โพควา โปรดักชั่น

หน้าหลัก
ประเทศไทย
Chiang Mai
โพควา โปรดักชั่น

โพควา โปรดักชั่น
"มิติใหม่ของสังคมชาติพันธุ์"
สนใจประเด็นวัฒนธรรม เศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม และปรัชญา
(3)

โพควา เป็นภาษาปกาเกอะญอแปลว่าลูกชาย
เราเป็นนักสื่อสารที่สนใจประเด็นชาติพันธุ์ ภูมิปัญญา สิ่งแวดล้อม ตลอดจนองค์ความรู้ในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ ที่ต้องการสื่อสารสังคมให้เกิดความเข้าใจ ยอมรับ และเคารพในสิทธิความเป็นมนุษย์อย่างเท่าเทียม
เราทำงานด้วยความสนใจ หากมีกองทุนที่ศึกษา และสนใจในประเด็นเดียวกัน เรายินดีที่จะร่วมงานเพื่อขับเคลื่อนงานด้านการสื่อสารไปพร้อมกับการเติบโตของ "โพควา" ต้าบลึ

02/06/2025

เห็นภาพเหล่านี้คุณเคยโกรธไหม?
ความจริงคืออะไร คลิปนี้พาไปรู้จัก ไร่หมุนเวียน มรดกทางภูมิปัญญาของชาติ

#ไร่หมุนเวียน #มรดกทางวัฒนธรรม #โพควาโปรดักชั่น

16/05/2025

ต้นชายักษ์พันปี
#โพควาโปรดักชั่น #ชาติพันธุ์ #แม่แจ่ม #ชาพันปี #ต้นชายักษ์ #แม่นิงใน
🇹🇭

12/05/2025

ชาต้นยักษ์พันปี บ้านแม่นิงใน
ชาต้นยักษ์พันปีแห่งบ้านแม่นิงใน: เมื่อเยาวชนลุกขึ้นปลุกพลังจากรากเหง้า
บนสันเขาสูงของบ้านแม่นิงใน ตำบลแม่ศึก อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ มีต้นชาที่ไม่ธรรมดา แผ่รากหยั่งลึกอยู่ในผืนดินมาหลายชั่วอายุคน—“ชาต้นยักษ์พันปี” ที่ไม่ได้เป็นเพียงพืชพื้นเมือง แต่คือขุมทรัพย์ทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของชุมชน
วันนี้ เยาวชนรุ่นใหม่กำลังปลุกชีวิตให้กับชาพันธุ์ดั้งเดิมเหล่านี้อีกครั้ง ผ่านการรวมกลุ่มอย่างเข้มแข็งและสร้างแบรนด์ท้องถิ่นชื่อว่า LER CHAW “เล่อชอ” ที่แปลว่า “หินสามเส้า” ในภาษากะเหรี่ยง พวกเขาไม่ได้แค่แปรรูปผลิตภัณฑ์ชาเพื่อสร้างรายได้ แต่ยังใช้ชาเป็นสื่อกลางในการสื่อสารเรื่องราวของผืนป่า วิถีชีวิต และการปกป้องทรัพยากรธรรมชาติจากการรุกรานของพืชเศรษฐกิจเชิงเดี่ยว
ชาเล่อชอ จึงไม่ใช่เพียงผลิตภัณฑ์บริโภค แต่คือบทพิสูจน์ของพลังเยาวชนที่ยืนหยัดบนรากของตัวเอง กล้าเงยหน้าสู้กระแสเศรษฐกิจที่มุ่งแต่ผลกำไร และเลือกเดินทางสายยั่งยืน ที่หลอมรวมทั้งสิ่งแวดล้อม วัฒนธรรม และความหวังของชุมชนไว้ในใบชาแต่ละใบ
ภาพ/เรื่อง: ทินภัทร ภัทเกียรติทวี
เรียบเรียง: Chat GPT
โพควา โปรดักชั่น

