07/12/2025
KAFKAS DİASPORASI SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ ORTAK BİLDİRİSİ
* * *
LARİSA TUPTSOKO’YA YÖNELİK HUKUK DIŞI VE SİYASİ NİTELİKLİ UYGULAMALARI ŞİDDETLE KINIYORUZ!
Kopya:
[email protected]
Adigey Cumhuriyeti Başkanlık Ofisi ve Adigey Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu
[email protected]
Adigey Cumhuriyeti İnsan Hakları Komiseri
Ve Adigey Cumhuriyeti Duma Senatörleri
[email protected]
ХАПСИРОКОВ М.К.
[email protected]
НАРОЛИН А.В.
[email protected]
РЕЗНИК В.М.
[email protected]
ХАСАНОВУ М.Р.
Diasporadaki Kafkas sivil toplum kuruluşları olarak, filolog, ana dili öğretmeni, şair ve kültür emekçisi Larisa Tuptsoko’ya yönelik yürütülen hukuk dışı, keyfi ve siyasi saiklerle kurgulanmış kovuşturma sürecini en sert biçimde kınıyoruz.
Larisa Tuptsoko, Kafkasya’da ve diasporada saygınlığı tartışmasız bir bilim insanı, dil uzmanı ve ömrünü Çerkes kültürünün yaşatılmasına adamış bir entelektüeldir. Hakkında açılan ceza davası, hiçbir hukuki zemine dayanmayan, açıkça siyasi amaçlarla yürütülen bir girişimdir.
Nitekim, Tuptsoko’nun Tiflis Çerkes Kültür Merkezi’ndeki faaliyetleri, merkezin Rusya Yüksek Mahkemesi tarafından 2024 yazında “aşırılıkçı örgüt” ilan edilmesinden çok önce, 2023 sonbaharında tamamen sonlanmıştır. Buna rağmen geçmiş faaliyetlere dayanarak dava açılması, sürecin hukuki değil, siyasi bir operasyon olduğunun kanıtıdır.
Soruşturma kapsamında Tuptsoko’nun akrabalarının sorgulanması, yıllardır yaşamadığı aile evine yapılan baskın ve aile fertlerine uygulanan psikolojik yıldırma girişimleri, temel insan haklarını ihlal eden, hukukla hiçbir biçimde bağdaşmayan uygulamalardır. Bu yöntemler, hukukun işletildiği değil; hukukun araçsallaştırıldığı ve keyfîliğin kurumsallaştırıldığı bir düzenin göstergesidir.
Dahası, Larisa Tuptsoko’yu savunan ve hukuka uygun biçimde başvuru yapan Adigey, Kabardey-Balkar, Karaçay-Çerkes, Krasnodar ve Karadeniz Şapsığ bölgelerindeki kanaat önderlerine yönelik polis baskısı ve gözdağı girişimleri; yalnızca federal yasaların açık ihlali değil, yıllardır bölgedeki yerel halkların ulusal ve kültürel meseleleri üzerine çalışan bilim insanlarına, aydınlara, akademisyenlere, kanaat önderi ve aktivistlere yöneltilen sistematik baskı politikasının devamıdır.
Bu süreç, yalnızca bir kültür insanını hedef almamakta; tüm Çerkes toplumunun ifade özgürlüğünü, kültürel varlığını ve anayasal haklarını baskı altına alma girişimine dönüşmektedir.
Buradan açıkça ilan ediyoruz:
– Larisa Tuptsoko’ya yönelik uydurma gerekçelerle açılmış cezai süreç derhal durdurulmalıdır.
– Kendisine ve ailesine yönelen her türlü baskı, tehdit ve yıldırma girişimi gecikmeksizin son bulmalıdır.
– Tuptsoko’yu savunan kanaat önderlerine karşı uygulanan polis baskısı derhal sona erdirilmeli; bu yasa dışı baskıları hayata geçiren görevliler hakkında yasal işlem başlatılmalıdır.
Bu gelişmeler, Çerkes toplumunda ve diaspora kamuoyunda -benzer örneklerinde defalarca görüldüğü gibi- derin ve haklı bir endişe yaratmıştır. Kültürünü, dilini, kimliğini, kısaca ulusal varlığını korumaya çalışan insanların suçlu ilan edilmesi, ana vatanımızda giderek normalleşen; hukukun sınırsız biçimde araçsallaştırıldığı baskıcı uygulamaların yeni bir tezahürüdür.
Bizler, kuşaklar boyunca ana vatanıyla bağlarını tarihi-kültürel dayanışma ve ortak hafızanın derinliğiyle sürdüren diaspora olarak; Çerkes kültürüne emek veren, değer katan insanların hedef alınmasını hiçbir koşulda kabul etmiyoruz.
Adaletin, hukukun üstünlüğünün ve insan haklarının Çerkes halkı için yalnızca soyut kavramlar değil, aynı zamanda varoluşsal bir güvence olduğunu hatırlatıyoruz.
Larisa Tuptsoko’ya yöneltilen bu haksız süreç, Çerkes halkının vicdanında çoktan mahkûm olmuştur.
Bizler, diaspora Kafkas sivil toplum kuruluşları olarak;
Hukuka aykırı bu muameleyi kesin bir dille reddediyor; Çerkes toplumunun kültürel varlığını koruma çabalarına yönelik baskıların son bulması gerektiğini hatırlatıyor; Tuptsoko’nun yanında olduğumuzu ve sürecin uluslararası boyutta takipçisi olacağımızı ilan ediyoruz.
Kamuoyuna saygıyla duyururuz.
