16/11/2025
Hatay’da Tarım Krizi: Mandalina Üreticileri Derin Bir Çıkmazda
Hatay tarımında alarm zilleri çalıyor: İlde narenciye üretimi 906.392 tona ulaşırken, bunun 535.642 tonu mandalinadan oluşmaktadır. Bu da Türkiye mandalin üretiminin yaklaşık %40’ına denk gelmektedir.
Bu seviyedeki üretim potansiyeli büyük olmasına karşın, çiftçiler bugün ciddi ekonomik güçlüklerle karşı karşıya: Mandalina alım fiyatları sezon başında 10–15 TL/kg civarındayken, bazı tarlalarda artık 2 TL/kg gibi “komik” seviyelere kadar inmiştir.
Bu durumun temel sorumlusu olarak, piyasayı kontrol eden ve arzı kısıtlayarak fiyat dengesini ellerinde tutan “tarım baronları” gösterilmektedir. Arz kontrolüyle piyasa üzerinde hakimiyet kuran bu yapı, üreticiyi ezmekle kalmamakta; tüketici tarafında da adil fiyatlandırmayı engellemektedir.
Türkiye genelinde de ciddi bir daralma söz konusu:
• 2024 yılında turunçgil üretimi %30,4 oranında azalarak 7,8 milyon tondan 5,5 milyon tona gerilemiştir.
• Aynı dönemde mandalina üretimi %32,7 düşerek yaklaşık 1,99 milyon tona inmiştir.
Buna karşılık, “tarım baronları”nın arzı kısıtlama stratejileri nedeniyle üreticinin elinde kalan ürün büyümektedir. Hasat zamanı piyasaya girmeyen tonlarca mandalina, depolarda ya da ağaçta kalmaktaya da üretici mandalina ağaçlarını kesmek zorunda kalmakta ; üretici maliyetini bile karşılayamayan düşük fiyatlarla satış yapmaya zorlanmaktadır.
Bu tablo, sadece çiftçimizin yaşadığı zorluğu göstermiyor; aynı zamanda tarımsal adaletin ve gıda güvenliğinin de tehdit altında olduğunu ortaya koymaktadır. Üreticimizin ve tüketicimizin menfaatlerini gözeten bir sistem değişikliği artık hayati bir zorunluluktur.
Değişim kaçınılmazdır. Tarım baronluğuna karşı adil, şeffaf ve sürdürülebilir bir tarım politikasına acilen geçilmelidir.
CHP Samandağ Gençlik Kolları Başkanı Av. Bilal Akdağ
