Geografia i historia dobrzyńska

Geografia i historia dobrzyńska Wydarzenia kulturalne, stare fotografie, historia - Gmina Gójsk i najbliższa okolica

Skategoryzowana mapa pochodzenia nazw wsi i miast w regionie wschodnio-środkowej ziemi dobrzyńskiejMapa w lepszej rozdzi...
01/15/2025

Skategoryzowana mapa pochodzenia nazw wsi i miast w regionie wschodnio-środkowej ziemi dobrzyńskiej
Mapa w lepszej rozdzielczości : https://imgur.com/a/Pu4JeFi

Zanim mapa należy się kilka słów wyjaśnienia, nazwa i logo strony zostały zmienione, ale na korzyść, pozwoliłem sobie objąć większe terytorium, większą swobodę, bo w moich zainteresowaniach leży cała ziemia dobrzyńska, mimo to nadal będę się skupiał na okolicach naszego Gójska (o nim na końcu (: ).

Mapa ukazuję całe gminy: Szczutowo, Rogowo i Skępe oraz części gmin granicznych, w tym wszystkie leżące na ziemi dobrzyńskiej wsie z gmin Mochowo i Rościszewo. Planuję całą serię takich map, dlatego nie ma powodu do obaw, że nie uwzględniono jakiejś wsi, a nawet by się zmieściła. Kategoryzacja jest oczywiście subiektywna, zastanawiałem się nad kategorią dla Wólki, Woli Starej i Zasadek, nazwy te określają jakby sposób zasiedlenia, można byłoby przypisać je też na siłę do kategorii granatowej, może się to zmienić na kolejnych mapach. W północnej części obszaru widzimy że popularne są nazwy pochodzące "od lasu", zgadza się to mniej więcej z dzisiejszym zalesieniem, a wschodnia część, przylegająca do Sierpca obrała sobie imiona i przydomki, ciekawy jest taki związek.
Głównym źródłem mapy są "Nazwy miejscowe Polski: historia, pochodzenie, zmiany", ale niestety jak na razie słownik ten kończy się na 'Sy', dlatego kolejne nazwy w alfabecie są w dużej mierze uzupełnione z użyciem moich amatorskich domysłów.
Objaśnienie pochodzenia nazw: https://docs.google.com/document/d/1ztxzT6GKTmOzlzJk6ZfCa6L7MyupwAEFPOwuS6LTR3s/edit?usp=sharing (mogło się zdarzyć, że pominięto oczywiste(przynajmniej dla mnie) przypadki).

Gójsk posiada trzy teorie pochodzenia jego nazwy: 1., według "Nazw miejscowych Polski" - pochodzenie od "gozd" - staropolskiego "las";
2.: pochodzenie od nazwy osobowej Goszcz lub Goszcza;
3.: moja własna - pochodzenie od gościńca - traktu przebiegającego przez wieś.
Teoria o pochodzeniu od "gęsi" i Gąsowskich, dawnych właścicieli Gójska okazuje się być czyimś nietrafnym wymysłem, bowiem najstarsze(XIV i XV w.) wzmianki określają wieś nazwami "Goisczko, Gosczko", więc nie mógł to być wynik tłumaczenia z/na język rosyjski.
FF

Witam serdecznie, po krótkiej przerwie wracamy do poznawania naszej historii.Dziś trochę informacji o najstarszej, XIV-w...
03/24/2024

Witam serdecznie, po krótkiej przerwie wracamy do poznawania naszej historii.
Dziś trochę informacji o najstarszej, XIV-wiecznej historii Gójska.

Najstarsze wzmianki o Gójsku pochodzą z II połowy XIV wieku. Przyjmuje się też, że wtedy powstała parafia i pierwszy kościół.
W 1372 r. książę dobrzyński, słupski i inowrocławski Kazimierz IV zwany Kaźkiem nadał Gójsk nad Skrwą wraz z Giżynkiem swojemu rycerzowi Piotrowi o przydomku Ladicz. Prawdopodobnie potomkowie Piotra, Paweł i Dziwan Tadicze występują w dokumencie z 1382 r. jako właściciele ziemscy Gójska i Giżynka, pochodzący z Pomorza.

Wątpliwości mogą być spowodowane przez znaczne oddalenie Gójska i Giżynka, ale dopisek "nad Skrwą" wyklucza możliwość pomyłki Gójska z inną miejscowością w okolicach Giżynka. Dodatkowo, fraza "nad Skrwą" także budzi wątpliwości co do tego, czy odnosi się to do naszego Gójska, jednakże nie wydaje się, by istniała kiedykolwiek inna miejscowość o podobnej nazwie, leżąca bliżej Skrwy (lewej lub prawej).

