26/07/2025
-“PANAYIR VE KERMESLER İÇİN KOMİTE KURULARAK DENETİM YAPILMALI ”
Aylarca devam eden panayır ve kermeslerin amacından saparak ticaretin
dengesini bozduğuna işaret eden TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, “Bölge
esnafının en büyük sorunlarından biri de o bölgede yapılan panayır ve
kermeslerdir. Özellikle başka şehirlerden gelip orada yalnızca günübirlik ya da
birkaç günlük ticaret yapanlarla ilgili, bu kişilerin hangi memlekete ve ne
şekilde kayıtlı oldukları belli olmadığı için, bu durum kayıt dışılığa
yönlendirebilecek uygulamalara neden olmaktadır. Bu tür faaliyetler öncesinde,
öncelikle o bölgedeki esnaf ve zanaatkârların meslek odalarından izin
alınmalıdır. Aynı şekilde, panayır ve kermeslerde amacına uygun ürünlerin
satılması sağlanmalı; korsan ürünler ya da elektronik aletler gibi sonradan
bakım gerektiren ürünlerin satışı, bölgede temel hizmet veren esnafla
çatışmaya neden olmaktadır. Bu durum, dışarıdan gelenler için büyük bir rant
oluşturmakta ve yerel esnaf zarar görmektedir” dedi.
-“İLGİLİ MESLEK KURULUŞLARIYLA KOORDİNE HALİNDE OLUNMALI”
Panayır ve kermeslerin mutlaka ilgili meslek odaları ile koordine halinde yapılması
gerektiğini söyleyen Palandöken, “Belirli günler içerisinde, kermes ya da panayır
düzenleyecek olanların, o bölgenin insanı olması ve yerel ekonomiye katkı
sağlaması şartı aranmalıdır. Vergi levhaları olmalı, fiş ve fatura düzenine
uyulmalı, ayrıca oradaki esnafla doğrudan rekabet edecek ayakkabıdan bıçağa,
pastırmadan sucuğa veya bozulabilecek gıda maddelerine kadar ürünlerin
satışı belli kurallara bağlanmalıdır. Bu kişilerin hangi şehirden geldikleri, hangi
vergi dairesine kayıtlı oldukları, sattıkları ürünlerin o bölgede geleneksel
esnafın emeğine katkı mı zarar mı sağladığı net olarak tespit edilmelidir. O
bölgede hijyen koşulları sağlanmadan, herhangi bir izin veya süre şartı
olmaksızın kurulan panayır ve kermesler, kamu yararına yapılıyor gibi
gösterilse de, şehrin en hareketli yerine kurulan bu tezgahlar yerel ve
geleneksel esnafın işini baltalamaktadır. Dolayısıyla bu tür faaliyetlerin mutlaka
bir düzene girmesi gerekir. Süre boyunca fiyatların kontrol edilmesi sağlanmalı;
hangi ürünlere gerçekten ihtiyaç olduğu ya da o bölgenin ürünlerine uygunluk
taşıyıp taşımadığı değerlendirilmelidir. Aynı şekilde, yerel yönetimlerle birlikte
çalışılarak, bu kişilerin bulundukları şehirlerin valiliklerinden kaç günlük izin
aldıkları da kontrol edilmelidir” diye konuştu.
-“PANAYIR VE KERMESLER AMACINA UYGUN VE DENETİMLİ OLMALI”
Panayır ve kermeslerin amacına uygun şekilde ve geçici süreyle olması gerektiğinin
altını çizen Palandöken, Aksi hâlde, oraya konteynırlar ile çöplerini bırakıp,
panayır-kermes adı altında geleneksel esnafla rekabet edenler; gıda dışındaki,
pişirilmiş ya da normalde hijyen koşulları gereği vitrin içerisinde ve kapalı
alanda satılması gereken ürünleri çadırlarda satarak hem görsel kirliliğe neden
olmakta hem de insan sağlığını tehdit eden, kaynağı belirsiz ürünlerin satışına
sebebiyet vermektedir. Panayır ve kermeslerin, amacına uygun şekilde o
bölgenin insanlarının katılımıyla ve geçici süreli olarak düzenlenmesi gerekir.
Yani panayır; yöresel ürünlerle, o şehrin ve çevresindeki il ve ilçelerin
katkısıyla yapılmalıdır. Fakat günümüzde bu durum bir alışkanlık hâlini almış;
kamyona yükle, götür, sat, topla ve geri dön şeklinde bir uygulamaya
dönüşmüştür. Restoran, lokanta, kafe gibi işletmelerin sunduğu hizmetleri veya
el sanatlarında ustalık ve emek isteyen ürünleri, sadece kısa bir sürede kazanç
elde edip ardından o şehre hiçbir katkı bırakmadan ayrılanlar geleneksel yapıyı
bozmaktadır. Bu nedenle mutlaka kurallar belirlenmeli ve uygulanmalıdır. Başta
sağlık ve hijyen koşulları olmak üzere, vergi düzeni sağlanmalı; bu kişilerin
gerçekten esnaf olduklarını gösteren belgeleri olmalı ve hangi amaçla ticaret
yaptıkları net biçimde tanımlanmalıdır. Aksi takdirde bu uygulamalar, o şehrin
ticaret düzenini bozmaktan başka bir işe yaramaz. Bu konuda Maliye ve İçişleri
Bakanlıkları ile yerel yönetimlerin mutlaka müdahil olması gerekir. Geleneksel
esnafın ekmeğine mani olunmamalıdır” diye konuştu.
