Chin TV News

10/26/2025

၇၆ နှစ်မြောက် ချင်း အမျိုးသားနှစ်သစ်ကူးပွဲတော်
76th Anniversary Of Chin New Year Festival
(1949 - 2025)

သွေးချင်း ချင်းညီအစ်ကိုမောင်နှမများအားလုံးကို မင်္ဂလာရှိတဲ့ ချင်းနှစ်သစ်ကူးပါ လို့ Chin TV International မှ နှုတ်ခွန်း ဆက်သအပ်ပါတယ်။

ချင်းနှစ်သစ်ကူး ပွဲတော်ကို တရားဝင် သတ်မှတ် ပြဌာန်း ခဲ့တာဟာ ယခု ၂၀၂၅ ခုနှစ် မှာ ၇၆ နှစ်ကြိမ် မြောက်ရှိပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ချင်းရေးရာကောင်စီက ၁၉၄၉ ၊ မတ်လ ၇ ရက်နေ့မှာ အောက်တိုဘာလ ၂၆ ကနေ - ၂၈ ရက်နေ့ ကို ၊ ချင်း အမျိုးသားနှစ်သစ်ကူး ကာလ အဖြစ် ၊ သတ်မှတ် ပြဌာန်းခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ် ။

ချင်းအမျိုးသား နှစ်သစ်ကူးနေ့ သတ်မှတ် ပြဌာန်းဖို့ အစည်းအဝေးမှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ ချင်းရေးရာကောင်စီရဲ့ ကော်မတီဝင် တွေကတော့ ဦးဝမ္မသူးမောင်း (ချင်းရေးရာဝန်ကြီး)၊ ဦးဆာဝစ် ( လက်ထောက် အတွင်းဝန်) ၊ ချင်းရေးရာဝန်ကြီးဌာန၊ ကပ္ပတိန် မန်တုံးနုံး (ချင်းရေးရာပါလီမန် အတွင်းဝန်)၊ ဦးလျင်ထုမ်း ( သဘာပတိ - ချင်းရေးရာကောင်စီ) တို့ ဖြစ်ကြပါတယ် ။

ချင်းအမျိုးသား နှစ်သစ်ကူးနေ့ ကို သတ်မှတ်ပြဌာန်းစဉ်က စပြီး ၁၉၆၂ ခုနှစ်အထိ ချင်းနှစ်သစ်ကူးပွဲတော်ကို နှစ်တိုင်းကျင်းပ နိုင်ခဲ့ကြပေမယ့် ဦးနေဝင်း ရဲ့မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ် ပါတီ အစိုးရ တက်လာပြီး နောက်ပိုင်း ကစပြီး နှစ်စဉ် ကျင်းပ တာမျိုး မရှိတော့တာ တွေ့ရပါတယ်။ ဦးနေဝင်းရဲ့ မဆလ လမ်းစဉ်ပါတီအစိုးရ ခေတ်မှာတော့ ၁၉၆၄ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့မှာ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ချင်းရေးရာဦးစီး အဖွဲ့ အနေနဲ့ ချင်းရိုးရာ ခွါဒိုရိုးရာပွဲတော် ပြန်လည် ကျင်းပ လာကြတာကို သမိုင်းမှတ်တမ်းတွေအရ သိရှိရပါတယ်။

၂၀၁၀ ခုနှစ် ၊ ဦးသိန်းစိန် အစိုးရ တက်လာခဲ့ပြီး ကြံ့/ဖွံ့ ပါတီ က ချင်းပြည်နယ် အစိုးအရ အဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါတယ် ။ ချင်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှု ‌ကော်မတီ - ကလေး က ဦးဆောင်ပြီး ချင်းရိုးရာ နှစ်သစ်ကူးပွဲတော် ကို တူညီတဲ့ နေ့ရက်တွေ မှာ ပြန်လည် ကျင်းပ သွားကြဖို့ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခဲ့တာ ရှိပါတယ် ။

ချင်းတိုင်းရင်းသားတွေ ဟာ ယခင်ကတည်းက ချင်းပြည်၊ ရခိုင်ပြည်၊ မကွေးတိုင်း၊ ပဲခူးတိုင်း ၊ ဧရာဝတီတိုင်း ၊ ချင်းတွင်း ၊ ကလေးကဘော် ဒေသ ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် - စစ်တကောင်းတောင်တန်း‌ဒေသ ၊ အိန္ဒိယ - မီဇိုရမ် ၊ မဏိပူရ စတဲ့ တောင်းတန်းဒေသတွေများ နှစ်ပရိစ္ဆေဒ များစွာကတည်း ပျံ့နှံ့နေထိုင်လာခဲ့ကြတဲ့ ဌာနေတိုင်းရင်းသား လူမျိုးစုတွေ ဖြစ်ပါတယ် ။

၁၉၄၇ ပင်လုံ စာချုပ်နောက်ပိုင်းမှာတော့ ပင်လုံ ကတိကဝတ်တွေကို အလေးထားပြီး မြန်မာပြည်မ နဲ့ ပူးပေါင်းဖို့ခဲ့ကြပြီး နောက်ပိုင်းမှာတော့ ချင်းပြည်နယ် (ချင်းဝိဒေသတိုင်း) အဖြစ် နယ်မြေ သတ်သတ်မှတ်မှတ် ရှိလာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ယနေ့အချိန်အခါမှာတော့ ချင်းတိုင်းရင်းသားတွေဟာ ကမ္ဘာအရပ်ရပ်မှာ ပျံ့နှံ့နေထိုင်ကြရပါတယ် ။

