BonuDavlatnazarovna

15/08/2024

Assalomu alaykum, hurmatli respondentlar!

‼️ Toshkent davlat yuridik universiteti tayanch doktoranti Raximberganova Bonu Davlatnazarovnaning "Muddatli mehnat shartnomalarini huquqiy tartibga solishni takomillashtirish" mavzusidagi PhD dissertatsiyasi doirasida o’tkazilayotgan so’rovnomada ishtirok etishingizni so’raymiz.

Natijalar, O'zbekiston Respublikasining Mehnat kodeksidagi muddatli mehnat shartnomasini tuzish, o'zgartirish va bekor qilishni tartibga soluvchi normalarni amaliyotda qo'llanilishi bilan bog'liq muammolarni tahlil qilish orqali qonunchilikni takomillashtirish bo'yicha takliflarni ishlab chiqishda ko'maklashadi.

✅ Ish beruvchilar uchun: https://forms.gle/FTu7A45Xe1HvMTwE6

✅ Boshqa har qanday respondentlar uchun: https://forms.gle/SxDjz6rraBhFCQmi9

https://t.me/lideryuristbonu

Ушбу сўровнома "Муддатли меҳнат шартномаларини ҳуқуқий тартибга солишни такомиллаштириш" мавзусидаги PhD диссертация иши доирасида ўтказилмоқда ва сўровнома нати...

06/10/2023

Agarda sizga ham shunday tahdidlar boʻlsa, darhol Ichki ishlar xodimlariga yoki 102 raqamiga xabar bering!

Fikringizni kommentda yozib qoldiring.

Doʻstlaringizga ham ulashing.

20/08/2023

20/08/2023

14/08/2023

14/08/2023

14/08/2023

19/07/2023

🔸Yuristlar malakasini oshirish markazi tomonidan “Mehnat shartnomasi”ni tuzish, o‘zgartirish va bekor qilishning muhim qoidalari nomli qisqa muddatli o‘quv kurs uchun qabul boshlaganini ma‘lum qilamiz.

📁Malaka oshirish kurslari shartnoma asosida pullik amalga oshiriladi. 1 nafar tinglovchi uchun o‘quv kursining (10 soatlik) narxi –231.000 so‘mni tashkil etadi.

🔹O‘quv kursi 4 ta modul asosida bo‘lib o‘tadi, shunindek dars mashg‘ulotlari malakali mutaxassis Bonu Raximberganova tomonidan olib boriladi.

✅O‘z joyingizni band qilishga ulguring, kursga yozilish uchun: +998909690609, +998915918180 raqamlari bilan bog‘laning

13/07/2023

#янгилик
“Иш ҳақини натура шаклида тўлашни тартибга солиш тўғрисида” ги Ҳукумат қарори (286–сон, 13.07.2023 й.) қабул қилинди

📌 Қарорга кўра, меҳнатга натура шаклида ҳақ тўланиши ходимнинг ёзма розилигига асосан қуйидаги ҳолларда мумкин:

✅ ходим ёки унинг оиласи истеъмоли учун иш берувчи томонидан ишлаб чиқарилган ва етиштирилган озиқ-овқат ҳамда қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари билан ҳисоб-китоб қилиш;

✅ ўзига хизмат кўрсатилиши ва уй хўжалигини юритишда кўмаклашиш мақсадида уй хизматчиларини ёллаган иш берувчилар томонидан уй хизматчиларига озиқ-овқат ва вақтинча яшаш учун уй-жой билан таъминлаш шаклида ҳисоб-китоб қилиш.

Шунингдек, иш ҳақини натура шаклида тўлаш шарти ходимнинг розилиги асосида у билан тузиладиган меҳнат шартномасида кўрсатилади.

Бунда иш ҳақининг натура шаклидаги умумий суммаси 30 фоиздан ортиқ бўлиши мумкин эмас.

