13/02/2025
🙍🙍🙍🙍🙍
လူနေမှုဖွဲ့စည်းပုံ (Social Structure) ဆိုတာ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းတွင် ရှိနေသော သဘောတရားများ၊ ရှေးဦးသတ်မှတ်ချက်များနှင့် လူများ၏ အပြုအမူပုံစံများကို ဖော်ပြသော အစီအစဉ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
လူနေမှုဖွဲ့စည်းပုံ၏ အဓိပ္ပါယ်
လူမှုဘောင်တွင် လူတိုင်းသည် အခန်းကဏ္ဍတစ်ခုခုကို ထမ်းဆောင်နေပြီး ထိုအခန်းကဏ္ဍအလိုက် တာဝန်နှင့် ချမှတ်ချက်များ ရှိကြပါတယ်။ လူနေမှုဖွဲ့စည်းပုံသည် လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ ပုံသဏ္ဍာန်ကို ဖော်ပြပေးပြီး၊ လူမှုရေးဆက်ဆံမှုများအတွက် ရေးရာအခြေခံဖြစ်ပါသည်။
လူနေမှုဖွဲ့စည်းပုံ၏ အမျိုးအစားများ
1. မူလတန်းဖွဲ့စည်းပုံ (Primary Structure)
မိသားစု (Family)
မိတ်ဆွေများ (Friends)
လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအသေး (Small Communities)
2. ဒြပ်စင်ဖွဲ့စည်းပုံ (Secondary Structure)
ပညာရေးစနစ် (Education System)
အစိုးရနှင့် ဥပဒေစနစ် (Government & Legal System)
စီးပွားရေးစနစ် (Economic System)
လူမှုအသင်းအဖွဲ့များ (Social Organizations)
လူနေမှုဖွဲ့စည်းပုံနှင့် လူမှုတန်းတူမှု
လူမှုဖွဲ့စည်းပုံသည် လူမှုအလွှာများ (Social Classes) နှင့်လည်း ဆက်နွယ်နေပါတယ်။
လူမှုအတန်းအစား (Upper, Middle, Lower Classes)
လူမှုအခန်းကဏ္ဍ (Roles & Responsibilities)
အခွင့်အရေးနှင့် တာဝန်များ (Rights & Duties)
လူနေမှုဖွဲ့စည်းပုံ၏ အရေးပါမှု
1. လူမှုစည်းလုံးမှု (Social Cohesion) – လူမှုဖောင်တစ်ခုတည်းအနေနဲ့ ပေါင်းစည်းနေနိုင်စေသည်။
2. လုပ်ငန်းစဉ်တကျဖြစ်နိုင်မှု (Organized Functioning) – လူမှုရေးလုပ်ငန်းများကို သင့်တင့်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်စေသည်။
3. အသိဉာဏ်ဖွံ့ဖြိုးမှု (Cognitive Development) – လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းထဲမှာ အသိပညာတိုးတက်နိုင်စေသည်။
4. တည်ငြိမ်မှု (Stability) – လူမှုစနစ်တည်မြဲမှုကို သေချာစေသည်။
ယနေ့ခေတ် လူနေမှုဖွဲ့စည်းပုံအပြောင်းအလဲများ
နည်းပညာမြှင့်မားမှု – အင်တာနက်နှင့် Social Media များကြောင့် လူမှုဆက်သွယ်မှုများ ပြောင်းလဲလာသည်။
ကမ္ဘာ့မြန်မြန်ပြောင်းလဲမှု – လူမှုရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးကဏ္ဍများ တိုးတက်ပြောင်းလဲလာသည်။
တူညီမှုနှင့် ခွဲခြားမှု – လူ့အခွင့်အရေးများ တိုးတက်လာသော်လည်း ခွဲခြားမှုများ (Gender, Economic, Cultural) သည် ချို့ယွင်းမှုများကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။
နိဂုံးချုပ်
လူနေမှုဖွဲ့စည်းပုံသည် လူ့အသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း လူတစ်ဦးချင်းစီ၏ တာဝန်၊ တည်နေရာနှင့် အပြုအမူများကို ထိန်းညှိပေးသော အရေးကြီးသော ခံယူမှုဖြစ်ပါသည်။ ယင်းသည် လူမှုစည်းလုံးမှုနှင့် တည်ငြိမ်မှုအတွက် မဖြစ်မနေလိုအပ်ပါသည်။