ลาวเด้อ บอกเล่าเสียง ‘อีสานร่วมสมัย’ ในจินตนาการอันหลากหลาย ผ่านชุมชน การศึกษา ธุรกิจในพื้นที่
และวัฒนธรรมที่แปรเปลี่ยนเคลื่อนไหวไม่หยุดนิ่ง

“สิ่งที่ทำให้มาไกลขนาดนี้ ปฎิเสธไม่ได้เลยว่าคือ ความชอบดื่มกาแฟของเรา การเอาใจลงไปเล่นจึงทำให้เราหลงรักสิ่งนี้”มด เนตรนภ...
05/09/2025

“สิ่งที่ทำให้มาไกลขนาดนี้ ปฎิเสธไม่ได้เลยว่าคือ ความชอบดื่มกาแฟของเรา การเอาใจลงไปเล่นจึงทำให้เราหลงรักสิ่งนี้”
มด เนตรนภา กันล้อม เจ้าของร้าน Grayground Coffee.UTH บอกถึงเคล็ดลับที่ทำให้แบรนด์ของเขาอยู่มาได้จนทุกวันนี้
เรียกได้ว่าเป็นร้านฮอตฮิตในช่วงเวลานี้สำหรับ Grayground Coffee.UTH ร้านกาแฟของอุดรธานีที่ผ่านร้อนผ่านหนาว ตั้งแต่โควิดจวบจนมาถึงทุกวันนี้ ก็ 8 ขวบพอดี ณ ตอนนี้ทางร้านได้ปรับปรุงพื้นที่ใหม่ Vibes น่าดึงดูด น่าสนใจตั้งแต่ก้าวแรกที่เดินเข้ามาในร้าน หลังจากได้คุยกับ มด เราเลยจะมาขอแชร์เคล็ดลับกว่าจะมาเป็น Grayground ให้ทุกคนฟังกัน

• ร้านเดิมแต่บรรยากาศใหม่

“เราเริ่มจากบาร์เล็กๆ ในตึกคูหาเดียว ทำตามแพสชั่นความชอบ พอคนเริ่มเยอะก็ขยายที่นั่ง ทุบตึก ปรับมู้ดร้านให้ดีขึ้น ทำ แสง สี เสียง ให้ดูร่วมสมัย จนที่นี่เหมือนไม่ใช่คาเฟ่ แต่เป็นที่นั่งดื่ม นั่งกิน นั่งคุยกัน จะคุยกันเสียงเบาหรือเสียงดังก็ได้”
Grey ปกติมันจะเป็นตัว e แต่ gray ของร้านจะใช้ตัว a มันเหมือนเป็นสีเทา สีกลางๆ ไม่ได้ดี และไม่ได้ไม่ดีขนาดนั้น เหมือนอยู่ระหว่างสีขาวและสีดำ มันก็เป็นพื้นที่ของเรา เราก็แชร์พื้นที่ เราเลยใช้ gray มาตลอด และมันก็เป็นสีนึงของ Pantone

• ความท้าทายของการทำร้านกาแฟ

ด้วยความที่มดเป็นเนิร์ดกาแฟ ชอบชิม เลยเกิดไอเดียอยากนำเสนอของใหม่ให้ชาวอุดรธานี
“เมื่อนำกาแฟใหม่ๆ มาขายต้องเจอความท้าทายตลอดแหละ เพราะเราเริ่มในวันที่คนยังเริ่มต้นน้อย เมื่อ 8 ปีที่แล้ว กาแฟเปรี้ยวแบบผลไม้ กาแฟดริปยังไม่เป็นที่นิยมนัก เดิมทีคนจะคุ้นชินกับกาแฟที่มีบอดี้หนักๆ สิ่งที่เราทำ คือ อธิบายให้ลูกค้าเข้าใจ ทำไมต้องเป็นกาแฟในลักษณะนี้ ทำไมต้องขายในราคานี้ จนเริ่มมีคนเริ่มสนใจ อยากลอง ชอบ จนกลายเป็นมาลูกค้าประจำได้”

• เมนูสเปเชียล

“เราจะทำยังไงให้คนไม่ชอบดื่มกาแฟ เขามาดื่มกาแฟได้ เวลาลูกค้าเข้ามาแล้วไม่ดื่มเราจะชวนคุยก่อนเลย ปกติชอบเครื่องดื่มแบบไหน หวาน เปรี้ยว หอม เข้ม จากนั้นก็ดูว่าเรามีกาแฟตัวไหนที่จะตรงกับความชอบของลูกค้าได้บ้าง คนที่ไม่เคยดื่มถ้าได้ลองกาแฟคั่วอ่อน เขาอาจจะเปิดใจก็ได้ หรือมีกลิ่นน้ำผึ้ง เมื่อได้ลองชิมแล้วถ้าสีหน้าเขารู้สึกว้าวตอนดื่มเข้าไป อันนั้นถือว่าเราทำได้แล้ว”
นี่คือเคล็ดลับที่มดใช้ใน Grayground กว่าจะเสิร์ฟกาแฟให้ลูกค้าแต่ละแก้ว ต้องคุยกับลูกค้าเยอะในระดับหนึ่งจนลูกค้ากล้าเปิดใจ จึงทำให้หน้าร้านทุกวันนี้ ไม่ต้องอธิบายเยอะ ลูกค้าสามารถเข้าใจได้เองและเลือกได้เอง

• เมนูที่ชวนเปิดใจที่ลาวเด้อแนะนำ

Matcha x Khao Gum
ข้าวกำอีสานกับมัทฉะญี่ปุ่น นำสองวัฒนธรรมมารวมกันในแก้วเดียว
EVERYDAY COFFEE FIRST SIP EXPERIENCE
เมนูที่มีแก้วเอสเปรสโซออกแบบมาเพื่อเปลี่ยนประสบการณ์การดื่มแบบ next level ด้วยขอบแก้วสองแบบที่ให้ความรู้สึกแตกต่างกันเมื่อดื่มเข้าไป ช่วยดึงรสชาติที่ซ่อนอยู่ให้เด่นชัดขึ้น

