Hôm nay có gì vui

17/10/2025

Sẽ đến một lúc, bạn nhắc lại một cái tên từng rất nổi tiếng, và người đối diện chỉ nhìn bạn rồi lắc đầu: “Ai vậy?”

Không phải vì họ cố ý quên. Chỉ là họ không từng sống trong khoảng thời gian đó. Không từng chờ một buổi tối để xem truyền hình phát lại MV. Không từng lấy kéo cắt hình từ báo giấy dán kín góc học tập. Không từng thuộc lòng từng lời bài hát như thể đó là nhật ký riêng của chính mình. Họ không biết, vì họ chưa từng cần biết.

Và đó là lúc bạn thấy lòng mình trùng xuống một chút. Một chút thôi. Không phải vì tiếc nuối hay tức giận, mà vì bạn nhận ra: những điều từng làm bạn rung động nhất, sau cùng cũng sẽ biến mất khỏi thế giới chung.

Thời gian không xóa đi giá trị. Nó chỉ làm mờ độ phủ. Những người từng là trung tâm của tất cả – giọng hát của một thế hệ, hình ảnh phủ trên mọi bảng quảng cáo, biểu tượng không thể thay thế – rồi cũng trở thành một dấu ngoặc nhỏ trong cuộc trò chuyện. Một phần của quá khứ, không còn có mặt trong từ điển cảm xúc của người trẻ sau này.

Và bạn bắt đầu hiểu: không có gì là mãi mãi. Không phải vì nó không đủ quan trọng, mà vì thế giới luôn chuyển động. Thế hệ sau sẽ có thần tượng riêng, ngôn ngữ riêng, niềm vui riêng. Bạn có thể giữ lấy những ký ức cũ, nhưng đừng mong người khác phải công nhận chúng. Ký ức vốn dĩ không cần khán giả. Nó chỉ cần được sống lại, trong lòng bạn, đủ yên và đủ thật.

Bạn sẽ tiếp tục nghe những bài hát xưa, không phải vì đó là nhạc hay nhất, mà vì đó là âm thanh duy nhất có thể gọi bạn về chính mình năm mười bảy tuổi. Bạn sẽ bắt gặp những hình ảnh cũ, không phải để chia sẻ lên mạng, mà để mỉm cười một mình, thấy thời gian đã đi qua – và bạn vẫn còn giữ được điều gì đó giữa rất nhiều thứ đã trôi mất.

Sẽ có lúc bạn nhận ra: điều đẹp nhất không phải là được nhiều người biết đến. Mà là từng được ai đó nhớ rõ, trong một giai đoạn họ sống thật nhất với chính mình.

Không ai nổi tiếng mãi. Nhưng cũng không ai bị lãng quên hoàn toàn. Vì dù có bao nhiêu thế hệ đi qua, vẫn sẽ có những người nghe một câu hát, thấy một bức hình, hoặc nhắc lại một cái tên – và tim họ khẽ rung lên.

Vì chính họ vừa tìm lại được một phần mình từng sống.

16/10/2025

Chúng ta sống trong một thế giới nơi những mảnh ghép không giống nhau được kỳ vọng sẽ khớp vào cùng một khuôn mẫu.

Có người sinh ra đã nhanh nhẹn, hoạt ngôn, tư duy tốt trong môi trường cạnh tranh. Có người lại cần thêm thời gian, thêm không gian, và đôi khi là một môi trường hoàn toàn khác. Nhưng xã hội thì hiếm khi chờ ai. Nó mặc định tốc độ và tiêu chuẩn của một số ít người là thước đo chung cho tất cả.

Vì vậy, những gì một người làm được dễ dàng — dậy lúc 5 giờ sáng, nói trước đám đông, xây dựng một doanh nghiệp — lại có thể là thứ khiến người khác kiệt sức chỉ sau vài tuần thử làm theo.
Chúng ta không chỉ khác nhau về xuất phát điểm, mà còn khác nhau ở cấu trúc sâu bên trong: hệ thần kinh, lối tư duy, điều kiện gia đình, mức độ tự tin, kinh nghiệm sống, thậm chí cả độ may mắn. Nhưng ta lại hay quên điều đó. Ta nhìn sang người bên cạnh và tự hỏi: “Sao họ làm được còn mình thì không?”