❌ Иш ҳақини натура шаклида тўлашда қуйидагилар тақиқланади:

❗️ходимнинг ойлик меҳнат ҳақи қонунчиликда Меҳнатга ҳақ тўлаш ягона тариф сеткасининг биринчи разряди бўйича белгиланган миқдордан оз бўлганда, иш ҳақини натура шаклида тўлаш;

❗️қишлоқ хўжалиги товар ва озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқарувчилар томонидан тақдим этилаётган маҳсулотларнинг нархини уларнинг таннархидан юқори белгилаш;

❗️алкоголь, тамаки маҳсулотлари, дори воситалари, каннабис ўсимлиги ҳамда қонунчиликда реализация қилиш (бериш) тақиқланган ўсимлик ва бошқа қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари билан ҳисоб-китоб қилиш;

❗️уй хизматчиларини ёллаган иш берувчилар томонидан тақдим этилаётган озиқ-овқатлар нархини ва уй-жойдан вақтинча фойдаланганлик учун тўловлар миқдорини ҳақиқий бозор нархидан юқори нархда белгилаш.

11/07/2023

#савол Ассалому алайкум Бонухон яхшимисиз? Бир масалада ёрдамингиз керак. Ходим интизомий жазо олса унга жамоа шартномасига асосан соғлиғини тиклаш учун қўшимча моддий ёрдам ва стаж учун қўшимча таътил кунларини берилмаслиги хақида бухгалтерия талаб қилди. Бизни жамоа шартномамизда ҳар бир таътилга чиккан ходимга қўшимча моддий ёрдам бериш кераклиги ёзилган, интизомий жазо олган ходимга берилмасин деган жойи йўқ. Нима маслаҳат берасиз?

#жавоб Қоида тариқасида, Меҳнат кодекси 299-моддаси 5-қисмига асосан, интизомий жазонинг амал қилиш муддати ичида ходимга нисбатан рағбатлантириш чоралари, шу жумладан меҳнатга ҳақ тўлаш тизимига кирмайдиган ва меҳнат натижаларига асосланмаган мукофотлар ҳам (байрамлар, шу жумладан касб байрамлари, юбилейлар муносабати билан ва ҳоказолар) қўлланилмайди.

✅ Меҳнат кодексининг 252-моддасида эса, рағбатлантирувчи хусусиятга эга тўловлар жумласига ходимларга меҳнатдаги юксак ютуқлари, касбий маҳорати, энергия ресурсларини, материалларни тежаганлиги, олдиндан белгиланган бошқа кўрсаткичларга эришганлиги учун бериладиган мукофотлар, иш ҳақига қўшимча тўловлар, устамалар ва бошқа тўловлар киради.

⚠️ Моддий ёрдам Меҳнат кодекси бўйича қандай тўловлар турига кириши масаласида аниқ маълумот мавжуд эмас, шунингдек ушбу тўлов иш берувчи томонидан ходимларга берилиши керак бўлган мажбурий тўлов ҳам эмас. Яъни, агар жамоа шартномасида назарда тутилган бўлса, ҳар қандай ходимга берилиши керак бўладиган пул тўловидир.

📝 Агар Солиқ кодексига назар ташлайдиган бўлсак, 372-моддага кўра, таътилга қўшимча ҳақлар ҳамда ушбу Кодекс 377-моддасининг 10-бандида кўрсатилмаган моддий ёрдам (ходимга соғлиғини тиклаш учун таътилга чиққанида бериладиган моддий ёрдам ҳам ушбу моддада кўрсатилмаган) рағбатлантириш хусусиятига эга тўлов ҳисобланади. Ушбу нормада назарда тутилган рағбатлантириш хусусиятидаги бошқа тўловларни (масалан, юридик шахснинг мукофотлаш тўғрисидаги низомида назарда тутилган рағбатлантириш хусусиятига эга тўловлар, касб маҳорати, мураббийлик учун тариф ставкаларига ва маошларга устамалар) беришда интизомий жазо олинганлик фактининг аҳамияти йўқ.
👆Сабаби, бу борада норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар талабларига ёки ташкилотнинг локал ҳужжатларидаги тартибга амал қилинади.

