Rti Filipino

Rti Filipino The Rti Filipino has been an official fanpage series written in Tagalog to be able to reach as many Filipinos as possible in all corners of the world.

Nepo Babies, Contractors, at Isang Kongresong Punô ng BuwayaSa mga nakaraang linggo, muling sumambulat ang usapin ng kor...
17/09/2025

Nepo Babies, Contractors, at Isang Kongresong Punô ng Buwaya

Sa mga nakaraang linggo, muling sumambulat ang usapin ng korapsyon sa Kongreso matapos mabunyag ang malawakang anomalya sa flood control projects. Mula sa mga “ghost projects” hanggang sa mga kickback scheme, malinaw na hindi lang pera ng bayan ang nawawala, kundi pati tiwala ng mamamayan sa mga institusyong dapat naglilingkod sa kanila.

Mga Kontraktor at Flood Control Projects

Batay sa mga imbestigasyon, iilang kontraktor ang nakakuha ng malaking bahagi ng pondo para sa flood control. Ang problema, marami sa mga proyektong ito ay hindi natapos, hindi kumpleto, o kaya’y substandard ang pagkakagawa. May mga contractor na biglang yaman, nakikita sa mga luxury cars at ari-ariang malayo sa tunay nilang kita. Hindi rin nawawala ang sistemang “kickback,” kung saan hinihingan ng porsyento bago maaprubahan ang proyekto.

Congress at ang Kickback Culture

Mas lalong nakakapikon ang mga testimonya na may ilang miyembro ng House of Representatives na diumano’y humihingi ng 25% kickback mula sa mga proyekto. Dagdag pa rito ang usapin ng “insertions” sa budget — mga proyektong idinadagdag para paboran ang isang distrito o politiko, kahit hindi ito prayoridad. Lalong lumalakas ang impresyon na ang Kongreso ay nagiging tahanan ng mga buwaya na inuuna ang bulsa kaysa sa interes ng mamamayan.

Nepo Babies at Political Dynasty

Hindi rin ligtas sa kritisismo ang tinatawag na mga “Nepo Babies.” Sila ang mga anak, kamag-anak, o malapit sa mga politiko at kontraktor na nakikinabang sa impluwensya at koneksyon ng pamilya. Sa halip na makuha batay sa kakayahan, nagiging pamana ang posisyon at pribilehiyo. Ang nakakalungkot, pati sa oras ng krisis, gaya ng baha at kalamidad, sila pa rin ang may kontrol sa proyekto at kita.

Epekto sa Taumbayan

Habang nagpapasasa ang iilan, ang mga karaniwang Pilipino ang tunay na biktima. Kapag hindi maayos ang flood control, sino ang nagdurusa? Mga pamilyang nasasalanta ng baha. Mga estudyanteng hindi makapasok sa paaralan. Mga manggagawang nawawalan ng kabuhayan. Ang bawat pisong ninakaw ay katumbas ng kabuhayan at kaligtasan na ninakaw rin sa taumbayan.

Bilang isang mamamayan, sobrang nakakagalit na paulit-ulit tayong binabalewala. Habang binabaha ang mga komunidad at nagugutom ang maraming pamilya, may mga kongresista at kontraktor na nagpapasasa sa pera ng bayan. Nakakawalang gana, pero sa totoo lang, hindi tayo pwedeng sumuko. Kung palaging ganito ang sistema, wala talagang aasenso sa bansa. Para sa akin, oras na para tuluyan nating tawagin ang mga ito sa kanilang tunay na anyo — mga buwaya. Hindi na dapat palusutin ang mga “nepo babies” at mga contractor na nagiging kasabwat sa pagnanakaw. Panahon na para managot sila, at panahon na rin para maging mas mapanuri at mas maingay ang taumbayan.

Ang laban kontra korapsyon ay hindi lang laban ng Senado o ng iilang whistleblower. Laban ito ng bawat Pilipino. Kung patuloy tayong tatahimik, magpapatuloy ang siklo ng nepo babies, contractors, at kongresong punô ng buwaya. Pero kung kikilos ang mamamayan, may pag-asang maputol ang bulok na sistemang matagal nang nagpapahirap sa bansa.



𝗣𝗮𝗴𝗯𝗶𝘀𝗶𝘁𝗮 𝗻𝗶 𝗦𝘂𝗺𝗶: 𝗣𝗮𝗻𝗴𝘂𝗹𝗼𝗻𝗴 𝗟𝗮𝗶 𝗡𝗮𝗶𝘀 𝗣𝗮𝗹𝗮𝗹𝗶𝗺𝗶𝗻 𝗮𝗻𝗴 𝗧𝗮𝗶𝘄𝗮𝗻-𝗝𝗮𝗽𝗮𝗻 𝗞𝗼𝗼𝗽𝗲𝗿𝗮𝘀𝘆𝗼; 𝗖𝗵𝘂𝗼: 𝗣𝗮𝗴𝗸𝗮𝗸𝗮𝗶𝗯𝗶𝗴𝗮𝗮𝗻, 𝗠𝗼𝗱𝗲𝗹𝗼 𝘀𝗮 𝗠𝘂𝗻𝗱𝗼Noong ...
17/09/2025