Sự so sánh có thể truyền cảm hứng, nhưng cũng rất dễ trở thành công cụ tự hành hạ. Nó biến sự khác biệt thành mặc cảm. Và rồi nó đánh cắp sự công nhận mà lẽ ra bạn xứng đáng có, chỉ vì bạn chưa tiến nhanh như ai đó khác.

Bạn có thể thấy một người thành công ở tuổi 25 và nghĩ rằng mình đang tụt lại. Nhưng có thể họ bắt đầu từ điểm mà bạn không bao giờ có cơ hội đặt chân đến. Cũng như người khác có thể nhìn bạn và không hiểu tại sao bạn lại thấy mệt với những việc “đơn giản như ăn sáng” — vì họ không phải là bạn.

Trong kinh tế học, có một khái niệm gọi là “path dependence” — con đường mà bạn đã đi qua sẽ ảnh hưởng đến các lựa chọn bạn có ở hiện tại. Không ai xuất phát từ cùng một vạch. Và càng đi lâu, những sai khác nhỏ ban đầu sẽ tạo ra những khác biệt rất lớn về sau.

Cuộc sống không phải là cuộc đua đồng đều. Nó là một mê cung mà mỗi người cầm trên tay một bản đồ khác nhau — đôi khi là bản đồ viết bằng một ngôn ngữ họ còn chưa hiểu.

Vì vậy, nếu bạn thấy ai đó chật vật với một điều mà bạn thấy dễ, đừng vội đánh giá. Và nếu bạn thấy mình chậm hơn người khác, cũng đừng quá nhanh kết luận rằng mình vô dụng. Có thể bạn đang ráp một mảnh ghép khó hơn. Có thể bạn đang chơi một trò chơi khác. Hoặc đơn giản là bạn cần thêm thời gian.

Cuối cùng, sống không phải để thắng ai cả. Mà là để hiểu thật rõ, thật sâu: mảnh ghép của mình có hình dạng thế nào — và đâu là nơi nó thuộc về.

15/10/2025

Có những người bước vào đời bạn không để yêu, mà để dạy bạn cách nghi ngờ chính mình. Họ không nắm cổ bạn kéo đi, họ chỉ đứng yên và để bạn tự chạy đến, cố gắng, phục tùng, bào mòn, rồi tự hỏi tại sao mình vẫn không đủ. Đó là bản chất của thao túng cảm xúc: không cần to tiếng, không cần kiểm soát. Chỉ cần gieo một cảm giác rằng “bạn chưa xứng đáng.”

Nạn nhân của thao túng không bị trói bằng lời nói hay hành động. Họ bị cột bằng kỳ vọng. Họ nghĩ nếu mình dịu dàng hơn, nếu mình hiểu chuyện hơn, nếu mình yêu nhiều hơn… thì người kia sẽ thay đổi. Nhưng người thao túng không muốn thay đổi. Họ chỉ muốn bạn cứ ở đó, luôn thấy mình chưa đủ tốt, luôn cố hơn một chút – để giữ được tình yêu mà chính họ đang rút ra từng ngày.

Thao túng cảm xúc không làm bạn đau ngay lập tức. Nó làm bạn sống sót trong sự mập mờ. Vài ngày yêu thương, vài hôm lạnh nhạt. Một câu khen đúng lúc, rồi một cái quay lưng không lý do. Một món quà nhỏ sau một lần bỏ rơi. Và bạn học được cách gọi những điều ấy là "bình thường", rồi từ từ chấp nhận việc mình phải chịu đựng để giữ được ai đó.

Bạn tưởng mình đang yêu. Nhưng thực ra, bạn đang chiến đấu với một cái bóng – cái bóng của chính bạn, trong cơn khát được công nhận. Bạn không rời đi, vì đã bỏ quá nhiều thời gian để xây cái ảo tưởng rằng người kia sẽ thay đổi. Và bạn càng đau, thì càng bám vào cái hy vọng mỏng như sợi tóc ấy.

Khi yêu đúng người, bạn sẽ thấy mình được thở, được là chính mình, được sai mà không sợ mất. Còn khi yêu sai người, bạn sẽ phải diễn vai dễ thương, hiểu chuyện, ngoan ngoãn – chỉ để giữ lại một người không còn thật lòng ở đó. Và điều khiến bạn không buông không phải vì còn yêu, mà vì bạn sợ công sức mình bỏ ra… là vô nghĩa.

Một đời rất dài, nếu chọn sai người, bạn sẽ không bị giết. Bạn sẽ bị làm mòn. Mỗi ngày một ít. Cười gượng một chút. Im lặng một chút. Nhẫn nhịn thêm một chút. Cho đến khi bạn không còn nhận ra mình là ai nữa, chỉ còn là một phiên bản “vừa đủ để không bị bỏ lại.”

Còn một đời ngắn, nếu gặp đúng người, bạn sẽ không phải cố gắng để được yêu. Bạn sẽ chỉ sống – và được yêu như chính mình. Nhưng những người từng bị thao túng sẽ không nhận ra điều đó ngay. Họ đã quen sống trong điều kiện. Quen với việc phải “xứng đáng.” Họ không tin vào tình yêu không đánh đổi.

Đó mới là di chứng kinh khủng nhất của một cuộc tình sai. Không phải chia tay. Mà là, sau đó, bạn không còn dám tin vào điều gì tốt đẹp nữa – kể cả chính mình.

14/10/2025

Dưới đây là câu chuyện của James Altucher một tác giả sách, doanh nhân khá thành công kể về một người bạn cực kì thành công của anh. Rất đáng học hỏi!

Cứ gọi anh là “Pat.” Đó không phải tên anh ấy, nhưng cũng gần gần như vậy. Tôi không muốn làm anh xấu hổ, dù tôi chắc đến 99.99% là anh chẳng xấu hổ chút nào dù là tôi có ghi toẹt tên anh ra đi nữa.

Tôi gặp Pat năm 1999. Lúc đó anh là nhân vật quyền lực thứ hai ở ngân hàng đầu tư lớn nhất thế giới. Anh muốn đầu tư vào công ty tôi. Thế là Pat đã làm như sau:

Anh góp 1 triệu USD. Anh tiếp tục gọi bạn bè. Henry Kravis, Jim McCann (CEO công ty 1-800-Flowers) và hàng tá nhà đầu tư tên tuổi khác. Anh bảo: “Đầu tư vô đây đi mấy bạn,” và thế là người ta gửi ngay 1 triệu USD trong chớp mắt. Henry Kravis còn muốn bỏ tận 5 triệu USD, nhưng lúc đó tôi đã đủ ngu để từ chối. Tổng cộng, Pat đã giúp tôi gọi 15 triệu USD vốn góp.
Rồi Pat bỏ thêm 1 triệu USD vào một công ty tôi đang đầu tư nữa. Rồi Pat giới thiệu chúng tôi với một quỹ đầu tư lớn. Quỹ này bỏ 100 triệu USD vào quỹ của chúng tôi.

Rồi tôi thuê đứt luôn nhân viên của Pat để điều hành quỹ. Tôi gọi Pat để làm hòa. Anh trả lời rằng tôi làm thế có hơi bất công với anh ấy, nhưng Pat cũng hiểu nên không sao.

Sau đó mọi chuyện đổ bể. Cái quỹ ở trên cháy sạch tiền. Chúng tôi đã đầu tư 30 triệu USD trong tổng nguồn vốn quỹ, nhưng mọi chuyện chả ra sao.

Cái công ty mà lúc trước Pat gọi bạn bè bỏ tiền vào cũng sạch túi. Ai cũng mất sạch. Mấy nhà đầu tư kia mất hết tiền. Tổng cộng trong suốt thời gian hoạt động, công ty gọi 120 triệu USD và bị mua lại với giá 10 triệu USD.