• Key Success ในการทำร้าน Grayground

-ต้องหาจุดที่ต่างให้ได้ หาช่องว่างที่คนอื่นๆ ในพื้นที่ยังไม่ได้ทำ

-เรียนรู้จากลูกค้า ลูกค้ามีหลายรูปแบบ ทั้งแบบมาถ่ายรูปกับมุมต่างๆ ของร้าน มาซื้อแล้วเดินออกทันที เพราะต้องรีบไปเรียนหรือทำงาน มาแบบครอบครัว เพื่อนฝูง นั่งพูดคุย ถ้าเข้าใจลูกค้า จะรู้ว่าต้องดีไซน์ร้านให้ตอบโจทย์ พร้อมทำเมนูขึ้นมาให้ถูกใจ ได้แน่นอน
เสน่ห์ของ grayground คือความน่ารัก ความเฟรนลี่ที่สัมผัสได้ตั้งแต่เดินเข้าไปในร้าน เป็นเรื่องที่ดีที่มีร้านกาแฟแบบนี้ในเมืองอุดรธานี
เรื่อง : กฤษฎิ์ บุญสาร
ภาพ : ชลชาติ พุ่มจันทร์
#ลาวเด้อ #เที่ยวอุดร #อุดรธานี

อยากรู้เรื่อง Marketing เพื่อไปใช้ในการสร้างแบรนด์ ต่อยอดทำธุรกิจของตัวเองมาฟังจากประสบการณ์ตัวจริงของแบรนด์ธุรกิจตัวท็อ...
02/09/2025

อยากรู้เรื่อง Marketing เพื่อไปใช้ในการสร้างแบรนด์ ต่อยอดทำธุรกิจของตัวเองมาฟังจากประสบการณ์ตัวจริงของแบรนด์ธุรกิจตัวท็อปทั้งในภาคอีสานและในประเทศ ในงานนี้ได้เลยเด้อ
Thailand Marketing Day On Tour 2025 งานสัมมนาการตลาดครั้งใหญ่ ที่จะมาปลุกพลังความคิด พิชิตความเปลี่ยนแปลง งานนี้จัดเต็มให้แบบไม่มีกั๊ก ในงานจะพบกับ Insight และ Trend ใหม่ล่าสุด เรียนรู้การใช้ข้อมูลแบบไม่หลงทาง ให้ทุกการตัดสินใจแม่นยำขึ้นกว่าเดิม ฟังเรื่องราว ประสบการณ์ จากนักการตลาดตัวจริงเสียงจริง พร้อมเคล็ดลับที่หาไม่ได้จากในหนังสือเรียน และพาไปเปิดมุมมองใหม่ พัฒนาไอเดียธุรกิจให้เติบโตแบบไม่มีขีดจำกัด
งานนี้จะได้พบกับ
• จี่เกีย อาหารอีสานสันดานญี่ปุ่น
• Ving Thailandรองแตะวิ่งมาธาธอนสายเลือดอีสาน
• Fairy Plaza ห้าง local ขวัญใจชาวขอนแก่น
• Class Clinic คลาสคลินิก คลินิกเสริมความงามขวัญใจชาวอีสาน
และแบรนด์ดังระดับประเทศ
งานนี้จัดโดยคณะ คณะบริหารธุรกิจและการบัญชี มหาวิทยาลัยขอนแก่น เพื่อให้ทุกคนได้มาเป็นเรียนรู้และรู้จักหัวแถว วันที่ 26-27 กันยายน 2568 ที่ อุทยานวิทยาศาตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น KKU Science Park
Marketing, Khon Kaen Business School, KKU
#ลาวเด้อ #อีเวนต์ขอนแก่น

เดือนใหม่ ชีวิตใหม่ เข้าสู่เดือนปลายฝนต้นหนาว อีสานก็มีอีเวนต์ไม่ว่างเว้น มีอะไรบ้างลาวเด้อสิพาไปเบิ่ง ในแต่ละจังหวัดของ...
01/09/2025

เดือนใหม่ ชีวิตใหม่ เข้าสู่เดือนปลายฝนต้นหนาว อีสานก็มีอีเวนต์ไม่ว่างเว้น มีอะไรบ้างลาวเด้อสิพาไปเบิ่ง
ในแต่ละจังหวัดของอีสานยังมีกิจกรรมที่น่าสนใจ ให้ทุกคนได้ใช้เวลาได้อย่างเต็มที่ ไม่ว่าจะเป็นอีเวนต์งานศิลปะ งานคราฟต์ อย่าง จุ้ม•บ้านเชียง หรืองานประจำปีอย่าง งานไหลเรือไฟโลก งานวิ่งที่มีช้างเป็นเพื่อนร่วมทาง หรือจะเป็นอีเวนต์การศึกษา ที่มาร่วมออกแบบหาหลักสูตรการเรียนรู้ที่มีความเป็นไปได้ใหม่ๆ ของกลุ่ม อีสานจะเลิร์น อีสานจะเลิร์น ทำกันอยู่ และยังมีกิจกรรมอื่นๆ อีกเพียบ ลาวเด้อเลยขอมัดมารวมกันให้
ดั่งจะเห็นว่าที่ราบสูงแห่งนี้ ไม่เคยเงียบเหงา ถึงแม้ว่าฝนจะยังตก พายุจะเข้า พื้นดินจะชุ่มฉ่ำ แต่ความม่วนซื่นบ่เคยหายไปจากอีสานเลยเด้อ
#ลาวเด้อ #อีเวนต์อีสาน #เทศกาลในอีสาน

ลาวเด้อ ยินดีและดีใจที่ได้มีโอกาสได้แชร์เรื่องราวชีวิตของ อ๊อฟ กฤษฎิ์ บุญสาร ผู้ร่วมก่อตั้งเพจลาวเด้อก่อนที่จะกลับมาอยู่...
28/08/2025

