29/04/2025
#การตีลูกส่งผลเสียต่อพัฒนาการของลูกไหม?
คุณแม่ถามว่า >> ลูก 10 เดือน ถ้าเราตีลูกจะส่งผลอะไรต่อพัฒนาการไหม บางทีมันน่าโมโหค่ะ โดยเฉพาะเวลาป้อนข้าวแล้วเค้าดื้อ หรือวันที่เราเครียด แม่จะอ่อนแอมากสภาพจิตใจย่ำแย่ ไม่มีใครคอยเปลี่ยนหรือช่วยเลี้ยง ตีแล้วลูกก็จะร้องไห้ สะอึกสะอื้นหนักมาก หนูก็รู้สึกแย่
ป้าหมอ >> การเลี้ยงลูกเป็นเรื่องไม่ง่าย โดยเฉพาะเวลาที่คุณแม่ต้องเลี้ยงลูกคนเดียว ไม่มีเวลาพัก ไม่มีคนคอยเปลี่ยนมือหรือช่วยเลี้ยง การมีอารมณ์โกรธเวลาลูกดื้อเป็นเรื่องปกติ ทุกอย่างที่คุณแม่ทำในวันนี้ไม่ว่าจะด้านดีหรือด้านลบ ล้วนส่งผลต่อพัฒนาการและสภาพจิตใจของลูกไม่มากก็น้อยค่ะ อย่างไรก็ดีทุกอย่างสามารถแก้ไขไปในทางที่ดีได้เสมอ เมื่อคุณแม่มีความมุ่งมั่นพยายามค่ะ คุณแม่ลองอ่านวิธีลงโทษเวลาลูกดื้อแบบอื่นที่ไม่ใช่การตีในโพสต์นี้ แล้วลองปรับใช้ดูนะคะ
การตีจะหยุดลูกจากการกระทำผิดได้ณ.ตอนนั้น แต่ไม่ได้ช่วยสอนสิ่งที่ถูกต้องแก่ลูกในระยะยาว จากการศึกษาพบว่า เด็กที่ถูกลงโทษโดยการตี เพิ่มความเสี่ยงในการเป็นโรคซึมเศร้า และ ปัญหาในการควบคุมความโกรธเมื่อโตขึ้น
วิธีที่ผู้เชี่ยวชาญแนะนำในเวลาที่ลูกทำผิด หรือ ละเมิดข้อตกลง คือ การแยกลูกเข้ามุม (time out) หรือ ตัดสิทธิ์บางอย่าง เช่น งดขนม ของเล่น อดเข้านอนดึก อดไปเที่ยว หรือ ใช้การปรบมือดังๆขึ้นมาเพื่อทำให้ลูกหยุดพฤติกรรมทันทีทันใด แล้วพูดว่า "โยนไม่ได้" หรือ "กัดไม่ได้”
time-out คือ การแยกเข้าคอกหรือมุมเพื่อสงบสติอารมณ์ เช่น เด็กพยายามจะเล่นปลั๊กไฟ และไม่นำพาต่อคำห้าม เมื่อพยายามเบี่ยงเบนให้เล่นของเล่นอื่นแล้ว ก็ไม่สนใจ จะพุ่งไปที่ปลั๊กไปตลอดเวลา คล้ายกับจะเล่นเกมส์กันว่าใครจะไปถึงปลั๊กไฟก่อนกัน พ่อแม่สามารถหยุดเขาโดยเอาไปไว้ในคอก แล้วพูดด้วยเสียงธรรมดาว่า “time out” ให้เขาอยู่ในคอกนานประมาณ 2-3 นาที เด็กจะร้องไห้แน่นอน แต่วิธีนี้เป็นการสอนว่า คำห้ามมีความหมายอย่างนั้นจริงๆ
พ่อแม่อาจเลือกบริเวณในการทำ time out เป็นส่วนที่แยกจากบริเวณที่มีการทำกิจกรรม ไม่ได้เป็นจุดศูนย์กลาง แต่เป็นมุมห้องที่คุณยังสามารถเห็นว่าลูกกำลังทำอะไร ลูกต้องนั่งบนเก้าอี้จนกว่าคุณจะบอกว่าหมดเวลาแล้ว (เวลา time out คือ 1 นาทีต่ออายุ 1 ขวบ ถ้าเวลานานเกินไป เด็กเล็กๆจะลืมว่า ทำไมถึงถูก time out) ถ้าลูกลุกก่อนถึงเวลา จะต้องเริ่มต้นใหม่