Cái công ty tôi đầu tư vào biến mất tăm luôn. Tôi còn không biết đã có chuyện gì nữa. Cá nhân tôi mất cả đống tiền, nhưng mấy người khác cũng chẳng khá khẩm hơn.

Tóm lại đó là cách tôi trả ơn Pat. Cảm ơn Pat nha.

Mấy năm trôi qua. Sau này Pat bỏ việc ở ngân hàng và tự mở quỹ đầu tư. Anh thuê người lo mọi việc. Nhưng Pat vẫn rất giỏi nhấc điện thoại và mời bạn bè đầu tư. Anh đã gọi được 3 TỶ USD cho quỹ của mình.

Người anh thuê về quản lí quỹ kiếm được cả tỉ USD mỗi năm. Thành công lớn.

Lúc đó tôi có viết một quyển sách. Chắc là vào năm 2005. Tôi viết về Warren Buffett và đặt tên sách là “Chơi chứng khoán như Warren Buffett.” Sách đó viết cũng được, nhưng khác xa hoàn toàn thứ tôi đang viết hiện giờ.

5 năm rồi tôi chưa gặp Pat. Đó là nói giả dụ như Pat nhớ tôi là thằng nào. Chả có lí do gì nhớ tôi cả. Tôi chỉ là một thằng ất ơ làm Pat và bạn bè mất hàng triệu USD, lại còn cưa luôn nhân viên giỏi nhất của anh nữa.

Nhưng, đek hiểu vì sao, tôi kí vào một quyển sách và gửi tới văn phòng anh.

Vài phút sau khi người giao hàng rời khỏi văn phòng tôi và gửi cho Pat, điện thoại reo.

Là Pat gọi.

– James, cảm ơn anh vì quyển sách và mấy lời đề tặng của anh nhé.

– Chào Pat…

Tôi nói được hai chữ, rồi không biết phải nói gì thêm. Tôi nên “Cảm ơn anh!” hay “Xin lỗi anh!” hay “Dạo này thế nào?” Tôi chả phải dạng thân thiết gì, mà trong suốt ngần ấy năm tôi có gặp anh đâu.

– Hi vọng anh thích quyển sách.

– Tôi thích lắm. Tối tôi về đọc ngay và luôn. Cảm ơn anh đã gửi tặng. Chúc anh làm việc suôn sẻ. Khi nào cần cứ gọi nhé.

Và chúng tôi dập máy.

Pat có một trong những nhân tố chủ chốt làm nên thành công mà trước giờ tôi không có. Anh nhấc điện thoại, gọi tôi và chào hỏi. Anh là người “check-in” trước. Tôi làm anh mất hàng triệu USD. Tôi cướp luôn nhân viên của anh. Hàng năm anh gặp cả nghìn người, chẳng có lí do gì nhớ mặt một thằng tào lao như tôi.

Thế mà anh nhận quà từ tôi là gọi cảm ơn ngay. Tôi đã làm anh phí tận 2 phút đồng hồ.
Đó chính là nhân tố thành công của Pat. Khoản này tôi rất tệ. Bạn thân của tôi mà viết thư, có khi tôi còn không thèm trả lời. Tôi chẳng biết tại sao nữa. Từ từ tôi mất dần bạn bè. Ít nhất là mỗi tháng một người. Tôi không biết vì sao tôi lại làm thế. Cái đầu tôi bị trục trặc rồi.

Một lời cảm ơn nho nhỏ cũng giống như bỏ mấy đồng xu vào ống heo để từ từ nó lớn lên. Dần dần, với hàng nghìn câu cảm ơn nho nhỏ, bạn sẽ có một lượng thiện cảm lớn để tạo dựng thành công. Đó là lí do vì sao Pat có cả tỉ.

Khoảng một tuần sau, tôi viết thư gửi Pat. Dù gì thì anh đã bảo tôi có thể gọi anh bất cứ lúc nào mà. Trong thư tôi mô tả quỹ đầu tư tôi mới mở và hỏi anh có muốn góp vốn không.

