28/10/2025
II СИНАМОҶАШНВОРАИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ
ДУШАНБЕ “ТОҶИ СОМОН”
Аз 15-ум то 20-уми октябри соли 2025 дар шаҳри Душанбе бахшида ба Рӯзи кинои тоҷик II Синамоҷашнвораи байналмилалии Душанбе “Тоҷи Сомон” таҳти шиори “Таърихи рушди тоҷикон” бо ташаббуси Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва зери роҳнамоии Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ ҳамчун рӯйдоди байналмилалии синамоӣ барои манзури ҳаводорони синамо намудани филмҳои ватанию хориҷӣ,дастгирии ҷавонони эҷодкор, таваҷҷуҳ ба арзишҳои миллӣ, табодули таҷриба, таҳияи лоиҳаҳои муштарак, муаррифии маконҳои сайёҳӣ ва тарғиби дастовардҳои замони соҳибистиқлолӣ, махсусан, рушду шукуфоии босуръати гаҳвораи фарҳангу тамаддуни тоҷикон, шаҳри гулҳо - Душанбе баргузор гардид.
Синамоҷашнвора бо баргузории бисёр чорабиниҳои барои таърихи соҳибистиқлолии кишвар арзанда ва ҳам барои синамогарони ҷаҳон аҳаммияти муҳимдошта хотирмону мондагор гардид.
Дар робита ба баргузории II Синамоҷашнвораи байналмилалии Душанбе «Тоҷи Сомон» таҳти шиори «Таърихи рушди тоҷикон» бо дарназардошти таҷрибаи синамоҷашнвораҳои байналмилалию минтақавӣ дар Муассисаи давлатии “Тоҷикфилм” Комиссияи интихоби филмҳо таъсис ёфта, дар муддати як моҳ филмҳои пешниҳодшуда аз кишварҳои Россия, Эрон, Покистон, Ҳиндустон, Муғулистон, Узбекистон, Қазоқистон, Қирғизистон, Туркманистон, Озарбойҷон, Арманистон, Канада, Туркия, Ҷумҳурии мардумии Чин, Беларус, Молдова, Фаронса, Индонезия ва Тоҷикистонро барои озмунҳои Синамоҷашнвора мавриди баррасӣ қарор доданд. Ҳамин тавр, аз миёни 300 дархости пешниҳодшуда 160 филм мавриди омӯзиш ва тамошо қарор гирифта, 16 филми ҳунарии пурра ва 20 филми ҳунарии кӯтоҳ барои иштирок ва рақобат дар озмунҳои Синамоҷашнвора сазовор дониста шуданд.
Барои баҳодиҳӣ ва муайян намудан ғолибон Ҳакамони байналмилалӣ даъват карда шуданд. Ҳакамони байналмилалии Синамоҷашнвора аз ду гурӯҳ: ҳакамии озмуни филмҳои ҳунарии пурра ва ҳакамии озмуни филмҳои ҳунарии кутоҳ иборат буда, бо қарори Кумитаи тадорукот дар ҳайати муътабартарин филмсозон, муннақидон, пажуҳишгарони фарҳанги синамоӣ ва намояндагони санъати синамо таъсис дода шуд. Ба гурӯҳи ҳакамони филмҳои ҳунарии пурра 7 нафар ва ҳакамони филмҳои ҳунарии кӯтоҳ 4 нафар ҷалб гардиданд.
Як самти муҳими Синамоҷашнвора ба барномаҳои таълимӣ ва вохӯриҳои эҷодӣ барои синамогарони ҷавон равона гардида, ходимони маъруфтарини синамо аз 20 кишвари дунё барои алоқамандони санъати синамо зиёда аз 25 дарси “Устод ва шогирд”-ро доир намуданд.
Кинотеатрҳои давлатию хусусии шаҳри Душанбе ва минтақаҳои кишвар барои сокинон ва меҳмонони Тоҷикистон зиёда аз 80 намоиши озоди филмҳоро барпо намуданд. Ба алоқамандони синамо маҳсули эҷоди солҳои охири синамои ҷаҳонӣ, аз ҷумла, филмњои ғолиби синамоҷашнвораҳои ҷаҳонӣ манзур карда шуданд. Меҳмонони синамоҷашнвора бо ҳамроҳии ходимони синамои Тоҷикистон аз шаҳру ноҳияҳои кишвар дидан карда, бо мавзеъҳои наворбардорӣ ва ҷойҳои таърихию сайёҳии Тоҷикистон шинос шуданд.
