweyne ee ku dhaqan Gobolka Banaadir, waxaan si sharaf iyo milgo leh ugu soo dhaweyneynaa Guddoomiyaha Cusub ee Gobolka Banaadir, Mudane Xasan Maxamed xuseen (Muunggab) oo aan ugu hambalyeyneyno xilka cusub ee loo igmaday.

Waxaa rajeyneynaa in xilkan uu noqon doono mid lagu horumariyo cadaaladda, sinnaanta, iyo matalaadda dhammaan bulshada ku dhaqan Gobolka Banaadir, iyadoo si gaar ah diiradda loo saarayo beelaha taariikhiyan la hayb sooco, sida beelaha Jareerweyne.

Xaq-ugu Maqan ee Beelaha Jareerweyne

Beelaha Jareerweyne oo ah qeyb muhiim ah oo ka mid ah shacabka Gobolka Banaadir, waxay muddo dheer ka maqnaayeen:

Xilalka maamulka gobolka iyo degmooyinka

Ka-qaybgalka qorshayaasha horumarineed

Matalaadda cadaalad ku dhisan ee adeegyada bulshada

Xuquuqda shaqo iyo horumarinta dhaqaalaha

Maanta, iyadoo laga duulayo mabaadii’da dastuurka KMG ah, heshiisyada siyaasadeed, iyo baaqyada dimuqraadiyadda, waxaan si xushmad leh u codsaneynaa in Guddoomiyaha cusub ee Gobolka Banaadir uu noqdo hoggaan horseeda dib-u-eegista iyo xaqiijinta xuquuqda beelaha Jareerweyne, si loo helo:

Saami cadaalad ah oo ku aaddan maamulka degmada iyo gobolka

Ka mid noqoshada guddiya muhiimka ah ee horumarinta gobolka

In la tirtiro takoorka taariikhiga ah ee saameeyey beeshan

In dhalinyarada, haweenka iyo odayaasha beesha loo helo wadiiqo ay ku hormaraan

Gabagabo

Beesha Jareerweyne ma doonayso wax ka baxsan caddaalad, sinaan, iyo matalaad dhab ah. Waxaan diyaar u nahay in aan la shaqeyno maamulka cusub ee gobolka si loo gaaro midnimo bulsho iyo horumar waara oo si siman loogu wada jiro.

Soo dhawoow Guddoomiye!
Halgankii aan u galnay sinnaan iyo cadaalad wuxuu weli taagan yahay Halkiisii.

Wa Bilaahi Towfiiq.

Gudoomiye Deeq Cabdi Cilmi

Muqdisho, Soomaaliya

05/06/2025

Ciid Mubaarak!

Anigoo ku hadlaya magacayga iyo magaca bulshada aan matalo, waxaan hambalyo kal iyo laab ah u dirayaa dhammaan Muslimiinta guud ahaan, gaar ahaan shacabka Soomaaliyeed meel kasta oo ay joogaan.

Waxaan Ilaahay ka baryayaa in uu naga aqbalo cibaadadeenna, sadaqadeenna, iyo ducadeenna. Ilaahay ha inagu gaarsiiyo sanadka sanadkiisa kale iyadoo caafimaad, nabad, barwaaqo iyo midnimo aynu ku jirno.

Ciidul Adxa Wanaagsan!

17/03/2025

Mahadsanid! Magacaabista iyo aqoonsiga xuquuqda Beelaha Jareerweyne waa tallaabo muhiim ah oo muujineysa in hoggaanka dalka uu garowsaday doorkooda muhiimka ah iyo xaqa ay leeyihiin.

1. Aqoonsiga Xaqa Siyaasadeed:
Madaxweyne Dr. Xasan Sheekh Maxamuud iyo Ra’iisul Wasaarihii Xamse Cabdi Barre waxay qaadeen tallaabo muhim ah oo lagu xaqiijinayo matalaadda beesha Jareerweyne ee dowladda. Tani waxay muujineysaa in la fahmay baahida loo qabo in beesha ay hesho xuquuqdooda siyaasadeed si ay uga qeyb qaataan go'aan-gaarista qaranka.

2. Kordhinta Saami-qeybsiga Xilalka:
Magacaabista Fartun Cabduqaadir Karaama oo noqotay Wasiir Ku-xigeenka Dekedaha iyo Gaadiidka Badda Iyo Xildhibaanada Dahabo suusuu Muunye Wasiir Ku-xigeenka Wasaaradda cayaaraha iyo dhalinyarada waa tusaale cad oo muujinaya in dowladda ay dadaal ugu jirto in Beelaha Jareerweyne ay helaan matalaad sare. Beelahan oo si caddaalad ah uga dhex muuqata dowladda waxay gacan ka geysaneysaa in la dhiso nidaam loo siman yahay.

3. Dagaalka Ka Dhanka Ah Takoorka iyo Horumarinta Xuquuqda:
Soo ifbaxa doorka Beelaha Jareerweyne waa guul ka dhan ah takoorka taariikhiga ah ee ay la kulmeen. Waxaa muhiim ah in la xoojiyo siyaasado lagu xaqiijinayo sinnaanta iyo in beelaha ay si buuxda uga mid noqoto hay’adaha dowladda, gaar ahaan kuwa amniga, dhaqaalaha, iyo maamulka.

4. Saameynta Mustaqbalka:
Tani waxay u gogol xaaraysaa mustaqbal ay Beelaha Jareerweyne si buuxda uga dhex muuqdaan siyaasadda dalka. Waxay sidoo kale dhiirrigelinaysaa jiilalka cusub ee beesha si ay u galaan hoggaan iyo siyaasadda, taasoo xoojin doonta midnimada iyo horumarka guud ee dalka.

Ugu Danbeyn:
Waxaan u mahadcelinayaa Madaxweynaha Dalka Dr. Xasan Sheekh Maxamuud iyo Ra’iisul Wasaarihii Xamse Cabdi Barre, kuwaasoo fahmay xaqa beelaha Jareerweyne ka maqnaa. Waa muhiim in dadaalladan la xoojiyo oo la sii amba-qaado, si beesha ay u hesho xaqooda buuxa dhanka siyaasadda, dhaqaalaha, iyo matalaadda dowladda. Waxaan rajeynayaa in beesha ay fursaddan uga faa’iidaysato midnimo iyo horumar ballaaran.

Waa guul u soo hoyatay Beesha Jareerweyne iyo guud ahaan bulshada Soomaaliyeed!

Gudoomiyaha Guud Midowga Dhalinyarada Beelaha Reer
Mudane Prof Deeq Cabdi Cilmi