Và đây là nhân tố tạo nên thành công thứ hai của Pat – biết học hỏi từ sai lầm:

Anh viết thư trả lời: “Không.”

14/10/2025

13/10/2025

Có những người sống cả đời để chứng minh mình khôn. Nhưng rốt cuộc, họ lại sống mệt hơn tất thảy.

Thế gian có hai kiểu người dễ kiệt sức nhất. Một là người quá cố gắng để luôn đúng. Hai là người quá sợ bị cho là sai. Và có lẽ, cả hai đều đang đi lạc khỏi thứ khôn ngoan thật sự.

Cái gọi là “khôn” – trong mắt người đời – thường là một thứ dễ thấy, dễ đếm. Biết rút lui đúng lúc. Biết im lặng khi cần. Biết chọn đường ít gập ghềnh hơn, chọn người dễ điều khiển hơn, chọn cuộc sống ít tổn thương hơn. Nhưng cái khôn ấy thường chỉ bọc ngoài như lớp sơn mài – sáng đấy, đẹp đấy, nhưng cũng dễ b**g tróc nhất nếu thời tiết đổi chiều.

Còn “dại” thì lại là một chữ ít ai muốn nhận. Dại là nói điều mình tin, dù biết sẽ bị cười. Dại là làm điều không ai làm, dù chẳng có gì để thắng. Dại là đặt hết lòng vào một điều không chắc sẽ có kết quả. Dại là viết một bài thơ chẳng ai đọc, là đi dạy học thay vì buôn bất động sản, là yêu một người mà người ta bảo là không đáng.

Nhưng chính những cái dại như thế – lại làm nên phần người nhất trong con người.

Thế gian lẫn lộn giữa khôn thật và khôn giả, giữa dại tự nguyện và dại ngây thơ. Người dại khôn là người biết mình có thể hơn, nhưng vẫn chọn thua trong một vài trận. Là người biết một câu nói có thể khiến mình nổi bật, nhưng chọn im để giữ một chút bình yên cho người đối diện. Là người có thể tránh đau, nhưng vẫn để bản thân yêu và tổn thương, vì họ hiểu rằng trái tim là thứ không thể trưởng thành trong điều kiện vô trùng.

Người ta sống để tránh rơi vào dại. Nhưng chỉ khi từng dại rồi, mới thật sự bắt đầu hiểu khôn là gì.

Người đời chê nhau dại – mà không biết, dại đôi khi là một hình thức tỉnh táo mà người ngoài không đủ dữ liệu để hiểu. Bởi vì người khôn thật không phải là người lúc nào cũng thắng. Mà là người đủ rộng để chứa được thất bại, đủ sâu để không cần lên tiếng, và đủ nhẹ để buông được thứ mà người khác còn đang mải giành.

Trong thế gian này, cái khôn mà ai cũng đồng ý gọi là khôn – thường chỉ là cái khôn rẻ nhất. Cái khôn thật sự thường không tên, không bảng giá, không cần giải thích.
Và rất có thể, người mà thiên hạ đang gọi là “dại” hôm nay — là người sẽ đi xa hơn tất cả, vào một ngày chẳng còn ai đếm bước nữa.

13/10/2025

13/10/2025

13/10/2025

12/10/2025

Có một thói quen đáng giá mà không nhiều người thực sự luyện được: mỗi khi bỏ tiền ra mua một thứ gì đó, đừng dừng lại ở việc đánh giá món hàng có đáng giá hay không, mà hãy thử đi sâu hơn một bước – xem thử dòng tiền đó được phân bổ đến đâu, ai đang là người hưởng lợi nhiều nhất từ cái chi tiêu ấy.

Một ly trà sữa giá 50.000 đồng không thực sự chỉ nằm trong tay bạn và người bán. Một phần được trả cho bên cung ứng nguyên liệu, một phần về công ty quản lý thương hiệu, một phần nhỏ cho nhân viên, và phần lớn – bạn có thể đoán được – về tay nhà đầu tư sở hữu chuỗi. Bạn thuê nhà? Tiền đó chảy thẳng về túi chủ đất. Bạn mua hàng trên một nền tảng lớn? Khoản chi đó không chỉ đến tay người sản xuất mà còn đi qua hàng loạt trung gian, nền tảng, vận hành, quảng cáo – mà phần lớn trong số đó được kiểm soát bởi những thực thể có tên: tập đoàn, quỹ đầu tư, hoặc chủ tài sản.

