04/11/2025
“Mềm hóa” ý thức chính trị quần chúng - thủ đoạn thâm hiểm của các thế lực thù địch
Nhận thức, tình cảm, niềm tin và trách nhiệm chính trị của nhân dân đối với Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa (XHCN) là yếu tố có ý nghĩa sống còn, quyết định trực tiếp đến sự ổn định và phát triển của đất nước. Nhận rõ điều đó, các thế lực thù địch luôn tìm mọi cách tấn công vào tư tưởng của nhân dân bằng những thủ đoạn tinh vi, nhằm làm sai lệch nhận thức, phai nhạt niềm tin, lệch lạc thái độ chính trị, từng bước phá vỡ trận địa tư tưởng của Đảng từ bên trong. Trong đó, thủ đoạn “mềm hóa” ý thức chính trị là đặc biệt nguy hiểm, cần được nhận diện và đấu tranh kiên quyết.
Thủ đoạn “mềm hóa” ý thức chính trị quần chúng là sự tấn công một cách có chủ đích của các thế lực thù địch thông qua các cách thức, biện pháp kín đáo, ngấm ngầm, gián tiếp nhằm làm suy giảm nhận thức, phai nhạt tình cảm, biến đổi niềm tin chính trị của nhân dân, làm cho người dân từng bước rơi vào trạng thái thờ ơ, vô cảm chính trị, suy giảm và mất niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của đất nước.
Nói cách khác, đây là thủ đoạn làm tan rã niềm tin của nhân dân bằng con đường phi cưỡng bức, dùng yếu tố phi chính trị để từng bước chi phối tư tưởng chính trị; không tạo ra sự đối đầu trực tiếp, không kích động bạo lực hay biểu hiện rõ ràng ngay lập tức, mà lặng lẽ len lỏi vào tư duy, làm thay đổi thái độ và hành vi của người dân đối với các vấn đề chính trị-xã hội của đất nước. Chính vì vậy, thủ đoạn này rất khó nắm bắt, khó nhận biết.
Ở nước ta hiện nay, thủ đoạn làm “mềm hóa” ý thức chính trị của quần chúng đang được các thế lực thù địch thực hiện thông qua những hình thức chủ yếu sau:
Cổ xúy lối sống tránh xa chính trị, không cần chính trị: Đây là biểu hiện cơ bản, phổ biến và rất nguy hiểm, bởi nó tấn công trực tiếp vào nhận thức và quan niệm của quần chúng về vai trò của chính trị trong đời sống. Bằng phương thức chung của thủ đoạn “mềm hóa”, các thế lực thù địch không trực tiếp kêu gọi nhân dân “tránh xa chính trị”, mà chúng thường thông qua các luồng truyền dẫn thông tin khác nhau để tạo ra sự đối lập giữa chính trị với đời sống, khiến cho người dân dần có cảm giác chính trị là những công việc “to lớn”, “đại sự”, là công việc của Nhà nước, của một nhóm nhỏ nhà lãnh đạo, còn nhân dân chỉ cần lo đời sống cá nhân. Chúng tán phát những “triết lý” kiểu như “cuộc sống là hữu hạn, vô thường, sẽ thật là hoài phí nếu không biết hưởng thụ”, từ đó khiến cho người dân, nhất là giới trẻ không còn hứng thú với chính trị, coi đó là việc nặng nề, nhàm chán. Lâu dần, sự xa rời chính trị sẽ tạo thành lối sống thờ ơ, vô cảm chính trị trong các tầng lớp nhân dân.
Gieo rắc tư tưởng sợ chính trị, ngại chính trị: Nếu như phương thức thứ nhất nhằm làm cho quần chúng không quan tâm đến chính trị thì phương thức này tập trung vào việc tạo ra tâm lý e dè, sợ hãi khi nhắc đến các vấn đề chính trị-xã hội. Lợi dụng và xuyên tạc những vụ án xét xử các tổ chức, cá nhân phản động, chống phá chính quyền nhân dân (mà chúng gọi là “tù nhân lương tâm”), các thế lực thù địch ra sức truyền bá những quan điểm cho rằng ở Việt Nam “không có dân chủ”, “mọi thứ đều bị kiểm soát”, gieo rắc tâm lý cho rằng “chính trị là nguy hiểm, không nên dính dáng”, “nói về chính trị có thể bị trừng phạt”.