ချင်းလူမျိုးတွေ မှာ တူညီတဲ့ ရိုးရာ ပွဲတော် တွေ ကိုယ်စီ အမျိုးမျိုး အသီးသီး ရှိကြတာဖြစ်ပါတယ်။ မျိုးနွယ်စုတိုင်းလိုလိုမှာ ကောက်သစ်စားပွဲရှိကြပြီး ၊ အခေါ်အဝေါ်တွေသာ ကွဲသွားကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ယေဘုယျ အားဖြင့် ရိုးရာပွဲ တွေထဲမှာ နှစ်သစ်ကူး ကြိုဆိုခြင်း ၊ ကောက်သစ်စားပွဲ ၊ အားကစား ပွဲတော် ၊ နှီးနှော ဖလှယ် မိတ်ဖွဲ့ခြင်း ၊ ကွယ်လွန်သူ ဝိညာဉ်တွေကို နှုတ်ဆက်ခြင်း ၊ တောင်ယာ နတ်တင်ခြင်း ၊ ရိုးရာ နတ်ကို ပူဇော်ပသတာ ၊စသည်ဖြင့် ဒီလိုပွဲတော် တွေဟာ ကျနော်တို့ ဘိုးဘွားတွေ ပြုလုပ်နေကျ ရိုးရာပွဲတော် နှင့် ထုံးတမ်းဓလေ့တွေ ဖြစ်ပါတယ် ။

ဖလမ်းနယ်မှ ချင်းမျိုးနွယ်စု (Zahau, Sim, Laizo, Hlawnceu) တို့မှာ ”Fang Er puai” ဆိုပြီးရှိပါတယ်။ Taisun မျိုးနွယ်စု မှာ Lo Hawt နဲ့ Fur Fang၊ Zanniat မျိုးနွယ်စုတွေ မှာ ”Dawng Pui” ၊ Ngawn မျိုးနွယ်စုတွေ မှာ ”Dawngsawm” ၊ Tapong မျိုးနွယ်စုတွေ မှာ ”Tenreh”, Mizo (Zo hnahthlak/Hualngo) မျိုးနွယ်စုတွေ မှာ ”Chapchar K*t” ၊ Kuki မျိုးနွယ်စုတွေ မှာ "Chavang K*t", (Hakha, Thantlang, Khualsim, Lente) မျိုးနွယ်စုတွေ မှာ ”Tho"Tedim/Tonzang Zosuan မျိုးနွယ်စုတွေ မှာ ”Khuado”, Mindat/Kanpelet Cho/K’Cho မျိုးနွယ်စုတွေ မှာ K*m Thai / K*m Ti နဲ့ Tha-Mkaih , Matu မျိုးနွယ်စုတွေ မှာ ”Losak Kho Tue”, ပလက်ဝ ခူမီး မျိုးနွယ်စုတွေ မှာ ” Ta Ai Sai” စသည်ဖြင့် မျိုးနွယ်စု အသီးသီးမှာ သက်ဆိုင်ရာ ရိုးရာ နှစ်ကူး ၊ ကောက်သစ်စားပွဲတွေ ရှိကြပါတယ်။ အရှိုချင်းမျိုးနွယ်စုတွေက ရိုးရာကောက်သစ်စားပွဲတော်ကို ကျင်းပလေ့ရှိကြပြီး အရှိုနှစ်သက္ကရာဇ် အတိအကျ ရှိတာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။

ချင်းရိုးရာ ပွဲတွေဟာ အမည်နာမ အားဖြင့် ကွဲပြားပြီး ကျင်းပတဲ့နေ့တွေလည်း မတူညီခဲ့ကြပါဘူး ၊ ဒါပေမယ့် ၊ ချင်းရေးရာ ကောင်စီက ချင်းရိုးရာပွဲတွေအားလုံးကို ခြုံငုံ သုံးသပ်ပြီးနောက် ၊ ချင်းလူမျိုးတွေ တစ်စုတစ်စည်းတည်းဖြစ်ဖို့ နဲ့ အတူတကွ ပူးပေါင်း လုပ်ဆောင်ကြဖို့ ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေ နဲ့ ချင်းနှစ်သစ်ကူးပွဲတော် ကို တူညီတဲ့ နေ့ရက် အချိန်အခါတွေ မှာ ပေါင်းစည်းလုပ်ဆောင်ကြဖို့ သတ်မှတ် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ် ။

ကျနော်တို့ ချင်းလူမျိုးတွေ ဟာ ကျနော်တို့ ထက်ကြီးမြတ်တဲ့ ဘုရားတစ်စုံတရာ ရှိနေတယ် ဆိုတာကို တွေးခေါ်နိုင်တဲ့ ကြီးမြတ်တဲ့ လူမျိုးတွေ ဖြစ်တယ် လို့ ဘာသာရေး ပညာရှင်တစ်ဦးက ပြောခဲ့တာ မှတ်သားဖူးပါတယ်။ ချင်းဘိုးဘွားတွေဟာ ကောက်သစ်စားပွဲ နဲ့ နတ်တင်ပွဲတွေကို သက်ဆိုင်ရာ ဒေသနဲ့ လူမျိုးစု အလိုက် ၊ ရာသီအလိုက် မိမိတို့ ယုံကြည်ရာ ရိုးရာ နတ်ဘုရား တွေ ဆီမှာ ပူဇော်ပသ လေ့ရှိကြပါတယ်။

