06/03/2024
Gần đây có nhiều bạn đưa nhận xét về xe buýt chở học sinh ở Mỹ, nhưng với góc nhìn theo cảm nhận của cá nhân. Ở đây tôi muốn chia sẻ thêm một số chi tiết, ngõ hầu nếu có thể mua vui cho các bạn được vài phút thì cũng tốt, nếu để chúng ta học hỏi được vài điều thì càng tốt hơn.
1 - Xe buýt chở học sinh ở Mỹ và Canada được sơn màu vàng (National School Bus Glossy Yellow), được tiêu chuẩn hóa là màu AMS-STD 13432. Nếu các bạn dùng hex code, nó là F5A500.
2 - Những xe buýt này có kiểu cũ kỹ và xấu xí vì nhà sản xuất phải theo nhiều đòi hỏi và tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Căn bản là họ cần thùng xe, nơi các em học sinh ngồi, phải cứng hơn xe buýt thương mại nhiều lần. Họ đã phải thực nghiệm bằng những cú tông mà xe buýt thường đã biến dạng hay vỡ ra từng mảnh trong khi đó phần thùng xe của xe chở học sinh phải còn nguyên vẹn.
3- Khi xe buýt thương mại có những cửa sổ lớn và rất đẹp mắt, xe chở học sinh có những cửa sổ nhỏ. Giữa những cửa sổ này là các "sườn" của thùng xe. Vì có nhiều "sườn" hơn nên thùng xe không bị bẹp trong trường hợp lật xe.
4 - Bên ngoài bạn có thể thấy rõ ràng 3 đường "gờ" nhô lên từ thùng xe từ cửa trước đến đuôi. Thông thường 3 đường này được sơn màu đen. 3 đường này không phải để trang trí đâu các bạn à. Nó phục vụ 2 mục đích. Bên trong nó là 3 thanh sắt chịu lực để tăng sức chịu cho thùng xe nếu bị xe cao (xe tải) tông ngang sườn. Vị trí của 3 thanh này cũng được tiêu chuẩn hóa ở 3 vị trí, sàn xe, ghế ngồi và dưới cửa sổ. Họ làm như vậy để trong trường hợp tai nạn, các nhân viên cấp cứu có thể biết rõ nơi nào trên thùng xe có thể cắt được và những nơi nào không.
5 - Cửa thoát hiểm, ngoài cửa trước, cũng được gắn đằng sau, và trên mui. Một số cửa sổ cũng có thể mở b**g ra bằng sức của trẻ em bên trong.
6 - Các xe buýt chở học sinh đều có bảng "STOP" để đòi hỏi giao thông hai chiều phải dừng lại để chờ các em đi qua. Vi phạm điều này sẽ bị phạt rất nặng. Thời nay, tất cả xe chở học sinh đều có camera hướng về hai chiều, hầu lấy chứng cớ để mời các vị lái xe vi phạm ra hầu tòa.
7 - Vào đầu thập niên 1990, có một số vụ các em nhỏ băng qua đường bị xe buýt tông trúng vì người lái xe không thể thấy các em. Sau đó, "cánh tay qua đường" (crossing arm) được gắn trên tất cả các xe. Dụng cụ đơn giản này được xếp vào bửng trước, khi xe đậu lại và mở cửa, nó tự động b**g ra, bắt buộc các em, nếu cần qua đường, phải đi trước xe chừng 2 mét, nơi mà người lái xe có thể thấy và theo dõi các em cho đến khi tất cả đã qua đường an toàn.
8 - Trừ một số trường hợp ngoại lệ, các học khu ở Mỹ không đòi hỏi xe buýt phải phải thải loại sau một số năm nhất định, nhưng họ đòi hỏi phải được bảo trì và kiểm định đúng tiêu chuẩn hàng năm. Cho nên, tuổi xử dụng của xe buýt chở học sinh trung bình là 9,3 năm khi chi phí bảo trì không còn hiệu quả kinh tế nữa. Những xe cũ này thường được bán rẻ ra thị trường tư nhân. Những xe này thường được bán cho nhà thờ để chở giáo dân, nông trại để chở nhân viên ra đồng, nhà tù để làm xe chở phạm nhân - dĩ nhiên là phải sơn lại với màu khác. Một số được bán sang Phi Châu và Nam Mỹ vì có tiếng là bền và dễ sửa chữa.
9 - Về vận hành, xe buýt chở học sinh phải tuân thủ những điều kiện nghiêm ngặt nhất trên đường. Thí dụ như đến trước đường xe lửa, bất kể đường rầy đang được xử dụng hay 10 năm rồi không có một bóng xe, xe chở học sinh phải dừng lại (full stop), người lái xe mở cửa, nhìn rõ hai bên để bảo đảm không có xe lửa ở bất cứ hướng nào, rồi mới được đóng cửa và băng qua đường rầy. Đòi hỏi này cũng ngang với các bác tài chở các vật liệu nguy hiểm (HAZMAT) như hóa chất, xăng dầu hay chất nổ.
10 - Trước khi xe dừng lại để đón hoặc thả học sinh chừng 3 - 5 giây, xe buýt sẽ bật đèn vàng báo hiệu cho 2 bên chuẩn bị dừng. Khi xe dừng, bảng "STOP" sẽ bật ra và camera bắt đầu thu hình. Lúc này giao thông hai bên đều dừng - trừ trường hợp đường có giải phân cách (con lươn) thì chỉ một bên phải dừng lại sau xe buýt, nhưng trường hợp này hiếm, vì họ tránh đưa đón học sinh ở những tuyến đường này (high-traffic routes). Sau đó, chỉ khi người lái xe có thể chắc chắn rằng hai bên đã an toàn cho học sinh lên xuống thì mới mở cửa. Thanh crossing arm sẽ bật ra, bắt các em phải đi xa cách mũi xe khoảng chừng 2 m để người lái xe có thể theo dõi các em rõ ràng. Khi các em đã qua đường xong thì họ mới cho các em không phải qua đường xuống. Cuối cùng thì cửa xe đóng lại, thanh crossing arm xếp vào, rồi bảng "STOP" xếp lại rồi xe mới có thể chuyển bánh.
Ở nơi tôi ở, các xe chở các em mẫu giáo và tiểu học sẽ được người lái xe điểm danh khi lên xe và xuống xe. Các em mẫu giáo và lớp 1 -2 phải có phụ huynh đến đón để họ giao tận tay. Nếu không họ sẽ chở lại trường và cha mẹ phải đến trường để lãnh con về - tui đã bị hơn một lần vì canh giờ nhưng chạy ra đón không kịp.
Tóm lại, cái xe buýt chở học sinh ở Mỹ và Canada không phải là do một tay thần đồng nào đó nghĩ ra, mà là thành quả sáng tạo của hàng chục ngàn người qua nhiều thập niên, cộng thêm kinh nghiệm xương máu của gần một thế kỷ.
© 2024 Nguyễn Phúc Anh
(Share thoải mái nha)
Illustrations belong to their respective owners. I do not claim any right or ownership other than editorial fair-use. If you are the owner and feel that your IP should not be here, please let me know and I will remove it as soon as it is feasible.
