13/06/2025
สยอง! พยาธิไชผิวหนัง ผุดขึ้นที่มือหลังถอนหญ้า แพทย์ เผยเกิดจากตัวอ่อนของพยาธิปากขอในสัตว์ เช่น สุนัข-แมว โดยเฉพาะเมื่อสัมผัสกับพื้นดินหรือทรายที่มีการปนเปื้อนอุจจาระสัตว์
จากกรณีที่มีผู้ใช้เฟซบุ๊กรายหนึ่ง โพสต์ภาพมือที่มีตุ่มใสคล้ายหนอง พร้อมข้อความชวนให้ทายว่าเกิดจากอะไร ก่อนจะเฉลยในภายหลังว่าเป็น พยาธิไชผิวหนัง หรือ Cutaneous Larva Migrans (CLM)
ล่าสุด ผศ.ดร.ณัธคพัชฬ รัตนพิทูลย์ ผู้เชียวชาญ และเป็นที่ปรึกษาศูนย์วิจัยโรคปรสิต สำนักวิชาแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี และผู้จัดการศูนย์การแพทย์เอฟเอ็มซี ออกมาเปิดเผยว่า กรณีนี้คือโรค Cutaneous Larva Migrans (CLM) หรือโรคตัวอ่อนพยาธิไชผิวหนัง มักเกิดจากตัวอ่อนของพยาธิปากขอในสัตว์ เช่น สุนัขและแมว ที่เข้าสู่ร่างกายมนุษย์ทางผิวหนัง โดยเฉพาะเมื่อสัมผัสกับพื้นดินหรือทรายที่มีการปนเปื้อนอุจจาระสัตว์
โดยข้อมูลจากผู้ป่วยระบุว่า ก่อนเกิดอาการได้ถอนหญ้าทั้งวัน และรู้สึกคันอย่างรุนแรงในช่วงกลางคืน เมื่อตื่นเช้าก็พบตุ่มน้ำใสที่เคลื่อนที่ใต้ผิวหนัง ซึ่งเป็นอาการจำเพาะของโรค CLM โดยผื่นจะมีลักษณะเป็นเส้นคดเคี้ยวใต้ผิวหนัง เคลื่อนที่ได้วันละไม่กี่มิลลิเมตร ถึง 2 เซนติเมตร และมักมีอาการคันร่วมด้วยอย่างรุนแรง แม้ไม่อันตรายถึงชีวิต
พยาธิที่เป็นสาเหตุของโรคมักได้แก่ Ancylostoma braziliense และ Ancylostoma caninum ซึ่งพบในอุจจาระของสุนัขและแมว ตัวอ่อนจะฟักในดินหรือทราย และสามารถเข้าสู่ผิวหนังมนุษย์ โดยเฉพาะเมื่อเดินเท้าเปล่า หรือนั่งหรือนอนบนพื้นดินที่ปนเปื้อนเชื้อ
แม้ว่า CLM จะไม่สามารถพัฒนาเป็นพยาธิเต็มวัยในร่างกายมนุษย์ได้ และโดยปกติจะหายได้เองภายใน 2–8 สัปดาห์ แต่ผู้ป่วยมักต้องการการรักษาเพื่อลดอาการคันและความไม่สบาย
คำแนะนำในการป้องกัน ได้แก่ หลีกเลี่ยงการเดินเท้าเปล่าบนพื้นดินหรือทราย, ใช้ผ้าหรือเสื่อรองเมื่อนั่งหรือนอนบนพื้น, หมั่นล้างมือให้สะอาด โดยเฉพาะก่อนรับประทานอาหาร, ควบคุมและกำจัดอุจจาระสัตว์เลี้ยงอย่างถูกสุขลักษณะ, ตรวจสุขภาพสัตว์เลี้ยงเป็นประจำ และถ่ายพยาธิตามคำแนะนำของสัตวแพทย์
ผศ.ดร.ณัธคพัชฬ ทิ้งท้ายว่า “โรคนี้พบได้บ่อยในเขตร้อน รวมถึงประเทศไทย โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กหรือผู้ที่ทำงานกับดิน หากมีอาการผิดปกติควรรีบพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยและรักษาอย่างเหมาะสม”
