11/09/2022
#ပွႆႇပူၺ်ၼွၼ်းၼႆႉမီးၽွၼ်းလီၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈ?
ပွၵ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းမႃးၶႆႈၼေၵၼ် လွင်ႈၽွၼ်းလီၽွၼ်းၸ ဢၼ်ၼုင်ႈၶူဝ်းယူင်ႉသေၼွၼ်း လႄႈ ၼုင်ႈၶူဝ်းႁႅတ်ႉသေၼွၼ်း ၼၼ်ႉၽွင်ႈၵွၼ်ႇ ၶႃႈၼေႃႈ။ လွၼ်ႈပႅတ်ႈသိူဝ်ႈပိတ်းၵူၼ်ပွတ်း (လွၼ်ႈၶူဝ်းတၢင်းၼႂ်းမူတ်းမူတ်း)သေ ၼုင်ႈၶူဝ်းလူမ်လူမ် ၼုင်ႈၶူဝ်းယူင်ႉယူင်ႉၼွၼ်း (ဢမ်ႇၼၼ်) လွၼ်ႈၶူဝ်းမူတ်းမူတ်း ပွႆႇပူၺ်သေၼွၼ်း ၼႆႉ မီးၽွၼ်းလီယူႇ 10 ပိူင် ၼႆၶႃႈဝႃႇ။
ၼႂ်း 10 ပိူင်ၼၼ်ႉ တႃႇၵူၼ်းလွတ်ႈလႅဝ်း ဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇမီးၵေႃႉၵူႈ (ဢမ်ႇၼၼ်) ဢၼ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈမီးၵေႃႉၵူႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ တေလႆႈၽွၼ်းလီမၼ်း 8 ပိူင်၊ ပေႃးမီးၵေႃႉၵူႈယူႇတႄႉ ပၢၼ်ဢွၼ်ၵေႃႈလီ ပၢၼ်ၸွၼ်ၵေႃႈယႃႇ တေလႆႈၽွၼ်းလီမၼ်းတင်း 10 ပိူင် ၼႆၶႃႈယဝ်ႉ။
(သိပ်းပိူင်ၼၼ်ႉၸမ်း-)
1.ၼွၼ်းလပ်းလီ ၼႆၶႃႈ၊ ပေႃးႁဝ်းၼုင်ႈၶူဝ်းႁႅတ်ႉၼႆ ဢမ်ႇပေႃးလပ်းလီ၊ ၵမ်းၵမ်းၵူၼ်ႉ ၵႆႉၵႆႉၶႂ်ႈၽိုၼ်ႉ ၵႆႉၵႆႉတိုၼ်ႇ တိၵ်းတိၵ်းၶႃႈႁိုဝ်လႃႇၼေႃႈ။
2.မဝ်တူဝ်မဝ်ၸႂ်၊ လူမ်ၸႂ်လူမ်ၶေႃး ၼႆၶႃႈၼေႃႈ၊ ပေႃးသိူဝ်ႈၶူဝ်းႁႅတ်ႉၼႆ ၵပ်ႉဢူၵ်းၵပ်ႉၸႂ်ဝႆႉ ၶႃႈလူး။
3.ၽိဝ်ၼိူဝ်ႉၽိဝ်ၼင်ႁၢင်ႈလီ လႄႈ ၶူၼ်ႁူဝ်လီ ၼႆၶႃႈဝႃႇ၊ ယွၼ်ႉဝႃႈၼွၼ်းလူမ်ၸႂ်လူမ်ၶေႃးဝႆႉလႄႈ ထၢတ်ႈMelatonin ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တင်းထၢတ်ႈ ႁေႃႇမူင်း ဢွၵ်ႇလႆႈလီ ၼႆဝႃႇ၊ ယွၼ်ႉထၢတ်ႈ2ဢၼ်ၼၼ်ႉလႄႈ ၽိဝ်ၼိူဝ်ႉၼင်လႄႈၶူၼ်ႁူဝ် ၸင်ႇႁၢင်ႈလီ ၼႆၶႃႈဝႃႇ။
4.ၶႆၶႆမၼ်းမၼ်းၼႂ်းတူဝ် ယွမ်းၵႂႃႇၽွင်ႈသေ ၵွၼ်ႈမၢၵ်ႇႁႅင်း ၽူၵ်ႉမၢၵ်ႈယႂ်ႇမႃး ၼႆၶႃႈဝႃႇ၊ ၼႆႉတႄႉ ပေႃးထၢတ်ႈႁေႃႇမူင်းဢွၵ်ႇၵေႃႈ မၼ်းမေႃႁုပ်ႇမႆႈပႅတ်ႈၶႆၶႆမၼ်းမၼ်း ၼႆၶႃႈလူးၼေႃႈ။
5.လွင်ႈသုၵ်ႉသၵ်ႉၸႂ် လွင်ႈဢိုတ်ႇဢၢတ်ႇၸႂ် လွင်ႈၸႂ်ၸၸႂ်မိူဝ်ႇ ယွမ်းလူင်း ၼႆၶႃႈဝႃႇ၊ ပေႃးလူမ်ၸႂ်လူမ်ၶေႃးၵေႃႈ လွင်ႈၸႂ်ဢိုတ်ႇဢၢတ်ႇယွမ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ လႆႈဝႃႈပဵၼ်ဢၼ်လဵဝ်ယဝ်ႈ။
6.မီးလွင်ႈယုမ်ႇတူဝ်လီ ၼႆဝႃႇ၊ ပေႃးဢမ်ႇယုမ်ႇတူဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းထွတ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်းၼွၼ်း ၶႃႈလူးၼေႃႈ၊ ပေႃးယုမ်ႇယမ်တမ်းၸႂ်တမ်းၶေႃးဝႃႈ လွတ်ႈလႅဝ်းယဝ်ႉ ၼႆၵွၼ်ႇ ၸင်ႇထွတ်ႇၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ။
