01/12/2025
Những chính sách mới nổi bật có hiệu lực từ tháng 12/2025
Trong tháng 12/2025, nhiều chính sách mới có hiệu lực, nổi bật là các chính sách liên quan đến dân tộc thiểu số; giao thông; xử lý vi phạm hành chính...
Tiêu chí xác định thôn, xã, tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số
Chính phủ ban hành Nghị định số 272/2025/NĐ-CP ngày 16/10/2025 về phân định vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2030. Trong đó, Nghị định quy định rõ tiêu chí xác định thôn, xã, tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số như sau:
Thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số là thôn có từ 15% người dân tộc thiểu số trở lên sinh sống ổn định thành cộng đồng.
Xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số là xã đáp ứng ít nhất 1 trong 2 tiêu chí sau đây có từ 15% người dân tộc thiểu số trở lên sinh sống ổn định; có từ 4.500 người dân tộc thiểu số trở lên sinh sống ổn định.
Tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số là tỉnh đáp ứng ít nhất 1 trong 2 tiêu chí sau đây: có từ 15% người dân tộc thiểu số trở lên sinh sống ổn định; có từ 2/3 số xã trở lên là xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Nghị định trên có hiệu lực từ ngày 1/12/2025.
Quy định về Quỹ giảm thiểu thiệt hại tai nạn giao thông đường bộ
Chính phủ ban hành Nghị định số 279/2025/NĐ-CP ngày 23/10/2025 quy định về thành lập, nguồn tài chính hình thành, quản lý, hoạt động chi, sử dụng Quỹ giảm thiểu thiệt hại tai nạn giao thông đường bộ.
Nghị định quy định Quỹ giảm thiểu thiệt hại tai nạn giao thông đường bộ là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách được Chính phủ thành lập theo quy định, do Bộ Công an quản lý, được mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước và tại các ngân hàng thương mại hoạt động hợp pháp tại Việt Nam.
6 nội dung chi Quỹ gồm: Hỗ trợ cho nạn nhân bị thương do tai nạn giao thông đường bộ gây ra với tỷ lệ tổn thương trên 31% đến dưới 81%; gia đình có nạn nhân tử vong do tai nạn giao thông đường bộ gây ra đang gặp khó khăn về kinh tế.
Hỗ trợ hòa nhập cộng đồng và tiếp tục phát triển đối với các nạn nhân bị thương do tai nạn giao thông gây ra với tỷ lệ tổn thương trên 81%.
Hỗ trợ cho tổ chức, cá nhân trực tiếp tham gia giúp đỡ, cứu chữa, đưa người bị tai nạn giao thông đường bộ đi cấp cứu.
Hỗ trợ cho tổ chức, cá nhân trực tiếp tham gia các hoạt động tuyên truyền làm giảm thiểu thiệt hại tai nạn giao thông đường bộ mà không được Nhà nước bảo đảm kinh phí.
Hỗ trợ cho công tác tuyên truyền tổ chức các hoạt động, sự kiện gây Quỹ.
Hỗ trợ kinh phí giám định thương tật cho các nạn nhân bị thương trong vụ tai nạn giao thông đường bộ quy định tại khoản 1, khoản 2 nêu trên (trừ các trường hợp nạn nhân trong các vụ án, vụ việc hành chính có liên quan đến tai nạn giao thông đường bộ đang điều tra, giải quyết phải giám định theo quy định của pháp luật); chi văn phòng phẩm, in ấn tài liệu, vật tư văn phòng, chi cước phí bưu chính phục vụ cho các hoạt động của Quỹ.
Nghị định trên có hiệu lực từ ngày 15/12/2025.
Mức phạt mới trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội
Chính phủ ban hành Nghị định số 282/2025/NĐ-CP ngày 30/10/2025 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng, chống bạo lực gia đình.
Nghị định quy định mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực phòng, chống bạo lực gia đình đối với cá nhân là 30 triệu đồng, đối với tổ chức là 60 triệu đồng.
Mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội đối với cá nhân là 40 triệu đồng, đối với tổ chức là 80 triệu đồng.
Mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực phòng, chống tệ nạn xã hội đối với cá nhân là 75 triệu đồng, đối với tổ chức là 150 triệu đồng.
Nghị định cũng quy định về vi phạm quy định về cấp, quản lý, sử dụng thẻ Căn cước công dân, thẻ Căn cước, Căn cước điện tử hoặc Giấy chứng nhận căn cước.
Trong đó, nêu rõ, nếu sử dụng thẻ Căn cước công dân, thẻ Căn cước đã hết giá trị sử dụng để thực hiện hành vi trái pháp luật thì sẽ bị phạt tiền từ 8 - 10 triệu đồng, đồng thời, người vi phạm sẽ bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm và buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được từ hành vi vi phạm.
