23/01/2025
Bir yargı örneği.!
Olay 1506'da Frankfurt'ta yaşanmıştır.
Bir tüccar içinde 800 Lonca para olan çantasını kaybeder.
Yoldan geçen bir marangoz da tesadüfen bu tüccarın çantasını bulur.
Son derece dindar olan marangoz cüzdanı bulduğunu kimseye söylemez ve bu kadar çok para kaybının farkedilmesinin mümkün olmadığını değerlendirir ve sahibinin bu parayı arayacağını düşünür.
Peki 800 Loncanın o günkü değeri ne kadardır?
O devirde 40 Lonca için iyi bir at satın alınabildiğinde; yaklaşık 20 at bedeli kadardır.
Bir gün marangoz kiliseye gider. Rahibin, Frankfurt'a gelen ve içinde 800 Lonca olan kesesini kaybettiğini, bulanın 100 Lonca ile ödüllendirileceğini duyurur.
Bunun üzerine marangoz parayı götürüp Rahibe teslim eder.
Tüccar gelir ve keseyi alır.
Ancak marangoza, vadetmiş olduğu 100 Loncayı ödemeyi reddeder. Marangoza 5 Lonca uzatır. Marangoz tüccara sözünü tutmasını söyler.
Açgözlü tüccar, vaat edilen 100 Loncayı vermemek için cüzdanında 800 değil 900 Lonca olduğunu iddia eder.
Marangozun cüzdanından para aldığını iddia eder. Rahip, marangoz için ayağa kalkar. Marangozu tanıdığını ve onun dürüst bir adam olduğunu, asla böyle bir şey yapmayacağını söyler.
Tartışma kızışır: Rahip, tüccarı ve marangozu Frankfurt mahkemesine götürür.
Hakim süreci başlatır.
Tüccara, İncil'e elini koyarak 900 Lonca kaybettiğini yemin etmesini söyler.
Tüccar tereddüt etmeden elini İncil'e koyar ve yemin eder. Yargıç, marangoza 800 Lonca bulduğuna yemin etmesini söyler. Marangoz da elini İncil'e bastırarak yemin eder.
Herkes merakla hakimin kararını beklemektedir. Hakim her şeyin gün gibi açık olduğunu belirterek; “Marangoz 800 Lonca buldu buna karşın tüccar ise 900 Lonca kaybetti.
Yani marangozun bulduğu kese tüccarın değil; dolayısıyla marangozun bulduğu para, sahibi çıkmadığına göre marangozun aittir. Tüccar ise kaybettiği 900 Loncasını aramaya devam edebilir.!” kararını verir.
Fakir bir marangozun haklarını reddeden cimri bir tüccar adil bir yargıç tarafından cezalandırılmış ve bu yargı olay Frankfurt hukuk tarihine geçmiştir...
