26/11/2025
“İZNİK SU ALTI BAZİLİKASI, BURSA”
Su altı arkeolojisi alanında son yıllardaki en önemli keşiflerden birisi olan Bazilika, İznik Gölü kıyısında bulunmaktadır. Yapı, yaklaşık 41 m uzunluğa, 18,5 m genişliğe sahiptir. Dikdörtgen planlı yapı doğu-batı doğrultulu olup, üç nefli, atrium, narteks, apsis ve pastophorium mekânları ile Erken Hristiyanlık dönemi dinî mimarisi açısından önemli olan bazilikal planlı kilise, bema duvarının altında uzanan mezarlarda bulunan sikkelere göre MS 4.-5. yüzyılda inşa edilmiş olmalıdır. Alandaki çalışmalarda İznik ilçesinin Antik dönemi ile ilgili üç farklı konuya cevap aranmaktadır: Sur duvarlarının dışında ve İznik Gölü kıyısında şehit edildiği bilinen Aziz Neophytos anısına inşa edildiği rivayet edilen kayıp kilise burası olabilir mi?
Hristiyanlık dininin dört büyük mezhebinin de tanıdığı I. Konsil MS 325 yılında İznik’te toplanmıştır. Toplantı yapılan Senato Sarayı’nın yeri günümüzde hâlâ gizemini korumaktadır. Vatikan müzelerinden birisi olan Ca****la Sistina’da yer alan freskodaki betimin işaret ettiği toplantı salonu burada olabilir mi?
Yazılı kaynaklara göre, Roma İmparatoru Commodus’un (MS 180-192) emri ile MS 183 yılında kent surlarının dışında mimar Baktyanus’un Apollon Tapınağı inşa ettiği bilinmektedir. Kalıntıların bulunduğu alanda yapılan yüzey araştırmaları ve kazılar esnasında erken dönem sikkeleri, çanak çömlek parçaları ve mermer sütun tamburları bulunmuştur. Apollon Tapınağı, bazilikal planlı kilisenin altında olabilir mi?
2015 yılında başlayan Bazilikaya yönelik su altı kazı ve araştırmaları Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin sağladığı desteklerle, Bursa Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şahin’in yönetiminde yürütülmektedir.