12/02/2025
MANUFAHI : "REFLEKSAUN LORON VALINTINO HUSI FREI CALISTO DE JESUS OFM" (Díariu ARS, 13-02-2025).
"DOMIN FURAK SEMPRE HAFALUN HO MEMÓRIA FURAK"
Ha’u belun le’e na'in sira mak ha’u hadomi, Imi diak ka lae? Espero imi hotu diak no saudavel e Feliz Dia de Valentino, Ohin ita celebra Valentin’s Day ka hari kasih sayang, nebé mak mai ho tema “DOMIN FURAK SEMPRE HAFALUN HO MEMÓRIA FURAK ” Liu husi tema nebé iha interssante tebes ba ita iha tempo ohin loron.
Domin ne'ebé furak sempre nakonu ho memória ne'ebé furak, maibé presisa mós sacrifísiu entre pessoa na'in rua, atu bele la'o tuir de'it saida mak 1 João dehan: “Keta hadomi ho liafuan de'it; maibé ho hahalok no lia los ”Alias ibun tutun fó mai ha’u laran fó ba seluk” no Evangelho (1João 3:18) precisa mos humildade no coragem hanesan (Zygmunt Bauman) dehan “ Amor Sem humildade e coragem não há amor” tamba ne’e, domin precisa humildade no coragem atu memória no finalinade haksolok. Iha Loron ida ne’e, hakarak partilha reflexão simples balu, atu lori ita ba reflete no celebra hamutuk loron especial ida ne’e ho maluk sira.
Tamba sá acontece Valentine’s Day?
Acontece Valentine’s Day tamba conhecido hanesan loron namorados nebé comemora iha 14 de Fevereiro, mak data nebé dedica ba Domin no amizade. Tradicionalmente, ema comemora ocasião ne’e husi troca cartinha, flores (especialmente rosas vermelhas), chocolates, no presente sira seluk hodi mostra afeição. Mas que nune’e, geralmente associa ho amantes, hodi comemora ligação amizade no afeição. Inicio data ne’e mak ligado ho Santo Valentino nebé mártir hodi desafia hosi Emperador Claudius II, nebé la permite soldadu atu dehan ba ema.
Valentino continua hodi halo casamento secreto. Tamba ne’e, mak considera patronu hosi amantes ou namorado. Iha parte balu iha mundu, especialmente iha nação Ocidental, Loron Valentino comemora liu ho gesto romântico no simboliza hosi Coração nebé associado ho Amor. Iha mos (título original: The Great Gatsby) de F. Scott Fitzgerald. Publicado iha 1925, ho temas “amor romântico, desejo, ilusões e aspirações”. Amor romântico mak tipo domin nebé caracterizado ba conexão emocional no afecção forte entre ema nain rua nebé relação íntimo iha atração física, emoção no compromisso.
Amor romântico hanesan amizade no relação familiar, no envolve desejo hodi partilha vida ho maneira especial nebé profunda. Tamba ne’e domin precisa; Paixão,intimidade, compromisso, Admiração no respeitu mútuo.
VALENTINE’S DAY SAI HANESAN MEMÓRIA IDA
Valentine’s Day, hanesan memória ida tamba tinan tinan ema sempre hanoin loron ne’e, barak liu ita bele dehan Jovem sira. Tamba ne’e, loron ohin la’os ona loron nebé foun iha ema hotu nia matan basá tinan-tinan sempre celebra ho ema nebé especial no mos ho família sira, nune’e diferente deit mak fatin no espaço. Iha loron ida ne’e iha belum balu mak sente katak loron ne’e foun, maibe balu sente loron ne’e hanesan repetição ida.
Iha Loron ida ne’e Balu fali relembra hela saida mak acontece iha passado mesmo ohin lahamutuk ona.Tamba ne’e, karik halao domin ne’e sente furak então koko hala’o diak liu tan. No cuidado Ita nia parceiro nebé mak sempre iha ba ita wainhira ita mesak.
Loron ida ne’e dalaruma ema mai ho conceito ida katak loron ne’e especial ba ha’u nia parceiro deit, maibe loron ida ne’e buka hatudu Ita nia domin ba família no ema nebé mak Ita sente especial iha nia Ita moris. Belun sira, loron ida ne’e diak liu halo hanesan loron ida nebé importante atu fó hanoin no coreção amizade ho maluk seluk.