ลาวเด้อ ยินดีและดีใจที่ได้มีโอกาสได้แชร์เรื่องราวชีวิตของ อ๊อฟ กฤษฎิ์ บุญสาร ผู้ร่วมก่อตั้งเพจลาวเด้อ
ก่อนที่จะกลับมาอยู่อีสาน มาทำสื่อออนไลน์ของคนอีสาน เราก็เคยอยู่กรุงเทพฯ มาก่อนทั้งเรียน ทำงาน ใช้ชีวิต ซึ่งตอนนั้นชีวิก็ไม่ได้ง่าย ไม่ได้โรยด้วยกลีบกุหลาบ ได้เห็นความเป็นไปของเมือง ผู้คน ความหลากหลายของอาชีพ และมีโอกาสได้เข้าไปลองทำบางอย่าง ได้เรียนรู้ มีประสบการณ์จากงานที่ได้ทำ
คนอีสานสำหรับการเข้าไปในกรุงเทพฯ ไม่ว่าจะเรียนหรือทำงาน ส่วนหนึ่งคือการเข้าไปแสวงหาโอกาส โดยหวังว่าชีวิต ชนชั้น ฐานะของเราจะดีขึ้น บ้างก็ประสบความสำเร็จตามที่หวัง บ้างก็ล้มเหลว
คนอีสานอพยพไม่ใช่ไปแค่กรุงเทพฯ แต่ไปที่อื่นๆ ทั้งเขตจังหวัดอุตสาหกรรมแถวปริมณฑล และมีอีกมากที่ไปถึงต่างประเทศ ขณะเดียวกันมีก็บางคนกลับมาบ้าน มาอีสาน มาสร้างสรรค์ให้บ้านตัวเองน่าอยู่ อยู่ได้ และอยู่รอด ซึ่งเรื่องนี้ก็ท้าทายไม่น้อย ขอเป็นกำลังใจให้ทุกคนในการทำสิ่งนี้อยู่
คนอีสานมีเลือดคือนักสู้ไม่น้อย ไม่แพ้คนภูมิภาคอื่น เพราะถ้าไม่สู้อาจจะไม่ได้ในสิ่งที่ตัวเองอยากจะได้มา
สุดท้ายขอขอบคุณ มนุษย์กรุงเทพฯ หลายๆ เด้อ

“ผมในวัยเด็กอยู่กับตายายที่จังหวัดร้อยเอ็ด เพราะพ่อแม่ต้องเข้าไปขายแรงงานที่กรุงเทพฯ พ่อขับแท็กซี่ แม่ทำงานโรงงาน ผมรู้สึกว่าชีวิตช่วงนั้นขาดมาก ไม่มีใครเป็นที่ปรึกษา ตอนอยู่ประถม ผมขึ้นรถตู้ไปกรุงเทพฯ ทุกปิดเทอมเลย บางครั้งไปคนเดียว บางครั้งไปกับน้องสาว บนรถเป็นคนคุ้นเคยกัน หลายคนก็เข้าไปใช้แรงงานในเมือง ช่วงที่พ่อแม่ออกไปทำงาน ผมต้องอยู่แต่ในห้อง แต่อย่างน้อยเราก็ได้อยู่ด้วยกัน พอขึ้นมัธยม ผมเปลี่ยนไปอยู่โรงเรียนประจำอำเภอ เลยต้องย้ายไปอยู่บ้านป้า เพื่อเดินทางไปโรงเรียนพร้อมกับลูกของป้า

“ช่วงแรกผมสนุกกับการเรียนนะ แต่มันเยอะไปสำหรับเด็กวัยนั้น พอครูในห้องไม่ค่อยเปิดโอกาสให้ตั้งคำถาม ผมเลยรู้สึกว่าไม่ค่อยสนุก ยังเข้าเรียนตามปกติ แต่เริ่มโดดเรียน ไม่ทำตามระเบียบ กลายเป็นเด็กที่อาจารย์เพ่งเล็ง พอวันสอบปลายภาค ม.3 ผมไปสอบตามปกติ อาจารย์บอกให้ไปตัดผม ผมเพิ่งตัดสกินเฮดได้ไม่นาน ไม่เข้าใจว่าทำไมต้องตัดอีก อาจารย์บอกว่าต้องขาวสามด้านถึงเข้าสอบได้ ผมไม่เข้าใจว่าทำไมต้องเข้มงวดขนาดนั้น เพราะที่ผ่านมาผมตัดสกินเฮดแล้วเข้าสอบได้ตลอด คำตอบของอาจารย์คือ ‘เป็นกฎใหม่’ ผมไม่เห็นด้วยกับกฎนั้น เลยบอกไปว่า ‘ไม่เป็นไร งั้นผมไม่เข้าสอบก็ได้’

“การไม่ได้สอบครั้งนั้นทำให้ผมไม่จบ ม.3 เป็นจุดเริ่มต้นที่ผมต้องมาใช้ชีวิตในกรุงเทพฯ ต้องทำงานไปด้วยเรียนไปด้วย ผมทำงานโรงงานตั้งแต่วันจันทร์ถึงวันเสาร์ แล้วเรียน กศน. ในวันอาทิตย์ แม้ต้องเรียนวิชาตามที่กำหนดไว้ แต่เรามีสิทธิเลือกว่าจะเรียนอะไรบ้าง พอชีวิตส่วนใหญ่อยู่ในโรงงาน ช่วงนั้นผมเลยไม่มีเพื่อน คนวัยเดียวกันเป็นคนพม่า คุยกันไม่ค่อยรู้เรื่อง ผ่านไป 2 ปีก็ได้วุฒิ ม.3 ผมเอาวุฒิไปสมัครเรียน ม.รามคำแหง ในระบบพรีดีกรี ช่วงนั้นเลยเริ่มมีเพื่อนมหาวิทยาลัยบ้าง หลังจากนั้นเรียน กศน. อีก 2 ปีก็ได้วุฒิ ม.6

“ตอนนั้นผมทำงานโรงงานได้ปีเดียว แล้วลาออกไปเป็นเด็กเสิร์ฟในร้านอาหารริมฟุตบาท งานเสิร์ฟเริ่มห้าโมงเย็น กว่าจะเลิกก็ตีสอง นอกจากค่าจ้างก็ได้ทิปด้วย ทำไปสักระยะ ผมเปลี่ยนไปทำงานร้านสะดวกซื้อ ตอนนั้นยังไม่ได้วุฒิ ม.3 เลย ผมเล่าให้ผู้จัดการฟังว่ากำลังเรียน กศน. ใกล้จะจบแล้ว ร้านนั้นเป็นแฟรนไชส์เลยรับผมเข้าทำงาน ตอนแรกคิดว่างานไม่หนักหรอก แค่คิดเงิน เติมของ ทำความสะอาด ทำงานในห้องแอร์ด้วย แต่ความเป็นจริงคืองานหนักมาก เราเหมือนเป็นกรรมกรในห้องแอร์เลย อยู่มาวันหนึ่งพ่อแม่ตัดสินใจกลับไปอยู่ร้อยเอ็ด ผมที่อายุ 17 เลยต้องอยู่คนเดียวในกรุงเทพฯ

“พอผมต้องอยู่คนเดียวเลยได้คุยกับตัวเองทุกวัน อยู่ๆ วันหนึ่งก็มีคำถามว่า เราเคยเรียนไม่จบ ม.3 พ่อแม่จะภูมิใจที่มีเราเป็นลูกไหม พอทำงานแล้วก็เรียนวนเวียนแบบนั้น เลยเกิดความรู้สึกว่าชีวิตไม่มีความหมายเลย คิดๆๆ แล้วไม่อยากตื่นขึ้นมา คิดถึงการทำร้ายตัวเองด้วย ผมโพสต์บ่นลงเฟซบุ๊ก ปรากฏว่าน้องสาวเห็นแล้วไปเล่าให้แม่ฟัง แม่เลยโทรมาหา ตอนแรกผมไม่กล้ารับ แล้วสักพักถึงโทรกลับไป แม่ถามว่าเป็นอะไร ผมบอกไปว่า ‘เหนื่อย’ เขาบอกว่า ‘พักผ่อนนะ’ แล้วบอกประมาณว่า ‘อย่ามองชีวิตแค่วันนี้ แต่ให้มองว่าสิ่งที่ทำจะมีคุณค่าและมีความหมายในวันข้างหน้า’ ทำให้ผมได้สติกลับมา

“ผมเรียนปรัชญา (คณะมนุษยศาสตร์ สาขาวิชาปรัชญา) ที่ ม.รามคำแหง ช่วงนั้นเปลี่ยนมาทำงานเป็นสตาฟงานอีเวนท์ เป็นงานที่เด็กรามมักทำกัน ขณะเดียวกัน ผมไปร่วมกิจกรรมค่ายอาสาเป็นระยะ เป็นช่วงเวลาที่เรียนไปด้วย ทำงานไปด้วย และทำกิจกรรมไปด้วย ผมชอบเรียนมากเลยนะ เป็นคนตั้งใจเรียน พยายามเข้าห้องเรียนให้มากที่สุด เป้าหมายในตอนนั้นคืออยากทำงานเพื่อสังคม เริ่มรู้จักคนทำงานสังคมและนักกิจกรรมบ้าง พอเรียนจบเลยไปสมัครเข้าร่วมโครงการอาสาสมัครนักสิทธิมนุษยชน ของ มอส. (มูลนิธิอาสาสมัครเพื่อสังคม) ผมถ่ายภาพได้ หลังจากนั้นเลยได้มาช่วยงานทีมสื่อของ มอส. ด้วย

“ผมเริ่มทำงานประจำเป็นช่างภาพในเอเจนซี่ งานคือทำแบรนด์ดิ้งให้นักการเมืองคนหนึ่ง ตอนนั้นไม่ได้แค่ถ่ายรูป แต่ต้องเรียนรู้งานส่วนอื่นด้วย พอจบโปรเจ็คต์ ผมทำงานให้กับแบรนด์อื่นต่อ จนกระทั่งเกิดการเปลี่ยนแปลงในบริษัท ผมเลยลาออกมาทำงานเป็นไรเดอร์ ขับรถรับส่งอาหาร ทำอยู่ช่วงหนึ่งแล้วเกิดโควิด ผมย้ายกลับไปอยู่ที่ร้อยเอ็ดแล้วเปลี่ยนมาอยู่ขอนแก่น พอไม่รู้จะทำงานอะไร เลยไปเป็นคอลเซ็นเตอร์ขายโปรโทรศัพท์รายเดือน จนวันหนึ่งพี่ที่ทำงานเก่าโทรชวนมาทำแบรนด์ดิ้งให้ตำรวจคนหนึ่ง เลยกลับมาทำงานเอเจนซี่ ทำอยู่หลายปี แล้วถึงมาทำสื่อของตัวเองชื่อว่า ลาวเด้อ จนถึงปัจจุบัน

"หลังจากเรียนจบแล้วทำงานไปสักระยะ ผมเคยถามแม่ว่า 'ภูมิใจในตัวผมไหม' เพราะเรื่องเรียนไม่จบ ม.3 ยังเป็นปมในใจผมอยู่เสมอ แม่ไม่ได้ตอบตรงๆ ว่าภูมิใจไหม แต่ตอบกลับมาว่า 'ดีใจที่มีผมเป็นลูก' คำพูดของเขาทำให้ผมปลดล็อคสิ่งที่ติดค้างในใจนะ ส่วนเรื่องที่ผมรับผิดชอบชีวิตตัวเองได้ ดูแลตัวเองมาตั้งแต่ก่อนเรียนจบ ก็ช่วยยืนยันว่าตัวผมไม่ได้ทำให้แม่เดือดร้อน ไม่ว่าคนรอบข้างจะตั้งคำถามกับแม่ยังไงก็ตาม

“การต้องเข้ากรุงเทพฯ มาเรียน กศน. มาทำงาน และมาใช้ชีวิตคนเดียว ทำให้ผมรู้ว่าตัวเองชอบหรือไม่ชอบอะไร เพราะต้องตัดสินใจเรื่องต่างๆ ด้วยตัวเอง บางครั้งก็ตัดสินใจผิดพลาด แต่ประสบการณ์ทำให้เราแข็งแกร่งขึ้น ผมในวันนี้เป็นคนไม่ยอมแพ้อะไรง่ายๆ ต้องขอสู้สักตั้งก่อน ได้หรือไม่ได้ค่อยว่ากัน ผมเป็นคนชอบตั้งคำถามกับสิ่งต่างๆ ทำไมสายไฟถึงรุงรัง ทำไมพี่คนนั้นถึงต้องนั่งขอทาน ทำไมเพื่อนร่วมงานบางคนถึงเดินมาทำงาน ทำไมชีวิตลูกค้าบางคนถึงรวยเหลือ มีคนขับรถ มีคนติดตาม มีคนเตรียมอาหารให้ ทำไมชีวิตคนถึงต่างกันขนาดนั้น ผมในวันนี้เลยมองโลกในมุมกว้างขึ้น ไม่ตัดสินอะไรในทันที

“ความลำบากในอดีตทำให้ผมให้เกียรติคนตัวเล็กตัวน้อย ไม่ว่าจะเป็นพ่อค้าแม่ค้า หาบเร่แผงลอย คนขับวิน พนักงานปั๊ม คนที่ไม่มีชื่อเสียง ฯลฯ เพราะเราเคยมีชีวิตแบบพวกเขามาก่อน เคยลำบาก เคยผ่านช่วงเวลาที่ยาก ผมรู้ว่าชีวิตที่โดนเอาเปรียบเป็นยังไง รู้ว่าชีวิตที่ไม่มีสวัสดิการเป็นยังไง รู้ว่าชีวิตที่มีเงินติดตัวแค่ 20 บาทเป็นยังไง ชีวิตของผมในวันนั้นไม่ได้ต่างจากพวกเขาเลย เพราะชีวิตเคยเป็นแบบนั้น ผมเลยเข้าใจ

“ผมในวันนั้นยังเห็นโลกไม่มาก ไม่เข้าใจบางอย่าง และตั้งคำถามกับสิ่งที่เห็น ผมในวันนี้เข้าใจบางเรื่องมากขึ้น ยังไม่เข้าใจบางอย่าง และยังตั้งคำถามเหมือนเดิม ขณะเดียวกัน ผมรู้แล้วว่าตัวเองชอบอะไร อยากทำอะไร และทำไปเพื่ออะไร ผมทำ ลาวเด้อ มาได้สองปีกว่าแล้ว คนข้างนอกมีมุมมองต่อคนอีสานแบบหนึ่ง แต่ไม่ได้มาเห็นมาเข้าใจจริงๆ ผมมองว่าอีสานคือความหลากหลาย ทั้งภาษา วิถีชีวิต ไปจนถึงความเชื่อ เลยอยากสื่อสารให้คนอื่นได้รู้จักอีสานมากยิ่งขึ้น”


ลาวเด้อ

[1/2]

“แคน” สายแนนที่เชื่อมรากเหง้าอีสานกับโลกยุคร่วมสมัยเป็นภาพที่เห็นจนชินตาที่แคนถูกนำไปเล่นในที่ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นงานบุญ ง...
26/08/2025

“แคน” สายแนนที่เชื่อมรากเหง้าอีสานกับโลกยุคร่วมสมัย
เป็นภาพที่เห็นจนชินตาที่แคนถูกนำไปเล่นในที่ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นงานบุญ งานประเพณี แต่ทุกวันนี้ที่เห็นบ่อยคือแคนได้ไปเล่นบนเวทีใหญ่ๆ ล่าสุดท้าวหมาหยุยได้ขึ้นไปร่วมแจมในคอนเสิร์ต Greasy Cafe GATES TO THE OTHER SIDE นี่คือปรากฎการณ์ที่น่าสนใจของยุคสมัย
ปฎิเสธไม่ได้ว่า “แคน” คือเครื่องดนตรีที่ฝังรากอยู่ในวิถีชีวิตของคนอีสาน ซึ่งสารคดีซีรีส์ชุดนี้ ได้นำเสนอเรื่องราวครบทุกตอนแล้วบนช่อง YouTube : ลายแคน ตั้งแต่วันที่ 15 สิงหาคมที่ผ่านมา
หนังใช้เวลากว่า 1 ปีในการถ่ายทํา เพื่อเข้าถึงเรื่องราว ข้อมูล ความทรงจํา และ “ความผูกพัน” ที่ผู้คนมีต่อแคน ไปจนถึงบทบาทของแคนในโลกยุคร่วมสมัย ผ่านการพูดคุยกับหมอแคนรุ่นใหญ่ ศิลปินรุ่นใหม่ นักวิชาการ และช่างทําแคน ที่ต่างก็มี “เสียงแคน” หลอมรวมเป็นส่วนหนึ่งในชีวิต
ตัวละครหลักในสารคดี

•สมบัติ สิมหล้า : หมอแคนตาบอดจากมหาสารคาม ผู้ได้รับฉายาว่า “หมอแคนเทวดา”

•ต้นตระกูล TONTRAKUL : ศิลปินและโปรดิวเซอร์ ผู้ผสานแคนกับดนตรีร่วมสมัย

•ผศ. ดร. พีรเชฏฐ์ คลังพระศรี : นักวิชาการด้านแคน ผู้เชี่ยวชาญงานวิจัยและงานเขียนเกี่ยวกับดนตรีอีสาน

• ท้าว หมาหยุย : หมอแคนรุ่นใหม่ที่เติบโตมากับดนตรีพิธีกรรมอีสาน และพัฒนาแนวทางการสื่อสาร ผ่าน “เสียงแคน” ในแนวทางใหม่ๆ

บุญตา ซ้ายศิริ : ช่างทําแคนจากร้อยเอ็ด ผู้สืบทอดภูมิปัญญาการทําแคน และได้รับการยกย่องเป็นศิลปินมรดกอีสาน
หนังเรื่องนี้ไม่ใช่แค่พูดถึงเสียงดนตรี แต่กำลังบอกที่มาของอีสานและที่กำลังจะบอกการเดินทางไปในอนาคตอีกด้วย
• อํานวยการสร้างและผลิตโดย :
ระดับ-สายตา สตูดิโอร่วมผลิตโดย มูลนิธิเตือน พาทยกุล
• สนับสนุนโดย : กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์
เรื่อง : กฤษฎิ์ บุญสาร
ภาพ : ลายแคน
#ลาวเด้อ #ลายแคน

ปีนี้หลายคนบอกว่าเป็นปีเผา ธุรกิจร้านอาหารโดนหนักแน่แต่ยังมีผู้ประกอบการบางกลุ่มที่ไม่เชื่อแบบนั้น พวกเขายังคงมองเห็นโอก...
25/08/2025

ปีนี้หลายคนบอกว่าเป็นปีเผา ธุรกิจร้านอาหารโดนหนักแน่
แต่ยังมีผู้ประกอบการบางกลุ่มที่ไม่เชื่อแบบนั้น พวกเขายังคงมองเห็นโอกาส กล้าที่ลุกขึ้นมาสู้ เปิดแบรนด์ใหม่ ขยายสาขา เห็นช่องว่างทางธุรกิจ ลาวเด้อได้ไปพูดคุย สัมภาษณ์ผู้ประกอบการในขอนแก่น จังหวัดที่เนื้อหอมของภาคอีสานในเวลานี้
เราได้ไปคุยพูดกับ 5 ธุรกิจ 5 ไอเดีย 5 ผู้ประกอบการ แต่ละแบรนด์มีความโดดเด่น เจอปัญหา ความท้าทาย แตกต่างกันไป