ခရစ်ယာန် ဘာသာ ချင်းပြည်ကို ရောက်ရှိလာပြီးနောက်ပိုင်း ကောက်သစ် တွေကို ဘုရားကျောင်းမှာ ယူဆောင်လာပြီး ဘုရားဆီမှာ သီးဦး / သီးနှံ ဆက်ကပ်ပွဲ အနေနဲ့ ကျင်းပ ပြုလုပ်ကြပါတယ်။ ပူဇော် ပသတာမျိုးလည်း ရှိသလို ၊ ယခုတိုင် နတ်ကိုးကွယ် တဲ့ လူမျိုးစု တွေ မှာလည်း ရိုးရာပွဲတွေ ဆက်လက် ပြုလုပ်နေကြတာ တွေ့ရပါတယ် ။ အလားတူ ဗုဒ္ဓဘာသာ ကိုးကွယ်တဲ့ ချင်းလူမျိုးတွေ အနေနဲ့လည်း သက်ဆိုင်ရာ ရိုးရာပွဲတွေ ကို ယခုတိုင် ပြုလုပ်နေကြတာ တွေ့ရပါတယ်။

မြန်မာပြည်ရဲ့ ဌာနေတိုင်းရင်းသား လူမျိုး ဖြစ်တဲ့ ချင်းလူမျိုးတွေ အနေနဲ့ ၊ ကျနော်တို့မှာ ရှိတဲ့ ရိုးရာဓလေ့ကို ထိန်းသိမ်းခြင်းအားဖြင့် နောင်လာ မျိုးဆက်အတွက် အမျိုးသားဖြစ်ခြင်း အမွေတွေ လက်ဆင့် ကမ်းပေးနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ် ။ ပြည်တွင်းပြည်ပ (နိုင်ငံတကာမှာ) ရှိနေတဲ့ ချင်းတိုင်းရင်းသားတွေ အနေနဲ့လည်း ချင်းနှစ်သစ်ကူးပွဲတော် ကိုထိန်းသိမ်းကြဖို့ ၊ ၊ အမြတ်တနိုး တန်ဖိုးထားကြဖို့ နဲ့ စည်းလုံး ညီညွတ်စွာ နဲ့ တူညီတဲ့ နေရက်ကာလ တွေမှာ ကျင်းပ ပြုလုပ်သွားကြဖို့ အချင်းချင်း ဆက်လက် တိုက်တွန်း ကြပါစို့ လို့ မေတ္တာရပ်ခံပါတယ်။

ကမ္ဘာ အရပ်ရပ်မှာ ရှိတဲ့ ချင်းလူမျိုးများအားလုံး ကို မင်္ဂလာ ရှိတဲ့ ချင်းနှစ်သစ်ကူး အခါ သမယ ဖြစ်ပါကြောင်း Chin TV International ကနေ နှုတ်ခွန်း ဆက်သလိုက်ပါတယ်။

10/26/2025

A Vei 76 Nak Chin K*m Thar Puai
76th Anniversary Of Chin New Year Festival
(1949 - 2025) | 26th - 28th october

Thisen zompi Chin miphun unau zate'n Chin K*m Thar Cibai.

K*m 2025 k*m ah, Chin K*m Thar Puaipi hi Chin acozah a hmaisabik Chin Affairs Council nih, Official in a nithla an nemhnget k*m 1949 ihsin siar a si le, k*m 76 nak(1949-2025) a si zo. Chin K*m Thar (Chin New Year Festival) hi Chin Acozah (Chin Affairs Council) in 1949 March 7 ni ah October thla ni 26 in ni 28 tiang hi Chin K*m thar siseh tiah thu nemhngetnak an rak tuah a si.

Chin K*m Thar Puaipi cang ssuak ding ih thurelcatnak meeting ih te tu pawl, Chin Affairs Council sungtel pawl cu Pu Vom Tu Mawng, Captain Mang Tung Nung, Pu Sa Vut le Pu Lian Ṭhum pawl an si.

1962 tiang Chin K*m Thar Puai cu rak tuah ringring a si na'n, Ne Win Acozah a kai hnu ah rak pehzom in tuahmi hmuh theih a si nawn lo. 1964 August 3 ah U Ne Win ih din sal mi Chin Ziiya-Oosi aphuaih (ချင်းရေးရာဦးစီးအဖွဲ့) acozah san ah cu a nithla an rak thleng ih “Khuado Festival - ခွါဒိုရိုးရာပွဲတော်” tiah an rak hmang.

K*m 2010 k*m ah 2008 Daanhrampi vekin Rampi hruaitu hrilawknak thar a um hnu ah Chin State Level ahcun USDP Party in Chin State Cozah an din. Chin Literature and Culture Committee(CLCC) - Sagaing ih hohatnak thawn Chin Nunphung Puai cu hmunkhatte ah Ni bangrep in hmangtlang thei dingin, relcatnak an rak nei a si.