☑️ Моддий ёрдам масаласида эса, жамоа шартномасида белгиланган қоидага риоя қилишимиз керак бўлади. Агар жамоа шартномасида интизомий жазо олган шахсларга таътилга чиққан пайтида қўшимча моддий ёрдам берилмаслиги кўрсатилган бўлса, унда ушбу моддий ёрдамни бера олмаймиз.

💯Кейинги масала интизомий жазо олган шахсларга қўшимча таътилларни бериш ҳақида. Меҳнат кодексида белгиланган асосий ва қўшимча меҳнат таътилларидан ҳар бир ходим, интизомий жазо олган ёки олмаганлигидан қатъий назар, фойдаланишга ҳақли. Чунки бу ҳар бир ходимга берилган Конституциявий кафолат ҳисобланади.

https://t.me/BONLABOUR/192

Del dine videoer med venner, familie og verden

11/07/2023

Қонун устунми ёки Ҳукумат қарори ёхуд педагоглар таътили учун нега кам ҳақ тўланяпти?

Ҳар йилги меҳнат таътили учун ҳақ тўлаш бугунги кундаги жиддий мунозараларга сабаб бўлмоқда.

https://darakchi.uz/uz/169201

01/07/2023

Ассалому алайкум, ходимга 24 календар кун хисобидан таътил беряпман, таътил пули тўлашни хам 24 календар куни учун бераманми ёки 21 кунгами, якшанбларни чикарган холда ҳисоблайманми?

‼️Мана шу каби саволлар тинимсиз келмоқда. Назаримда буни сўраш ҳам, тегишли давлат органидан бу масалада тушунтириш талаб қилиш ҳам ўринсиз.‼️

👆Биринчидан, 1995 йилда қабул қилинган ва ҳозирда ўз кучини йўқотган Меҳнат кодексининг 148-моддасида йиллик таътиллар даври учун ходимга ўртача иш ҳақидан кам бўлмаган миқдорда ҳақ тўлаш кафолатланиши белгиланган эди.

👆Иккинчидан, эски Меҳнат кодексининг 139-моддасида эса, таътилларнинг муддати олти кунлик иш ҳафтаси юзасидан календарь бўйича иш кунлари билан ҳисоблаб чиқарилиши ҳамда таътил даврига тўғри келиб қолган ишланмайдиган кунлар деб ҳисобланадиган байрам кунлари таътил муддатини белгилашда ҳисобга олинмаслиги аниқ белгиланган эди.

✅ Таъкидлаш керак, ушбу нормаларни қўллашда ҳеч қандай муаммо бўлмаган. Таътил иш кунларида берилгани, олти кунлик иш куни учун унга ҳақ тўлангани ҳеч кимга сир эмас. Бундан ташқари, таътиллар олти кунлик иш кунида ҳисоблангани учун якшанба куни ҳамда ишланмайдиган байрам кунлари таътил даврига киритилмаган. Ҳатто беш кунлик иш вақти режимида ишлайдиганлар учун ҳам таътил даврида шанба кунига ҳам ҳақ тўланган.

📌 УНУТМАНГ!!! Эски кодексда бошқа ҳеч қандай ойдинлик киритувчи ёки аниқлаштирувчи норма бўлмаган.

‼️Энди Янги Меҳнат кодекси қоидаларига назар ташласак:

👆233-моддада ҳар йилги меҳнат таътилида бўлган вақти учун ходимга ушбу Кодекснинг 257-моддасига мувофиқ ҳисоблаб чиқариладиган ўртача иш ҳақининг сақланиши кафолатланиши кўрсатилган. Ушбу норма эски МК 139-моддаси билан деярли бир хил. Лекин янги Кодекс бўйича ходимнинг ҳар йилги меҳнат таътилида бўлиш даври календарь кунлар билан ҳисобланган даврни назарда тутади.