(Hebreus 12,6 )"Porque o Senhor corrige a quem ama, e aceita a todo filho a quem recebe."Corecção” (Provérbios 17,17)"Em todo tempo ama o amigo, e na angústia se faz o irmão."Amizade” Liu husi Hebreus no Provérbios fó hanoin katak domin ne’e precisa halo coreção no amizade íntimo hodi hetan domin no ikus mai memoria nebé furak.
Loron ida ne’e mos balun la sente katak loron ida ne’e, hanesan loron foun, nem loron especial, tamba sira lakon ona sira nia belun diak nebé sira conhece no hadomi; balun lakon tan mate mak haketak, balun lakon tan problema mak haketak, balun fali lakon tan hahalok mak haketak, balun fali tan futuro, balun tur ho matan ben, tan hanoin nia belun nebé uluk celebra hamutuk ho nia maibé ohin loron hela deit mak memoria.
Balun mos sei triste tamba uluk celebra hamutuk, maibé tan futuro tenke husik malu hodi ba ema nia rain atu buka matenek no buka serviso ba moris. Maibe hanoin ba katak isin lolon dook malu maibe espiritualmente sei hamutuk nafatin. Hanesan liafuan Proverbio balu dehan “Jauh di mata, dekat di hati” Longe dos olhos, perto do coração”.
Ohin loron ema hotu sente katak domin ne’e furak nakono ho memoria maibe dalabarak mos domin ne,e halo ema sente triste no lakon esperansa tamba uza sala domin hodi monu ba laço hodi hakotu relação amigavel hodi ikus mai hanesan musica anónimo ida dehan “Mundo moderno nakonu ho laço tama sala laço ikus sai Asu” ohin loron, foin sae feto no mane sira facil liu atu temi liafuan domin, basá sira mak moris hela iha fase ida buka domin, hahu domin, koko domin no sente domin.
Tamba ne’e, domin halo sira conhece malu, fiar malu no cuidado malu, katak domin ne’e sempre resulta buat nebé diak, maibé iha mos parte negativo husi domin ne’e rasik, katak domin mos halo ema barak mak sofre, fuan kanek, fuan moras, fuan tohik, aten dodok, aat liu ajuda koko ho tali matan karau no Bibi nian.
Tamba ne’e, Valentine’s day la’os de’it loron nebé lori ksolok, hamnasa no contente, maibé lori mos fuan moras no laran susar, hodi hamonu mata ben, tan hanoin memoria furak nebé liu ona. Mesmo nune’e, maibe Valentine’s Day ne’e sai ona hanesan loron domin. Loron ida ne’e laos deit domin ba Material deit maibe koko lori no fo ho fuan ba ema nebé mak durante ne’e belun sente hanesan especial ida iha moris.
SAIDA MAK DOMIN?
Hanesan ita hatene katak domin mak termo abstrato ida nebé ita labele kaer ho liman maibé ita bele sente no haré liu husi experiência nebé hatudu, ka expressão Domin nian nebé ema ida hatudu ba ema seluk, ou ema nain rua hatudu ba malu liu husi amor de amizade. Iha dicionário balu hatur definição domin hanesan “sentimento de afecto profundo, atração física, paixão, relação amorosa”. Katak, domin ne’e ita só bele sente no imagina husi ema nia sentimento nebé profundo ho ema seluk.
Tamba ne’e, atu ita haré domin, sente domin no koko domin, ita tenke iha uluk sentimento nebé klean hodi hatudu liu husi relação, katak wainhira ita halo relação ho ema ruma mak ita foin sente domin ne’e furak. Hanesan música anonim ida hakerek nune’e “Domin ne’e furak nakono ho paciência, estima ne’e murak nakono ho memoria, silêncio ne’e fitar, contente ho historia ha’u ho O.
O nia lalatak hafalun ha’u nia mehi” Imagina ne’e furak doben laprecisa triste, hakmatek ne’e misterio, lalehan nakukun realidade sai inferno, moris ne’e todan”alias. Domin ne’e laos nakonu ho imagina nebe furak maibe domin mos nakunu ho triste. Tamba ne’e, Domin nebé halo ita hakmatek mak domin Maromak nian. Deus é Amor, e quem permanece no amor permanece em Deus e Deus nele” (1 Jo 4, 16). Husi ne’e ita bele dehan Maromak mak domin tamba ne’e hadomi ema no aman Maromak. Iha (1 João 4,8) nebé "Aquele que não ama não conhece a Deus, porque Deus é amor.