#โพควาโปรดักชั่น

10/05/2025

ผึ้งโพรง: ของขวัญจากป่า
เมื่อดูแลป่าดีพอ เราจะได้รับของขวัญจากป่า "ผึ้ง" ตัวบ่งชี้ทางนิเวศว่า ป่าแห่งนี้ดีพอสำหรับการดำรงชีพ และไว้ใจจนให้ผลตอบแทนมนุษย์ เป็นน้ำผึ้ง
หลังบ้าน คือ ป่าผืนใหญ่ เราข้ามลำห้วยเล็ก ๆเพื่อกับเก็บผึ้งโพรงแรกของปี ที่บ้านแม่นิงใน ต.แม่ศึก อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ ชุมชนปกาเกอะญอที่ยังคงยืนยันในการทำไร่หมุนเวียน ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของการดำรงชีพที่นี่ แต่ถูกท้าทายด้วยระบบพืชเชิงเดียว อย่างข้าวโพด จนจ่อมาถึงหน้าหมู่บ้าน
เราเดินตาม พัฒนา พนาใสจันทร์แจ่ม หรืออาจารย์พัฒนา ผู้นำทางศาสนาของชุมชนไปยังผึ้งโพรงที่ถูกเลือกให้พวกเราชาวค่ายในโครงการ Ărramăt T6 International Indigenous Youth Camp 2025 ที่รวมเยาวชนชนเผ่าพื้นเมืองจากประเทศไทยและนานาชาติมาร่วมเรียนรู้เกี่ยวกับ การดำรงชีวิตและเศรษฐกิจของชนพื้นเมืองอย่างยั่งยืน (Sustainable Indigenous Livelihoods and Economies – SILE) ได้มาเรียนรู้
อาจารย์พัฒนาเล่าว่า ชุมชนบ้านแม่นิงในทำไร่หมุนเวียนเป็นหลัก และบางส่วนเริ่มทำข้าวโพดด้วยเหตุผลทางเศรษฐกิจ แต่วันนี้เราพามาที่นี่เพื่อจะบอกว่า การทำไร่หมุนเวียน ต้องควบคู่กับการดูแลป่า และป่าของเรายังดี เพราะทุกคนช่วยกันดูแล "ผึ้งโพรง" คือ แมลงที่อ่อนไหวต่อสภาพอากาศ แต่ที่นี่ผึ้งอยู่ได้ และให้น้ำผึ้งเราด้วย แสดงว่า ป่าของเราดี คนก็อยู่ได้ ป่าก็อยู่ได้
อาจารย์ประเสริฐ ตระการศุภกร ผู้อำนวยการสมาคมปาเกอะญอเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน (PASD) ผู้ร่วมจัดค่ายกล่าวเสริมว่า
"ผึ้งเป็นสัตว์ที่อ่อนไหวต่อสภาพอากาศ อากาศร้อนก็อยู่ไม่ได้ อาหารไม่มีก็อยู่ไม่ได้ และหากรู้สึกไม่ปลอดภัย ผึ้งก็ไม่อยู่ ดังนั้น การมีผึ้งอยู่ แสดงถึงความหลากหลายทางชีวิภาพ เพราะผึ้งต้องการอาหารจากดอกไม้ และการมีป่าอนุรักษ์ที่ชาวบ้านรักษาด้วยจารีต รวมถึงไร่หมุนเวียนที่ปราศจากปุ๋ยเคมี ทุกอย่างเป็นออกแกนิค เป็นธรรมชาติ ผึ้งจึงอยู่ได้ และนี่สำคัญนี่คือภาพสะท้อนของการบริหารจัดการทรัพยากรของชุมชนบ้านแม่นิงในได้อย่างดี
ผึ้งมีประโยชน์ที่มีผลต่อสิ่งแวดล้อม อย่างน้อย 4 ด้าน ได้แก่
1. การผสมเกสรพืช (Pollination)
• ผึ้งเป็นแมลงผสมเกสรที่สำคัญที่สุดในโลก มีส่วนช่วยในการผสมเกสรพืชกว่า 75% ของพืชอาหารที่มนุษย์บริโภค
2. การรักษาสมดุลของระบบนิเวศ
• การผสมเกสรโดยผึ้งช่วยให้พืชป่าออกดอกติดผล ซึ่งเป็นแหล่งอาหารและที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าอื่น เป็นการรักษาห่วงโซ่อาหารและระบบนิเวศ
3. การบ่งชี้คุณภาพสิ่งแวดล้อม
• ผึ้งอ่อนไหวต่อสารเคมีและมลพิษในสิ่งแวดล้อม การหายไปของประชากรผึ้งอาจบ่งชี้ถึงปัญหาสิ่งแวดล้อม เช่น การใช้สารกำจัดศัตรูพืชเกินขนาด หรือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ซึ่งเป็นตัวชี้วัดทางชีวภาพ (bioindicator) ของสุขภาพระบบนิเวศ
4. ผลิตภัณฑ์จากผึ้งเพื่อมนุษย์
• น้ำผึ้ง, ขี้ผึ้ง, เกสรผึ้ง, นมผึ้ง ฯลฯ เป็นผลผลิตธรรมชาติที่มีคุณค่า ทั้งทางโภชนาการ การแพทย์ และเครื่องสำอาง ที่นี่นำน้ำผึ้งโพรงมาทำเป็นผลิตภัณฑ์ ภายใต้แบรนด์ เล่อชอ เป็นการสร้างเศรษฐกิจชุมชน และสร้างรายได้จากการเลี้ยงผึ้งอย่างยั่งยืน
ระบบการผลิตแบบไร่หมุนเวียน คือระบบการผลิตที่เกื้อกูลทั้งคนกับคน คนกับธรรมชาติ น้ำผึ้งโพรง คือของขวัญจากป่าที่แท้จริง การได้มาลิ้มชิมรสชาติผึ้งโพรงรังแรก และเรื่องราวของที่นี่ ย้ำชัดให้ผมเข้าใจอีกครั้งว่า คน ผึ้ง ป่า อยู่ร่วมกันได้อย่างสมดุลและยั่งยืน และเป็นองค์ความรู้ภูมิปัญญาที่โลกต้องเรียนรู้เพื่อหาทางออกของภาวะโลกเดือดอย่างยั่งยืน
ภาพ/เรื่อง: ทินภัทร ภัทรเกียรติทวี
โพควา โปรดักชั่น

