16/07/2025
SUY THẬN CẤP Ở NGƯỜI TRẺ - NHỮNG THÓI QUEN XẤU CẦN TRÁNH
Suy thận cấp (Acute Kidney Injury - AKI) từng được xem là bệnh của người lớn tuổi hoặc người có bệnh nền. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tình trạng này đang ngày càng trẻ hóa, trở thành mối đe dọa sức khỏe nghiêm trọng ở giới trẻ.
❗ Thực trạng đáng báo động
Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 8.000 ca suy thận cấp mới được ghi nhận, trong đó 5–10% là người dưới 30 tuổi (theo báo cáo của Bộ Y tế Việt Nam, 2022).
Nghiên cứu của Trường Y Harvard (2020) cho thấy, suy thận cấp ở người trẻ thường đến từ những yếu tố có thể phòng ngừa, như lối sống kém lành mạnh, dùng thuốc bừa bãi hoặc thiếu kiến thức về sức khỏe thận.
Nghiên cứu khoa học liên quan:
Hoste EA et al. (2015), Intensive Care Medicine: Phân tích trên 31.000 bệnh nhân cho thấy 1/5 ca suy thận cấp là người trẻ không có bệnh nền rõ ràng, chủ yếu do dùng thuốc không hợp lý hoặc mất nước.
KDIGO 2012 Clinical Practice Guideline for AKI: Xác định việc dùng NSAIDs (thuốc kháng viêm không steroid) và kháng sinh không kê đơn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương thận cấp.
Suy thận cấp có thể diễn ra âm thầm, không biểu hiện rõ ràng, nhưng tiến triển rất nhanh – chỉ sau vài giờ hoặc vài ngày – khiến chức năng thận suy giảm đột ngột và có thể dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời.
NHỮNG THÓI QUEN XẤU GÂY HẠI CHO THẬN
· Tự ý dùng thuốc giảm đau/ kháng sinh: các loại thuốc như Ibuprofen, Naproxen, Cephalosporin, Quinolon có thể làm giảm lưu lượng máu đến thận, gây tổn thương thận cấp nếu dùng kéo dài hoặc không đúng liều.
· Lạm dụng thực phẩm giảm cân không rõ nguồn gốc.
· Uống không đủ nước, đặc biệt khi hoạt động ngoài trời hoặc tập thể dục
· Chế độ ăn quá nhiều muối, chất béo, protein và kali: muối và kali làm tăng áp lực lọc cầu thận, protein dư thừa làm thận hoạt động quá tải.
· Lười vận động, hoạt động thể dục, tăng cân quá mức.
· Lạm dụng thuốc lá, nước ngọt, rượu, bia
· Không khám sức khỏe định kỳ – mất cơ hội phát hiện bệnh sớm.
· Căng thẳng kéo dài, thức khuya, ngủ ít
· Không kiểm soát tốt các bệnh lý nền: tăng huyết áp, đường huyết.
TRIỆU CHỨNG
· Giảm lượng nước tiểu.
· Buồn ngủ quá mức, uể oải, mệt mỏi.
· Kém ăn, buồn nôn dai dẳng, nôn.
· Sụt cân không rõ lý do
· Ngứa toàn thân
· Phù mắt cá chân, phù bàn chân.
· Khó thở không rõ nguyên nhân, đau hoặc cảm thấy nặng ngực.
· Co rút cơ (đặc biệt là ở chân), co giật.
· Thiếu máu (ít xuất hiện).
· Trường hợp nặng có thể hôn mê
PHÒNG NGỪA
Chế độ ăn uống khoa học
· Hạn chế muối, đường, chất béo bão hòa.
· Ăn nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu chất xơ.
· Uống đủ 2–3 lít nước mỗi ngày (đặc biệt vào mùa nắng và vận động nhiều).
· Lựa chọn thực phẩm tươi sống thay vì thực phẩm chế biến sẵn.
· Hạn chế thuốc lá, nước ngọt, rượu bia.
Chế độ sinh hoạt và tập luyện:
· Tập thể dục đều đặn 30 phút/ ngày.
· Kiểm soát cân nặng và huyết áp.
· Ngủ đủ giấc, tránh stress kéo dài, giữ tinh thần thoải mái
· Không tự ý dùng thuốc kháng sinh, kháng viêm không được kê đơn, thuốc không rõ nguồn gốc.
Kiểm tra sức khoẻ định kỳ:
· Xét nghiệm nước tiểu, chức năng thận (creatinine, BUN).
· Đo huyết áp, đường huyết thường xuyên.
· Tầm soát sớm nếu có yếu tố nguy cơ như: đái tháo đường, tăng huyết áp, tiền sử gia đình có bệnh thận.
· Tham khảo ý kiến bác sĩ khi có các vấn đề về sức khỏe.
🌿 Đinh lăng hỗ trợ tăng cường lưu thông máu, cải thiện vi tuần hoàn ở thận. có đặc tính chống oxy hóa, giúp bảo vệ mô thận khỏi tổn thương do gốc tự do, lợi tiểu nhẹ, hỗ trợ đào thải chất cặn.
🌿 Đẳng sâm hỗ trợ tăng cường miễn dịch và sức bền cơ thể, hỗ trợ phục hồi chức năng thận thông qua cơ chế chống oxy hóa và chống viêm. Hỗ trợ làm giảm tác động tổn thương thận do thuốc hoặc hóa chất.
🌿 Chùm ngây giàu chất chống oxy hóa (vitamin C, quercetin), giúp trung hòa gốc tự do tại thận. Có khả năng hỗ trợ hạ huyết áp nhẹ, từ đó giảm áp lực lọc cầu thận. Giúp phục hồi tổn thương ống thận.
🍄 Đông trùng hạ thảo hỗ trợ phục hồi tế bào thận bị tổn thương, đặc biệt là ống thận và tế bào biểu mô. Hỗ trợ tăng cường miễn dịch, giảm viêm ở mô thận, giúp ức chế xơ hóa thận trong suy thận mạn.
Lưu ý:
Nên sử dụng dưới sự hướng dẫn của cán bộ y tế.
Không dùng thay thế thuốc điều trị chính nếu đã có bệnh lý thận.
Tránh tự ý kết hợp nhiều loại dược liệu hoặc dùng dược liệu không rõ nguồn gốc, chất lượng kém.
Việc nhận diện sớm những thói quen sai lầm và nâng cao nhận thức về bảo vệ sức khỏe thận là điều cấp thiết, đặc biệt đối với giới trẻ – nhóm đối tượng đang ngày càng đối mặt với nhiều yếu tố nguy cơ trong cuộc sống hiện đại.