Chinmi pawl cu Pupa san lai ihsin, Chin hills, Chindwin le Kalay-Kabaw, Mizoram - india, Bangladesh, Sittagong tlangtluan,Rakkhine state, Magwe ramthen, Pago ramthen, le Erawaddy ramthen pawl ah ṭhekdarh in rak a um mi kan si. Chinmi pawl cu k*m 1947 Panglong cakhen-hminkhennak neih hnu ah, Union Of Burma ah kan rak tel. Chinmi tribes le clans tampi cu Chin state ah hmun khat ah ramri cin nei miphun pakhat ah kan rak cang ta. A tu ah cun Chinmi pawl cu leitlun hmun za kip ah thek darh in kan um a si.

Cuih Nunphung Puai kan neihmi pawl ah pupa pawl ih an rak tuahmi le tuahdaan a bang aw mi hmin pawl cu hmin phunphun in kawh a rak si. A tlang pi in nunphung puai pawl ih rak tuah theu mi pawl cu K*msiarnak/K*mthar puai, thlaithar ei tlang nak, lehpannak, pakhat le pakhat nel zetih hlasaknak le lamnak, mithi thlarau thlahnak, le Khuazing pathian hnen ah raithawinnak pawl an si.

Chin nunphung puai kan nei mi pawl cu, (Zahau, Sim, Laizo, Hlawnceu) unau pawl in ”Fang Er puai”, Taisun unau pawl in ”Lo Hawt” le “Fur Fang”, Zanniat unau pawl in ”Dawng Pui”, Ngawn unau pawl in ”Dawngsawm”, Tapong unau pawl in ”Tenreh”, Mizo(Zo hnahthlak/Hualngo) unau pawl in ”Chapchar K*t”, Kuki unau in "Chavang K*t", (Hakha, Thantlang, Khualsim, Lente) unau pawl in ”Tho", Tedim/Tonzang ih Zosuan unau pawl in ”Khuado”, Mindat/Kanpelet Cho/K’Cho unau pawl in "K*m Thai / K*m Ti" le "Tha-Mkaih" , Matu unau pawl in ”Losak Kho Tue”, Paletwah Khumi unau pawl in ” Ta Ai Sai” pawl an si. Asho unau pawl nih tla thlaithar lawm ak le K*m thar Puai an nei ve.

A hmin kawh daan a dang vek in a tuah caan tla a rak dang ṭheu. Asinan Chin Affairs Council in hi kan neih cio mi puai hi Chin K*m Thar puai tiah cang suak ding in an rak zuam suak thei.
Chinmi pawl hi Khuazing pathian cu a thlam in rak hmu thei mi kan si, rauhnak ssang zet nei tu kan si tiah biaknak lam mifim upa pakhat nih a ti . Pupa pawl nih thlaithar an ngah mi cu Khuazing Pathian hnen ah an peek ṭheu a si.

Khrihfa biaknnak Chinram ah a rung thlen hnu ah thlaithar pawl cu Biakiin ah rak ken ṭheu a si ih Pathian hnen ah hlaan a si thlang. Thlaithar ni tiah sunglawi zetin biakiin pawl ah rak hman a si. Tuni tiang Khrihfa lo biaknnak dang khal Chin ram ah a um lai. Mah le biaknak cio ihsin mah le pathian hnen ah thlaithar peeknak an nei cio a si.

Miphun picang pakhat a si mi Chin mi pawl nih nunphung kan neihmi kilkhawi cu kan hnaṭuan tumpi pakhat a si vek in ramsung/ramleng kan umnak kip ihsin Chin K*m Thar puai hi sunglawi zetin hmang cio ding in forhfialnak nei vivo uhsih. Kan nunphung sunnlawi vivo uhsih. Lungrualnak nei thei ding in zuam vivo uhsih.

Leitlun kili ih um Chin mipi zate'n Chin TV International ihsin Chin K*m Thar cibai kan lo buk a si.

Hminsin: Cahram kha lak in a dang ah post lo in share nak in in rak tanpi thei a si. Chin TV International nih Chin mi thuanthu le Chin nunphung puai pi thuhla kan rak hlawm thei mi tlun ah kan lung awi. Kann zuam sinsin ding a si.

10/26/2025

အကြမ်းဖက်စစ်တပ်၏ စစ်ကြောင်းထိုးမှု/လူမဆန်စွာပြုလုပ်မှုတွေကြောင့် ကလေးမြို့ မြောက်ပိုင်းရှိ ထောင်သောင်းချီသော ပြည်သူများ စစ်ဘေးရှောင် နေရပါသည်။
စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူများအတွက် ရန်ပုံငွေရှာဖွေပွဲ
“Hearts for Kalay” ကို မြေပြင်တာဝန်ခံလှုပ်ရှားသူများနှင့်အတူ ZFU မှ ဦးဆောင်ရွေ့ အောက်ပါအတိုင်း ပြုလုပ်သွားမှာဖြစ်လို့ မိဘပြည်သူများ တတ်အားသရွေ့ ပါဝင်ပေးကြဖို့ ဖိတ်ခေါ်ပါရစေ။

Kawlpi kim aa, mipih galtai te aa ding in Online Pan in Fundraising ki neiding hi.
Galkap ( Ukna Buluh ) te in Kawlpi, Tamu,Khampat lam gal hong masuan in, mipi te khualna nei ngiatlo nuntakna neilo te tung na ngawn ah khualna nei ngiatlo ngongtat gawp uh a hih man in mipi gal tailoh pha mawh khuapi sung, gamsung ah galtai mipi te aa ding in ih hihtheihna tek tawh mapang khawm ni.. Pasian in thupha hong piakik teitei ding hi.. ZFU pan makai te, “Hearts for Kalay” pan makai te in zong thugenna hong nei ding uh hi.