Cùng với đó, chúng tìm cách suy diễn, xuyên tạc đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là những chính sách, pháp luật có liên quan đến quyền phát ngôn của nhân dân như Luật Tiếp cận thông tin; Luật Báo chí; Luật Bảo vệ bí mật nhà nước; Luật An ninh mạng..., khiến một bộ phận người dân hiểu sai, nảy sinh tâm lý e ngại, hoang mang, sợ bị liên lụy khi bày tỏ chính kiến. Lâu dần, tâm lý “tự kiểm duyệt” hình thành, khiến cho nhiều người chọn im lặng trước cái sai, cái xấu. Khi sợ hãi và thờ ơ lan rộng, xã hội sẽ thiếu những tiếng nói bảo vệ lẽ phải, tạo khoảng trống để tư tưởng sai trái dễ dàng thâm nhập, lan tỏa.
Gieo rắc tâm lý bất lực chính trị: Đây là thủ đoạn mang tính chất phá hoại niềm tin từ bên trong, làm cho quần chúng dần chấp nhận thái độ buông xuôi trước các vấn đề chính trị-xã hội. Các thế lực thù địch tuyên truyền rằng “chính trị là chuyện riêng của quan chức, tiếng nói của dân đen không có ý nghĩa gì”, rằng “mọi thứ đã an bài”, “bầu cử chỉ là hình thức”, “dân chủ chỉ là thủ đoạn”... từ đó làm suy yếu động lực tham gia chính trị của người dân.
Chúng lợi dụng những bất cập, khó khăn trong quá trình phát triển đất nước để khuếch đại sự thất vọng, gieo rắc tâm lý hoài nghi, bế tắc, khiến quần chúng mất niềm tin vào khả năng cải thiện và phát triển của chế độ. Khi tâm lý bất lực chính trị lan rộng, xã hội sẽ trở nên thụ động, nhân dân không còn muốn đấu tranh với các biểu hiện tiêu cực, không còn tin vào khả năng kiến tạo và phát triển của đất nước. Đây chính là bước đệm nguy hiểm dẫn đến nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, làm suy yếu nội lực của chế độ từ bên trong.
Gieo rắc tâm lý tìm kiếm sự mới mẻ chính trị: Thực tiễn cho thấy, không ai hoàn toàn vô cảm với chính trị theo nghĩa tuyệt đối thờ ơ hay không quan tâm đến các vấn đề chính trị-xã hội. Sự thờ ơ, vô cảm chính trị thực chất là một dạng thái độ, một dạng phản ứng chính trị được lựa chọn có chủ đích của những người đang gặp khủng hoảng về niềm tin chính trị.
Đây là lúc người ta dễ tìm đến những luồng tư tưởng chính trị trái chiều nhất. Chính vì vậy, sau khi gieo vào quần chúng tâm lý bất lực, mất động lực, mất niềm tin với chế độ chính trị hiện tại của đất nước, bước tiếp theo các thế lực thù địch thực hiện là kích thích sự tò mò đối với những “giải pháp thay thế” được chúng khéo léo gợi ý, đề xuất.
Thông qua các phương tiện, nhất là mạng xã hội, chúng vẽ nên một bức tranh hào nhoáng về các thể chế chính trị phương Tây, khẳng định rằng chỉ có đa nguyên, đa đảng mới mang lại dân chủ, tự do thực sự. Chúng cố tình so sánh phiến diện, tô hồng những mô hình chính trị ngoại lai trong khi bóp méo, xuyên tạc con đường phát triển của Việt Nam, làm cho một bộ phận quần chúng, đặc biệt là giới trẻ, nảy sinh tâm lý hoài nghi, muốn “đổi mới” bằng cách thử nghiệm những mô hình xa lạ. Đây là một thủ đoạn đặc biệt nguy hiểm, bởi nó không chỉ làm xói mòn niềm tin vào con đường XHCN mà còn tạo ra những nguy cơ bất ổn về tư tưởng, mở đường cho các hoạt động chống phá mang tính chất lật đổ.
Nhìn tổng thể, thủ đoạn “mềm hóa” ý thức chính trị không phải là những hành động rời rạc, mà là một chiến lược được các thế lực thù địch triển khai có tổ chức, đồng bộ và tinh vi nhằm từng bước làm suy yếu ý thức chính trị của quần chúng nhân dân. Khi ý thức chính trị bị “mềm hóa”, hệ lụy trở nên đặc biệt nguy hiểm: Nhân dân dần đánh mất ý thức về quyền, nghĩa vụ công dân, thờ ơ với việc tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị, đồng thời làm suy giảm tinh thần trách nhiệm xã hội, làm xói mòn đạo đức, gia tăng chia rẽ và bất đồng. Đáng lo ngại hơn, khoảng trống niềm tin chính trị sẽ trở thành môi trường thuận lợi để các quan điểm sai trái, thù địch thâm nhập, chuyển hóa dần từ thờ ơ sang chống đối, đe dọa trực tiếp sự ổn định chính trị và an ninh quốc gia.
