08/01/2025
ច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិ (International Humanitarian Law - IHL) ដែលជាសំណុំនៃច្បាប់ដែលគ្រប់គ្រងការធ្វើសង្គ្រាម ឬជម្លោះប្រដាប់អាវុធ។ គោលបំណងចម្បងរបស់ច្បាប់នេះគឺដើម្បីការពារបុគ្គលដែលមិនចូលរួមក្នុងការប្រយុទ្ធ (ដូចជាជនស៊ីវិល, អ្នករបួស, និងអ្នកទោសសង្គ្រាម)។
* អនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវទី៣ (Geneva Convention III), មាត្រា ១១៨៖ អនុសញ្ញានេះគ្រប់គ្រងលើការប្រព្រឹត្តចំពោះឈ្លើយសឹក។ មាត្រា ១១៨ ចែងថា ឈ្លើយសឹកត្រូវតែត្រូវបានដោះលែង និងបញ្ជូនត្រឡប់ទៅស្រុកកំណើតវិញ ដោយគ្មានការពន្យារពេល បន្ទាប់ពីការប្រយុទ្ធប្រដាប់អាវុធបានបញ្ចប់។ នេះជាកាតព្វកិច្ចដែលភាគីសង្រ្គាមត្រូវតែគោរព។
* ច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិទំនៀមទម្លាប់ (Customary International Humanitarian Law), វិធាន ១២៨៖ នេះគឺជាច្បាប់ដែលកើតចេញពីការអនុវត្តជាទូទៅរបស់រដ្ឋនានា ហើយត្រូវបានទទួលស្គាល់ថាជាច្បាប់ដែលមានលក្ខណៈជាកាតព្វកិច្ច។ វិធាន ១២៨ ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា ឈ្លើយសឹកត្រូវតែត្រូវបានដោះលែង និងបញ្ជូនត្រឡប់ទៅស្រុកកំណើតវិញនៅពេលដែលសង្គ្រាមបានបញ្ចប់។ វិធាននេះមានលក្ខណៈទូលំទូលាយជាងមាត្រា ១១៨ នៃអនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវ ព្រោះវាក៏អនុវត្តចំពោះបុគ្គលដែលត្រូវបានដកហូតសេរីភាពក្នុងជម្លោះប្រដាប់អាវុធមិនមែនអន្តរជាតិផងដែរ។
ដោយយោងតាមព័ត៌មានពីគេហទំព័រផ្លូវការរបស់គណៈកម្មាធិការកាកបាទក្រហមអន្តរជាតិ (ICRC) និងអង្គការសហប្រជាជាតិ (UN)៖
* អនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវ (Geneva Conventions): អនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវទាំងបួន (ដែលរួមមានទាំងអនុសញ្ញាទី៣ ស្ដីពីឈ្លើយសឹក) គឺត្រូវបាន ប្រទេសចំនួន ១៩៦ ទូទាំងពិភពលោកផ្ដល់សច្ចាប័ន។ នេះមានន័យថា អនុសញ្ញានេះត្រូវបានទទួលស្គាល់ និងអនុវត្តដោយប្រទេសស្ទើរតែទាំងអស់នៅលើភពផែនដី ដូច្នេះវាជាច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិដ៏មានសារៈសំខាន់បំផុត។
* អង្គការសហប្រជាជាតិ (UN): បច្ចុប្បន្ន មាន ១៩៣ ប្រទេស ដែលជាសមាជិករបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ ប្រទេសជាសមាជិកទាំងអស់មានសិទ្ធិចូលរួម និងបញ្ចេញមតិក្នុងកិច្ចប្រជុំទូទៅរបស់អង្គការ។
* សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (ASEAN): អង្គការអាស៊ានមានប្រទេសសមាជិកចំនួន ១០ រួមមាន៖
* ប្រ៊ុយណេ
* កម្ពុជា
* ឥណ្ឌូនេស៊ី
* ឡាវ
* ម៉ាឡេស៊ី
* មីយ៉ាន់ម៉ា
* ហ្វីលីពីន
* សិង្ហបុរី
* ថៃ
* វៀតណាម
សរុបមក អនុសញ្ញា និងវិធានទាំងពីរនេះមានគោលការណ៍ដូចគ្នាគឺ ការដោះលែង និងបញ្ជូនឈ្លើយសឹកត្រឡប់ទៅស្រុកកំណើតវិញភ្លាមៗបន្ទាប់ពីជម្លោះប្រដាប់អាវុធបានបញ្ចប់។ គោលការណ៍នេះគឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៃច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិ ដើម្បីការពារសិទ្ធិមនុស្សរបស់យុទ្ធជនដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួន។
International Humanitarian Law (IHL) is a set of rules that governs warfare or armed conflict. The primary purpose of this law is to protect individuals who are not participating in the fighting, such as civilians, the wounded, and prisoners of war.
* Geneva Convention III, Article 118: This convention governs the treatment of prisoners of war (POWs). Article 118 states that POWs must be released and repatriated without delay after the cessation of active hostilities. This is an obligation that all parties to a conflict must respect.
* Customary International Humanitarian Law, Rule 128: This body of law arises from the general practice of states and is recognized as a binding rule. Rule 128 also stipulates that POWs must be released and repatriated once a war ends. This rule is broader than Article 118 of the Geneva Convention as it also applies to individuals deprived of their liberty in non-international armed conflicts.
According to official information from the International Committee of the Red Cross (ICRC) and the United Nations (UN):
* Geneva Conventions: The four Geneva Conventions (including the Third Convention on POWs) have been ratified by 196 countries worldwide. This means the conventions are recognized and implemented by almost every country on the planet, making them one of the most important components of international humanitarian law.
* United Nations (UN): Currently, there are 193 member states of the United Nations. All member states have the right to participate and express their views in the General Assembly.
* Association of Southeast Asian Nations (ASEAN): ASEAN has 10 member states, including:
* Brunei
* Cambodia
* Indonesia
* Laos
* Malaysia
* Myanmar
* Philippines
* Singapore
* Thailand
* Vietnam
In summary, both the conventions and the rules share the same principle: the immediate release and repatriation of prisoners of war after an armed conflict ends. This principle is a crucial part of international humanitarian law designed to protect the human rights of captured combatants.
