12/07/2025
Labsii Haaraa: Gibira (Income Tax) Irratti
Duris, namni mindaan isaa Qarshii 600 gadi hin jiru ture. Ammas, namni mindaan isaa Qarshii 2,000 gadi hin jiru.
Kana jechuun: namni mindaa mootummaa qabu kan gibira irraa bilisa ta’u hin jiru jechuudha, practically.
Tole,
Mee sirna gibiraa durii waliin wal bira qabnee yoo ilaallu:
- Hojjettoota mootummaatti gibirri itti dabalame moo irraa hir’ate?
Akka iskeelii mindaa hojjettoota mootummaa mul’isutti:
Mindaa xiqqoon = Qarshii 4,760
Namni mindaan isaa Qarshii 4,760 ta’e kuni, duraan gibira meeqa kaffalaa ture?
Labsii haaraa kanaan hoo meeqa kaffaluuf deema? Haa ilaallugaa:
✅ Dur:
Akka sirna duraanitti, namni mindaan isaa 4,760 ta’e, sadarkaa gibiraa tarree 4ffaa keessa gala — %20 jechuudha. Garuu kan duriirra waan jedhamu jira ture.
Akka fakkeenya kanaatti: %20 hir’isuu qarshii 302.50 hir’ifama. jechuun:
Yeroo shallagamu:
Gibira = (4,760 × 20%) - 302.50
= 952 - 302.50
= 649.50
Kana jechuun namni mindaan isaa 4,760 ta’e gibira qarshii 649.50 kaffalaa ture (soorama malee).
✅ Amma:
Amma garuu namni qarshii 4,760 argatu, tarree gibiraa 3ffaa keessa gala. Kana jechuun ammallee %20 irratti shallagama.
Garuu kan nam aarsu akka labsii haaraatti “deduction” natti mul’ataa hin jiru. isinitti muul'ataa jiraa? Hin jiru jechuudha.
Akkana taanan,
Gibira = 4,760 × 20%
= 952
Kana jechuun, sichi namni mindaan isaa 4,760 ta’e amma gibira qarshii 952 kaffala jechuudha.
- Irratti Dabalame Moo Irraa Hir’ate?
Mee ilaali!
Duraan gibira qarshii 649.50 kaffalaa ture, amma ammoo qarshii 952 kaffaluuf deema.