7.လိူတ်ႈလူမ်းၼႂ်းတူဝ် ပႆလီလေႇလီ ၼႆၶႃႈဝႃႇ၊ ပေႃးၼုင်ႈၶူဝ်းႁႅတ်ႉၼႆႉ လိူတ်ႈပႆဢမ်ႇမၢၼ်ႇ ၶႃႈၼေႃႈ။
8.ၵၢင်ၶမ်ႈၼွၼ်းလပ်းယၢပ်ႇၼၼ်ႉ တေလူတ်းယွမ်းသေ တေၸဵဝ်းလပ်း ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။
9.ၸၼ်ၸႂ်ၵေႃႉၵူႈႁဝ်း ၼႆၶႃႈဝႃႇ၊ ၵူၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇမီးၵေႃႉၵူႈ (ဢမ်ႇၼၼ်) ၵူၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈမီးၵေႃႉၵူႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၸၼ်ၸႂ်ၵေႃႉၵူႈၼႆႉ တေဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ်၊ ပေႃးမီးၵေႃႉၵူႈတႄႉ တေတိူဝ်းႁူႉလီယူႇ၊ ၶၢဝ်းၸမ်တေၼွၼ်းၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၽူဝ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁူႉဝႃႈမေးမၼ်း ၼုင်ႈသိၼ်ႈလႆၢလႆၢ ဢမ်ႇၼၼ် ၼုင်ႈၵပူင်း(သၵၢတ်ႉ)လႆၢလႆၢ ဢမ်ႇပႃးၵူၼ်ပိတ်း ၼႆၼၼ်ႉ မၼ်းပွင်ႇၸႂ်ဝႃႈ မေးမၼ်း ၶႂ်ႈလႆႈၶွင်မၼ်း (ဢမ်ႇၼၼ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်းပၼ်တႃႇမၼ်း) ၼႆသေ ၸႂ်တေတိုၼ်ႇတဵၼ်ႈဝႆႉထႃႈ ယူႇၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးႁူႉဝႃႈ သိူဝ်ႈပိတ်းၵေႃႈဢမ်ႇသႂ်ႇ ၵူၼ်ပိတ်းၵေႃႈဢမ်ႇသႂ်ႇ ၼႆ ယိုင်ႈၶႅၼ်းထူၼ်ႈယဝ်ႈ။ ၵေႃႉမေးၵေႃႈတေႃႈၼၼ် ပေႃးတၢဝ်းတူၺ်းတီႈၸဝ်ႈၽူဝ် သမ်ႉတၢဝ်းၺႃးၶွင်မၼ်းၵမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇသႂ်ႇၵူၼ်ပွတ်းၼႆ ၶဝ်ၵေႃႈပေႃးလၵ်ႉလွမ်ယုမ်ႉသႆၢႉဝႆႉယူႇ ႁူႉဝႃႈၽူဝ်ၶဝ် တေဢဝ်ၶွင်ၶဝ် ၼႆၼၼ်ႉ။
10.ႁုမ်းၵၼ်ငႆၢႈ ၼႆယဝ်ႉ၊ ၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈၼမ်ၵေႃႈ တေႁူႉယူႇၶႃႈၵႂႃႈၼေႃႈ။
ၵမ်းၼႆႉ ႁဝ်းၶိုၼ်းမႃးဢုပ်ႇၶႆႈၼေၵၼ် တီႈၵႂၢင်ႈမၼ်းဢိတ်းဢွၼ်ႇၼိုင်ႈ။ ၶႃႈႁဝ်းယၢမ်ႈၵႂႃႇယူႇ ဝဵင်းမိူင်းတိင် ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းၶေႇ မွၵ်ႈ6/7ပီ လႄႈ ႁဵၼ်းႁူႉလွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶေႇၶဝ် ၼွၼ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ၼႆၼၼ်ႉၵမ်ႈၽွင်ႈ၊ ၵူၼ်းမိူင်းၶေႇၶဝ် ၸဵမ်ၶေႇ ၸဵမ်တႆး ၸဵမ်ဝ ၸိူဝ်းဢၼ်ႁဝ်း ယၢမ်ႈယူႇၵဝ်ၼဝ်းထုၵ်းထူ ႁူႉလွင်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈႁဵၼ်းႁူႉဝႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇၼုင်ႈၶူဝ်းၼွၼ်း (ၶဝ်ပွႆႇပူၺ်ၼွၼ်း)ၼႆယဝ်ႉ။