Date: October 26, 2025 (Sunday)
Time: 7:30AM (Myanmar Time)
Live on PDF Zoland & Zoland Voice TV Mizzima
Zalen, Khonumtung pages

06/26/2025

Salai Tin Maung Oo Day
26th June 2025
49th Anniversary (1976-2025)

(၄၉)နှစ်မြောက် ဆလိုင်းတင်မောင်ဦးနေ့
အောက်မေ့ သတိယဂုဏ်ပြုခြင်းအစီအစဉ်၊
ကလေးဒေသ

ဇွန်လ(၂၆)ရက်၊၂၀၂၅ခုနှစ်

" မုဆိုးခြေထောက် ဆူးမကြောက် စစ်ဖိနပ်အောက် ဒူးမထောက် "

ကလေးမြို့လူထုတိုက်ပွဲဦးဆောင်ကော်မတီအနေဖြင့်၊ ကလေးဒေသခံ ချင်းပြည်သူများနှင့်ပူးပေါင်းကာ (၄၉)နှစ်မြောက် ဆလိုင်းတင်မောင်ဦးနေ့ အောက်မေ့ သတိယဂုဏ်ပြုခြင်းအစီအစဉ်ကို ပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။

အဆိုပါအစီအစဉ်တွင် ဆလိုင်းတင်မောင်ဦး၏ သမိုင်းရာဇဝင်မှတ်တမ်းများဖတ်ကြားခြင်းနှင့်အတူ နှင်းဆီပန်းချဂုဏ်ပြုခြင်း၊ဖယောင်ထွန်း ဂုဏ်ပြုအောက်မေ့သတိယခြင်းအစီအစဉ်များပြလုပ်ခဲ့ကြပါသည်။

06/26/2025

SALAI TIN MAUNG OO DOCUMENTARY

SALAI TIN MAUNG OO DAY | 26th June, 2025
The 49th Anniversary | (1976 - 2025)

ဦးနေဝင်းအစိုးရလက်ထက် ၁၉၇၆ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၆ ရက်နေ့ က အင်းစိန်ထောင်ထဲတွင် စစ်အာဏာရှင်တို့၏ မတရားကြိုးပေးသတ်ဖြတ်ခြင်းခံခဲ့ရသည့် မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ဆလိုင်းတင်မောင်ဦး ကျဆုံးခဲ့သည်မှာ ယခု ဇွန်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် (၄၉) နှစ် တင်းတင်းပြည့်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါသည်။ အာဇာနည်သူရဲကောင်း ဆလိုင်းတင်မောင်ဦး​၏ မိဘများမှာ အရှိုမြေပြန့် ချင်းမျိုးနွယ်စုဝင် ဆလိုင်းလှဒင်နှင့် မိုင်နှင်းမြိုင်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်ဇာတိများဖြစ်ကြပြီး၊ ၁၉၅၁၊ နိုဝင်ဘာလ၊ (၉)ရက် သောကြာနေ့တွင်၊ တောင်ငူမြို့၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ ဆလိုင်းတင်မောင်ဦးသည် မဆလစစ်အာဏာရှင်များအား “မင်းတို့စစ်ဖိနပ်အောက်မှာ ငါဘယ်တော့မှ ဒူးမထောက်နိုင်ဘူး”ဟု ရဲဝံ့ပြတ်သားစွာ ကြွေးကြော်ခဲ့ပါသည်။

https://www.facebook.com/share/v/198XdwQPJQ/?mibextid=wwXIfr

06/26/2025

Salai Tin Maung Oo Documentary (2024)

Salai Tin Maung Oo Day (1976-2025)
49th Anniversary
26rh June 2025

SALAI TIN MAUNG OO DAY | 26th June, 2024The 48th Anniversary | (1976 - 2024)ဦးနေဝင်းအစိုးရလက်ထက် ၁၉၇၆ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၆ ရက်နေ့ က အင်းစိန်ထောင်ထဲတွင် စစ်အာဏာရ....

06/26/2025

Salai Tin Maung Oo Day(1976-2025)
49th Anniversary
26th June 2025

ဆလိုင်းတင်မောင်ဦးကျဆုံးခြင်း (၄၉) နှစ်ပြည့် အထိမ်းအမှတ် လက်ပံတောင်းတောင်ဒေသ သပိတ်အင်အားစုကလှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ဆားလင်းကြီးမြို့နယ်၊ လက်ပံတောင်းတောင်ဒေသ သပိတ်အင်အားစုဦးဆောင်ပြီး ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ဆလိုင်းတင်မောင်ဦးကျဆုံးခြင်းအထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ဇွန်လ (၂၅) ရက်နေ့တွင် သပိတ်ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။

ဒီမိုကရေစီအရေးတိုက်ပွဲဝင်ရင်း စစ်အာဏာရှင်များ၏ ကြိုးပေးကွပ်မျက်ခြင်းခံခဲ့ရသော ချင်းအမျိုးသားကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ဆလိုင်းတင်မောင်ဦးရဲ့ ကြိုးစင်ပေါ်ကရဲရဲတောက်ပြောကြားခဲ့သည့် “ မင်းတို့စစ်ဖိနပ်အောက်မှာ ငါ ဘယ်တော့မှ ဒူးထောက်မှာမဟုတ်ဘူးကွ ” အဆိုအမိန့်ကို ကိုင်စွဲပြီး စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး၊ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စုပေါ်ပေါက်ရေး၊ တရားမဝင်အတုအယောင်ရွေးကောက်ပွဲ အလိုမရှိ ကြွေးကြော်သံများဖြင့် သပိတ်လှုပ်ရှားမှု ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။