Nhìn vào thực tiễn lịch sử, có thể nhận thấy, thủ đoạn “mềm hóa” ý thức chính trị quần chúng vốn dĩ đã được các thế lực thù địch, phản động sử dụng như một phương thức hữu hiệu để chống phá các nước XHCN. Nghiên cứu sự sụp đổ của mô hình chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu, người ta đã tìm ra những bằng chứng xác thực về một chiến lược chống phá “dài hơi” mà Mỹ và các lực lượng phản động đã tiến hành nhằm phá hoại nền tảng tư tưởng XHCN trong xã hội Xô viết lúc bấy giờ.
Trong suốt cuộc “Chiến tranh lạnh”, đặc biệt là vào những năm 80, 90 của thế kỷ 20, âm mưu của Mỹ và các thế lực thù địch nhằm tạo ra sự thờ ơ, vô cảm chính trị trong nhân dân Liên Xô là một phần của chiến lược rộng lớn làm suy yếu và cuối cùng là lật đổ hệ thống Xô viết. Một trong những công cụ quan trọng trong chiến lược này là “Dự án Harvard”, được thực hiện trong giai đoạn cải tổ, với mục tiêu làm suy yếu hệ tư tưởng Mác-Lênin và thay thế nó bằng một hệ tư tưởng khác. Đây không chỉ là sự can thiệp vào nhận thức mà còn là cuộc chiến tranh tâm lý nhằm làm cho cả lãnh đạo Liên Xô lẫn quần chúng không nhận thức được sự nguy hiểm từ bên ngoài và không đủ khả năng đối phó.
Phương Tây còn dày công xây dựng cả một ngành khoa học gọi là ngành Kremli học, chuyên nghiên cứu những đặc điểm cá nhân và khả năng tiềm ẩn của những nhân vật chủ chốt trong giới lãnh đạo ở Liên Xô, từ đó thao túng họ theo hướng có lợi cho lợi ích của phương Tây. Vào những năm cải tổ, Mỹ đã phát triển tới 285 trung tâm “Xô viết học” chuyên thu thập thông tin, hoạch định kế hoạch làm suy yếu, tiến tới lật đổ Liên Xô. Những nỗ lực này không chỉ tập trung vào giới lãnh đạo mà còn tác động đến quần chúng, khiến họ trở nên thờ ơ, mất đi sự quan tâm và trách nhiệm đối với các vấn đề chính trị và xã hội.
Đặc biệt, không thể không nhắc đến Chỉ lệnh NSDD-75, được Tổng thống Hoa Kỳ Ronald Reagan ban hành tháng 1-1983, trong đó xác định rõ những cách thức tấn công vào mặt trận tư tưởng Xô viết nhằm tạo ra một trào lưu vô cảm chính trị trong xã hội, khiến người dân, đặc biệt là giới trẻ, xa rời các vấn đề chính trị, mất niềm tin vào chế độ. Bằng những thủ đoạn chống phá hết sức bài bản, tinh vi và thâm độc ấy, phương Tây, đứng đầu là Mỹ đã thành công trong việc gây mất ổn định nhận thức, mất thái độ trách nhiệm công dân vốn có của người dân Liên Xô đối với những đổi thay của đất nước, biến quần chúng chỉ còn là đám đông thuần túy, khiến cho Đảng và chính quyền Xô viết không còn điểm tựa, dẫn tới sụp đổ nhanh chóng.
Thực tiễn lịch sử ấy là lời cảnh tỉnh cho bất cứ ai có thái độ chủ quan trước những âm mưu, thủ đoạn chống phá của kẻ thù; cho những ai còn hoài nghi về việc có hay không một âm mưu khiến cho nhân dân ta bị sao nhãng, thờ ơ, vô cảm chính trị; cho những ai còn nghĩ rằng “thế lực thù địch” chỉ đơn thuần là một “bóng ma” mà những người làm chính trị đang tự huyễn hoặc. Bất cứ khi nào chúng ta mất cảnh giác trước kẻ thù, quên đi việc nhận diện những âm mưu phá hoại đang ẩn giấu thì khi đó, kẻ thù đã tiến thêm được một bước trên con đường phá hoại sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta.
Lời dạy của V.I.Lênin vẫn chưa bao giờ cũ: “Chừng nào người ta chưa biết phân biệt được lợi ích của giai cấp này hay của giai cấp khác,... thì trước sau bao giờ người ta cũng vẫn là kẻ ngốc nghếch bị người khác lừa bịp và tự lừa bịp mình về chính trị”.
Nguồn: Cờ đỏ Hà Tĩnh
