24/04/2025
Öz Sermaye Düzeltme Farklarının Geçmiş Yıl Zararlarına Mahsubu
===========================================
Öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kâr dağıtımı sayılmaz.
Bu işlemin kâr dağıtımı sayılmaması için aşağıdaki iki şart gereklidir:
a) Öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farklarından olması (örneğin 502 hesap),
b) Geçmiş yıl zararının düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarından olması,
Enflasyon düzeltmesi kabaca vergili ve vergisiz olmak üzere ikiye ayrılır. Vergisiz enflasyon düzeltmesine örnek olarak 2023 yıl sonu ve vergili enflasyon düzeltmesine örnek olarak 2024 yıl sonu enflasyon düzeltmesini gösterebiliriz.
Vergisiz enflasyon düzeltmesinde, düzeltme öncesinde dönem ve geçmiş yıl kâr/zararları sıfırlanmaktadır. Dolayısıyla için bu işlem sonucunda 580 hesap (yani geçmiş yıl zararı) oluştuğu takdirde bu rakamın tamamını düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararı sayabiliriz.
Örneğin;
a) 580 Hesap düzeltme öncesi yok ve düzeltme sonrası 176.000.-TL olarak oluşmuş ise düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararı 176.000.-TL’dir.
b) Benzer şekilde; 580 Hesap düzeltme öncesi 150.000.-TL, düzeltme sonrası 176.000.-TL ise düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararı 26.000.-TL değil yine 176.000.-TL’dir.
c) Yine benzer şekilde 580 Hesap düzeltme öncesi 250.000.-TL, düzeltme sonrası 176.000.-TL ise düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararı sıfır değil yine 176.000.-TL’dir.
Bu üç seçenekte sözü edilen 176.000.-TL, bir başka ifadeyle 580 hesabın tüm bakiyesi, kısmen veya tamamen öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farklarından kapatılabilir, azaltılabilir.
Vergili enflasyon düzeltmesinde, geçmiş yıl kâr/zararları taşıma katsayısıyla taşınmaktadır. Bir başka ifade ile geçmiş yıl zararları; 2023’den gelen 580 hesap ile bu hesabın taşınmasından ibarettir.
Örneğin; düzeltme öncesi 580 hesap 176.000.-TL ise, enflasyon düzeltmesi sonucu (176.000 x 1,28525=) 226.204,00 TL olmuştur. Bu rakam biri 2023 sonu enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan zarar (176.000,00 TL) ve diğeri de 2024 yılı enflasyon düzeltme farkları (50.204,00 TL) olmak üzere iki unsurdan oluşmaktadır. Dolayısıyla bu rakamın tamamını düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararı sayabiliriz.
Bir başka ifadeyle 580 hesabın tüm bakiyesi (226.204,00 TL), kısmen veya tamamen öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farklarından kapatılabilir, azaltılabilir.
213 sayılı Kanunun mükerrer 298 inci maddesinin (A) fıkrasının (5) ve (7) numaralı bentleri uyarınca, öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kâr dağıtımı sayılmaz. (VUK 555 Sıra No.lu Genel Tebliğ Madde 54/(1) son paragraf)