19/03/2022
[KỶ NIỆM 61 NĂM NGÀY THÀNH LẬP MẶT TRẬN DÂN TÔC GIẢI PHÓNG KHU SÀI GÒN - GIA ĐỊNH NAY LÀ MẶT TRÂN TỔ QUỐC VIỆT NAM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH]
Sau ngày ra đời Ủy ban Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, thì đối với Khu Sài Gòn – Gia Định, lễ ra mắt Ủy ban Mặt trận Dân tộc Giải phóng Khu Sài Gòn được tổ chức trọng thể ở xã Phú Mỹ Hưng (Củ Chi) vào sáng ngày 19/3/1961.
- Ra đời Ủy ban Mặt trận Dân tộc Giải phóng Khu Sài Gòn – Gia Định
Những người lãnh đạo của Ủy ban Mặt trận Dân tộc Giải phóng Khu Sài Gòn – Gia Định đầu tiên có Kiến trúc sư Huỳnh Tấn Phát, Chủ tịch, Kỹ sư Lê Văn Thả làm Phó chủ tịch. Đây là những trí thức lớn, có uy tín trong các tầng lớp trí thức và các nhân sĩ tại Sài Gòn – Gia Định. Lễ ra mắt được tổ chức trọng thể tại vùng giải phóng của xã Phú Mỹ Hưng, đã tập trung hàng vạn quần chúng nông thôn, đô thị đến tham dự. Và điều chưa xảy ra từ trước nay là có nhiều giới đồng bào từ nội thành đã vượt qua bao tầng lớp mật thám, lính bảo an… để ra tham gia, trong đó có những trí thức, nhân sĩ, các doanh nhân yêu nước hoạt động từ trong nội thành Sài Gòn đã vượt qua bao vòng vây quân lính Mỹ - ngụy đã đến dự lễ ra mắt Ủy ban Mặt trận Dân tộc Giải phóng Khu Sài Gòn - Gia Định.
Ngay sau đó, Ban Trí vận - Mặt trận đã được thành lập gồm chủ yếu là các trí thức, nhân sĩ tại Sài Gòn – Gia Định để chịu trách nhiệm vận động các đối tượng trí thức, tôn giáo, giáo chức, tư sản dân tộc ở Sài Gòn và các tỉnh miền Nam.
Từ yêu cầu của tình mới, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam chủ trương xuất bản tờ tạp chí lấy tên là “Trí thức mới” và bản tin “Sài Gòn vùng lên” nhằm đăng tải các tin tức về cuộc kháng chiến, công cuộc xây dựng ở miền Bắc, các quan điểm của Mặt trận về các vấn đề trong nước, nhất là ở miền Nam và với bạn bè anh em quốc tế, được quan tâm nhiều vào lúc bấy giờ.
Với Nghị quyết Trung ương 15 mở đường cho cách mạng đồng khởi kết hợp đấu tranh chính trị với vũ trang, theo phương châm: Hai chân (quân sự chính trị), Ba mũi giáp công (quân sự chính trị, binh vận) trên ba vùng chiến lược (rừng núi, nông thôn, thành thị).
Khác với cuộc kháng chiến chống Pháp lấy nông thôn bao vây thành thị, kết thúc chiến tranh bằng trận quyết chiến chiến lược ở Điện Biên Phủ. Cuộc kháng chiến lần thứ hai có những sáng tạo chưa từng có tiền lệ trên thế giới, mà lực lượng trí thức trong Mặt trận Dân tộc Giải phóng Khu Sài Gòn - Gia Định đã sáng tạo ra.
- Những hình thức đấu tranh đầy sáng tạo
Đầu năm 1968, tạp chí “Trí thức mới” phát hành phụ bản “Áo vải cờ đào” viết về chiến công oanh liệt của vua Quang Trung trong thế kỷ 18-19, nhằm động viên tinh thần của nhân dân Thành phố Sài Gòn - Gia Định chuẩn bị cho đợt Tổng tấn công và nổi dậy Xuân Mậu thân 1968. Để chuẩn bị cho tổng công kích, tổng khởi nghĩa xuân Mậu Thân 1968, lực lượng Trí vận - Mặt trận được giao thêm nhiệm vụ chuẩn bị nhân sự cho việc thành lập Mặt trận thứ hai và tham gia Chính phủ Cách mạng Lâm thời khi tổng công kích, tổng khởi nghĩa sẽ nổ ra, đồng thời hướng dẫn công, tư chức tại nội thành Sài Gòn xuống đường khi quân ta tiến vào Thành phố.
