07/11/2025
#ทำไมถึงต้องแจ้งความร้องทุกข์ภายในสามเดือนในคดีที่ยอมความได้
ในคดีอาญาที่เป็น ความผิดอันยอมความได้ (หรือที่เรียกว่า ความผิดต่อส่วนตัว)
กฎหมายกำหนดให้ผู้เสียหายต้อง ร้องทุกข์ ต่อพนักงานสอบสวน ภายในระยะเวลา 3 เดือน นับแต่วันที่รู้เรื่องความผิดและรู้ตัวผู้กระทำความผิด ตาม ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 96
⚖️ เหตุผลหลักที่ต้องแจ้งความ/ร้องทุกข์ภายใน 3 เดือน มีดังนี้
1. เป็นการให้อำนาจแก่ผู้เสียหาย (ผู้ได้รับความเดือดร้อนโดยตรง)
• ความผิดอันยอมความได้เป็นความผิดที่กระทบกระเทือนต่อ ผลประโยชน์ส่วนตัว ของผู้เสียหายเป็นหลัก รัฐจึงมอบอำนาจให้ผู้เสียหายเป็นผู้ตัดสินใจว่าจะดำเนินคดีหรือไม่
• การกำหนดระยะเวลาสั้น ๆ เพื่อให้ผู้เสียหายตัดสินใจว่าจะใช้สิทธิทางอาญาหรือไม่ หากไม่ร้องทุกข์ภายในกำหนดเวลา ถือว่าผู้เสียหาย ไม่ประสงค์จะดำเนินคดี ทางอาญา หรือได้มีการ ตกลงระงับข้อพิพาท กันไปแล้ว
2. สร้างความแน่นอนและเสถียรภาพทางกฎหมาย
• การกำหนดระยะเวลาที่แน่นอนช่วยให้ทั้งผู้เสียหายและผู้ถูกกล่าวหามีความชัดเจนในสถานะทางกฎหมาย หากพ้น 3 เดือนไปแล้ว ผู้ถูกกล่าวหาก็ไม่ต้องกังวลว่าจะถูกดำเนินคดีอาญาในเรื่องนั้นอีก (คดีเป็นอัน ขาดอายุความร้องทุกข์)
3. รักษาความสดใหม่ของพยานหลักฐาน
• เช่นเดียวกับอายุความอื่น ๆ การดำเนินการทางกฎหมายอย่างรวดเร็วจะช่วยให้การสืบสวนและรวบรวมพยานหลักฐานมีประสิทธิภาพ เนื่องจากพยานบุคคลมักจะจดจำเหตุการณ์ได้ชัดเจนในช่วงเวลาใกล้เคียงกับการกระทำความผิด
4. ส่งเสริมการระงับข้อพิพาทโดยสันติ
• เนื่องจากเป็นคดีที่ยอมความได้ (สามารถตกลงกันได้) การกำหนดระยะเวลาสั้น ๆ อาจกระตุ้นให้คู่กรณีมีการเจรจา ไกล่เกลี่ย หรือ เยียวยา ความเสียหายกันเองก่อนที่จะเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมอย่างเป็นทางการ
#สรุป หากผู้เสียหายไม่ร้องทุกข์ภายใน 3 เดือน นับตั้งแต่วันที่รู้เรื่องความผิดและรู้ตัวผู้กระทำความผิด คดีอาญาในความผิดอันยอมความได้นั้นจะเป็นอัน ขาดอายุความร้องทุกข์ และพนักงานสอบสวนจะไม่มีอำนาจในการสอบสวน และพนักงานอัยการจะไม่มีอำนาจฟ้องคดีอาญาในเรื่องนั้นได้อีก