#โพควาโปรดักชั่น

07/05/2025

จูฮี(เสื้อแดง) และ ยูจีน (เสื้อขาว) สองนักศึกษาปริญญาเอก จากประเทศอินเดีย ผู้เป็นทั้งชนเผ่าพื้นเมือง และคนขับเคลื่อนเรื่องสิทธิชนเผ่าพื้นเมือง เพื่อนใหม่ในไร่หมุนเวียน
หลากหลาย คือ พลัง จะนำการเรื่องราว ประสบการณ์ที่เกิดขึ้น ในค่าย มาแบ่งปันกันครับ
แล้ว เพื่อนๆ อยากบอกอะไรเกี่ยวกับไร่หมุนเวียนให้เขาฟังบ้าง ชวนแลกเปลี่ยนใต้คอมเมนต์ครับ

06/05/2025

“มาเดาะ มากะ” – ระบบวัฒนธรรมของการแลกแรงงานในไร่หมุนเวียน

เมื่อกลิ่นหอมของ ต้ากะเปาะ หรือ ข้าวเบอะ ลอยมาแตะจมูกจากกระท่อมในไร่ นั่นหมายความว่า วันนี้ไม่ใช่แค่วันธรรมดา แต่เป็นวันที่ชาวไร่กำลัง “ต้อนรับ” มิตรสหาย—แรงงานจากเพื่อนบ้าน ที่มาช่วยกันหยอดข้าวไร่ ในประเพณีที่เรียกว่า “มาเดาะ มากะ” หรือวัฒนธรรมการแลกเปลี่ยนแรงงานที่ฝังรากลึกในระบบไร่หมุนเวียน

