14/08/2025
PHÂN LOẠI RÁC LÀM QUÁI GÌ, KHI GOM RÁC LẠI DỒN LẠI 1 CHỖ?
Sáng nào cũng vậy, xe thu gom rác lại đẩy qua con hẻm. Chúng ta buộc túi rác, đặt trước cửa rồi đóng cửa lại. Chuyện phía sau ai gom, ai xử lý, rác đi đâu, gây ô nhiễm hay không, có ai quan tâm?
Trung bình, mỗi người Việt Nam thải ra khoảng 1 đến 1,3 kg rác sinh hoạt mỗi ngày. Một khu phố vài trăm hộ dân, mỗi ngày đủ chất đầy vài xe tải rác. Nhưng vấn đề không chỉ ở số lượng mà nằm ở chỗ: phần lớn rác đều bị trộn lẫn.
Thức ăn thừa, túi nylon, vỏ hộp sữa, lon bia, pin, bóng đèn… tất cả được ném vào cùng một túi. Sau đó được đem đi đốt hoặc chôn. Hệ quả là gì?
Chôn lấp thì nước rỉ rác ngấm xuống đất, khí methane loại khí nhà kính mạnh gấp 25 lần CO2 thoát lên trời. Đốt rác mà không có công nghệ lọc chuẩn sẽ sinh khí độc. Không khí quanh các khu xử lý rác thường đặc mùi hôi, khói xám và bụi mịn
Phân loại rác: việc nhỏ, hiệu quả lớn. Ừ thì tôi biết rồi, nói gì nói mãi.
Từ năm 2025, phân loại rác tại nguồn là quy định bắt buộc theo Luật Bảo vệ môi trường. Không phân đúng, hộ gia đình có thể bị phạt đến 1.000.000 đồng. Nhưng quan trọng hơn luật là nhận thức: nếu không phân loại từ đầu, rác sẽ càng khó xử lý về sau.
Nguyên tắc rất đơn giản. Rác sinh hoạt nên chia làm 3 nhóm:
1. Rác tái chế: giấy sạch, nhựa sạch, lon kim loại, chai thủy tinh.
2. Rác hữu cơ: thức ăn thừa, vỏ rau củ, trái cây hỏng.
3. Rác còn lại: túi nylon bẩn, hộp xốp, pin, bóng đèn, hóa chất gia dụng.
Cách làm cũng không khó:
Dùng 3 thùng hoặc 3 túi riêng
Rác tái chế rửa sạch nếu bị dính đồ ăn
Rác thực phẩm nên đổ hàng ngày để tránh mùi
Rác độc hại (pin, bóng đèn…) gom riêng để giao đúng nơi xử lý
Làm một thời gian sẽ thành thói quen. Bạn sẽ thấy nhà mình gọn hơn, sạch hơn, không còn mùi hôi từ những túi rác để lâu ngày. Quan trọng hơn, bạn đang giảm gánh nặng cho môi trường và cho cả người khác.
Ok. Nhưng mà:
“Phân loại làm gì khi cuối cùng người ta vẫn gom lại một xe?”
Câu này không hiếm. Và đúng là ở nhiều nơi, rác đã phân loại vẫn bị gom lại chung. Nhưng nếu ai cũng viện lý do đó để không làm gì cả, thì chuyện sẽ không bao giờ thay đổi.
Không phân loại thì xe rác chia ngăn cũng vô ích. Có phân loại thì mới có lý do để thay đổi phương thức gom. Hành động cá nhân tạo ra áp lực cho hệ thống phải làm đúng phần việc của họ.
Khi một khu dân cư cùng phân loại đúng, tổ thu gom không thể “làm lơ”. Lúc đó, việc thu gom, phân loại, vận chuyển sẽ phải thay đổi cho phù hợp. Đã có nhiều nơi làm được. Và những nơi làm được đều bắt đầu từ sự kiên nhẫn của người dân.
Và bạn biết không, phân loại rác không chỉ giúp hệ thống mà còn giúp con người
Công nhân vệ sinh môi trường, người lao động nhặt rác trong bãi, những người sống nhờ rác, đều phải làm việc giữa hàng đống rác lộn xộn. Một túi rác không phân loại là thêm một phần độc hại, nguy hiểm, mất sức, thậm chí mất cả sức khỏe cho họ. Khi bạn phân loại đúng, bạn giúp những người đó làm việc nhẹ hơn, an toàn hơn, ít nguy cơ hơn. Bạn đang tôn trọng công sức và sức khỏe của người khác.
Phân loại rác đúng còn giúp tiết kiệm tài nguyên. Nhựa, kim loại, giấy nếu được giữ sạch có thể tái chế nhiều lần. Nếu không, tất cả chỉ là gánh nặng chôn xuống đất hoặc bốc thành khí độc.
Không ai muốn sống cạnh bãi rác. Nhưng nếu chúng ta cứ tiếp tục gom tất cả vào một túi rồi “đẩy cho ai đó xử lý”, thì sớm muộn gì bãi rác cũng sẽ len lỏi về từng khu phố. Hoặc bị đốt bay đến chúng ta theo đường không khí.
Rác không tự mất, không khí không tự sạch, môi trường đất, môi trường nước không phải tự nhiên khôi phục. Nhưng chỉ cần bạn phân loại từ hôm nay, mọi thứ có thể khác đi. Và khi mỗi người làm đúng phần của mình, thì cái sai chung sẽ không còn lý do tồn tại.
Ta luôn chế cuộc đời méo mó - Sao ta không tròn ngay tự trong tâm.
