08/04/2025
Bạn sẽ không ngạc nhiên vì người khác. Bạn sẽ ngạc nhiên vì chính mình.
Trong loạt phim DARK (Netflix, 2017), có một hình ảnh xuyên suốt rất mạnh: những nhân vật đứng đối diện với chính mình ở một mốc thời gian khác. Một đứa trẻ gặp lại người lớn mà nó sẽ trở thành. Một người lớn chạm mặt chính mình ở tuổi già. Nhưng thay vì cảm giác thân thuộc, họ thường cảm thấy sợ hãi, chối bỏ, thậm chí là phản kháng. Không phải vì họ không nhận ra người trước mặt là mình. Mà là vì họ không thể tin nổi rằng mình lại trở thành như vậy.
Jonas – một người sống bằng lý tưởng, đau đáu kiếm tìm ý nghĩa – không thể chấp nhận rằng chính cậu, trong tương lai, sẽ trở thành Adam: một kẻ lạnh lùng, thao túng, sẵn sàng hy sinh mọi thứ để đạt được cái gọi là “trật tự.” Trong mắt Jonas, Adam không còn là mình nữa. Nhưng thực tế thì có gì khác ngoài thời gian?
Điều khiến DARK ám ảnh không phải là du hành thời gian. Mà là việc nó buộc người ta đối diện với chính mình – không phải trong gương, mà trong hành vi, trong lựa chọn, trong con người mà họ đã và sẽ trở thành.
Khi còn trẻ, ta thường có cảm giác mình hiểu rất rõ bản thân. Mình có giới hạn. Có nguyên tắc. Có lòng tốt. Có những điều sẽ không bao giờ làm. Nhưng cảm giác đó phần lớn đến từ việc ta chưa bị thử thách đủ. Khi mọi chuyện còn ở trong vùng an toàn, ta dễ tin rằng đạo đức là bền vững. Nhưng giống như kim loại chưa bị nung, con người chưa đi qua mất mát, chưa thực sự biết mình sẽ cong về đâu.
Thời gian không làm ta đổi khác ngay lập tức. Nó không đánh gục ta trong một đêm. Nó âm thầm bào mòn. Mỗi cú va đập nhỏ – một lời dối trá ta từng ghét nhưng rồi tự cho phép, một lựa chọn dễ dãi ta từng cười chê nhưng rồi bắt đầu áp dụng, một lần im lặng khi đáng ra phải lên tiếng – chúng tích lũy. Không rõ ràng. Không ồn ào. Nhưng đến một lúc, ta nhìn lại và thấy mình đã cách rất xa người mà ta từng tự hào là chính mình.
Và điều đau nhất, là mọi thay đổi đều có lý do hợp lý. Bạn sẽ biện minh được cho từng bước trượt đi. Sự trượt đó không bao giờ vô nghĩa. Nó có logic. Có bối cảnh. Có tổn thương. Có áp lực. Và đó mới là phần khó chấp nhận: bạn không bị ép buộc. Bạn đồng ý.
Khi ta ngạc nhiên về người khác, thường là vì họ không sống theo kỳ vọng của ta. Nhưng khi ta ngạc nhiên vì chính mình, đó là lúc ta nhận ra khoảng cách giữa người mình nghĩ mình là – và người mình đã trở thành – lớn hơn ta tưởng.
Chúng ta vẫn gọi đó là "trưởng thành", là "đi theo thực tế", là "học cách chấp nhận". Có thể đúng. Nhưng cũng có thể đó chỉ là cách ta hợp lý hóa sự đánh mất bản sắc mà không dám nhìn thẳng.
Và rồi đến một lúc, nếu thật sự được gặp chính mình trong tương lai, có thể ta sẽ không muốn bắt tay. Không vì người đó sai, mà vì ta không còn nhận ra người đó nữa. Mọi thứ vẫn đúng — tên, ký ức, con đường đã đi qua — chỉ có điều, ánh mắt đó không còn phản chiếu cái gì gọi là mình nữa.
Tôi nghĩ, nỗi sợ lớn nhất của con người không phải là thay đổi. Thay đổi là tự nhiên. Ai cũng thay đổi. Nhưng điều khiến ta rùng mình, là khi ta đổi đến mức không thể quay lại. Không biết từ khi nào mình đã rẽ hướng. Không còn cách nào giải thích hợp lý. Và cũng chẳng còn gì đủ chân thật để nhận ra mình nữa.
Chúng ta vẫn mang tên cũ, vẫn có những ký ức như cũ, vẫn kể một câu chuyện nghe có vẻ liền mạch về cuộc đời. Nhưng bên trong, nhân vật chính đã được thay thế từ lúc nào không rõ.
Và điều đau nhất là: không ai cướp mất bạn.
Chính bạn đã lặng lẽ rời bỏ mình — từng ngày, từng chút một.
_ JeJu _