นี่ไม่ใช่เพียงการ “ช่วยกันทำงาน” แต่คือการแลกเปลี่ยนหัวใจ
เมื่อใครสักคนไปช่วยไร่ของอีกคน เจ้าของไร่นั้นก็จะต้องกลับมาช่วยเมื่อถึงคราวของตน

ในไร่หมุนเวียนหนึ่งแปลง มักมีคนทำกินด้วยกันราว 2-3 ครอบครัว รวมกันประมาณ 10 คน และบางพื้นที่ เช่น บ้านห้วยปูลิง จ.แม่ฮ่องสอน ยังใช้ระบบ “ไร่รวม” ที่ทั้งหมู่บ้านช่วยกันดูแลแปลงเดียวกัน

ส่วนที่ บ้านแม่นิงใน ต.แม่ศึก อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ ซึ่งมีลักษณะไร่แปลงเล็ก ชาวบ้านจึงต้อง “มาเดาะ มากะ” กันหลายรอบ—ไม่ใช่แค่ตอนหยอดข้าว แต่รวมถึงตอนดายหญ้า และเก็บเกี่ยว

วัฒนธรรมเช่นนี้กำลังถูกกลืนหายไปกับกระแสเมืองและมายาคติ ว่าไร่หมุนเวียนเป็น “ไร่เลื่อนลอยทำลายป่า”
ทั้งที่ความจริงแล้ว ระบบไร่หมุนเวียนคือภูมิปัญญาการอยู่ร่วมกับป่าแบบยั่งยืน

และ “มาเดาะ มากะ” ไม่ได้แค่สร้างข้าวในท้อง
แต่มันยังปลูกฝังน้ำใจ ความเอื้ออาทร และจิตสาธารณะให้กับคนบนดอย
แม้บางคนจะไม่ได้ลงไร่อีกแล้ว แต่หัวใจของ “มาเดาะ มากะ” ก็ยังไม่หายไปไหน

แล้วคุณล่ะ เคย “มาเดาะ มากะ” กับใครบ้าง?

ภาพ/เรื่อง: ทินภัทร ภัทรเกียรติทวี

#โพควาโปรดักชั่น

06/05/2025

"ฆึ-ฉึ่ย" ฤดูกาลเพาะปลูก "ไร่หมุนเวียน"
วัฒนธรรมการผลิตบนพื้นที่สูงที่เกื้อกูลระบบภูมิสังคมและภูมิวัฒนธรรม ของชาวกะเหรี่ยงและกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ ที่อยู่บนพื้นที่สูงในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยผลิตระยะสั้นและปล่อยพักฟื้นระยะยาว 7-10 ปี แล้ววนกลับมาที่เดิม และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของชาติในปี 2556
ภาพบรรยากาศการหยอดข้าวไร่ของชุมชนบ้านแม่นิงใน ต.แม่ศึก อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ หนึ่งในชุมชนที่ยังคงทำไร่หมุนเวียน ท่ามกลางการรุกคืบของพืชเชิงเดี่ยว ที่รอเวลาการสูญสลายหรือจะยังคงสืบต่อ
ผมมีโอกาสมาหยอดข้าวไร่ที่นี่ครั้งแรก และความพิเศษคือ มาเพื่อนจากนานาชาติมาร่วมหยอดและแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมด้วย ภายใต้โครงการ
Ărramăt T6 International Indigenous Youth Camp 2025 ที่รวมเยาวชนชนเผ่าพื้นเมืองจากประเทศไทยและนานาชาติมาร่วมเรียนรู้เกี่ยวกับ การดำรงชีวิตและเศรษฐกิจของชนพื้นเมืองอย่างยั่งยืน (Sustainable Indigenous Livelihoods and Economies – SILE)
ไปหาคำตอบการจัดการทรัพยากรที่ยั่งยืนของชุมชนนี้กัน เริ่มต้นจากไร่หมุนเวียน ซึ่งเป็นเข็มทิศชีวิตของวัฒนธรรมคนบนภู ชวนออกเดินทางไปด้วยกันครับ
ภาพ/เรื่อง: ทินภัทร ภัทรเกียรติทวี
โพควา โปรดักชั่น

