13/09/2025
Từ Lybia (2011), Ukraina (2004, 2014) cho đến Bangladesh (2024) và gần đây là những diễn biến chính trị phức tạp tại Campuchia, Myanma, Indonesia …và đặc biệt là cuộc bạo loạn, lật đổ tại Nepal những ngày gần đây. Nhiều cuộc bạo loạn, lật đổ - Một công thức.
Nepal hay Cộng hòa Dân chủ Liên bang Nepal là một quốc gia nằm ở khu vực Nam Á, phía Bắc giáp với Trung Quốc , phía Nam giáp Ấn Độ, phía Đông, Tây giáp Bangladesh, được biết đến là nơi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đản sinh, tuy nhiên tại đây chỉ có khoảng 8,21% dân số theo đạo Phật.
Những ngày gần đây, Nepal đang chìm trong một cuộc khủng hoảng chính trị – xã hội chưa từng có. Sau khi chính phủ ban hành lệnh cấm 26 nền tảng mạng xã hội lớn như Facebook, YouTube, X, Instagram và WhatsApp, các cuộc biểu tình của giới trẻ bùng phát dữ dội. Ban đầu chỉ là phản đối chính sách, nhưng nhanh chóng leo thang thành bạo loạn toàn quốc: Quốc hội bị phóng hỏa, sân bay phải đóng cửa, tư dinh thủ tướng và nhiều cơ quan trọng yếu bị tấn công. Cảnh sát sử dụng hơi cay, vòi rồng và cả đạn cao su để trấn áp. Hậu quả để lại nặng nề với 19 người thiệt mạng, hơn 400 người bị thương.
Ngày 9/9/2025, Thủ tướng Saman Oli buộc phải tuyên bố từ chức, đánh dấu sự sụp đổ của chính phủ chỉ trong vài ngày. Hàng loạt bộ trưởng cũng đồng loạt rời nhiệm sở, nhiều nghị sĩ kêu gọi giải tán quốc hội và tổ chức bầu cử mới. Làn sóng phản đối đã vượt ra ngoài vấn đề mạng xã hội, trở thành phong trào chống tham nhũng, chống lạm quyền và đòi cải cách toàn diện.
Giới trẻ, đặc biệt là thế hệ Gen Z (nổi lên trong số đó là Abiskar Raut – thủ lĩnh sinh viên), vốn coi mạng xã hội là không gian học tập, làm việc và sinh kế, xem lệnh cấm như đòn đánh trực diện vào lối sống của họ. Trong bối cảnh Nepal là một trong những quốc gia nghèo nhất châu Á, thất nghiệp cao, lạm phát tăng, tham nhũng tràn lan và chính trường bất ổn triền miên, sự phẫn nộ càng bùng phát mạnh mẽ.
Mặc dù chính phủ đã vội vã gỡ bỏ lệnh cấm sau khi thủ tướng từ chức