𝗣𝗮𝗴𝗯𝗶𝘀𝗶𝘁𝗮 𝗻𝗶 𝗦𝘂𝗺𝗶: 𝗣𝗮𝗻𝗴𝘂𝗹𝗼𝗻𝗴 𝗟𝗮𝗶 𝗡𝗮𝗶𝘀 𝗣𝗮𝗹𝗮𝗹𝗶𝗺𝗶𝗻 𝗮𝗻𝗴 𝗧𝗮𝗶𝘄𝗮𝗻-𝗝𝗮𝗽𝗮𝗻 𝗞𝗼𝗼𝗽𝗲𝗿𝗮𝘀𝘆𝗼; 𝗖𝗵𝘂𝗼: 𝗣𝗮𝗴𝗸𝗮𝗸𝗮𝗶𝗯𝗶𝗴𝗮𝗮𝗻, 𝗠𝗼𝗱𝗲𝗹𝗼 𝘀𝗮 𝗠𝘂𝗻𝗱𝗼

Noong ika-16 ng Setyembre, tinanggap ni Pangulong Lai Ching-Te at Bise Pangulong Hsiao Bi-Khin sa Presidential Office ang bagong itinalagang Chairman ng Japan-Taiwan Exchange Association, si Suminori Sumi, kasama ang kanyang delegasyon. Sa kanyang talumpati, binati ni Pangulong Lai si Sumi sa pagkakahalal niya noong Hunyo bilang chairman at malugod na tinanggap ang kanyang unang opisyal na pagbisita sa Taiwan, na may hangad na maging matagumpay at makabuluhan ang kanyang misyon.

Inaasahan ni Pangulong Lai na magagamit ni Sumi ang kanyang karanasan at pananaw upang pangunahan ang Japan-Taiwan Exchange Association, mas mapalakas ang ugnayan ng Taiwan at Japan, at patuloy na palalimin ang bilateral exchanges at kooperasyon, na mag-aambag sa kapayapaan at kaunlaran sa Indo-Pacific region. Nangako si Sumi na sa kanyang termino ay buong-puso niyang itataguyod ang mas mataas na antas ng Taiwan-Japan relations.

Noong ika-17 ng Setyembre, bumisita si Sumi kay Premier Chuo Rong-Tai. Binanggit ni Sumi na parehong bansa ang Taiwan at Japan na nagtataglay ng demokratikong pamahalaan, kalayaan, at karapatang pantao, at patuloy nilang palalalimin ang bilateral exchanges. Sinabi naman ni Premier Chuo na ang pagkakaibigan ng Taiwan at Japan ay modelo sa internasyonal na antas at inaasahan ang mas malawak na kooperasyon sa ekonomiya at disaster management.

Bilang bahagi ng kanyang pagbisita, bibisitahin din ni Sumi ang Legislative Yuan upang talakayin ang iba't ibang aspeto ng Taiwan-Japan relations. Ipinagkaloob ni Premier Chuo kay Sumi ang apat na representatibong prutas ng Taiwan—pomelo, peras, Golden Diamond pineapple, at dragon fruit—bilang simbolo ng matibay na pagkakaibigan ng dalawang bansa.

Ayon kay Premier Chuo, malalim ang ugnayan ng Taiwan at Japan, parehong bansa na nagtataglay ng demokratikong pamahalaan, kalayaan, karapatang pantao, at rule of law. Sa larangan ng people-to-people exchanges, disaster assistance, at industriya, matagal na silang nagtitiwala sa isa’t isa. Binanggit niya ang strategic partnership sa high-tech industry, at binigyang halimbawa ang TSMC plant sa Kumamoto, Japan, na nagpapakita ng world-class advantage ng Japan sa materyales at kagamitan, at ng Taiwan sa mass production, R&D, at supply chain. Ang kooperasyon ng Taiwan at Japan ay hindi lamang nagiging complementary kundi mahirap tularan ng iba pang bansa.

Hinihimok din ni Premier Chuo ang pagpapabilis ng signing ng Free Trade Agreement (FTA) o Economic Partnership Agreement (EPA) upang masistemang palalimin ang kooperasyon at tiyakin ang seguridad ng regional supply chains at sama-samang kaunlaran. Ayon kay Chuo:
"Sa hinaharap, upang mas mabilis na mapalakas ang Taiwan-Japan economic cooperation, dapat nating pagsikapan ang pagpirma ng FTA o EPA, upang lumikha ng mas maraming pagkakataon para sa mutual benefit."

Sa kanyang talumpati, binigyang-diin ni Sumi na sa kabila ng pandaigdigang kaguluhan at hamon sa demokratikong halaga at rule of law, ang matibay na pagkakaibigan ng Taiwan at Japan ay nagbibigay ng malinaw na mensahe sa mundo. Nagpasalamat siya sa Taiwan sa agarang tulong noong 2011 sa Great East Japan Earthquake at binigyang-diin ang kahalagahan ng pagtutulungan sa disaster prevention, aging population, energy stability, at carbon neutrality.

Binanggit ni Sumi na paulit-ulit na binigyang-diin ng Japanese Prime Minister Shigeru Ishiba ang kahalagahan ng pagkatuto ng Japan mula sa Taiwan sa larangan ng disaster preparedness at infrastructure, at posibleng palalimin pa ang kooperasyon sa hinaharap. Ayon kay Sumi, ang Japan-Taiwan Exchange Association ay magpapatuloy sa pagpapaigting ng multi-level cooperation mula ekonomiya hanggang kultura, upang patuloy na palalimin ang bilateral relations at sama-samang pangalagaan ang kapayapaan at kaunlaran sa rehiyon.

Photo source: CNA

16/09/2025

Libre ang entrance sa Lotus Pond!
Nandito tayo ngayon sa “Shanjia Lotus Pond” na matatagpuan sa Riverside Park sa Shulin, New Taipei City.

