10/24/2025
: 🇪🇹 Korporeeshiniin Albuudaa Itoophiyaa fi dhaabbanni 'Sunbird' Baayo-inarjii Afrikaa, Itoophiyaa keessatti damee anniisaa haaromfamuun waliin hojjechuuf sanada walhubannoo mallatteessaniiru.
Waliigaltee kanaan dhaabbanni biyyoota Afrikaa garagaraa keessatti hojii anniisaa haaromfamu omishuu hojjetu 'Sunbird' Baayo-inarjii Afrikaa, pirojektii Itoophiyaa keessatti eegaluuf jedhurratti qorannoowwan hojjechaa akka ture himameera.
Sanadicha kan mallatteessan Hoji Gaggeessaa Olaanaan Korporeeshinii Albuudaa Itoophiyaa Obbo Tewodiroos Getaachoo, ''lammiileen Itoophiyaa qabeenya biyyattiin qabdurraa akka fayyadaman hojjechaa jirra,'' jedhan.
Dabaluunis "Waliigalteen har'a 'Sunbird' waliin waliif mallatteessine misooma qonnaan akkasumas gama fayyadamtootaan immoo dhaabbilee akka Daandii Qilleensa Itoophiyaaf boba'aa xayyaaraa faalamarraa bilisa ta'e (Sustainable Aviation Fuel) biyya keessatti omishuuf humna kan uumudha" jedhan.
Akka addunyaattuu jijjiirama qilleensaafi misoomni itti fufiinsa qabu biyyoota hedduuf rakkoo ta'uu kan kaasan angawaan kun, sanadni har'a mallattaa'e Itoophiyaaf carraa kan uumu ta'uus dubbatan.
"Mul'anni keenya anniisaa qulqulluutti (faalamarraa bilisa ta'e) fayyadamuun Itoophiyaa gara fakkeenya badhaadhina magariisaatti ceesisuudha" jedhan.
Kunis abjuu fagoo osoo hintaanee kan daandiin tarsiimo'aa ijaaramaafii jiru akka ta'es dubbatan.
Hoji Gaggeessaa Olaanaan dhaabbata 'Sunbird' Baayo-inarjii Afrikaa Richaard Beenet, pirojektichi omishaalee qonnaa anniisaa haaromfamuuf galtee ta'an omishuu, omisha kana warshaa keessatti gara boba'aatti jijjiiruufi boba'aa kana gurguruu ofkeessatti akka qabatu himaniiru.
"Pirojektiin jalqaba hojjennu waggaatti itaanolii miliyoona 60 omishuu kan dandeesisudha. Kunis lafa hektaara kuma 10 fi qonnaan bultoota kuma 10 kan hirmaachisu ta'a" jedhan.
Dhaabbatichi jalqaba boba'aa itaanoolii kana kaasaavaa irraa omishuuf karoorfachuusaa kan himan Richaard Beenet, kaasaavaa kilogiraama jaharraa boba'a konkolaataa liitira tokko akkasumas kaasaavaa kilogiraama 10 irraa boba'a xayyaaraa liitira tokko omishuun akka danda'amu himaniiru.
Hawaasni kaasaavaa akka omishu gochuun kaasaavaa qonnaan bultootaan omishame bituun boba'a xayyaarotaa, konkolaataafi boba'a nyaata bilcheesuuf gargaaru omishuuf karoorfachuusaa himaniiru.
Itoophiyaa keessa lafti qonnaa haalaan hojiirra hinoollee baay'inaan jiraachuu kan eeran hoji gaggeessichi, lafa kanatti fayyadamuun anniisaa amansiisaa ta'e omishuufi hawaasni qabeenya akka horatu gochuun akka danda'amu dubbatan.
"Waliigalteen har'aa adda durumaan omisha baayo-inarjii irratti waliin hojjechuuf kan mallattaa'eedha" kan jedhan Hoji Gaggeessaa Olaanaan Korporeeshinii Albuudaa Itoophiyaa Obbo Tewodiroos Getaachoo, pirojektichi waggoota itti aananitti hojiirra akka oolu karoorfamuu himaniiru.
Biqilonni pirojektii kanaan omisha boba'aaf galtee ta'an isaan ijoon Kaasaavaa fi shankoora akka ta'an kan himan Obbo Tewodiroos, gara fulduraatti galteewwan nyaataaf hin oollerraa anniisaa boba'a omishuuf waliigalteerra gahamuus dubbatan.
Yeroo ammaattis hojiirra oolmaa pirojektii kanaaf qorannoon hojjetamaa jiraachuu kan himame yemmuu ta'u, hojiileen qooda fudhattoota qindeessuufi maloota to'annoo qopheessuu hojjetamaa akka jiranis eeraniiru.
"Investaroonni baay'inaan gara Itoophiyaa dhufan anniisaa magariisa barbaachadha. Nuti immoo anniisaa haayidiro elektiriikii fi baayo-inarjiin walqabatee muuxxannoo gaarii waan qabnuuf biyya (investarootaan) filatamtuu nutaasisa" jedhan.
Mootummaan anniisaa magariisaaf xiyyeeffannoo kennee hojjechaa akka jiru kan himan Obbo Tweodiroos, "akkuma beekamu omishni qonnaa daran guddachaa jira. Hafteewwan omisha qonnaa kunneen fayyadamuun anniisaafi xaa'oo omishuuf karoorfannee hojjechaa jirra" jedhan.
Gama biraatiin pirojektiin har'a sanadni wal hubannoo irratti mallattaa'e pirojektii waggoota dheeraaf turu akka ta'e himameera.