👆221-моддада ходимларнинг ҳар йилги асосий ва қўшимча меҳнат таътилларининг давомийлиги календарь кунларда ҳисоблаб чиқарилиши назарда тутилган. Бундан ташқари, ушбу модданинг иккинчи қисмида ҳар йилги меҳнат таътили даврига тўғри келадиган ишланмайдиган байрам кунлари меҳнат таътилларининг давомийлигини белгилашда ҳисобга олинмаслиги айтилмоқда.

⚠️ Демак, қоида тариқасида, нормада таътил даврига якшанба куни ҳам қўшилиши айтилмоқда. Шундай экан, ❗️таътил даврига тўғри келаётган якшанба учун ҳам ҳақ тўлаш керак.❗️ Ушбу нормаларни бошқача талқин қилиш мумкин эмас.

✔️ Бундан ташқари, Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлиги томонидан ҳам расмий хат билан тегишли ташкилотларга берилган тавсияларда Меҳнат кодексида меҳнат таътили вақти учун ҳақ тўлашда якшанба кунини чегириб ташлаш назарда тутилмаганлиги сабабли календарь кунлар бўйича ўртача иш ҳақини ҳисоблаш кераклиги айтиб ўтилган.

✅ Шундай экан, 24 календарь кун таътил беряпсизми, ушбу кунларнинг ҳаммаси учун ҳақ тўланг.

👆Юқоридаги мавзунинг давоми сифатида ...

✅ Хабарингиз бор, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 26 июндаги 263-сонли қарори билан Педагог ходимлар учун йиллик узайтирилган меҳнат таътили давомийлиги меъёрлари тасдиқланди. Унда ўқитувчиларга 56 календарь кун таътил берилиши белгиланган. Бундан ташқари, ушбу қарор иловасининг Изоҳ қисмида “Ушбу меъёрларда келтирилган ходимларга йиллик узайтирилган меҳнат таътили учун хақ тўлашда якшанба ва байрам кунлари инобатга олинмайди” деган қоидага кўзимиз тушади. Бундан келиб чиқадики, ВМ 263-сон қарорининг изоҳ қисми МКнинг 221 ва 233-моддасига мос эмас.

‼️Буни қуйидагича асослайман:

☑️ МКнинг 501-моддасига кўра, педагог ходимлар иш вақтининг аниқ давомийлиги ва йиллик узайтирилган меҳнат таътилининг давомийлиги Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан Ижтимоий-меҳнат масалалари бўйича республика уч томонлама комиссияси билан келишилган ҳолда белгиланади. Фикримча, Кодекс ушбу тоифа ходимларга таътил учун ҳақ тўлаш тартибини эмас, балки таътил давомийлигини қонуности ҳужжатида белгилашни назарда тутмоқда.

☑️ Бундан ташқари, 20.04.2021 йилдаги “Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тўғрисида”ги Қонуннинг 11-моддасида қонуности ҳужжатларида қонун ҳужжатлари даражасида тартибга солиниши лозим бўлган масалалар бўйича нормалар белгиланишига йўл қўйилмаслиги, 18-моддасида эса, норматив-ҳуқуқий ҳужжат ўзига нисбатан юқорироқ юридик кучга эга бўлган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга мувофиқ бўлиши кераклиги белгиланган.

☑️ Шунингдек, ВМ 263-сон қарори иловасининг Изоҳ қисмида назарда тутилган қоида МКнинг асосий принципи - ходимнинг ҳуқуқий ҳолати ёмонлашишига йўл қўйилмаслиги принципига ҳам зид бўлиб қолган. Хусусан, ҳар қандай норматив-ҳуқуқий ҳужжат ходимнинг ҳуқуқий ҳолатини юқорироқ юридик кучга эга бўлган норматив-ҳуқуқий ҳужжатга нисбатан ёмонлаштирмаслиги керак.

⚠️ Бундан келиб чиқадики, Кодекснинг 233-моддаси мазмунидан якшанба учун ҳам ҳақ тўланиши англашилса, ВМ 263-сон қароридан эса тўланмаслиги кераклиги тушунилмоқда. МКнинг юқори кучга эга эканлигини инобатга олиб, ВМ қарорини Кодексга мослаштириш керак деб ҳисоблайман.