Isa 'to sa mga must-visit spots tuwing early summer para sa mga gustong makakita ng magagandang lotus flowers.
Usually, full bloom sila mula kalagitnaan ng May hanggang June.

Pero after ng season, gaya ng makikita niyo sa video, medyo hindi na ganun ka-ganda ang mga bulaklak.

Kung pupunta kayo,
ito ang navigation: 山佳荷花池
Mas malapit ang mga train station na Yingge Station at Shanjia Station, kaya mas ok kung doon kayo bababa.

Noong Setyembre 14, 2025, Nagkaroon ng bagong adjustment ang terminal fees / Passenger Service Charges (PSC) sa Ninoy Aq...
15/09/2025

Noong Setyembre 14, 2025, Nagkaroon ng bagong adjustment ang terminal fees / Passenger Service Charges (PSC) sa Ninoy Aquino International Airport (NAIA) nitong September 14, ang unang pagtaas nitong bayarin sa loob ng mahigit dalawang dekada. Sa kabila nito, exempted o hindi maaapektuhan ang international terminal fee para sa mga OFWs— ibig sabihin, magpapatuloy ang kanilang karapatan na hindi magbayad ng bagong mas mataas na fee para sa international departures kung aalis ka palabas ng bansa bilang OFW.
Mula sa dating bayad ₱550 para sa International departures, ito ay magiging ₱950 na.
Para naman sa Domestic departures na dating ₱200 ay magiging ₱390 na ito.
Kung exempted ang OFW sa international terminal fee, maaari namang maging apektado sa domestic fee kung may domestic leg bago ang international flight (halimbawa, pupunta sa Manila muna mula sa probinsya), maaaring maapektuhan ng mas mataas na domestic terminal fee (₱390).
Gayunpaman, kung direktang international flight mula NAIA o kung walang domestic leg, hindi ito magiging problema sa parte ng PSC para sa international departure fee.
Upang ma-avail ang exemption, mahalaga na may tamang dokumento ng pagiging OFW. Siguraduhing nakalagay ang status bilang OFW sa iyong ticket booking at maipakita ito sa airport kung hihingin.
Minsan may mga requirement ang airline o paliparan para sa verification. Mabuting planuhin ito nang maaga.
Sa kabila naman ng mga pagtaas, ito ay bahagi rin daw ng pagsisikap ng pamahalaan at ng New NAIA Infrastructure Corporation (NNIC) na mapabuti ang serbisyo at pasilidad sa paliparan.

14/09/2025

𝐀𝐥𝐚𝐠𝐚𝐚𝐧 𝐚𝐧𝐠 𝐊𝐚𝐩𝐚𝐥𝐢𝐠𝐢𝐫𝐚𝐧, 𝐏𝐫𝐨𝐭𝐞𝐤𝐭𝐚𝐡𝐚𝐧 𝐚𝐧𝐠 𝐌𝐠𝐚 𝐒𝐞𝐚 𝐓𝐮𝐫𝐭𝐥𝐞 🐢

Sa Bali Indonesia, nakapunta si admin sa Turtle Conservation And Education Center. Nilinis namin ang kanilang bahay at pinaliguan sila! Ang saya at sobrang espesyal na experience ito!

Nakakakita din tayo ng sea turtle sa Pilipinas at Taiwan, pero sa buong mundo konti na lang sila dahil sa plastik, polusyon, at sobrang pag-develop ng mga dalampasigan.

Sa center na ito, tinutulungan ang mga sugatang turtle at ibinabalik sila sa dagat. 🌊

Tara, sama-sama tayong mag-alaga ng kalikasan para makalangoy sila nang malaya!

12/09/2025

Ang Fenqihu ay isang stopover station sa Alishan Forest Railway.

Noong araw, humihinto dito ang tren para mag-refuel at magpahinga. Kaya naging popular ang mga lunch box o "pentang" dito — isa na ngayon ‘tong espesyalidad ng lugar.
May vintage vibes ang Fenqihu Old Street.

Makikita mo dito ang mga tindahan na nagbebenta ng pengtang, kakanin, pagkaing gawa sa beans, at iba pang lokal na produkto.

Para kang nag-time travel sa lumang panahon habang naglalakad-lakad sa paligid kaya gustong-gusto 'to ng mga turista.

𝗧𝗮𝗴𝘂𝗺𝗽𝗮𝘆 𝘀𝗮 𝗞𝘂𝗹𝘁𝘂𝗿𝗮𝗹 𝗻𝗮 𝗗𝗶𝗽𝗹𝗼𝗺𝗮𝘀𝘆𝗮: 𝗟𝗲𝗲 𝗬𝘂𝗮𝗻, 𝗟𝗶𝗻 𝗖𝗵𝗶𝗮-𝗹𝘂𝗻𝗴 𝗮𝘁 𝗖𝗵𝗶𝗮𝗻𝗴 𝗖𝗵𝗶-𝗰𝗵𝗲𝗻 𝗗𝘂𝗺𝗮𝗹𝗼 𝘀𝗮 𝗣𝗮𝗴𝗯𝘂𝗯𝘂𝗸𝗮𝘀 𝗻𝗴 𝗖𝘇𝗲𝗰𝗵 𝗣𝗮𝗹𝗮𝗰𝗲 𝗘𝘅𝗵𝗶...
12/09/2025