#လက်ပံတောင်းတောင်ဒေသအာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး_သပိတ်အင်အားစု

06/06/2025

KHUABAWI LE KHUATE UKNAK - 10

Khawte lam ah thubuai tete a um ṭheu. Hivek thubuai thawn pehpar in tulai boruak ah ziangti’n kan fehpi ding timi thil thupi zet a si. Thuṭhennak hnaṭuan a hnget thei lomi le palik cangvainak a cak thei lomi boruak ah khuabawi in ziangvek in khawtlang daihnak hrang hna kan ṭuan ding timi kan ruah ding a thupi zet. Khawte lam ah mipi hnaihnoknak, sual tuahnak tivek a suah tikah a tanglam vekin fehpi thei sehla khawsung ah daihnak a um thei deuh ding ka zum.

Thubuai a um tikah laireltu ding Committee din ding. Committee ah khawbawi kha Chairman a si dingih khawsung ih rinsan mi upa (nunau le mipa), mino sung ihsin rinsan mi hril in minung 5 Committee din ding. Himi Committee pawl in khawsung ih thubuai tete a um tikah an relsak ding. Khawbawi kha thuneihnak sang bik neitu a si dingih Committee in an ṭhencat thei lomi kha khawbawi thuneihnak in ṭhencat ding. Hihi thubuai reltu thu si sehla.

Khawsung ah sualnak karh lo dingin, ahlankhan sualnak ralrinnak tuah dingin tuanvo latu ding hrangah khawbawi in Mino Pawlkom tivek tuanvo a pe thei. Mino Pawlkom lawng a remcang lo a si ahcun Khawsung Kilhimnak Committee tivek rinsanmi mino pawl hril in din ding. Khawsung ah mikhual lutsuak zohfelnak, zantlai lam milengvak ralrinnak ding hrang Pawlkom/Committee in zan ah suakvak in kilhimnak tuah ding tivek in humhimnak hrang an cangvai ding. Hivek cangvainak a um thei a si ahcun khawsung ah zuri buai, thilfir, thawi-awknak tivek tampi a tlaniam thei. Curuangah khawsung daihnak hrang ṭuanvo latu ding pawlkom/committee din hi thil thupi zet a si.

Khawsung ah buainak suahpitu, thilsual tuahtu tivek an um ih Pawlkom/Committee asilole mipi in heknak a um ih kaih an si tikah a tlunlam ih sim zomi Committee in thu an rel ding. An sualnak hmuh a si ahcun nunphung daan vekin cawhkuannak pek thei a si. Nunphung daan timi cu kan pipu san ih an rak hmanmi cawhkuan vek khan tulai boruak thawn a rem-mi cawhkuan peknak tuah ding. (Kan pipu san ahcun sualnak an tuah tikah vok, sia, thilri tivek kuanter a rak si tikah sual tuah ding an rak tih zet) Tuisan khal khawtlang daihnak kan duh a si ahcun Daan hmang in ukawknak fehpi thiam a tul. Khrihfa kan si, kan sual thuhsak ding, ngaidam awk ding tivek lam lawnglawng kan fehpi ih Daan thuneihnak in khawtlang kan hruai lo a si ahcun k*m a rei tikah khawtlang nun a siatsuah thluh thei. Curuangah daan hmang in ukawknak fehpi ding a thupi zet.

05/24/2025

KHUABAWI LE KHUATE UKNAK - 9

Khuate uknak hi Rampi pakhat ih uknak hrampi a si ve. Chinram dinhmun kan zoh khalah khawte ah mipum kan tam sawn ruangah khawte uknak hi a thupi sinsin. Khawte uknak fumfe zetin kan fehpi theinak ding hrangah a thupi zetmi pakhat cu uknak zung neih hi a si. Falam peng ah uksuh 84 kan um ih khawte uknak zung a nei lo khua kan tam tuk lai. Uknak zung a nei lo khua kan zoh tikah khuate uknak thupi ah a re lo dinhmun an si ti thei a si.

Uknak zung a um lo tikah hnaţuannak ah huham a mal tuk thlang. Inn lam men ah meeting kan tuah, thuhla kan rel. Mipi ih poihai an neihmi khal inn lam ah feh in thubuai a um khalah khuabawi inn ah va pan men a si. Hivek dinhmun a si tikah khuate uknak ah huham a cak thei lo.

Khuabawi in zung ah to in mipi a hruai a si ahcun zung huham khal a um ih mipi khalain khuabawi hmaizahnak khal an nei deuh cuang. Zung sung ih kan luh tikah kan lungput le khawruahdan khal a danglam deuh ve. Curuangah khuate uknak zung neih ding hi thupi zetin ret ding a si.

Cule tuisan dinhmun ah khuabawi hi san man thei mi a si tengteng a ţul. Ramsung le ramleng ih um a khaw mi pawl thawn pehtlaihnak ţha neih ding a thupi zet. Lai khawte dinhmun in hna kan ţuan theimi a mal tuk. Sumpai ngahnak a um lo tikah khua le ram hrang hnaţuan thei a si lo.