"Tadicz" i "Ladicz", to prawdopodobnie te same, ale różnie zapisane przydomki; trudno powiedzieć, który odwzorowuje rzeczywiste nazewnictwo gójskiego rycerstwa.
Nie rozstrzygalne jest na razie również to, czy Gójscy (o których wiemy z źródeł z końca XV wieku) są potomkami Tadiczów, których to herbu niestety nie znamy.
Ciekawą kwestą jest również to, gdzie zamieszkiwali ów rycerze - czy był to dwór położony niedaleko kościoła, a może ich siedziba była położona na uboczu wsi, w dogodnym do obrony miejscu?

Dziękuję za uwagę i zachęcam do dyskusji.

Źródła: https://kpbc.umk.pl/dlibra/doccontent?id=46134 s. 58;
https://prussia.online/Data/Book/od/odkrywcy-princepsi-rozbojnicy/325-206-PB.pdf s. 288,289.
Zdjęcie niepowiązane - rycerstwo polskie w XIII-XIV wieku

Witam serdecznie wszystkich nowych obserwujących!Jest to pierwszy pełnoprawny post na tej stronie, a dotyczy chyba jedne...
03/03/2024

Witam serdecznie wszystkich nowych obserwujących!
Jest to pierwszy pełnoprawny post na tej stronie, a dotyczy chyba jednego z najwybitniejszych, jeśli nie najwybitniejszego gójszczaka, lub jak kto woli - gójszczanina:

ZYGMUNT SZYMAŃSKI
Urodzony 10 września 1895 r. w Gójsku, był synem Jana i Wandy z Dudzińskich. Był żołnierzem I Korpusu Polskiego w Rosji, który został sformowany w dniu 24 lipca 1917 r. na ziemiach zaboru rosyjskiego z żołnierzy polskich służących wcześniej w armii rosyjskiej. Korpus był dowodzony przez generała Józefa Dowbora-Muśnickiego i podległy Armii rosyjskiej. Wobec warunków bolszewików, które były nie do zaakceptowania przez dowództwo Korpusu, w styczniu i lutym 1918 r. doszło do walk Korpusu z oddziałami Gwardii Czerwonej, w wyniku których Korpus opanował twierdzę i miasto Bobrujsk, leżące współcześnie w środkowej Białorusi. 21 maja Korpus został rozbrojony przez wojska niemieckie, większość żołnierzy Korpusu udała się potem do Warszawy i jesienią 1918 r. weszli w skład powstającego Wojska Polskiego. Zygmunt Szymański po wstąpieniu do Wojska Polskiego w 1920 r. był dowódcą kompanii sztabowej w dowództwie Obozu Warownego Dęblin, a następnie w 15. pułku piechoty, który stacjonował w garnizonie Dęblin. W dniu 19 marca 1938 r. został mianowany majorem ze starszeństwem. W 1939 r. mianowany dowódcą 2. batalionu w 94. pułku piechoty, który był pułkiem rezerwowym wojny obronnej 1939 r. i wchodził w skład rezerwowej 39. Dywizji Piechoty. W trakcie kampanii wrześniowej dostał się do niewoli sowieckiej, trafił do obozu jenieckiego w Kozielsku, wiosną 1940 r. został zamordowany w Katyniu przez NKWD.
Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Z żoną Eugenią Ledóchowską miał dwójkę dzieci: Krystynę i Jerzego.

Informacje te pochodzą z Nowego słownika biograficznego ziemi dobrzyńskiej, T. 2 s. 401, 402.
https://kpbc.umk.pl/publication/195426

Niewiele wiadomo o życiu prywatnym Zygmunta, czy pamiętał o swoich gójskich korzeniach, jednak takiej osobistości bez dwóch zdań należy się chociaż ulica jego imienia w Gójsku, dziw, że jest to postać, o której chyba nikt w Gójsku już nie pamięta.

Na zdjęciach Zygmunt Szymański - zdjęcie pochodzące z Nowego słownika biograficznego ziemi dobrzyńskiej; oraz Srebrny Krzyż Zasługi RP - domena publiczna.

Uzupełnienie informacji dla zainteresowanych:
http://www.katynczycyziemidobrzynskiej.pl/biogramy/

Address

Poland, ME

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Geografia i historia dobrzyńska posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Share