06/27/2025
Dowladnimadu waa nidaam xambaarsan sharf iyo mas’uuliyad. Mas’uuliyiinta ka shaqeeya hay’adaha dowladda – ha noqdo heer gobol ama heer federaal – waxaa laga rabaa iney u hoggaansamaan anshax suuban, ixtiraam, iyo edeb ku saleysan xeerka diinta Islaamka, dhaqanka wanaagsan, iyo xeerarka dowladnimo.
Waxaa nasiib darro ah in maanta qaar ka mid ah masuuliyiinta dowladda, kuwaas oo laga filayo tusaale wanaag, ay baraha bulshada ka caayaan madaxda sare ee qaranka sida Ra’iisul Wasaaraha ama Madaxweynaha, iyadoo aan la tixgelin karin danta guud ama asluubta Islaamka.
✍️ Diintu Maxay Ka Qabtaa Cayda Mas’uulka kale?
Allaah SWT wuxuu yiri:
> "Kuwa xaqa rumeeyayow, ha is jeesjeesina qolo qolo kale, waxaa laga yaabaa in ay ka kheyr badan yihiin... hana is canaanina, hana is ku yeedhina naaneys xun..."
– (Surat Al-Hujuraat: 11)
Nebi Muxammad (SCW) wuxuu yiri:
> "Cayda Muslimka waa fusuq (dambi weyn), la dagaallankana waa gaalnimo."
– (Bukhari & Muslim)
Haddaba, maxaa loo fasirtay in cayda iyo aflagaadada lala beegsado madaxda ummadda oo laga rabo in lagu duceeyo, la toosiyo hadduu qalad jiro, balse aan la caayin?
⚖️ Mas’uuliyadda Dowladda Waa Ballan Alle
Mas’uul dowladeed ma aha qof caadi ah – waa wakiil ummadeed. Waxa uu saaran yahay xambaarsanaanta kalsoonida shacabka. Qofka caaya madaxda kale wuxuu dhaawacaa:
1. Sumcadda dawladda uu metelo.
2. Kalsoonida shacabka.
3. Wadajirka ummadda Soomaaliyeed.
Maanta haddii wasiir uu caayo madaxda qaranka, maxaan filan karnaa inuu shacabka u sameeyo?
💡 Maxaa La Gudboon Mas’uuliyiinta Caadaysta Cayda?
Ha ka dhigina fikirkaaga siyaasadeed mid aad ku burburiso akhlaaqdaada.
Kala duwanaanta aragtida waxaa lagu cabiraa si xushmad leh, ee looma adeegsado cay iyo aflagaado.
Ku toosi madaxda qaladka ku jira si edeb leh oo daacadnimo ku jirto – sida uu Nebigu (SCW) faray.
📢 Gabagabo:
Cayda iyo aflagaadada madaxda qaranka (ama cid kasta) waa dambi diini ah, sharaf dhac mas’uuliyadeed ah, waana dhaawac qaran. Waxaa la gudboon masuul kasta – gaar ahaan kuwa ku jira saxaafadda iyo siyaasadda – iney ka fogaadaan ficillada wax duminaya oo aan wax dhisayn.
Wacyiga maanta maaha dagaal qofeed, waa dareen walaalnimo iyo toosin ummadeed.