Cannes & Co.
ความถนัดพาเราไปสู่ความเป็นไปได้ใหม่เสมอ

Organt KKU
กล้าที่จะยืนหยัดเพื่อความ Local

Mongni Cafe
โปรดักซ์ใหม่ วิธีการใหม่ ทำให้เราทันโลก

เตี๋ยวโต๊ะแดง ภูผาม่าน
ความฝันกับความจริง ต้องไปด้วยกัน

โจ๋นแซ่บ ลาบก้อย สาขาหลัง มข.
การคิดต่าง คือหัวใจของการทำธุรกิจ
เพราะอะไรพวกเขาจึงยังคงทำเช่นนั้น ลาวเด้อจะพาไปเบิ่งกัน
เรื่อง : กฤษฎิ์ บุญสาร
ภาพ : ฌัลลิกา ทิพย์ฝั้น ชลชาติ พุ่มจันทร์
#ลาวเด้อ #ธุรกิจขอนแก่น #ผู้ประกอบการขอนแก่น

Photo Journal (เด้อ)06การเดินบิณฑบาตรยามเช้า เป็นสิ่งที่พระกระทำเป็นประจำ ซึ่งพระพุทธเจ้าก็ไม่ได้บังคับว่าต้องทำ แต่อนุญ...
24/08/2025

Photo Journal (เด้อ)
06
การเดินบิณฑบาตรยามเช้า เป็นสิ่งที่พระกระทำเป็นประจำ ซึ่งพระพุทธเจ้าก็ไม่ได้บังคับว่าต้องทำ แต่อนุญาตให้พระสงฆ์สามารถดำรงชีพด้วยการบิณฑบาตได้
การบิณฑบาตมีประโยชน์สำหรับพระสงฆ์และชาวบ้าน ดังนี้
ประโยชน์ต่อภิกษุ
•ลดอัตตาและกิเลส
เป็นการให้พระภิกษุลดความยึดติดในตัวตนและทรัพย์สิน โดยยอมรับอาหารที่ได้รับจากผู้อื่น

•การสำรวม
ขณะเดินบิณฑบาต พระภิกษุต้องมีสติและสำรวมกาย วาจา และใจ ไม่พูดคุยหรือทำกิริยาที่ไม่เหมาะสม

•การปฏิบัติธรรม
เป็นการฝึกจิตให้มีความปลอดโปร่ง เบาสบาย และไม่ยึดติดกับวัตถุ เหมาะแก่การบำเพ็ญเพียรและเจริญภาวนา

•ดำรงชีพ เป็นวิธีที่ทำให้พระภิกษุมีอาหารประทังชีวิตโดยไม่ต้องประกอบอาชีพ ทำให้มีเวลาศึกษาและปฏิบัติธรรมได้อย่างเต็มที่
ประโยชน์ต่อฆราวาส
การบิณฑบาตยังเป็นโอกาสให้ฆราวาสได้สร้างบุญและ

•รักษาประเพณีอันดีงาม
สร้างบุญกุศล เป็นการสร้างบุญในแต่ละวัน และเป็นการสั่งสมความดีเพื่อเป็นที่พึ่งของตนเองในอนาคต

•ทำนุบำรุงศาสนา
การถวายอาหารแด่พระสงฆ์เป็นการช่วยสืบทอดและรักษาพระพุทธศาสนาให้คงอยู่ต่อไป

•ปลูกฝังศรัทธา
เป็นโอกาสให้คนในครอบครัว โดยเฉพาะเด็กๆ ได้เรียนรู้และปลูกฝังศรัทธาในพระพุทธศาสนา
ในภาพเป็นการเดินบิณฑบาติยามเช้าที่อุดรธานี
เรื่อง : กฤษฎิ์ บุญสาร
ภาพ : ชลชาติ พุ่มจันทร์
#ลาวเด้อ #การบิณฑบาตร

หากนึกถึงอุดรธานี คุณจะนึกถึงอะไร ลาวเด้อชวนมองเบิ่งอุดรฯ ในมุมใหม่ มุมที่มีงานศิลปะสอดเแทรกอยู่ทุกที่ ตั้งแต่ร้านอาหาร ...
22/08/2025

หากนึกถึงอุดรธานี คุณจะนึกถึงอะไร ลาวเด้อชวนมองเบิ่งอุดรฯ ในมุมใหม่ มุมที่มีงานศิลปะสอดเแทรกอยู่ทุกที่ ตั้งแต่ร้านอาหาร คาเฟ่ Public Space ไปถึงเฟสติวัลในต่างอำเภอ
เป็นครั้งแรกที่ลาวเด้อได้มาเที่ยวอุดรธานี ได้มีโอกาสเห็นจุดที่น่าสนใจหลายอย่าง โดยเฉพาะงานศิลปะ ปกติคนนึกถึงอุดรฯ อาจจะนึกถึงบ้านเชียง หม้อ ไห เครื่องปั้นดินเผา บางคนอาจจะมาเห็นตอนมาทัศนศึกษาสมัยประถมหรือมัธยม แต่ถ้าไปบ้านเชียงในตอนนี้จะเห็นต่างออกไปจากเดิม เพราะมี จุ้ม•บ้านเชียง กลุ่มคนรุ่นใหม่รวมตัวกัน 30 กว่าคน มาร่วมออกแบบบ้านของตัวเอง สร้างสรรค์สิ่งใหม่โดยใช้ต้นทุนจากสิ่งเดิม นำของดี ของมีคุณค่าในพื้นที่มาต่อยอดให้ดูร่วมสมัย กลายเป็นงานคราฟต์ งานศิลปะ ยกระดับเป็น Art Community ดึงนักท่องเที่ยวทั้งจากในตัวเมืองอุดรฯ และจังหวัดข้างเคียงเดินทางมาชมงานได้
Whereder Poshtel ที่พักสำหรับนักเดินทางแบกกระเป๋ามาเที่ยว สอดแทรกศิลปะอีสานเข้าไปในทุกรายละเอียด คอนเซปต์ใต้ถุนบ้าน ให้คนที่มาเยือนรู้สึกเหมือนมาเยี่ยมบ้านเพื่อน แถมห้องนอนยังมีคำอวยพร “นอนหลับให้ได้เงินหมื่น นอนตื่นให้ได้เงินแสน” เป็นคำที่พ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาย ของเราเคยบอกเสมอ
TEMP Creative Space & Co คาเฟ่ที่มีพื้นที่สำหรับโชว์งานศิลปะโดยเฉพาะ ตั้งใจทำสิ่งนี้มาเป็นเวลาหลายปี เพื่ออยากผลักดันให้ศิลปะได้เบ่งบานในอุดรฯ

Fatman Cafe คาเฟ่ที่นำตึกเก่าที่เคยเป็นร้านอะไหล่ของคุณพ่อมาเกือบ 40 ปี มาต่อยอดสร้างความทรงจำใหม่ในรูปแบบคาเฟ่ To Go แถวถนนใจกลางเมืองวงเวียนอนุสาวรีย์กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม
ยกระดับงานศิลปะให้เป็น Festival ระดับจังหวัด Udon City Fest เทศกาลที่รวมทุกความม่วนของอุดรฯ ทั้งงานอาร์ต ดนตรี อาหาร หรืองานคราฟต์ ที่นี่รวมทุกแรงบันดาลใจไว้ในงานเดียว จากคนท้องถิ่น
ธานีผ้าหมี่ขิตนี้ น่าสนใจยิ่งนัก หากได้รับการเหลียวแล ส่งเสริมพัฒนาต่อยอด อาจจะกลายเป็นธานีที่มีศักยภาพในอีสานอีกเมืองก็เป็นได้
Day 1
- จุ้ม•บ้านเชียง
- YU Onsen & Spa - Udon Thani
- TEMP Creative Space & Co
- In The Middle by Kaizen Udon Thani
- ThaiTune Crepe Makery
- Thai Tune Coffee Bar Udonthani
- หนองประจักษ์
- Whereder Poshtel
Day 2
- ตลาดเช้าอุดรธานี 1
- ร้านอุดรโอชา
- Fatman Cafe
- หอมฉุย ข้าวมันไก่ สาขาอุดรธานี
- NOIR ROW ART SPACE
- Grayground Coffee.UTH
- เสือหลงป่า
เรื่อง : กฤษฎิ์ บุญสาร
ภาพ : ฌัลลิกา ทิพย์ฝั้น | ชลชาติ พุ่มจันทร์
#ลาวเด้อ #เที่ยวอุดร #อุดรธานี

วัตถุดิบที่ดีมีส่วนช่วยให้อาหารมีคุณค่ามากยิ่งขึ้น เเต่คำว่า “วัตถุดิบที่ดี” นั้นหมายถึงอะไรกันเเน่ในยุคปัจจุบัน อาจจะเป...
20/08/2025

วัตถุดิบที่ดีมีส่วนช่วยให้อาหารมีคุณค่ามากยิ่งขึ้น เเต่คำว่า “วัตถุดิบที่ดี” นั้นหมายถึงอะไรกันเเน่ในยุคปัจจุบัน อาจจะเป็นสิ่งที่มีการโฆษณาพูดถึงรสชาติที่ลึกล้ำ กรรมวิธีการทำกว่าจะเป็นเมนูนั้นขึ้นมา หรือบางครั้งอาจเป็นเพียงสิ่งของที่สื่อถึง “ความเป็นอยู่ของผู้คนในท้องถิ่น”
แสงแดดยามเช้าที่ไม่ร้อนมากนัก ผู้คนในอุดรธานีเดินสวนกันไปมา บ้างหยุดเเวะที่เพิงร้านค้าเล็กๆ ซึ่งในร้านค้าเต็มไปด้วยวัตถุดิบที่อาจหาไม่ได้จากในเมืองใหญ่ แต่ต้องมาจากหมู่บ้าน ชุมชน ในต่างอำเภอห่างไกลจากตัวเมือง ที่นี่คือ “ตลาดเทศบาล1 อุดรธานี” ยังคงต้อนรับผู้คนที่มาจับจ่ายใช้สอยมานานกว่า 60 กว่าปีแล้ว
สิ่งที่จะได้พบในตลาดเเห่งนี้ คงเรียกได้ว่าเป็นดั่งครัวหลักของอุดรเลยก็ว่าได้ ร้านอาหารหลายร้านก็มาซื้อวัตถุดิบจากที่นี่ ผักหลากหลายชนิด เนื้อสัตว์หลากหลายแบบ เครื่องเทศปรุงอาหาร ปลากดคังที่ดูราวกับว่าพึ่งจับขึ้นมาจากเเม่น้ำ หรือ ไข่ผำที่ทุกวันนี้กลายเป็นวัตถุดิบที่ขึ้นชื่อของอีสานไปเเล้ว
ผู้คนที่มาเยือนตลาดแห่งนี้ ทั้งผู้ซื้อและผู้ขายมีหลากหลาย ไม่ใช่เพียงเเค่คนอีสาน คนอุดรเท่านั้นเเต่ยังมีคนลาวด้วย ที่เอาสินค้าเเละวัตถุดิบจากทางฝั่งประเทศเพื่อนบ้านมาจำหน่ายที่นี่
สุดท้ายแล้ว วัตถุดิบที่ดีนั้น ก็เป็นเรื่องของมุมมองของแต่ละคน หากเราจะมองว่าตลาดสดเทศบาล1 เเห่งนี้ เป็นเเหล่งที่มีวัตถุดิบดีๆ ที่ชาวบ้านนำมาขายมากมายก็ได้เช่นกัน ใครมาเที่ยวอุดรก็ลองมาเดินดูกันได้เด้อ
เรื่องเเละภาพ : ชลชาติ พุ่มจันทร์
#ลาวเด้อ #อุดรธานี #ตลาดเช้าอุดร #เที่ยวอุดรธานี

การร่วมกัน “ฟัง” เรื่องเล่าของเด็ก ๆ คงพอที่จะทำให้เราตระหนักได้ว่า ความเกลียดชังไม่อาจนำไปสู่สิ่งใด นอกจากความสูญเสียที...
19/08/2025