Дар доираи Синамоҷашнвора чорабиниҳои синамоӣ, аз қабили Рӯзҳои синамои Ҷумҳурии Исломии Эрон, Федератсияи Россия ва Ҷумҳурии Қирғизистон дар Тоҷикистон; Форуми байналмилалӣ бахшида ба 60-солагии коргардони маъруфи тоҷик Бахтиёр Худойназаров, дарси “Устод ва шогирд”, ҷаласаи Шурои директорони киностудияҳо, нахустнамоиши филмҳо, намоиши филмҳои ғайриозмунӣ ва намоиши филм дар тасмаи кино доир карда шуданд.
Ҳамзамон, дар раванди чорабинӣ доир ба татбиқи лоиҳаҳои муштараки синамоӣ ва ҳамкориҳи мутақобилан судманд Тафоҳумномаҳо ба тасвиб расиданд.
19-уми октябри соли 2025 дар театри давлатии академии опера ва балети ба номи С.Айнӣ маросими ҷоизасупории II Синамоҷашнвораи байналмилалии Душанбе “Тоҷи Сомон” таҳти шиори “Таърихи рушди тоҷикон” баргузор гардид.
Ҳамин тавр, ҷоизаи «Беҳтарин коргардон» ба Алексей Герман аз Россия барои филми «Ҳаво», ҷоизаи «Беҳтарин наворбардор» ба Константин Бесаҷе аз Ҷумҳурии Беларус барои филми «Қасри сиёҳ», ҷоизаи «Беҳтарин оҳангсоз» ба Фарзин Халакбар аз Эрон барои филми «Моҳӣ дар шаст», ҷоизаи «Беҳтарин нақши мардона» ба Алтаншагай Ганбаатр аз Муғулистон барои филми «Падар», ҷоизаи.
«Беҳтарин нақши занона» ба Анастасия Тализина аз Россия барои филми «Ҳаво» ва ба Таҳмина Раҷабова аз Тоҷикистон барои филми «Хоби сурх» тақдим гардид.
Инчунин, ҷоизаи «Беҳтарин филми ҳунарии кӯтоҳ» ба филми кӯтоҳи «Занги шомгоҳӣ»-и коргардони қирғиз Саодат Казакбоева, ҷоизаи “Махсуси ҳакамон” барои филми қазоқии «Шаҳрвандони бом», ба Гулшат Смангулова, ҷоизаи “Таваҷҷуҳи тамошобин” ба филми «Шаҳзода»-и Иван Наниев аз Молдова ва ҷоизаи махсуси Раиси шаҳри Душанбе «Барои саҳми муносиб дар рушди кинематография» ба Турахон Аҳмадхонов аз Тоҷикистон муносиб дониста шуд.
Ҷоизаи «Синамо бидуни марз» ба филми «Духтари капитан»-и коргардони рус Лариса Садилова барои саҳм дар рушду таҳкими дӯстии халқҳо ва хамкории синамогарони кишварҳои иштирокдори Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил сазовор дониста шуд.
Барои беҳтарин филми ҳунарии пурра, филми ҳунарии муштараки Тоҷикистону Эрон «Моҳӣ дар шаст»-и коргардон Муҳиддин Музаффар бо «Шоҳҷоиза”-и II Синамоҷашнвораи байналмилалии Душанбе “Тоҷи Сомон” сарфароз гардонида шуд.
Синамоҷашнвора қадами навбатӣ ҷиҳати ба ҳам овардани синамогарони кишварҳои Осиё, Аврупо ва Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил маҳсуб меёбад.
_________________________
II ДУШАНБИНСКИЙ МЕЖДУНАРОДНЫЙ
КИНОФЕСТИВАЛЬ «ТОДЖИ СОМОН»
С 15 по 20 октября 2025 года в городе Душанбе, состоялся II Душанбенский международный кинофестиваль «Тоджи Сомон» под девизом «История развития таджиков», приуроченный ко Дню таджикского кино.
Фестиваль был организован по инициативе Президента Республики Таджикистан уважаемого Эмомали Рахмона и под руководством Председателя города Душанбе уважаемого Рустама Эмомали как международное кинособытие, направленное на демонстрацию отечественных и зарубежных фильмов для любителей кино, поддержку молодых кинематографистов, развитие национальных ценностей, обмен опытом, создание совместных проектов, продвижение туристических мест и достижений эпохи независимости, особенно стремительного расцвета колыбели таджикской культуры и цивилизации — города цветов Душанбе.
Фестиваль запомнился проведением множества значимых мероприятий, ставших важными как для истории независимого Таджикистана, так и для мирового кинематографического сообщества.
В рамках проведения II Душанбенского международного кинофестиваля «Тоджи Сомон» под девизом «История развития таджиков», с учетом опыта международных и региональных кинофестивалей, на базе Государственного учреждения «Точикфилм» была создана Комиссия по отбору фильмов.
В течение месяца комиссия просматривала фильмы, представленные из России, Ирана, Пакистана, Индии, Монголии, Узбекистана, Казахстана, Кыргызстана, Туркменистана, Азербайджана, Армении, Канады, Турции, Китая, Беларуси, Молдовы, Франции, Индонезии и Таджикистана.
Из 300 поданных заявок к просмотру было отобрано 160 фильмов, из которых 16 полнометражных художественных и 20 короткометражных фильмов, которые были допущены к участию в конкурсе фестиваля.
Для оценки и определения победителей было приглашено международное жюри, состоящие из двух секций — по полнометражным и короткометражным фильмам.
Согласно решению оргкомитета, в состав жюри вошли выдающиеся режиссёры, критики, исследователи киноискусства и представители киноиндустрии.
В жюри полнометражных фильмов вошло 7 человек, в жюри короткометражных — 4 человека.
Важным направлением фестиваля стали образовательные программы и творческие встречи для молодых кинематографистов.
Известные деятели кино из 20 стран мира провели более 25 Мастер-классов.
Государственные и частные кинотеатры Душанбе и других регионов страны организовали для жителей и гостей более 80 бесплатных кинопоказов.
Показывались лучшие произведения мирового кино последних лет, в том числе фильмы — победители международных кинофестивалей.
Гости фестиваля вместе с таджикскими кинематографистами посетили различные города и районы страны, познакомились с местами съёмок, историческими и туристическими достопримечательностями Таджикистана.
В рамках фестиваля прошли киномероприятия, такие как:
Дни кино Исламской Республики Иран, Российской Федерации и Кыргызской Республики в Таджикистане;
Международный форум, посвящённый 60-летию известного таджикского режиссёра Бахтиёра Худойназарова;
мастер-классы;
заседание Совета директоров киностудий;
премьеры фильмов,
показы вне конкурса,
а также показ фильмов на киноплёнке.
Кроме того, в ходе фестиваля были подписаны меморандумы о сотрудничестве и реализации совместных кинопроектов.
19 октября 2025 года в Государственном академическом театре оперы и балета имени С. Айни состоялась торжественная церемония награждения победителей II Душанбенского международного кинофестиваля «Тоҷи Сомон» под девизом «История развития таджиков».
Победители фестиваля:
«Лучший режиссёр» — Алексей Герман (Россия), фильм «Воздух»;
«Лучший оператор» — Константин Бесаде (Беларусь), фильм «Чёрный замок»;
«Лучший композитор» — Фарзин Халакбар (Иран), фильм «Рыба на крючке»;
«Лучшая мужская роль» — Алтаншагай Ганбаатр (Монголия), фильм «Отец»;
«Лучшая женская роль» — Анастасия Талызина (Россия), фильм «Воздух»,
и Тахмина Раджабова (Таджикистан), фильм «Красный сон».
«Лучший короткометражный фильм» — «Вечерний звонок», режиссёр Саодат Казакбаева (Кыргызстан);
«Специальный приз жюри» — фильм «Граждане крыши», режиссёр Гульшат Смангулова (Казахстан);
«Приз зрительских симпатий» — фильм «Принцесса», режиссёр Иван Наниев (Молдова);
«Специальный приз мэра Душанбе за вклад в развитие кинематографии» — Турахон Ахмадхонов (Таджикистан).
«Кино без границ» — награда присуждена фильму «Дочь капитана», режиссёр Лариса Садилова (Россия) — за вклад в развитие дружбы народов и сотрудничества кинематографистов стран СНГ.
Главный приз фестиваля — «Гран-при» II Душанбенского международного кинофестиваля «Тоджи Сомон» — получил совместный таджикско-иранский фильм «Рыба на крючке», режиссёр Мухиддин Музаффар.
Фестиваль «Тоджи Сомон» стал очередным шагом к объединению кинематографистов Азии, Европы и стран СНГ, укрепляя культурные и творческие связи между народами.