07.12.2025
* * *
МЫ РЕШИТЕЛЬНО ОСУЖДАЕМ НЕЗАКОННЫЕ И ПОЛИТИЧЕСКИ МОТИВИРОВАННЫЕ ДЕЙСТВИЯ В ОТНОШЕНИИ ЛАРИСЫ ТУПЦОКО!
Копия:
[email protected]
Администрация Главы Республики Адыгея и Кабинет Министров Республики Адыгея
[email protected]
Уполномоченный по правам человека в республике Адыгея
[email protected]
ХАПСИРОКОВ М.К.
[email protected]
НАРОЛИН А.В.
[email protected]
РЕЗНИК В.М.
[email protected]
ХАСАНОВУ М.Р.
Мы, кавказские общественные организации Турции, самым решительным образом осуждаем незаконное, произвольное и политически мотивированное преследование, развёрнутое в отношении филолога, преподавателя родного языка, поэта и деятеля культуры Ларисы Тупцоко.
Лариса Тупцоко — признанный и уважаемый учёный, специалист по языку и интеллектуал, посвятивший свою жизнь сохранению черкесской культуры как на Кавказе, так и в диаспоре. Возбуждённое против неё уголовное дело не имеет никакой юридической основы и является откровенно политической акцией.
Деятельность Тупцоко в Тбилисском Черкесском культурном центре была полностью прекращена ещё осенью 2023 года — задолго до того, как Верховный суд России летом 2024 года признал центр «экстремистской организацией». Несмотря на это, возбуждение дела на основании таких прошлых мероприятий является доказательством того, что преследование носит не юридический, а политический характер.
В рамках расследования были допрошены её родственники, проведён обыск в доме семьи, где она не проживает уже долгие годы, а также осуществлялось психологическое давление на членов семьи. Эти методы грубо нарушают основные права человека и не имеют ничего общего с правовыми нормами. Это свидетельствует не о применении закона, а об использовании его в качестве инструмента давления и о закреплении произвола.
Более того, давление со стороны полиции и попытки запугивания, направленные против общественных авторитетов в Адыгее, Кабардино-Балкарии, Карачаево-Черкесии, Краснодарском крае и Черноморско-Шапсугском регионе, которые защищают Тупцоко и действуют в рамках закона, не только нарушают федеральное законодательство, но также продолжают многолетнюю политику систематического давления на учёных, интеллектуалов и исследователей, занимающихся национальными и культурными вопросами местных народов.
Этот процесс направлен не только против одного деятеля культуры; он представляет собой попытку ограничить свободу выражения, культурное наследие и конституционные права всего черкесского народа.
Мы заявляем следующее:
– Уголовное дело, сфабрикованное против Ларисы Тупцоко, должно быть немедленно прекращено.
– Любые формы давления, угроз и запугивания в отношении неё и её семьи должны быть немедленно прекращены.
– Полицейское давление на общественных лидеров, выступающих в её защиту, должно быть остановлено, а в отношении должностных лиц, осуществлявших эти действия, должны быть начаты юридические процедуры.
Эти события, как и многие подобные случаи в прошлом, вызвали глубокую и справедливую тревогу в черкесском обществе и среди диаспоры. Криминализация людей, стремящихся сохранить свою культуру, язык и идентичность, — это ещё одно проявление репрессивных практик, в рамках которых закон используется без ограничений и против его истинного назначения.
Мы, как диаспора, на протяжении поколений поддерживающая связь с родиной через историческую и культурную солидарность и общую память, не можем принять тот факт, что люди, служащие черкесской культуре, становятся объектами преследования.
Мы напоминаем, что справедливость, верховенство закона и права человека — это не абстрактные понятия, а экзистенциальные гарантии для черкесского народа.
Несправедливый процесс в отношении Ларисы Тупцоко уже осуждён совестью черкесского народа.
Мы, кавказские общественные организации, решительно отвергаем эти незаконные действия, подчёркиваем необходимость прекращения давления на деятельность, направленную на сохранение культурного наследия черкесского народа, и заявляем, что поддерживаем Тупцоко и будем внимательно следить за развитием ситуации.
С уважением,
07.12.2025
İmzacı Kurumlar / Подписавшиеся Организации:
Çerkes Dernekleri Federasyonu
Şamil Eğitim ve Kültür Vakfı
Kafkas Vakfı
Birleşik Kafkasya Derneği, İstanbul
Eskişehir Kuzey Kafkas Kültür ve Dayanışma Derneği
Kayseri Kafkas Derneği
İstanbul Kafkas Kültür Derneği
Avrupa Çerkes Derneği, Bremen
Avusturya Çerkes Derneği
Çerkes Kadınları Teavun Cemiyeti Derneği
Şimali Kafkas Derneği
Bursa Birleşik Kafkasya Derneği
Çeçen Kafkas Muhacirleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği
Samsun Birleşik Kafkasya Derneği
Samsun Kafkas Çerkes Vakfı
Adige Khase Çerkes Derneği
Büyükçekmece Kafkas Kültür Derneği
Maltepe Çerkes Derneği
Gebze Kafkas Kültür Derneği
Çerkes Tarihini Araştırma Enstitüsü Vakfı - ÇER-TAV
Uzunyayla Kafkas Derneği
Çeçen İçkerya Derneği
Şeyh Şamil Dağıstan Bilgi ve Eğitim Derneği
Yetimlerimiz Derneği
Kocaeli Karamürsel Kafkas Derneği
Yalova Çiftlikköy Kafkas Kültür Derneği
Kütahya Kuzey Kafkas Kültür ve Dayanışma Derneği
Adige Kafkas Derneği