#โพควาโปรดักชั่น

24/04/2025

ตลอด 327 กว่ากิโลเมตร ของแม่น้ำเมย
ที่นี่ "ท่าเรือแม่ตะวอ" คือจุดที่โดดเด่นด้านวิถีวัฒนธรรมริมฝั่งเมยมากที่สุด จนกลายเป็นหมุดหมายของนักเดินทาง สักครั้งต้องมาเยือน
โพควา โปรดักชั่น
#โพควาสตอรี่ #แม่น้ำเมย #ท่าเรือแม่ตะวอ

12/04/2025

ฝนตกเดือนเมษา
โปรยฝน ลมหนาว ในเดือนเมษา หมอกลอยสูงลิ่วล้อบนนภา ผู้คนยังพึ่งพาน้ำเมยหล่อเลี้ยงชีวา
นี่คือภาพความชุ่มฉ่ำ ริมน้ำเมย บ้านสวนอ้อย ต.ท่าสองยาง อ.ท่าสองยาง จ.ตาก หลังตากฝุ่นควัน และแดดร้อนมาแรมเดือน คนยังข้ามฟากฝั่งเป็นวิถี แต่ภาพที่ปรากฏในเดือนเมษาเช่นนี้ ผิดปกติไปจากทุกปี หรือนี่คือ สัญญาณของภาวะโลกรวน หรือโลกเดือด ที่กำลังบอกเราว่า ต้องเตรียมรับมือกับความเปลี่ยนแปลง และหาแนวทางในการฟื้นฟูความหลากหลายทางชีวภาพ ซึ่งเป็นหัวใจหลักของการลดโลกร้อน
ที่ใดฝนตกบ้างครับ

#โพควาโปรดักชั่น

07/04/2025

เต็มที่แล้วครับ
การทดลองนำเสนอโครงการการพัฒนาที่ยั่งยืน
โพควา โปรดักชั่น และเพื่อนร่วมทีม ในนาม(สมมติ) มูลนิธิส่งเสริมชุมชนชาติพันธุ์ Promote Ethnic Communities Foundation (PEC Foundation) (พันธมิตรชุมชนชาติพันธ์ุเสริมพลังสตรีผ่านเศรษฐกิจและสิ่งแวดล้อม (Ethnic Community Alliance Empowermet Women Through Economics and the Environment: ECAEWTEE)
ได้ Pitching โครงการ โดยมีแกนสำคัญคือ Logical Framework หรือ ตรรกระของโครงการ ซึ่งประกอบไปด้วย Activoties Output Outcome และGoal หรือ Imact ต่อคณะกรรมการ 5 ภาคส่วน ทั้ง EU, EU Thailand,Thai PBS, สถานทูตสวีเดน, และ ธระกิจเพื่อสังคม
การแข่งขันนำเสนอโครงการเพื่อพิชิตทุน 30 ล้าน จากประเทศอวากานดา โดยผู้ชนะคือ กลุ่ม Thailand Environment & Mangrove Protection (TEMP) (Project: คนชายเลน • Mangrover) ได้โควาตาศึกษาดูงาน
พวกเราทำเต็มที่แล้ว แม้ไม่ได้โควาตาไปดูงาน แต่ประสบการณ์จากห้องเรียน EU ACADEMY 2025 ที่จัดโดย European Union in Thailand ได้เพิ่มเติมทักษะในการเขียนโครงการที่สร้างผลกระทบต่อสังคม และเพื่อนผู้นำจากหลากหลายองค์กร เป็นความคุ้มค่าที่ได้รับคัดเลือกให้เข้าอบรมในหลักสูตรครั้งนี้ และสุดท้ายขอบคุณเพื่อนร่วมกลุ่มที่ช่วยกันอย่างเต็มที่ ต้าบลึ
ยินดีกับกลุ่มที่ชนะด้วยครับ
, #โพควาโปรดักชั่น

