06/11/2025
NHỮNG BƯỚC CẦN THIẾT HỘ KINH DOANH CẦN HOÀN THÀNH KHI CHUYỂN ĐỔI PHƯƠNG PHÁP KÊ KHAI THUẾ
Từ thuế khoán đến kê khai: Động lực cải cách và mục tiêu minh bạch
Từ ngày 01/01/2026, Việt Nam sẽ chứng kiến một sự chuyển đổi lớn trong quản lý thuế đối với khu vực kinh tế hộ khi hơn 5 triệu hộ kinh doanh (HKD) chuyển đổi hoàn toàn từ phương pháp nộp thuế khoán sang phương pháp kê khai. Sự thay đổi này được thực hiện với mục đích rõ ràng là xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, và tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của HKD. Đây là một bước đi quan trọng nhằm hiện đại hóa công tác quản lý thuế và nâng cao tính chuyên nghiệp của hộ, cá nhân kinh doanh.
Đề án chuyển đổi và phân loại Hộ kinh doanh
Để triển khai phương pháp quản lý thuế mới, ngày 06/10/2025, Bộ Tài chính đã phê duyệt và ban hành Quyết định 3389/QĐ-BTC triển khai thực hiện Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán” (Đề án).
Theo nội dung Đề án, việc quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh theo doanh thu sẽ được phân chia rõ ràng theo 3 nhóm, dựa trên mức doanh thu:
- Nhóm 1: Doanh thu ≤ 200 triệu
- Nhóm 2: 200 triệu < Doanh thu ≤ 3 tỷ
- Nhóm 3: Doanh thu > 3 tỷ
Đặc biệt lưu ý, đối với Hộ kinh doanh nhóm 3 (có doanh thu mỗi năm từ hơn 3 tỷ trở lên), Đề án nêu rõ sẽ phải bắt buộc áp dụng phương pháp khấu trừ thuế giá trị gia tăng (GTGT) và nộp thuế TNCN dựa trên lợi nhuận tương tự như doanh nghiệp, điều đó đã đánh dấu sự thay đổi lớn trong nghĩa vụ kê khai và nộp thuế.
Các việc cần làm ngay lập tức của Hộ kinh doanh (HKD):
Để đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ và tránh các rủi ro về tuân thủ, HKD cần khẩn trương thực hiện và làm quen với 3 nhóm công việc cốt lõi sau:
1. Hoàn thiện Hệ thống ghi chép kế toán
- Yêu cầu ghi chép: HKD cần làm quen và thực hiện việc ghi chép sổ sách theo chế độ quy định. Việc này là nền tảng cơ bản cho phương pháp kê khai mới.
- Hỗ trợ công nghệ: Từ năm 2026, khi bỏ thuế khoán và chuyển sang phương pháp kê khai, HKD có thể sử dụng các phần mềm kế toán miễn phí hoặc có mức phí thấp nhất do các công ty (hoặc nhà cung cấp giải pháp phần mềm kế toán) cung cấp để hỗ trợ việc ghi chép trở nên đơn giản, thuận tiện và kê khai thuế một cách hiệu quả.
2. Đăng ký và sử dụng Hóa đơn điện tử (HĐĐT)
Việc sử dụng HĐĐT là yêu cầu bắt buộc và cần được HKD thực hiện nghiêm túc.
- Cơ sở pháp lý vững chắc: Các quy định về HĐĐT được chi tiết hóa trong nhiều văn bản, bao gồm Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, Nghị định số 123/2020/NĐ-CP, Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, và Thông tư số 78/2021/TT-BTC.
- Đối tượng bắt buộc: Các HKD nộp thuế theo phương pháp kê khai hoặc có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên có hoạt động kinh doanh hàng hóa dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng phải sử dụng HĐĐT.
- Lộ trình Bắt buộc:
+ Việc áp dụng HĐĐT đã được quy định bắt buộc trên toàn quốc từ ngày 01/07/2022.
+ Đặc biệt, từ ngày 01/06/2025, các HKD thuộc diện quy định phải sử dụng HĐĐT được khởi tạo từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế.
- Thủ tục: HKD cần đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử với cơ quan thuế qua Cổng thông tin điện tử của Cục Thuế hoặc thông qua các tổ chức cung cấp giải pháp HĐĐT.
3. Nắm vững công cụ khai, nộp thuế điện tử
HKD cần làm quen với các ứng dụng công nghệ hỗ trợ khai, nộp thuế điện tử do Cục Thuế phát hành, giúp công tác tuân thủ trở nên tiện lợi hơn.
- Các ứng dụng chính:
+ ETax Mobile: Ứng dụng trên điện thoại thông minh (iOS/Android) giúp HKD kê khai, nộp thuế, tra cứu nghĩa vụ thuế và quản lý HĐĐT một cách tiện lợi.
+Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính (https://dichvucong.gdt.gov.vn): Cổng Dịch vụ công Quốc gia (dichvucong.gov.vn) hoặc Cổng Thuế điện tử (thuedientu.gdt.gov.vn).
+ Cổng thông tin điện tử dành cho HKD thương mại điện tử.
+ Phần mềm Hỗ trợ kê khai (HTKK): Phần mềm kế toán miễn phí do Cục Thuế cung cấp.
Quy trình Sử dụng: HKD cần thực hiện các bước sau: Đăng ký tài khoản nộp thuế điện tử, Kê khai thuế (điền đầy đủ thông tin vào tờ khai thuế theo quy định), và Nộp thuế thông qua ứng dụng hoặc cổng thông tin đã đăng ký.
Cam kết hỗ trợ và cải cách thủ tục từ Ngành Thuế
Ngành Thuế cam kết hỗ trợ, đơn giản hóa thủ tục hành chính, với mục tiêu cắt giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục và 30% chi phí tuân thủ (theo Quyết định 3389/QĐ-BTC), tạo điều kiện thuận lợi nhất cho Người nộp thuế. Mục tiêu quan trọng này nằm trong bối cảnh thực hiện Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030 (theo Quyết định số 508/QĐ-TTg ngày 23/4/2022) và các Nghị quyết của Chính phủ về cải cách thủ tục hành chính. Ngành Thuế sẽ triển khai các nhiệm vụ cải cách, áp dụng công nghệ thông tin vào quản lý thuế để đạt được mục tiêu này.