𝗧𝗮𝗴𝘂𝗺𝗽𝗮𝘆 𝘀𝗮 𝗞𝘂𝗹𝘁𝘂𝗿𝗮𝗹 𝗻𝗮 𝗗𝗶𝗽𝗹𝗼𝗺𝗮𝘀𝘆𝗮: 𝗟𝗲𝗲 𝗬𝘂𝗮𝗻, 𝗟𝗶𝗻 𝗖𝗵𝗶𝗮-𝗹𝘂𝗻𝗴 𝗮𝘁 𝗖𝗵𝗶𝗮𝗻𝗴 𝗖𝗵𝗶-𝗰𝗵𝗲𝗻 𝗗𝘂𝗺𝗮𝗹𝗼 𝘀𝗮 𝗣𝗮𝗴𝗯𝘂𝗯𝘂𝗸𝗮𝘀 𝗻𝗴 𝗖𝘇𝗲𝗰𝗵 𝗣𝗮𝗹𝗮𝗰𝗲 𝗘𝘅𝗵𝗶𝗯𝗶𝘁; 𝗝𝗮𝗱𝗲 𝗖𝗮𝗯𝗯𝗮𝗴𝗲 𝗧𝗮𝗺𝗽𝗼𝗸 𝘀𝗮 𝗣𝗮𝗹𝗶𝘁𝗮𝗻 𝗻𝗴 𝗞𝘂𝗹𝘁𝘂𝗿𝗮 𝗻𝗴 𝗧𝗮𝗶𝘄𝗮𝗻 𝗮𝘁 𝗖𝘇𝗲𝗰𝗵

Ang espesyal na eksibisyong “100 Treasures, 100 Stories: treasures from the National Palace Museum” ay binuksan noong gabi ng Setyembre 11, 7:00 ng gabi oras sa Europa, sa Czech National Museum.

Sa kanyang talumpati, sinabi ni Xiao Zong-huang, Direktor ng National Palace Museum, na ito ay isang bagong mahalagang yugto sa kultural na ugnayan ng Taiwan at Czech Republic. Bukod kay Xiao, dumalo rin si Ministro ng Ugnayang Panlabas Lin Chia-lung, Ministro ng Kultura Lee Yuan, at Pangalawang Ispiker ng Legislative Yuan Chiang Chi-chen. Ang sabayang pagdalo ng tatlong kasapi ng gabinete at isang mataas na opisyal ng lehislatura sa isang pampublikong kaganapan sa bansang walang pormal na ugnayang diplomatiko ay isang bagay na hindi pa nangyayari noon, at nagpapakita ng paglalim ng relasyon ng Taiwan at Czech at ng kahalagahan ng kultural na diplomasya.

Mula Setyembre 12 hanggang Disyembre 31, ilulunsad ng National Palace Museum sa Czech National Museum ang naturang espesyal na eksibisyon. Sa gabi ng pagbubukas, tumugtog ang Taiwan National Chinese Orchestra ng mga katutubong awitin at tugtugin ng Taiwan, gayundin ng “New World Symphony” ni Antonín Dvořák. Dumalo sa seremonya ang maraming panauhin, kabilang sina Miloš Vystrčil (Senate President ng Czech), Markéta Pekarová Adamová (Speaker ng House of Representatives), Deputy Minister of Culture David Kašpar, Deputy Minister of Environment Eduard Levý, at Michal Lukeš (Direktor-Heneral ng Czech National Museum). Sa panig ng Taiwan, nandoon sina Direktor Xiao Zong-huang, Deputy Director Yu Pei-chin, pati na rin sina Ministro ng Ugnayang Panlabas Lin Chia-lung, Ministro ng Kultura Lee Yuan, at Pangalawang Ispiker Chiang Chi-chen kasama ang iba pang mga mambabatas mula sa iba’t ibang partido upang masaksihan ang mahalagang sandali sa kultural na diplomasya ng Taiwan.

Sa kanyang talumpati, sinabi ni Michal Lukeš na unang niyang nabuo ang pangarap na magdala ng mga pambihirang koleksiyon ng Taiwan sa Czech noong una siyang bumisita sa National Palace Museum noong 2003. Noong 2005, katuwang si Xiao Zong-huang (noon ay direktor ng National Taiwan Museum), isinagawa nila ang espesyal na eksibisyong “Thousand Faces of Formosa” sa Czech. Pagkalipas ng 20 taon, natupad ang kanyang pangarap: sa kauna-unahang pagkakataon, iprinisinta sa Europa ang tanyag na “Jade Cabbage,” na ikinumpara niya sa “Mona Lisa” ng Louvre. Ayon sa kanya, “Hindi ipapahiram ng National Palace Museum ang kanilang kayamanan maliban kung ito ay sa isang tunay na kaibigan. Ang eksibisyong ito ay simbolo ng pagtitiwala ng Taiwan at Czech.”

Ibinahagi rin ni Xiao Zong-huang na noong 2005, bilang direktor ng National Taiwan Museum, siya mismo ang nagplano ng espesyal na eksibisyon sa Prague. Ngayon, makalipas ang dalawang dekada, siya ay nakabalik dala ang mga koleksiyon ng National Palace Museum. Ang eksibisyon ay binubuo ng 131 na piling piraso, kabilang ang “Jade Cabbage” at “Along the River During the Qingming Festival,” na ipinapakita sa pamamagitan ng sampung temang yunit ang sining at galing ng Silangan at ang malalim na kasaysayan ng kulturang Tsino.