04/04/2025

โค้งสุดท้าย
สัปดาห์นี้ โพควา จะเดินทางไป Pitching โครงการ(จำลอง) ที่ กรุงเทพมหานคร โดยนำเสนอโมเดลการพัฒนา เราได้ลองตั้งชื่อมูลนิธิว่า “มูลนิธิเสริมสร้างศักยภาพชาติพันธุ์” โดยมีเพื่อนสมาชิก 6 คน ซึ่งมูลนิธิจะทำงานเกี่ยวกับ การเสริมศักยภาพเพื่อพัฒนาคุณชีวิตในมิติ สังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม
โครงการEU Academy นี้จัด European Union in Thailand ดำเนินการมาตั้งแต่เดือนมีนาคม จนถึงตอนนี้ และสัปดาห์นี้ เป็นสัปดาห์สุดท้าย ที่ผู้เข้าอบรมจะต้องนำเสนอโครงการ
1 ใน 6 โครงการที่ได้รับเลือกเป็นผู้ชนะ จะมีโอกาสไปดูงานตามแผนของ สหภาพยุโรป ฝากติดตามและให้กำลังใจพวกเราด้วยนะครับ
ประกาศผลวันอาทิตย์ที่ 6 เมษายนนี้
โพควา โปรดักชั่น

04/04/2025

"ไม้ต้นเดียวไม่อาจเป็นผืนป่าได้
ใบไม้เดียวก็ไม่อาจให้ร่มเย็น"
การหลอมรวมพลังในนาม "สมัชชาคนอยู่กับป่า" ออกมาทวงสัญญารัฐบาล แก้ไขปัญหาคนอยู่กับป่า ตั้งแต่วันที่ 24 มีนาคม 2568 พร้อมข้อเรียกร้อง 6 ข้อ เพื่อแก้ไขปัญหาคนอยู่กับป่า
ต่อมาวันที่ 1 เมษายน 2568 คณะรัฐมนตรีมีติที่ประชุมและมีความเห็นรับหลักการและบันทึกข้อตกลงแนวทางแก้ไขปัญหาของสมัชชาชุมชนคนอยู่กับป่า(สชป.) และ สหพันธ์เกษตรกรภาคเหนือ (สกน.) อ่านรายละเอียดต่อที่ https://theactive.thaipbs.or.th/news/socialmovement-20250401
ถือว่าเป็นชัยชนะอีกขั้นของการต่อสู้เพื่อเรียกร้องสิทธิชุมชนคนกับป่า และนี่คือประมวลภาพบรรยากาศของแต่ละชาติพันธุ์อธิบายหลักการ และความสำคัญของข้อเรียกร้อง ด้วยภาษาแม่ของแต่ละเผ่าพันธ์ หน้าศาลากลางจังหวัดเชียงใหม่ ขณะรอผลมติคณะรัฐมนตรี ซึ่งเป็นการแปลงสารถึงชาวบ้านให้เข้าใจถึงเหตุและความจำเป็นของการลุกขึ้นสู้ และการมารวมกันเพื่อแสดงพลังของผู้ไม่ยอมจำนนต่อความไม่เป็นธรรม
และนี่คือภาพบรรยากาศที่อธิบาย ความหมาย "ไม้ต้นเดียวไม่อาจเป็นผืนป่าได้ ใบไม้เดียวก็ไม่อาจให้ร่มเย็น"
สามารถติดตามความเคลื่อนไหวของขบวนการดังกล่าวได้ที่ IMN เครือข่ายสื่อชนเผ่าพื้นเมือง @เครือข่ายเกษตรกรภาคเหนือ The Active
โพควาโปรดักชั่น
#สมัชชาคนอยู่กับป่า #ชาติพันธุ์ #ชนเผ่าพื้นเมือง