Mipi hrang hna tampi ţuan thei ding cun sumpai a rak thupi zet. Curuangah khuabawi in ramsung ramleng ih vaai zo a khaw mi pawl thawn maw, ramsung ramleng ih um a khawmi pawlkom upa pawl thawn maw pehtlainak ţha zet a neih thei ding thil thupi zet a si. Hivek pehtlaihnak ţha an neih thei a si ahcun ramsung ramleng ih a khawmi pawl bomnak in hna tampi a ţuan thei ding.

05/14/2025

KHUABAWI LE KHUATE UKNAK - 8

Ukawknak thu ah thuneihnak timi hi thil thupi zet a si. Cui thuneihnak cu mipi hnen ihsin a rami a si ruangah mumal nei zetin kan fehpi thiam ding a thupi zet. Hrekkhat cun khuabawi hi mipi aiawh thuneitu a si timi thei lo tiang in a hlo khal kan um. Ziangahtile ralkap uknak san ah k*m rei tuk kan rak um tikah khuabawi kha palik, ralkap, cozah hnaṭuan tivek pawl ih duhduh fial le tuahter thei ding vek a ruat kan um.

1962 ihsin 2011 tiang ralkap uknak san in kan um ih 2011 ihsin 2020 tiang ralkap le mipi palai uknak rawi in kan feh. Himi san lai ah khawbawi pawl hi thuneihnak nei loin an rak um. Palik sen nei lo hman in khuabawi tlun ah thu an rak nei.

Ralkap sinsin cu sim ding a um lo. Thu an nei lawlaw khi si. Tlunlam peng uknak zung lam khalin khuabawi cu hnaṭuan fial ding fang men in an ruat. Khuabawi par ah hmaizahnak hrimhrim a rak um lo. Khua pakhat ih thuneitu bik a si timi theihpinak khal a rak um lo.

A ngaingai ti ahcun khuabawi cu mipi pawl ih hrilmi a si ih mipi in an aiawh ah thuneihnak an pekmi a si. Curuangah ziangvek hnaṭuan pawl khalin hmaizahnak an pek thei ve a ṭul. Khuate uktu men na si ti a ngah lo.

Mipi hotu, mipi aiawhtu a sinak kha hmaizah a ṭul. A ukmi ram sung ih thuneitu bik a sinak kha upat a ṭul. Palik pawl khalin khuabawi tlun ah duhduh in thuneihdan a si lo. Ralkap sinsin cu a hla tuk lai.

Ralkap hnaṭuan cu ram kilhim le rammi humhim a si ruangah khuabawi le khua mipi tlun ah duhduh in thuneihnak fehpi dan a si lo. Khuabawi a bawmtu ding, mipi a bawmtu ding sawn an si. Mipi uktu an si thei lo. Hihi democracy uknak a fehpitu ram pawl ih thlunmi a si. Mipi uknak thu ah ralkap an tel a si ahcun democracy a kalh ih ralkap uknak fehpi vek a si.

Chinram ah federal democracy kan duh ih mahte khuakhang lairel thei kan duh ruangah khuabawi uknak hi ṭha tein fehpi ih ralkap in hnaihnok lo dingin kan ṭhen thiam a ṭul. Khuabawi tlun ah ralkap in thu kan nei timi ruahnak a um ih khuabawi in ralkap a ṭih a si ahcun democracy si nawn loin ralkap uknak thotho a si ding ruangah mipi an vaivuan thei.

Mipi duhmi cu federal democracy uknak a si ruangah ralkap le mipi uknak karlak ih pehtlaihnak fehpi thiam ding thil thupi zet a si. Mipi pawl ih pekmi thuneihnak a neitu khuabawi hnaṭuannak hi hmaizahnak nei in kan fehpi thei a ṭul.

05/07/2025

Khuabawi Le Khuate Uknak – 7

Khuabawi hi a ukmi khua ih PA bik dinhmun ah ding a si. Hrekkhat khawte lam ah khuabawi a ţuan pawl theihnak kan tlaksam tikah cozah hnaţuan a bia ngam lemlo khal kan um thei. A ngaingai ti ahcun khuabawi cu a ram sung ah lal bik a si ruangah lal bik sinak neitu a sinak kha a kaihnget ngam a ţul.

Cuvek ih a kaihnget ngam lawng ah a mipi siseh, khawdang lam in siseh, cozah lam hnaţuan khalin siseh, midang ţuanvo neitu pawl khalin siseh hmaizahnak an pe ve ding.

Khua pakhat sung ah tlawng, harhdamnak lam, cozah zung lam, kawhhran, pawlkom tivek an um. Himi pawl hmuahhmuah tlun ih thuneitu bik cu khuabawi a si. Pastor khal khawbawi uknak hnuai ih um a si ih tlawng saya/makyi khal khawbawi uknak hnuai ih um an si.

Pawlkom hotu, kawhhran lam hotu pawl tlun ih thuneitu khal khawbawi a si. Sim duhmi cu khuabawi cu khawsung ih um cozah lam, biaknak lam, khawtlang pawlkom lam ih hotu bik a si.