พ่อแม่บางคนใช้วิธีให้ลูกเข้าไปอยู่ในห้องของเขา (โดยห้องนอนต้องไม่มีโทรทัศน์ เครื่องเล่นเกมส์ คอมพิวเตอร์) แล้วบอกว่าเขาจะออกมาได้เมื่อลูกพร้อมที่จะให้ความร่วมมือกับพ่อแม่ ซึ่งพบว่าได้ผลดี เพราะเป็นการสอนให้เด็กรู้ว่าการได้อยู่ร่วมกลุ่มกับคนอื่นๆเป็นอะไรที่วิเศษ แต่หากรู้สึกโกรธหรือหัวเสีย การได้อยู่ในห้องคนเดียวเพื่อสงบสติอารมณ์ นั่งคิดทบทวนการกระทำของตัวเอง ก็เป็นวิธีการที่ดีกว่า การอาละวาดใส่ผู้อื่น แต่ข้อเสียของวิธีนี้คือ อาจทำให้ห้องนอนเป็นห้องที่เด็กไม่ชอบ เพราะเป็นเหมือนที่กักขัง
นอกจากนี้ เวลาที่ลูกประพฤติดี ให้ชมเชย หรือ ให้ลูกได้ยินคุณกล่าวชมลูกให้คนอื่นฟัง หรือ ให้เวลาหนึ่งต่อหนึ่งกับลูกเป็นรางวัล เพราะบางครอบครัวมีลูกหลายคน การได้เวลาหนึ่งต่อหนึ่งกับพ่อหรือแม่จะเป็นสิ่งที่ลูกต้องการเสียยิ่งกว่าของเล่นราคาแพง
การลงโทษจะได้ผลดีหากทำทันทีหลังทำผิด เช่น หากลูกไม่เก็บของเล่นหลังจากเล่นเสร็จ โดยที่บอกแล้ว ยังไม่ทำ ให้พ่อแม่เก็บของเล่นไปไว้ในที่ๆ เขาหยิบเองไม่ได้ เพื่อไม่ให้เล่นนาน 2-3 วัน เขาจะได้ไม่กล้าทำอีก หากลูกวัยรุ่นไม่นำเสื้อผ้าที่ใช้แล้วใส่ไว้ในที่เตรียมซัก เขาจะไม่มีเสื้อสะอาดใส่ไปโรงเรียน หรือ หากกลับบ้านดึกโดยไม่โทรบอกก่อน จะไม่ได้อนุญาตให้ออกไปเที่ยวกับเพื่อนอีก จนกว่าเขาจะแสดงให้เห็นว่าเป็นคนมีความรับผิดชอบมากขึ้น
การลงโทษที่ได้ผล มีหลักการว่าเด็กที่ถูกทำโทษ ต้องได้เรียนรู้อะไรเพิ่มขึ้น ถือเป็นบทเรียนสำคัญของชีวิตว่า ทุกสิ่งที่ได้กระทำ ย่อมมีผลตามมาเสมอ
ปล.1 คนที่เคยถูกทำโทษด้วยการตี ก็ไม่ได้แปลว่าจะกลายเป็นคนมีปัญหา หรือ กลายเป็นคนที่ประสบความสำเร็จเพราะถูกตีมาก่อน แต่คนที่ประสบความสำเร็จในชีวิตเป็นเพราะคนๆนั้นเป็นคนรักดี ถึงจะถูกทำโทษโดยวิธีใดก็ตาม ก็ไม่ได้สร้างรอยแผลในจิตใจจนกลายเป็นคนมีปมด้อย แต่ในทางกลับกัน อาจมีเด็กบางคนที่ถูกตีอย่างรุนแรง เพราะความโมโห หรือ เป็นการระบายอารมณ์ ของผู้เลี้ยงดู หรือ ครู เมื่อเด็กคนนั้นโตขึ้นก็มา ก็อาจมีปัญหาได้ค่ะ จึงควรศึกษาวิธีทำโทษเมื่อเด็กทำผิด หรือ เวลาลูกดื้อ โดยวิธีการอื่นๆที่ไม่ใช่การตีเอาไว้ด้วยค่ะ
ปล.2 ป้าหมอตอนเป็นเด็กก็เคยถูกตีเวลาซนค่ะ แต่รู้สึกว่าที่เป็นผู้เป็นคนมาได้ ไม่ใช่เพราะกลัวไม้เรียวแม่ แต่เป็นเพราะอยากทำให้พ่อแม่ภูมิใจ อยากได้รับคำชมเชยค่ะ
Cr.รูปจากคุณแม่น้องโฮม ถูก time out เพราะกัดหลังหม่ามี้ด้วยความคึกคะนอง "ไทม์เอ้าท์ครั้งแรกเค้าจะวิ่งกลับมาให้กอดค่ะ เพราะไม่เข้าใจว่า อะไรคือไทม์เอ้าท์ แต่เราจะจับกลับไป และ บอกว่าให้อยู่ตรงนั้นก่อน อยู่เฉยๆ ถูกลงโทษ เคยโดนหลายครั้งแล้ว ตอนนี้เข้าใจแล้ว พอทำผิด บอกว่าไทม์เอ้าท์ จะเริ่มร้องไห้ ปะป๊าอุ้มไปนั่งก้อนั่งร้องไห้อยู่ที่เก้าอี้ จนกว่าจะได้เวลาปล่อยตัว ก้อจะรีบวิ่งกลับมาซบ แป๊บเดียวยิ้มได้แล้ว"
