
05/06/2025
Từ đại dương đến đất liền, các nhà khoa học Nhật Bản 'làm phép' để rác thải nhựa thành hy vọng tương lai! 🌍✨
Bạn có tin rằng rác thải nhựa có thể tự tan biến trong nước biển và sau đó trở thành phân bón nuôi cây không? Nghe có vẻ khó tin, nhưng đây là một phát minh đột phá đến từ các nhà khoa học Nhật Bản!
Viện Nghiên cứu Khoa học và Công nghệ RIKEN (Rikagaku Kenkyūsho), cùng với Đại học Tokyo, vừa công bố một loại nhựa sinh học cách mạng. Nó không chỉ có khả năng tự tan hoàn toàn trong nước biển mà còn biến thành nguồn dinh dưỡng cho đất đai trên cạn. Một giải pháp kép hoàn hảo cho hai vấn đề môi trường cấp bách nhất hiện nay: ô nhiễm đại dương và suy thoái đất.
Theo hãng tin Reuters, loại nhựa này được phát triển bởi nhóm các nhà khoa học do ông Takuzo Aida đứng đầu.
Cấu trúc của nó được tạo nên từ sự liên kết đặc biệt giữa các monome guanidinium và muối sodium hexametaphosphate (một phụ gia thực phẩm an toàn). Bạn có thể hình dung liên kết ion này như một "cái kẹp" vô cùng chắc chắn giữ các thành phần nhựa lại với nhau.
Khi gặp nước biển, nước biển chứa rất nhiều các "thỏi nam châm nhỏ" (các ion muối) sẽ tương tác với "cái kẹp" này, làm phá vỡ liên kết. Khi "cái kẹp" bị kéo ra, các phân tử nhựa sẽ rời ra, tan rã hoàn toàn trong nước chỉ trong chưa đầy một giờ khi có sự khuấy động, và quan trọng nhất là không để lại bất kỳ vi nhựa nào trong môi trường.
Trên đất liền, "phép màu" diễn ra trong khoảng 10 ngày, rác thải từ nhựa sẽ tự phân hủy hoàn toàn. Trong quá trình đó, nó giải phóng phốt-pho và nitơ – hai dưỡng chất thiết yếu giúp cây trồng phát triển và làm giàu đất đai.
Hơn nữa, quá trình phân hủy này không sinh ra chất độc hại, không gây cháy và không phát thải carbon dioxide (CO₂) - hướng đến mục tiêu trung hòa carbon.
Điều ấn tượng là tính bền vững và khả năng tái chế. Các thử nghiệm cho thấy có thể thu hồi tới 91% hexametaphosphate và 82% guanidinium để tái sản xuất. Điều này tạo nên một vòng tuần hoàn khép kín, biến rác thải thành nguyên liệu thô có giá trị, đúng với mô hình kinh tế tuần hoàn.
Tiềm năng ứng dụng và tầm nhìn tương lai
Loại nhựa mới này còn cực kỳ linh hoạt: có thể điều chỉnh độ cứng, độ dẻo và được nấu chảy, đúc khuôn ở nhiệt độ trên 120°C như nhựa nhiệt dẻo thông thường. Điều này mở ra vô vàn ứng dụng tiềm năng: từ màng phủ nông nghiệp, vỏ bao hạt giống đến lưới đánh cá thân thiện với biển. Nó đặc biệt hữu ích trong việc loại bỏ nguy cơ "ghost gear" (ngư cụ bị mất, bị bỏ rơi gây hại động vật và môi trường biển) – một trong những nguyên nhân chính gây ô nhiễm cho đại dương.
Khi Liên Hợp Quốc cảnh báo rác thải nhựa toàn cầu sẽ tăng gấp ba lần vào năm 2040, sáng chế từ Viện Nghiên cứu Khoa học và Công nghệ RIKEN và Đại học Tokyo không chỉ là một bước tiến khoa học vượt bậc. Đó còn là một thông điệp mạnh mẽ và đầy hy vọng rằng chúng ta hoàn toàn có thể biến chất thải thành tài nguyên, góp phần giữ cho hành tinh xanh của chúng ta mãi tươi đẹp.
Nguồn tham khảo: Reuters, Designboom
Ảnh: Nhiếp ảnh gia Nguyễn Việt Hùng