07/09/2025
#ប្រាសាទតាមាន់ធំ សរសេរឡាតាំងថា (Prasat Ta Muen Thom )
#ប្រាសាទតាមាន់កសាងឡើងក្នុងសតវត្សទី១១ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១ (១០០២-១០៥០) និងឧទ័យទិត្យវរ្ម័នទី២ (១០៥០-១០៦៦)។
តាមរយៈសំណង់ស្ថាប/ត្យកម្ម និងការតុបតែងលំអ នៅតាមថែវ និងហោជាងរបស់ប្រាសាទបានបញ្ជាក់ថា គឺស្ថិតនៅក្នុងរចនាបថឃ្លាំង និងបាពួនហើយឧទ្ទិស ថ្វាយដល់ព្រះសិវៈ។
នៅក្នុងប្រាសាទនេះ មានតម្កល់ សសរលិង្គរបស់ព្រះសិវៈ ដែលគេហៅថា ស្វ័យម្ភូវលិង្គ “Svayambhuva Linga” មានន័យថា លិង្គកើតឡើង ដោយឯកឯង។ ស្វ័យម្ភូវលិង្គ “Svayambhuva Linga” គឺជាទីតាំងដ៏ពិសេសបំផុត សម្រាប់សម័យបុរាណហើយ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅតែមានជំនឿរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
•នៅក្នុងទីតាំងប្រាសាទនេះ គឺជាទីកន្លែងអាស្រមមួយកាលពីសម័យមុនអង្គរនេះ យើងយោងទៅតាម សិលាចារឹកនៅក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១។
•ប្រការគួរអោយចាប់អារម្មណ៍មួយទៀត គឺគេពុំបានពង្រាបដីឱ្យស្មើដើម្បីសាងសង់ឡើយ គឺគេសាងសង់ផ្ទាល់លើថ្មភ្នំដោយគ្រាន់តែដាប់ឱ្យស្មើល្មមៗតែប៉ុណ្ណោះ ហើយប្រហែលជាយកថ្មនៅទីនោះ តែម្តងមកសង់ប្រាសាទ។
ចំពោះបដិមាវិញយើងពុំទាន់ឃើញមាន អ្វីទាំងអស់លើកលែងតែនៅក្នុងបន្ទប់មួយមានបដិមា ធម្មជាតិស្រាប់។ នេះគឺជាសាច់ថ្មដុះមកលើត្រង់ហើយ ដែលខ្មែរបុរាណចាត់ទុកថាជាលិង្គ ។
សូមជ្រាបថាលិង្គមានពីរបែប។ លិង្គដែលមនុស្សឆ្លាក់ហើយអាចប្តូរទី កន្លែងបានដែលគេតែងយកទៅ តំកល់បញ្ចុះក្នុងយោនីនោះគេហៅថា“ស្ថាបិតលិង្គ“។ រីឯថ្មដែលជាប់នឹងផ្ទាំងនៅក្នុង ដីហើយដែលមានរូបរាងលេចចេញមកលើល្មមអាចឱ្យគេចាត់ទុកថា ជាលិង្គបានគេហៅថា “ ស្វ័យម្ភូវលិង្គ “ ន័យថាលិង្គដែលកើតឡើងដោយឯកឯង។
ចំពោះការគោរពសក្ការៈនៃលិង្គទាំងពីរគឺមានដូចគ្នា ប៉ុន្តែស្វ័យម្ភូវលិង្គនៅទីនេះភ្ជាប់នៅក្រៅបរិវេណ ប្រាសាទតាមចង្អូរថ្ម ឬទរបង្ហូរទឹកមន្ត “ សោមសូទ្រ “ ដែលគេរៀបចំសម្រាប់ទឹកមន្តស្រោចស្រពក្នុងពិធីលើលិង្គនោះហូរទៅក្រៅដើម្បីសាសនិកនានាត្រងយកទៅប្រើ ក្នុងជំនឿផ្សេងៗរៀងៗខ្លួន ៕
#ឈ្មោះ ប្រាសាទតាមាន់ធំ
•អ្នកកសាង:
សូរ្យវរ្ម័នទី១ ឧទយាទិត្យវម៌្មទី២
•ស្ថាបត្យកម្ម:
រចនាបថបាភួន
•ទីតាំង:
ឃុំគោកមន ស្រុកបន្ទាយអំពិល ខេត្តឧត្តរមានជ័យ