OSMAN GAZİNİN KURDUĞU 718 YILLIK BİR ŞEHİR
� YENİŞEHİR / BURSA �
1301 yılında Yenişehir ovası ve civarının fethedilmesi ile de Yenişehir Osmanlı Devletinin ilk başkenti olmuştur. 1326 yılında Bursa’nın alınmasına kadar 25 yıl süre ile Osmanlı Devletine başkentlik yapmış olan YENİŞEHİR Osmanlının ilk başkenti olarak tarihe geçmiştir. Yenişehir, ilk defa o zaman iskana açıl
dığı için evler, camiler, hanlar, hamamlar, çeşmeler, çarşılar yepyeni bir şehir ortaya çıkmıştır. Bu sebeple buraya YENİŞEHİR dendi ve o günden bugüne Yenişehir olarak kaldı.
718 yıllık bir Türk şehri olan Yenişehir’de bazı köylerin kuruluşu ise daha eskiye dayanmaktadır. Örneğin Yarhisar köyünün Bizans döneminde tekfur kışlası olduğu bilinmektedir. Tarihte en ünlü yol olan İpek yolunun birçok kolu Yenişehir arazisinden geçmektedir. Ayrıca ilk Osmanlı sikkesi 1327 yılında 'Akça-ı Osmani' adıyla Yenişehir'deki darphanede basılmıştır. Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Hutbesinin okunduğu ve Devlet olduğunu ilan ettiği yer Kumluk Camii(Süleymanpaşa)'dir. Caminin bulunduğu yere "Kayseriye" mahallesi deniliyordu. Sonraları buraya Kumluk Mahallesi de dendi. O zaman cami de Kumluk ismini aldı. Bugün bu semt "Kurtuluş Mahallesi" olarak anılmaktadır. Cami diğer camiler gibi çeşitli dönemlerde yıkıma uğradı, bazı dönemlerde de çökme tehlikesi geçirdi. En önemli onarımı Sadrazam Kuyucu Murat Paşa zamanında gördü (1606-1607). Cami Osman Gazi tarafından yaptırıldı. Osman Gazi hutbesini burada okuttu. Bugün caminin girişinde "İlk hutbenin hicri 697 yılında" bu camide okutulduğu yazılıdır. Köyleriyle birlikte 740 km. karelik yüzölçümüne sahip, doğuda Bilecik, batıda Bursa, kuzeyde İznik, güneyde İnegöl, kuzey batıda Orhangazi ve Gemlik ile komşudur. Bursa, Bilecik, İnegöl, İznik, Orhangazi ve Gemlik’e karayolu ile bağlıdır. İlçemizin denizden yüksekliği 250 m'dir. Kuzeyinde Katırlı ve Samanlı dağları bulunmakta ve yükseklikleri 940 m'dir. Bu dağlar 4 üncü zamanda oluşmuş genç dağlardır. Batıda Dinboz ve Kazancı, güneyde Okuf, Ayaz, Subaşı, doğuda Köprühisar, Hayriye ve İncirli tepeleri bulunmaktadır. Ova, doğu ve batı istikametine uzanan bir elips şeklindedir. En büyük akarsuyu Uludağ’ın doğusundan doğup, ovanın güneyini takip ederek Osmaneli yakınlarından Sakarya’ya dökülen Göksu’dur. Uzunluğu 80 km'dir. Yenişehir'de Osman Gazi' nin yaptırdığı saraydan arda kalan Saray Hamamı, I. Murad döneminden kalma Postinpuş Baba Zaviyesi, XIV. yüzyılda inşa edilen Voyvoda Cami (Çınarlı Cami), XVI. yüzyılda yapılmış olan Koca Sinan Paşa Külliyesi, Bali Bey Cami, Orhan Bey tarafından yaptırılan Ulu Cami, Süleyman Paşa Külliyesi, 1645'de Yenişehirli Deli Hüseyin Paşanın yaptırdığı Çifte Hamam, Yarhisar Köyü Orhan Cami ve Saat Kulesi görülmeye değer tarihi yapılardır.
İlçenin nüfusu 2017 nüfus sayımında 53.228'dir.