Nghị định có hiệu lực từ ngày 15/12/2025.
Quy định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước
Chính phủ ban hành Nghị định số 290/2025/NĐ-CP ngày 6/11/2025 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước; có hiệu lực từ ngày 25/12/2025.
Nghị định này quy định các hành vi vi phạm hành chính, hình thức xử phạt, mức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả, thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính và thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả trong lĩnh vực tài nguyên nước.
Nghị định quy định mức phạt tiền tối đa đối với một hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước là 250 triệu đồng đối với cá nhân và 500 triệu đồng đối với tổ chức.
Theo Nghị định, Hành vi thăm dò nước dưới đất không xin phép cơ quan có thẩm quyền sẽ bị xử phạt dựa trên số lượng giếng khoan trong công trình, bị phạt cao nhất lên đến 40 triệu đồng.
Đối với trường hợp khai thác nước ngầm không có giấy phép, mức phạt được xác định theo lưu lượng khai thác (m³/ngày đêm) với mức phạt cao nhất là 250 triệu đồng khi Lưu lượng khai thác của công trình từ 12.000 m3 trở lên.
Bãi bỏ một số nghị định của Chính phủ không còn được áp dụng trên thực tế
Chính phủ ban hành Nghị định số 285/2025/NĐ-CP ngày 3/11/2025 bãi bỏ một số nghị định của Chính phủ; có hiệu lực thi hành từ 30/12/2025.
Nghị định số 285/2025/NĐ-CP bãi bỏ toàn bộ 8 nghị định sau đây: Nghị định số 35/2005/NĐ-CP ngày 17 tháng 3 năm 2005 của Chính phủ về việc xử lý kỷ luật cán bộ, công chức; Nghị định số 105/2006/NĐ-CP ngày 22 tháng 9 năm 2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ; Nghị định số 35/2007/NĐ-CP ngày 08 tháng 3 năm 2007 của Chính phủ về giao dịch điện tử trong hoạt động ngân hàng; Nghị định số 27/2010/NĐ-CP ngày 24 tháng 3 năm 2010 của Chính phủ quy định việc huy động các lực lượng Cảnh sát khác và Công an xã phối hợp với Cảnh sát giao thông đường bộ tham gia tuần tra, kiểm soát trật tự, an toàn giao thông đường bộ trong trường hợp cần thiết; Nghị định số 119/2010/NĐ-CP ngày 30 tháng 12 năm 2010 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 105/2006/NĐ-CP ngày 22 tháng 9 năm 2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ; Nghị định số 137/2013/NĐ-CP ngày 21 tháng 10 năm 2013 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Điện lực và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện lực; Nghị định số 04/2015/NĐ-CP ngày 9 tháng 1 năm 2015 của Chính phủ về thực hiện dân chủ trong hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập; Nghị định số 63/2020/NĐ-CP ngày 8 tháng 6 năm 2020 của Chính phủ quy định về công nghiệp an ninh.
Bên cạnh đó, Nghị định 285/2025/NĐ-CP cũng bãi bỏ một phần đối với 2 nghị định sau: Bãi bỏ khoản 1 Điều 12 Nghị định số 65/2017/NĐ-CP ngày 19 tháng 5 năm 2017 của Chính phủ về chính sách đặc thù về giống, vốn và công nghệ trong phát triển nuôi trồng, khai thác dược liệu; Bãi bỏ chương III Nghị định số 08/2018/NĐ-CP ngày 15 tháng 1 năm 2018 của Chính phủ sửa đổi một số Nghị định liên quan đến điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Công Thương.
Theo Bộ Tư pháp, thời gian qua, một số bộ, cơ quan ngang bộ đã thực hiện rà soát và phát hiện một số văn bản quy phạm pháp luật không còn được áp dụng trên thực tế nhưng chưa có căn cứ pháp lý để xác định hết hiệu lực theo quy định tại các Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (năm 1996, năm 2008, năm 2015 và các Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật). Bộ Tư pháp đã đề xuất xây dựng Nghị định quy định việc bãi bỏ toàn bộ hoặc một phần đối với 10 nghị định thuộc nhiều lĩnh vực quản lý nhà nước của các bộ, ngành, để không gây nhầm lẫn, khó khăn trong việc tra cứu. Trên cơ sở đó, Chính phủ ban hành Nghị định 285/2025/NĐ-CP bãi bỏ một số nghị định của Chính phủ không còn được áp dụng trên thực tế, không quy định chính sách mới hay sửa đổi, bổ sung chính sách hiện có trong các văn bản.