Ipinahayag din ni Xiao na inaanyayahan nila ang Czech National Museum upang dalhin ang kanilang mga koleksiyon sa Taiwan para sa isang balik na eksibisyon. Pinagtibay ni Lukeš na siya mismo ang maghahatid ng mga kultural na kayamanan pabalik sa Taiwan pagkatapos ng eksibisyon, tanda ng kanilang kasunduan para sa isang reciprocal exhibition sa Taipei.

Binanggit pa ni Xiao na layunin ng National Palace Museum na makipag-ugnayan sa mundo sa isang bukas at iba’t ibang paraan, bilang isang tulay kultural na nagdurugtong sa Taiwan at sa pandaigdigang pamayanan. “Mula sa Taiwan, dadalhin natin ang mga kuwentong likas sa lupaing ito sa buong mundo, upang mas maraming tao ang makakita at makakilala sa Taiwan sa pamamagitan ng mga kultural na yaman.”

Samantala, nang tanungin ukol sa paghahambing ni Lukeš sa “Jade Cabbage” bilang kapantay ng “Mona Lisa,” pabirong sinabi ni Xiao: “Tama ang napiling ipakita ng Czech.”

Si Ministro ng Ugnayang Panlabas Lin Chia-lung ay nagsabi lamang na “maayos ang lahat,” habang si Ministro ng Kultura Lee Yuan ay nagpahayag ng kanyang matinding kasiyahan na matapos ang 20 taon ng paghihintay, natuloy rin ang eksibisyon sa Czech. Para sa kanya, ang makita ang “Jade Cabbage” sa Taiwan ay karaniwang bagay, ngunit ang makita ito sa Europa ay nagbibigay ng pagkakataon sa mas malalayong bansa upang makilala at mas maunawaan ang Taiwan.

Photo source: National Palace Museum

𝐏𝐚𝐧𝐚𝐧𝐚𝐥𝐢𝐠 𝐧𝐠 𝐏𝐢𝐥𝐢𝐩𝐢𝐧𝐨 𝐬𝐚 𝐓𝐚𝐢𝐰𝐚𝐧 𝐏𝐮𝐦𝐚𝐩𝐚𝐬𝐨𝐤 𝐬𝐚 𝐌𝐚𝐭𝐚𝐚𝐬 𝐧𝐚 𝐀𝐧𝐭𝐚𝐬, 𝐈𝐤𝐚-𝟒 𝐬𝐚 𝐋𝐢𝐤𝐨𝐝 𝐧𝐠 𝐔𝐒, 𝐉𝐚𝐩𝐚𝐧 𝐚𝐭 𝐀𝐮𝐬𝐭𝐫𝐚𝐥𝐢𝐚Ipinahayag ng Soci...
11/09/2025

𝐏𝐚𝐧𝐚𝐧𝐚𝐥𝐢𝐠 𝐧𝐠 𝐏𝐢𝐥𝐢𝐩𝐢𝐧𝐨 𝐬𝐚 𝐓𝐚𝐢𝐰𝐚𝐧 𝐏𝐮𝐦𝐚𝐩𝐚𝐬𝐨𝐤 𝐬𝐚 𝐌𝐚𝐭𝐚𝐚𝐬 𝐧𝐚 𝐀𝐧𝐭𝐚𝐬, 𝐈𝐤𝐚-𝟒 𝐬𝐚 𝐋𝐢𝐤𝐨𝐝 𝐧𝐠 𝐔𝐒, 𝐉𝐚𝐩𝐚𝐧 𝐚𝐭 𝐀𝐮𝐬𝐭𝐫𝐚𝐥𝐢𝐚

Ipinahayag ng Social Weather Stations (SWS) sa bagong inilabas na pambansang survey na nagtala ng net trust score na +18 ang tiwala ng mga Pilipino sa Taiwan—ang pinakamataas mula noong 2013—at pumapangatlo lamang pagkatapos ng Estados Unidos, Japan, at Australia.

Sa isinagawang face-to-face na pananaliksik noong Hunyo 25–29 sa 1,200 matatandang Pilipino (may ±3% margin of error):

42% ang nagsabing “lubos silang nagtitiwala sa Taiwan”

24% naman ay nagsabing “medyo nagtitiwala lang”

31% ay hindi makapagsabi o “undecided”
Kaya naman, ang net trust ay tumataas mula sa +13 noong Abril tungong +18 ngayong Hunyo, na kabilang sa kategoryang “karaniwan” ("ordinary") ayon sa grading scale ng SWS.

Sa ranking, pumapangalawa lamang ang Taiwan sa tiwala ng mga Pilipino, pagkatapos lamang ng US, Japan, at Australia—lahat ay kilalang mga kasangga ng Pilipinas sa seguridad sa rehiyon, na may umiiral na mga kasunduang pangmilitar o visit rights.

Noong Setyembre 2013, unang isinali ng SWS ang Taiwan sa kanilang survey at ang net trust score noon ay -7. Mula noon, palagi nang nasa positibo ang score, at ngayong Hunyo ay naitala ang pinakamataas na marka kahit mula noon pa man.

Hindi binanggit ng survey kung bakit naging negatibo noon (Setyembre 2013), pero noong Mayo ng parehong taon, naganap ang tinatawag na “Guang Da Xing No. 28 incident”—isang insidente sa pagitan ng Philippine Coast Guard at isang Taiwanese na bangka na ikinasawi ng isang mangingisdang Taiwanese, na nagdulot ng tensyon sa pagitan ng dalawang bansa

Unang naging negatibo ang pananaw ng mga Pilipino sa Taiwan dahil sa insidenteng iyon, ngunit unti-unti nang bumalik sa positibo sa sumunod na mga taon—pinangunahan ng mga humanitarian aid mula sa gobyerno at negosyanteng Taiwanese, pagpapakita ng mabuting pagtrato sa mga Pilipino sa Taiwan (tinatayang 200,000 katao ang nasa Taiwan), at ang pagdami ng Pilipinong bumibiyahe sa Taiwan—na naging karaniwang positibo ang kanilang puna sa mainit at magalang na pagtanggap

Ayon sa survey, ang tatlong pinaka-pinagkakatiwalaan ng mga Pilipino ay:

Estados Unidos: Net trust score na +63 (kategoryang “napakaganda” / “excellent”)

Japan: +43 (“maganda”)

Australia: +37 (“maganda”)

Samantalang ang Tsina, sa kabila ng bahagyang pag-angat mula noong Abril, ay nanatiling negatibo sa –20 (kategoryang “hindi maganda” / “poor”)

Binigyang-diin naman ng SWS na ang net trust score ay batay sa porsyento ng nagsabing “lubos silang nagtitiwala” minus ang porsyento ng nagsabing “medyo nagtitiwala lang.” Ayon sa kanilang grading scale:

+70 pataas = napakahusay

+50–+69 = napakanagandang tiwala

+30–+49 = maganda

+10–+29 = karaniwan

+9––9 = neutral

–10––29 = hindi maganda

–30––49 = masama

–50––69 = napakasama

–70 pababa = malala (malignant)

News source: CNA
Photo source: Generated by AI

10/09/2025

Sinong nakakamis ni to? Meron ba ni to sa mga lugar nyo sa Pinas?

𝐇𝐢𝐧𝐢 𝐌𝐚𝐚𝐫𝐢𝐧𝐠 𝐏𝐚𝐥𝐚𝐦𝐩𝐚𝐬𝐢𝐧: 𝐋𝐢𝐧 𝐂𝐡𝐢𝐚-𝐥𝐮𝐧𝐠 – 𝐀𝐧𝐠 𝐓𝐚𝐢𝐰𝐚𝐧 𝐚𝐧𝐠 𝐏𝐢𝐧𝐚𝐤𝐚𝐦𝐚𝐡𝐮𝐬𝐚𝐲𝐧 𝐧𝐚 𝐊𝐚-𝐩𝐚𝐫𝐭𝐧𝐞𝐫 𝐧𝐠 𝐌𝐚𝐠𝐚 𝐃𝐞𝐦𝐨𝐤𝐫𝐚𝐭𝐢𝐤𝐨𝐧𝐠 𝐁𝐚𝐧𝐬𝐚 𝐬𝐚 𝐏𝐚𝐠-...
10/09/2025

𝐇𝐢𝐧𝐢 𝐌𝐚𝐚𝐫𝐢𝐧𝐠 𝐏𝐚𝐥𝐚𝐦𝐩𝐚𝐬𝐢𝐧: 𝐋𝐢𝐧 𝐂𝐡𝐢𝐚-𝐥𝐮𝐧𝐠 – 𝐀𝐧𝐠 𝐓𝐚𝐢𝐰𝐚𝐧 𝐚𝐧𝐠 𝐏𝐢𝐧𝐚𝐤𝐚𝐦𝐚𝐡𝐮𝐬𝐚𝐲𝐧 𝐧𝐚 𝐊𝐚-𝐩𝐚𝐫𝐭𝐧𝐞𝐫 𝐧𝐠 𝐌𝐚𝐠𝐚 𝐃𝐞𝐦𝐨𝐤𝐫𝐚𝐭𝐢𝐤𝐨𝐧𝐠 𝐁𝐚𝐧𝐬𝐚 𝐬𝐚 𝐏𝐚𝐠-𝐝𝐞𝐯𝐞𝐥𝐨𝐩 𝐧𝐠 𝐀𝐈

Ang taunang pandaigdigang pagtitipon na SEMICON Taiwan ay nagsimula ngayong araw (ika-10) sa Taipei. Sa kauna-unahang pagkakataon, nakipagtulungan ang Department of Foreign Affairs (MOFA) sa Semiconductor Industry Association (SEMI) upang magsagawa ng forum sa loob ng venue, kung saan tinalakay ng mga eksperto at iskolar mula sa iba't ibang bansa ang mga hamon at oportunidad ng industriya ng semiconductors sa harap ng global strategic reshuffling.

Sa isang post sa social media ngayong araw, sinabi ni Foreign Minister Lin Chia-lung na ang Taiwan ang pinaka-maaasahang partner sa panahon ng AI, at ang mga demokratikong bansa ay dapat makipagtulungan sa Taiwan upang manatiling kompetitibo sa AI technology race.

Ayon kay Lin, ang semiconductors ang pangunahing makina ng pag-unlad ng AI technology. Sa backdrop ng kompetisyon sa AI sa pagitan ng demokratiko at awtoritaryan na mga bansa, ang advanced process semiconductors ay naging strategic resource na muling humuhubog sa pandaigdigang kaayusan, at may malaking epekto sa pambansang seguridad, kaunlaran ng ekonomiya, at kapakanan ng mamamayan. Nakita na rin ang mga pambansang AI strategy ng European Union, Japan, at USA, samantalang ang Taiwan ay naglunsad ng “AI New Ten Infrastructure Projects.” Lahat ay nagkakasundo na ang pagtatayo ng AI infrastructure ang pinakamahalagang hakbang sa pagpapaunlad ng AI.

Binanggit ni Lin na sa AI industry chain ng Taiwan – mula sa chip manufacturing, packaging & testing, AI server assembly, hanggang sa data center construction – hindi lamang mataas ang market share ng Taiwan, kundi dahil sa paninindig sa demokratikong halaga, napanatili nito ang tiwala ng internasyonal na komunidad, kaya’t naging pinaka-maaasahang global partner. Sa maraming investment plan at AI deployment ng mga American tech companies, ang Taiwan supply chain ay laging may hindi mapapalitang papel.

Dahil dito, umaasa si Lin na sa ganitong pundasyon, mas malalim na makikilahok ang Taiwan sa US AI initiatives, bumuo ng “Taiwan-US Joint Fleet,” at tulungan ang America na mapanatili ang kompetitibong kalamangan. Kasabay nito, magagamit ng mga kumpanya ng Taiwan ang merkado, teknolohiya, talento, at pondo ng US upang palakasin ang demokratikong supply chain at pagtibayin ang ekonomiya ng parehong panig.

Sinabi rin ni Director Lian Yu-ping ng MOFA International Economic Affairs Department:

“Ang pagiging global trusted semiconductor supply chain partner ay isang layunin na matagal na naming pinagsusumikapan.”

Tinutukoy ni Lin ang , na binibigyang-diin na ang Taiwan ang pinakamahusay na partner para sa mga demokratikong bansa sa pagpapaunlad ng AI, at tanging sa pakikipagtulungan sa Taiwan lamang maaaring manatiling malakas at hindi matatalo sa AI technology race ang demokratikong kampo.

Photo Source: Lin Chia-lung's Facebook

🗣𝗣𝗮𝗻𝗴𝘂𝗹𝗼𝗻𝗴 𝗟𝗮𝗶: 𝗣𝗼𝘀𝗶𝗯𝗹𝗲𝗻𝗴 𝗣𝗮𝗹𝘂𝘄𝗮𝗴𝗶𝗻 𝗮𝗻𝗴 𝗞𝘄𝗮𝗹𝗶𝗽𝗶𝗸𝗮𝘀𝘆𝗼𝗻 𝘀𝗮 𝗣𝗮𝗴-𝗵𝗶𝗿𝗲 𝗻𝗴 𝗙𝗼𝗿𝗲𝗶𝗴𝗻 𝗗𝗼𝗺𝗲𝘀𝘁𝗶𝗰 𝗛𝗲𝗹𝗽𝗲𝗿𝘀; 𝗗𝗢𝗟𝗘: 𝗣𝗮𝘁𝘂𝗹𝗼𝘆 𝗻𝗮 𝗦𝗶𝗻𝘂𝘀𝘂𝗿𝗶...
08/09/2025

🗣𝗣𝗮𝗻𝗴𝘂𝗹𝗼𝗻𝗴 𝗟𝗮𝗶: 𝗣𝗼𝘀𝗶𝗯𝗹𝗲𝗻𝗴 𝗣𝗮𝗹𝘂𝘄𝗮𝗴𝗶𝗻 𝗮𝗻𝗴 𝗞𝘄𝗮𝗹𝗶𝗽𝗶𝗸𝗮𝘀𝘆𝗼𝗻 𝘀𝗮 𝗣𝗮𝗴-𝗵𝗶𝗿𝗲 𝗻𝗴 𝗙𝗼𝗿𝗲𝗶𝗴𝗻 𝗗𝗼𝗺𝗲𝘀𝘁𝗶𝗰 𝗛𝗲𝗹𝗽𝗲𝗿𝘀; 𝗗𝗢𝗟𝗘: 𝗣𝗮𝘁𝘂𝗹𝗼𝘆 𝗻𝗮 𝗦𝗶𝗻𝘂𝘀𝘂𝗿𝗶

Sa isang panayam, sinabi ni Pangulong Lai Ching-te na isinusulong ang panukalang pahintulutan ang mga pamilyang may kahit isang anak na makapag-hire ng foreign domestic helper. Ayon sa Ministry of Labor (DOLE counterpart sa Taiwan), patuloy ang kanilang pagsusuri at pag-aaral upang mabawasan ang pasanin ng mga pamilya sa pag-aalaga ng mga anak.

Kasaysayan, ilang beses nang binago ang kwalipikasyon para sa pagkuha ng foreign domestic helpers. Noong una, kinakailangang may tatlong anak na wala pang 3 taong gulang, o anak na wala pang 6 taong gulang, o magulang o biyenan na 75 taong gulang pataas na aabot sa 16 points system. Halimbawa: bata na wala pang 1 taong gulang ay 7.5 puntos, 1–2 taong gulang ay 6 puntos, habang 90 taong gulang na matatanda ay 7 puntos.

Kalaunan, binago ito matapos ang panukala ni legislator Chen Ying na tumulong sa isang pamilyang may 5 anak at malapit nang manganak ng ika-6. Dahil kahit maraming anak, hindi pa rin naabot ang 16 puntos, kaya’t inamyendahan ang regulasyon: kung may tatlong anak na wala pang 6 taong gulang, o apat na anak na wala pang 12 taong gulang (na dalawa sa kanila ay wala pang 6 taong gulang), maaaring mag-apply.