การร่วมกัน “ฟัง” เรื่องเล่าของเด็ก ๆ คงพอที่จะทำให้เราตระหนักได้ว่า ความเกลียดชังไม่อาจนำไปสู่สิ่งใด นอกจากความสูญเสียที่ไม่สิ้นสุด และถึงเวลาแล้วที่เราจะเลือกส่งต่อ “ความรัก” แทนที่จะปล่อยให้ “ความเกลียดชัง” ดำรงอยู่
เหตุปะทะชายแดนไทย–กัมพูชา ได้สร้างร่องรอยความสูญเสียที่เกินกว่าจะประเมินค่าได้ ทั้งชีวิต ครอบครัว และความทรงจำของผู้คนในพื้นที่ โดยเฉพาะเด็ก ๆ ที่ต้องเติบโตท่ามกลางบรรยากาศแห่งความกลัวและบาดแผลทางใจ ความสำคัญจึงอยู่ที่ผู้ใหญ่อย่างเราจะปลูกฝังทัศนติแบบใด และอยากจะให้พวกเขาเติบโตมาแบบไหนในสถานการณ์อันเปราะบางเช่นนี้
นิทรรศการ Borderless Voice จัดอยู่ Tanasarn Gallery : ธนสารแกลเลอรี่ จังหวัดสุรินทร์ เป็นงานศิลปะของเด็กผู้อพยพ..ในวันที่มีบ้าน แต่กลับไม่ได้จึงเกิดขึ้นเพื่อเป็นพื้นที่ให้เสียงเล็ก ๆ ของเด็กได้เปล่งออกมา ผ่านงานศิลปะที่เกิดจากประสบการณ์จริง ผลงานเหล่านี้จึงไม่ใช่เพียงภาพวาด หากแต่คือเศษเสี้ยวความรู้สึก ความหวัง และความฝัน ที่ผู้ใหญ่ทุกคนควรฟัง
ทางนิทรรศการจึงเลือก “นิทาน” เป็นตัวเปิดนำในการสื่อสาร เพราะนิทานเป็นภาษาสากลที่เด็กทุกคนเข้าใจได้ง่าย นิทานทำให้เรื่องราวที่ยากและเจ็บปวด กลายเป็นถ้อยคำและภาพจินตนาการที่อ่อนโยน เป็น “สะพาน” เชื่อมระหว่างเด็กกับผู้ใหญ่ ระหว่างอดีตกับอนาคต และระหว่าง “เขา” กับ “เรา”
ที่สำคัญ นิทานยังทำหน้าที่นี้จริงในศูนย์พักพิงฯ นิทานจึงไม่เพียงเล่าเรื่อง หากยังเยียวยาและบ่มเพาะความเข้าใจร่วมกัน
นิทรรศการนี้หวังว่าจะไม่ใช่เพียงการชมงานศิลปะ แต่คือการร่วมกัน “ฟัง” เรื่องเล่าของเด็ก ๆ คงพอที่จะทำให้เราตระหนักว่า ความเกลียดชังไม่อาจนำไปสู่สิ่งใด นอกจากความสูญเสียที่ไม่สิ้นสุด และถึงเวลาแล้วที่เราจะเลือกส่งต่อ “ความรัก” แทนที่จะปล่อยให้ “ความเกลียดชัง” ดำรงอยู่
ขอบคุณข้อมูล : Tanasarn Gallery
ภาพ : ณัฏฐกร สายแก้ว
#ลาวเด้อ #ธนสารแกลเลอรี่

“ตลาดแลกของโคราช” นำสมบัติมาผลัดกันรัก ในช่วงวัยเด็กเราเคยเล่นกับเพื่อนแล้วนำของมาแลกกัน แต่พอโตขึ้น น้อยครั้งที่จะหาจัง...
19/08/2025

“ตลาดแลกของโคราช” นำสมบัติมาผลัดกันรัก
ในช่วงวัยเด็กเราเคยเล่นกับเพื่อนแล้วนำของมาแลกกัน แต่พอโตขึ้น น้อยครั้งที่จะหาจังหวะแบบนั้นได้ แต่ไม่ใช่ที่โคราช งานคนแฟร์ชวนถ้าใครมีสมบัติ ของสะสม หรือสิ่งของเกินจำเป็นของที่ไม่ได้ใช้ นำมาแลกกันในตลาดนัดคนแฟร์ได้เลย เพื่อหาของใหม่ที่ใช่กว่ากลับไปแทน และสนุกไปกับฟรีคอนเสิร์ตคนแฟร์
คนแฟร์คือ “พื้นที่แลกของ” ที่ไม่ต้องใช้เงิน
ซื้อขาย สินค้าของสะสม เสื้อผ้า ของประดับ ของสะสม ของวินเทจ โซนซื้อ-ขาย ร่วมบริจาคของและส่งต่อเพื่อผู้อื่น ชวนคิดผู้คนใหม่ ชวนใช้ของเก่า ให้โลกเบาลง
บางทีของที่ไม่ได้ใช้หรือสมบัติที่ลืมไว้ในตู้ ลองเอามาแลกกับของจากคนแปลกหน้าที่อาจกลายเป็นของรักใหม่ มิตรภาพใหม่ ความทรงจำใหม่
ในงานจะมีทั้ง Fair Market, Free Market, Free Concert จัดเต็ม 3 วัน 3 คืน ฟรีทั้งบรรยากาศ ความรู้สึกดี และความทรงจำ เตรียมของให้พร้อม แล้วมาสนุกกันที่ตลาดนัดคนแฟร์ “วันแลก สมบัติผลัดกันรัก”
ครั้งนี้พบกันที่โรงหนัง ไฟว์สตาร์ มัลติเพล็กซ์ โคราช (ประตูผี) วันที่ 29-30-31 สิงหาคม 2568 ตั้งแต่ 16.00 - 23.00 น. เลยเด้อ
ขอบคุณข้อมูล : Khonfair
#ลาวเด้อ #คนแฟร์ #เที่ยวโคราช

ที่อยู่

บุรีรัมย์

เวลาทำการ

จันทร์ 09:00 - 18:00
อังคาร 09:00 - 18:00
พุธ 09:00 - 18:00
พฤหัสบดี 09:00 - 18:00
ศุกร์ 09:00 - 18:00
เสาร์ 09:00 - 18:00
อาทิตย์ 09:00 - 18:00

เบอร์โทรศัพท์

+66981294656

เว็บไซต์

แจ้งเตือน

รับทราบข่าวสารและโปรโมชั่นของ ลาวเด้อผ่านทางอีเมล์ของคุณ เราจะเก็บข้อมูลของคุณเป็นความลับ คุณสามารถกดยกเลิกการติดตามได้ตลอดเวลา

ติดต่อ ธุรกิจของเรา

ส่งข้อความของคุณถึง ลาวเด้อ:

แชร์