Kan fiang thiamnak ding ah zohţhim ding pakhat kan zoh pei. Kawhhran pakhat in Evan pakhat an sawm ih khua ah khemping tuah an tum. Hivek thu ah khawbawi hnen ah theihternak tuah dan a si. Khuabawi an theihter dingih khuabawi in bomnak pek a ţulmi a um ahcun a tawlrelsak hai ding. Cule loudspeaker tivek kha biakinn lenglam ah re in khawsung zapi theih in tuah an duh a si ahcun khuabawi in siannak a pe thei.

Kawhhran ţuanvo neitu pawl in kanmai thuthu in kan tuah thei tivek kha thil fehdan dik a si lo. Khuabawi hnen ah theihternak pek hi hruai-awknak fehdan a si ih khuabawi cu bawmtu, thil tawlrelsaktu, siannak pek ţulmi a um ahcun petu a si ding.

Cuvek in harhdamnak lam siseh, fimzirnak lam siseh khawbawi tlun ah ţuanvo tumpi a um. Mipi harhdamnak hrang, nauhak fimzirnak hrang khawkhang laireltu a si.

Committee an din a si hman ah committee tlun ah a ţuldandan in laireltu a si ding. Khuabawi in a duhduh in a fial hai ding tinak si loin lu bik dinhmun kaitu a si ruangah a hnen ah thuhla a thlen thluh kha a ţul ih theihpinak a neih kha a thupi zet. Tulai boruak vek tla ahcun khawbawi hi thil ti thei zet mi a si ding a thupi sinsin.

Mipi hrangah harhdamnak, fimzirnak, sumtuahnak, khawtlang nunzia, biaknak lam, ramsa kilhimnak lam, thingram kilhimnak lam tivek ţuan ding a thupi lai tak a si ruangah khawbawi hi mi tawk zet a si a ţul. Khuabawi cu PA bik dinhmun neitu a si ruangah mipi in ralring zetin khuabawi kan hril ding thil thupi zet a si. Khuabawi cu khua le ram mithmai a si ve ruangah kan khua le kan ram mithmai neitu khuabawi ţha nei thei dingin zuam vivo uhsi.

05/01/2025

Khuabawi Le Khuate Uknak – 6

Siah Laknak Thu

Cozah pakhat hrangah sumpai hi a thupi tuk. Sumpai a um lawng ah khawtlang hrang ţhansonak hna a ţuan thei ding. Khua pakhat uknak hrangah ziangvek in sumpai kan ngah thei ding timi hi thil thupi zet a si. Curuangah khawbawi in mipi hnen ihsin ziangvek in sumpai ngahnak a tuah ding ti a si ahcun siah laknak in a si. Khawte ah ziangvek siah lak ding a um timi kan zoh pei?

Dawr

Khawte lam ah dawr tuah an um. Dawr tuahtu hnen ihsin k*m 1 ah 10,000, datsi/dizil dawr hnen ihsin k*m 1 ah 20,000, kuva dawr hnen ihsin k*m 1 ah 5,000, tangka kuatnak tuahtu hnen ihsin k*m 1 ah 10,000 tivek in mipi lungkimnak vekin rel ih siah dil thei a si. Hivek siah kan dilmi kha mipi hrang hman ding thotho a si timi khal fiangfai tein simthan ding.

Sathahnak

Zuar ding hrang sa an thah tikah cuai 1 man cu khawsen hrangah siah pek ding tivek tla tuah thei a si.

Ţilva Vulhnak

Caw, rang, sia le naa a vulh pawl hnen ihsin lukhat ah k*m 1 hrang 5,000/10,000 tivek dil dingin khawsen lungkimnak tuah ding. Khua pakhat ih a neihmi ram kha khawsen ta a si. Cumi khawsen ih neihmi ram ah ţilva vulh a si tikah khawsen khalin hlawknak an ngah thei ve a ţul.

Hlawknak an ngah theinak lamzin umsun cu ţilva vulhtu hnen ihsin siah dil kha a si. Hramlak ah kan ţilva an mahte in an um si, mipi in hrampi khal kan ciing lopi, Pathian in amahte a khotermi si kan ti men thei. Himi ram kilkhawinak ţuanvo neitu cu mipi aiawh in uknak lam pawl an si.

Ţilva neitu ih khawmi neihmi ram ah a neimi caw, sia, rang le naa a thlah ih hrampi an eimi ihsin hlawknak a ngah tikah amah lawng ngah si loin mipi khalin ram hmang man, hrampi ei man hlawknak an co thei ve timi khawruahnak kan neih thei ding a thupi zet.

Curuangah khawte uknak hi cozah pakhat ukawknak a si ruangah siah laknak lamzin tampi a ummi kha santlai le man nei zetin khawbawi in a fehpi thiam ding a thupi zet. Khawbawi in sumpai ngahnak a tawlrel thei lo a si ahcun mipi hrangah hna p**a a ţuan thei lo ding.

Mipi hnen ihsin ngahmi siah kha mipi hrang thotho ah hman ding a si ruangah bulpak in khawsen hlawknak ding hrangah siah kan pekmi a si timi lungput nei thei ding zirh awk khal thil thupi zet a si.

Amahbelte siah lak ding thu ahcun khawsen lungkimnak rori lak hmaisa a ţul ve. Inn 1 pakhat kokhawm in siah laknak relkhawmnak tuah ih mi tam sawn lungkimnak vekin siah laknak thu nemhnget thei a si. Mipi in siah pek kan duh lo kan ti ahcun mahte ukawknak kan rak duh ngaingai hrih lo ti thei a si ding.