Khi bạn hình dung điều này trên quy mô một tháng, một năm, hay cả một đời, bạn sẽ nhận ra một sự thật đơn giản nhưng lạnh lùng: phần lớn tiền bạn kiếm được – dù vất vả đến mấy – đều chảy về tay người khác, và thường là về tay cùng một nhóm người. Họ là người sở hữu đất đai, nền tảng công nghệ, chuỗi cung ứng, giấy phép thương hiệu, cổ phần đầu tư. Họ không làm việc trực tiếp cho bạn, cũng không trực tiếp giao dịch với bạn – nhưng lại là người nhận phần lớn giá trị từ những gì bạn bỏ ra.

Điều này khiến ta không khỏi đặt lại câu hỏi: nếu trong xã hội xưa, nô lệ làm ra giá trị nhưng phần lớn thành quả bị lấy đi bởi chủ nô, thì nay chúng ta có thực sự khác biệt? Sự khác biệt có thể là hình thức – ta được trả lương, có quyền tiêu dùng, tự do lựa chọn. Nhưng nếu tiêu dùng của ta chỉ là một vòng tuần hoàn để chuyển dòng tiền về cho những người sở hữu tài sản lớn – thì cái tự do ấy liệu có thật?

Bạn làm việc 10 tiếng một ngày, trả tiền nhà cho chủ đất, trả tiền vay cho ngân hàng, trả phí dịch vụ cho nền tảng, trả giá thương hiệu cho các công ty định vị sản phẩm bằng marketing thay vì giá trị thật. Mỗi đồng bạn chi ra là một lời tuyên bố: tôi không sở hữu gì trong chuỗi giá trị này. Tôi chỉ là người cuối cùng trong chuỗi – người trả tiền.

Chúng ta tiêu tiền như thể đó là đặc quyền của một người tự do. Nhưng một người thực sự tự do, không chỉ là người có quyền lựa chọn món hàng, mà còn là người có quyền quyết định hướng đi của dòng tiền – tức là người đứng trong vai trò sở hữu.

Ở một khía cạnh rộng hơn, chúng ta có thể gọi tên người hưởng lợi sau cùng là những “chủ đất” của thời hiện đại – không chỉ theo nghĩa đen, mà còn là chủ sở hữu mọi loại tài sản có thể tạo ra dòng tiền: bất động sản, nền tảng, giấy phép, hoặc thậm chí là thương hiệu cá nhân. Và phần lớn lao động của cả xã hội – thông qua việc tiêu dùng – đều đang là những dòng sông chảy về những hồ nước không bao giờ cạn ấy.

Nói như vậy không phải để bi quan. Ngược lại, chính từ nhận thức này, bạn mới bắt đầu có thể đảo ngược dòng. Khi bạn đầu tư vào cổ phiếu, bạn đang mua một phần nhỏ trong quyền sở hữu dòng tiền. Khi bạn tiết kiệm để có thể mua bất kỳ loại tài sản nào tạo thu nhập, bạn đang rời khỏi vị trí người chỉ biết chi trả. Khi bạn tạo ra giá trị có thể mở rộng và giữ phần sở hữu trong đó, bạn đang học cách làm chủ dòng tiền của chính mình.

Tự do không đến từ việc tiêu ít hay tiêu nhiều. Nó đến từ việc bạn hiểu rõ mỗi đồng mình tiêu đi về đâu – và biết cách giữ lại một phần trong chuỗi ấy cho mình. Vì nếu bạn không sở hữu gì trong hệ thống, thì cho dù bạn kiếm được bao nhiêu, bạn vẫn đang làm công để bơm máu cho người khác. Và không ai trong chúng ta nên bỏ cả đời ra để sống như vậy.

12/10/2025