Filósofo sira mos observa katak domin ne’e existe naturalmente iha ita ema nia an, tamba ita ema ne’e “Animal Racional” Teólogo balu mos dehan domin ne’e natural kedas iha ema nia aan tamba Imagem Maromak nian porque Maromak mak Domin.
(Aristóteles) domin verdade, ajuda desenvolve moral no harmonia iha relação ema nian.“Fratelli Tutti n. 122” (Papa Francisco) A verdadeira fraternidade é fundada no amor e no cuidado mútuo, em ações concretas, em uma atenção especial àqueles que mais precisam." ect. Hirak ne’e hotu, atu hatudu katak ita ema la moris mesak, maibé ita moris iha ema seluk nia let, no Domin ne’e mak dudu ita atu hala’o relação diak ho ema seluk no buat hotu hotu. Tamba ne’e, iha campo filosofia ita bele comprende ho lifuan nebé Pitágoras hatur katak “amor pela sabedoria” Hanesan mos autor anónimo balu dehan “Ema nebé los no soi atu ita hadomi, ita sei sente duni verdadeira moris nian.
Ne’e duni, ita hanesan foin sae nebé lao hela iha processo buka Domin no koko Domin ne’e tenke atenção ho ita nia paixão, atu nune paixão labele lori ita hili sala ita nia belun, basá paixão ne’e mak sei dudu ita atu hetan belun ida nebé diak iha moris.
MENSAGEM
Ohin Loron ita celebra loron Domin nian. Katak Amor Romântico, nebé hanorin ita, hadomi família nebé fo apoio sem fim, ou amor amizade nebé ilumina ita nia vida, no simplicidade, hodi exprimi gratidão no afecção ba pessoa sira nebé fo mai ita ho fuan boot. Ita hanesan foin sae, nebé ema bolu Jovem ran manas oras ne’e ita hatene hela katak sese mak iha Ita nia sorin ka hala’o hela Domin ho sira hodi koko ona Domin ne’e to’o ohin loron. Maibé, ita precisa mos hatene katak ita bele conhece ema barak, maibé to’o loron ida ita sei moris hamutuk ho ema ida de’it to’o mate, basá hori uluk kedas Maromak la halo ema ida mesak ka mane de’it ou feto de’it, maibé Maromak halo ema mane no feto atu completa malu.
Filósofo balu mos dehan por natureza ita ema ne’e expressa Domin ka atu hili ema ba ita hadomi ne’e sempre liu husi paixão, no paixão ne’e mak dudu ita atu conhece ema barak, maibé hili ema ida no hadomi ema ida de’it. Nune’e ita tem que atenção ba ita nia paixão, tamba dalabarak lori ita ba de’it prazer ka gosto isin nian deit. Maibé, ida ne’e sei la lori ita hetan Domin nebé lolos, maibé sei hela de’it iha frustrado iha loron ida.
Tamba ne’e, tem que hanoin didiak iha processo Domin nian, katak facil atu hadomi malu, no facil atu buka ema ida atu hadomi, maibé deficil atu haluha malu quando relação ne’e kotu no sei lori mos terus, todan no kanek iha tempo naruk no sei sai tiha hanesan marca Domin nian ida nebé ema ida labele hasai husi ita. Nune’e Coragem nafatin katak Maromak sempre bondoso no laran luak ba ita ema hodi haddock tiha domin Prazer sira " 1 Coríntos 13, 4-7 "O amor é paciente, o amor é bondoso.
Domin hanesan centro no fundamental iha ita nia moris atu lori ita ba iha felicidade. Felicidade mak sai hanesan ita nia mundo foun no ikus iha moris. katak ita hala’o buat hot-hotu nia objetivo atu alcança de’it ita nia felicidade, porque a vida sem felicidade não é há vida mas morta.
The end if You don’t satisfy I ask apologize and thank You so much for Your attention.
Hakerek na'in : FREI CALISTO DE JESUS OFM.