ပွႆႇပူၺ်ၼွၼ်းၵူႈၵေႃႉႁ? ၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇဝႃႈၼင်ႇၵွၼ်ႇ၊ တေမီးယူႇ 3 သႅၼ်း ၸိူင်ႉၼႆ-
1. ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ် ပေႃးၶဝ်တေၼွၼ်းၼႆ ၵမ်ႈၼမ် ထွတ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်းမူတ်းမူတ်းသေ ၼွၼ်း (ပွႆႇပူၺ်ၼွၼ်း)၊
2.ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈဢမ်ႇထွတ်ႇမူတ်း ထွတ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်းယၢဝ်းသေ ၼုင်ႈၵူၼ်ပွတ်းသိူဝ်ႈပိတ်း (ၼုင်ႈၵူၼ်တႅပ်ႉလႆၢလႆၢ) ဢၼ်ဢမ်ႇႁႅတ်ႉႁႅင်း ဢၼ်ႁၢမ်ႉလူမ်လူမ်ၼၼ်ႉ သေၼွၼ်း၊
3.လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်ပႆႇပဵၼ်မၢဝ်ႇ ပႆႇပဵၼ်သၢဝ် (ဢႃႇယု 12/13 လူင်းတႂ်ႈ) လႄႈ ၵူၼ်းထဝ်ႈဢႃႇယု 60 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ထွတ်ႇသိူဝ်ႈပိတ်းၵူၼ်ပွတ်း (ထွတ်ႇၶူဝ်းတၢင်းၼႂ်း)သေ ၼုင်ႈၶူဝ်းဢၼ်ယၢဝ်းလႆၢလႆၢ ဢၼ်ႁၢမ်ႉလူမ်လူမ် ၸိူင်ႉၼၼ်သေၼွၼ်း ႁဵတ်းၼႆယူႇယဝ်ႉ။
ႁဝ်းတႄႉ တေႇမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉတေႃႇယႂ်ႇ ဢမ်ႇယၢမ်ႈထွတ်ႇၶူဝ်းသေၼွၼ်း (ဢမ်ႇယၢမ်ႈပွႆႇပူၺ်သေၼွၼ်း) သေတၵေႃႈ ဢမ်ႇမိုတ်ႈၼုင်ႈၶူဝ်းႁႅတ်ႉသေၼွၼ်း ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ပေႃးတေၼွၼ်း လူဝ်ႇထွတ်ႇၵူၼ်ပွတ်းၼွၼ်းၵွၼ်ႇ ၸင်ႇၼွၼ်းငႆၢႈ၊ ပေႃးၺႃးမိူဝ်ႈၵႂႃႇၼွၼ်းၵေႈၵၢင်ပိူၼ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၺႃးၵႂႃႇၼွၼ်းပႂ်ႉပွႆး ပႂ်ႉပၢင်သွမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼွၼ်းယၢပ်ႇၼႃႇယဝ်ႉ၊ ယွၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈထွတ်ႇၵူၼ်ပွတ်းၼွၼ်း။ ပေႃးၼုင်ႈၵူၼ်ပွတ်းၼွၼ်းၼႆႉ ဢႆၢႈၼွင်ႉယူႇယၢပ်ႇၼႃႇ၊ ႁူႉယူႇၶႃႈၼႃႇၼေႃႈ ပေႃးႁဝ်းၼွၼ်းလပ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ ဢႆၢႈၼွင်ႉသမ်ႉလူဝ်ႇလုၵ်ႉငွၵ်ႈပႂ်ႉယၢမ်းပၼ်၊ ပေႃးၵူၼ်ႁႅတ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ပေႃးၼုင်ႈၵူၼ်ပွတ်းၼွၼ်း မၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈငွၵ်ႈတူၺ်းလီလီ ၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ။ ပီႈၼွင်ႉၽူႈလူလိၵ်ႈႁဝ်းၶဝ်ၶႃႈလူး ၸွင်ႇမိူၼ်ၼၼ်ၶႃႈႁ?။
ထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းလွမ်တူၺ်း ၼႂ်းၸိူင်းတၢင်းႁၵ်ႉၼွၵ်ႈမိူင်း (ၸိူင်းတၢင်းႁၵ်ႉယူဝ်းယူဝ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈ 18 ၶိုၼ်ႈ) မိူၼ်ၼင်ႇ ၸိူင်းၶေႇ ၸိူင်းၵူဝ်ႇရီးယႃး ၸိူင်းထႆး ဢၼ်ႁဝ်းၵႆႉယၢမ်ႈတူၺ်းၵၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းတေၵႆႉယၢမ်ႈႁၼ် ၶဝ်ၼုင်ႈၶူဝ်းယူင်ႉယူင်ႉ ၶူဝ်းလူမ်လူမ်သေၼွၼ်း ၼၼ်ႉယူႇ။ တီႈၸမ်သုတ်း ဢၼ်ႁဝ်းၵႆႉလႆႈဢဵၼ်ႈၵေႃႉသေ ယူႇၸမ်ႁဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇၵူၼ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၼႆၵေႃႈ ၶဝ်တေဢမ်ႇပေႃးၵႆႉၼုင်ႈၵူၼ်ပွတ်း၊ ၵူၼ်းၸႆၢးၶဝ်သမ်ႉ ၼုင်ႈၽႃႈတူင်ႇလႆၢလႆၢသေၼွၼ်း ၵူၼ်းယိင်းၶဝ်ၵေႃႈ ၼုင်ႈသိၼ်ႈလႆၢလႆၢသေၼွၼ်း ၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇၼေႃႈ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းပွင်ႇဝႃႈ "မိူဝ်ႈၼွၼ်းၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈၼွၼ်းႁႂ်ႈမၼ်းလူမ်ၸႂ်လူမ်ၶေႃး မၼ်းၸင်ႇလပ်းလီ၊ ပေႃးလပ်းလီ ၸင်ႇၵွႆႈပဵၼ်ဢဵၼ်ပဵၼ်ႁႅင်း၊ ၸင်ႇၵွႆႈယူႇလီၵိၼ်ဝၢၼ်သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႈလႆႈသႆႉ" ၼႆၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႈ။
လွင်ႈတၢင်းပႃႈၼိူဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶႃႈႁဝ်းတႃႁၼ်တူဝ်ထူပ်းၽွင်ႈ လူၼႂ်းပပ်ႉလိၵ်ႈၽွင်ႈသေ ၸင်ႇၶိုၼ်းတႅမ်ႈၽႆၢႇတႆးယဝ်ႉ ဢဝ်မႃးၸႅၵ်ႇၽေ ၼေပီႈၼွင်ႉၽူႈလူလိၵ်ႈႁဝ်းၶဝ် ၶႃႈဢေႃႈ။ သုၼ်ႇတူဝ်ၽႂ်မၼ်း ပဵၼ်ႁိုဝ်ပဵၼ်ႁႃ ၼႆ ၶႅၼ်းတေႃႈၶိုၼ်းဢုပ်ႇၶႆႈၼေၵၼ် ၼႂ်းၶွမ်ႇမႅၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈယူႇၶႃႈဢေႃႈ။
ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင်ၵူႈၵေႃႉၶႃႈ၊ မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ။
# #ဢႆၢႈသႆႉၵျေႃႇ # #
ယိၼ်းၸူမ်းထိုင် #ဢၢႆႈသႆႉၵျေႃႇ သေ
Admin - သၢဝ်ၽၢၼ်ၶူဝ်း 18+
မႃး 👆👆👆👆👆