Ayon sa Ministry of Labor, nananatili ang kanilang layunin na bawasan ang stress ng mga pamilya sa child care. Kamakailan, naglabas din sila ng mas flexible na scheme para sa parental leave. Dagdag nila, bukas sila sa mga suhestiyon at patuloy ang kanilang pagsusuri sa mga polisiya ukol sa foreign domestic helpers.

Batay sa datos, hanggang Hulyo 2025, umabot na sa 2,000 ang bilang ng foreign domestic helpers sa Taiwan.







Pic:CNA

🗣𝗡𝗮𝗸𝗮𝗽𝗶𝘆𝗮𝗻𝘀𝗮 𝘀𝗶 𝗞𝗼 𝗪𝗲𝗻-𝗷𝗲; 𝗧𝗶𝗻𝗮𝘄𝗮𝗴 𝗻𝗮 “𝗜𝗻𝗼𝘀𝗲𝗻𝘁𝗲𝗻𝗴 𝗣𝗮𝗴𝗸𝗮𝗸𝗮𝗸𝘂𝗹𝗼𝗻𝗴” 𝗮𝗻𝗴 𝗝𝗶𝗻𝗴𝗵𝘂𝗮 𝗖𝗶𝘁𝘆 𝗖𝗮𝘀𝗲 𝗮𝘁 𝗡𝗮𝗻𝗴𝗮𝗸𝗼𝗻𝗴 𝗛𝗶𝗻𝗱𝗶 𝗦𝘂𝘀𝘂𝗸𝗼Matapos ...
08/09/2025

🗣𝗡𝗮𝗸𝗮𝗽𝗶𝘆𝗮𝗻𝘀𝗮 𝘀𝗶 𝗞𝗼 𝗪𝗲𝗻-𝗷𝗲; 𝗧𝗶𝗻𝗮𝘄𝗮𝗴 𝗻𝗮 “𝗜𝗻𝗼𝘀𝗲𝗻𝘁𝗲𝗻𝗴 𝗣𝗮𝗴𝗸𝗮𝗸𝗮𝗸𝘂𝗹𝗼𝗻𝗴” 𝗮𝗻𝗴 𝗝𝗶𝗻𝗴𝗵𝘂𝗮 𝗖𝗶𝘁𝘆 𝗖𝗮𝘀𝗲 𝗮𝘁 𝗡𝗮𝗻𝗴𝗮𝗸𝗼𝗻𝗴 𝗛𝗶𝗻𝗱𝗶 𝗦𝘂𝘀𝘂𝗸𝗼

Matapos ang halos isang taon na pagkakakulong kaugnay ng Jinghua City floor area ratio corruption case, si Ko Wen-je, dating chairman ng Taiwan People’s Party, ay pansamantalang nakalaya ngayong ika-8 matapos maglagak ng piyansang NT$70 milyon. Bandang 2:30 ng hapon lumabas si Ko mula sa Taipei District Court at nagbigay ng maikling pahayag sa kanyang mga taga-suporta. Aniya, ang kanyang pagkakakulong ay isang “inosenteng pagkakakulong (冤獄)”, at kanyang kinuwestiyon kung bakit, matapos ang 30 taon ng demokratikong proseso sa Taiwan, mayroon pa ring ganitong sitwasyon. Mariin niyang sinabi: “Hindi ako susuko, hindi ako yuyuko.”

Dumating si Ko suot ang puting T-shirt na may tatak na “KP” at itim na pantalon, kasama ang kanyang asawa na si Chen Pei-chi, ang kasalukuyang chairman na si Huang Kuo-chang, ang kilalang internet personality na si Chen Chih-han (館長), at iba pang opisyal ng partido. Maraming taga-suporta (“maliit na damo,” tawag sa kanyang mga tagasuporta) ang nagtipon sa korte at sabay-sabay sumigaw ng “Ko Wen-je, malinis at walang sala!”

Sa kanyang pahayag, sinabi ni Ko na ang pagkakakulong ng halos isang taon ay nagsilbing panahon para sa sariling pagninilay. “Ako’y naging siruhano ng 30 taon at alkalde ng Taipei ng 8 taon. Minsan, sobrang matigas at padalos-dalos ako. Sa taong ito, natutunan kong magnilay kung paano magbago.” Dagdag pa niya, ang karanasan ay nagbigay sa kanya ng pagkakataong makita ang ibang mukha ng lipunang Taiwanese.

Iginiit niya na wala siyang kinalaman sa Jinghua City case, at binanggit ang kanyang dating finance chief na si Lee Wen-tsung na hindi pa nasa city government noong panahong iyon, pero nakulong ng 11 buwan dahil lamang sa isang text message. “Paanong sa Taiwan, matapos ang 30 taon ng demokrasya, may mga ganitong inosenteng pagkakakulong pa rin?” dagdag pa ni Ko.

Tinuligsa niya ang prosecutor sa kasong ito, na aniya’y hindi eksperto sa urban planning, pero iginiit pa ring may anomalya. “Karamihan sa mga judicial personnel ay tapat at sumusunod sa batas, pero ang kasong ito ay winasak ang tiwala ng publiko sa hustisya.”

Gayunman, binigyang-diin ni Ko na haharapin niya ito nang positibo at patuloy na mamumuhay nang may “mabuting kalooban at buong pagsisikap.” Sa kanyang pag-alis, muli niyang sinabi sa mga taga-suporta: “Hindi ako susuko, hindi ako yuyuko.”








(pic:LineToday)

Address

北安路55號
Zhongshan District
104

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Rti Filipino posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Share