Các cuộc vận động của trí thức Sài Gòn - Gia Định – Chợ Lớn những năm sau như “Ký giả ăn mày“, phong trào đấu tranh của “Ủy ban bảo vệ quyền lợi lao động miền Nam Việt Nam” do Linh mục Phan Khắc Từ làm Chủ tịch; phong trào đấu tranh đòi thi hành Hiệp định Paris; nhất là các phong trào đấu tranh của Mặt trận nhân dân Cứu đói (thành lập ngày 22/9/1974) do Đại đức Thích Hiển Pháp làm Chủ tịch, Tổng thư ký là dân biểu Nguyễn Văn Hàm, những trí thức tiêu biểu tham gia như Giáo sư Lý Chánh Trung, bà TS Ngô Bá Thành, các nghệ sĩ nổi tiếng Thanh Nga, Kim Cương…Cùng với các phong trào này luôn là hạt nhân tại nội đô, là các cuộc đấu tranh của sinh viên, học sinh tại ngay trung tâm Sài Gòn.
Đầu năm 1974 Ủy ban bảo vệ quyền lợi sinh viên, học sinh được thành lập, đã phát động và được sự tham gia đông đảo của hàng ngàn sinh viên tại Đại học xá Minh Mạng, Đại học Vạn Hạnh…tổ chức biểu tình kỷ niệm ngày chị Quách Thị Trang hy sinh, đã dấy lên những phong trào yêu nước có sự tham gia đông đảo của giới sinh viên, học sinh, vang dội khắp nội thành nhằm vào đấu tranh thẳng với Mỹ - ngụy về các chính sách đàn áp tàn bạo trong học sinh sinh viên.
Đối với các tổ chức đoàn thể giải phóng, Khu ủy Sài Gòn không chủ trương cho ghép lại thành hệ thống mà cho các Ban, đảng viên hoặc đoàn viên trực tiếp nắm. Đối với quần chúng thì tận dụng những sinh hoạt tự nhiên của họ để lồng vào những nội dung tuyên truyền giáo dục một cách nhẹ nhàng, nhưng hiệu quả cao. Đặc biệt là các phong trào đấu tranh ở các đô thị, nông thôn… đã gắn kết sức mạnh “2 chân - 3 mũi” thành những cuộc đấu tranh đông đảo lực lượng từ trí thức, công nhân, nông dân.
Dưới ngọn cờ chính nghĩa của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam và Mặt trận Dân tộc Giải phóng Khu Sài Gòn – Gia Định, suốt 15 năm từ khi thành lập đến ngày giải phóng, các phong trào vận động nhân dân, trí thức đã kết thành một sức mạnh rộng lớn, tập hợp đông đảo các tầng lớp nhân dân, không phân biệt tôn giáo, đảng phái cùng vì một mục tiêu giải phóng miền Nam,thống nhất nước nhà. Các cuộc đấu tranh trong lòng địch, các vùng nông thôn, mà Mặt trận đ kết gắn lực lượng Trí thức, nhân sĩ, công nhân, nông dân miền Nam. Sài Gòn - Gia Định đã trở thành trung tâm trong vận động, kể cả phong trào học sinh, sinh viên, các cuộc đấu tranh qua báo chí tại Sài Gòn những năm 1968 – 1973…làm cho đế quốc Mỹ và ngụy Sài Gòn phải luôn luôn tìm cách đối phó. Đây là những nền tảng đi đến thắng lợi của Xuân Mậu thân 1968 và cao nhất là Đại thắng mùa Xuân 1975, viết nên những trang sử vàng chói lọi để giải phóng Sài Gòn - Gia Định và miền Nam.
Nguồn: Ủy ban mặt trận tổ quốc Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh