10/10/2025
Có khi không cần để khi cần thì đã có rồi.
Vừa xem clip người dân ở Thái Nguyên khóc thảm thương vì trôi hết tư trang tài sản quan trọng trong cơn lũ mà phải đăng lại : Phân biệt hai loại ba lô khẩn cấp: Bugout Backpack & Survival Backpack: Khi thiên tai hoặc khủng hoảng xảy ra, hai loại ba lô được nhắc đến nhiều nhất là Bugout Backpack (ba lô di tản khẩn cấp) và Survival Backpack (ba lô sinh tồn dài hạn). Cả hai đều giúp bạn sống sót, nhưng mục đích và cách trang bị khác nhau.
🧭 1. Bugout Backpack : Ba lô di tản khẩn cấp (72 giờ). Mục đích: Giúp bạn rời khỏi khu vực nguy hiểm càng nhanh càng tốt khi có thiên tai, cháy nổ, động đất, bão lũ, chiến sự…
Thời gian sử dụng: Duy trì sinh tồn tối thiểu 72 giờ (3 ngày) trước khi có cứu trợ.
Đặc điểm: Nhẹ, gọn (30–40L) để di chuyển linh hoạt.
Chứa thực phẩm khô, nước uống, đèn pin, pin dự phòng, áo ấm, giấy tờ tùy thân bản gốc và TIỀN VÀNG TƯ TRANG TÀI SẢN nquan trọng, , bộ sơ cứu cơ bản…Luôn đặt sẵn ở nơi dễ lấy nhất mà bạn có thể tiếp cận, luôn trong tình trạng sẵn sàng dễ chụp lấy rời đi di tản ngay khi có báo động. Mục tiêu: Thoát khỏi vùng nguy hiểm với những gì quan trọng nhất, chứ không phải cắm trại dài ngày.
🏕️ 2. Backpack – Ba lô sinh tồn dài hạn
Mục đích: Dùng khi cần sống sót ngoài thiên nhiên lâu dài ví dụ: sau thiên tai kéo dài, thảm họa môi trường, chiến tranh.
Đặc điểm: Lớn và nặng hơn (50L+), chống chịu tốt hơn. Chứa dao sinh tồn, bếp, bộ lọc nước, dây thừng, dụng cụ đánh lửa, bạt, lều, túi ngủ, bẫy thú… Yêu cầu người dùng có kỹ năng sinh tồn như lọc nước, nhóm lửa, dựng trại. Mục tiêu: Tự chủ trong thời gian dài, khi không còn nguồn hỗ trợ bên ngoài.
⚖️ Khi nào dùng loại nào?
• Sống ở thành phố hoặc vùng hay có thiên tai: nên chuẩn bị Bugout Backpack để di tản nhanh.
• Muốn tự sinh tồn dài hạn hoặc sống xa khu dân cư: nên chuẩn bị Survival Backpack.
• Lý tưởng nhất là có cả hai – một cái để chạy, một cái để sống.
Tôi hiện sống và làm bếp ở Úc, nên luôn chuẩn bị sẵn cả hai: Bugout Backpack (35L) có MOLLE để gắn phụ kiện, chứa đủ 3 ngày di tản. Ba lô đen, xám, nâu đất, xanh rêu an toàn hơn trong khủng hoảng vì: Ít bị chú ý, giảm nguy cơ bị cướp giật hoặc hiểu lầm là hàng viện trợ. Dễ ngụy trang trong tự nhiên và che bẩn, bùn, bụi. Thích hợp dùng hằng ngày lẫn khi khẩn cấp, không gây sự chú ý.
Cốt yếu nhất : sự chuẩn bị không còn là lựa chọn mà là bản năng sinh tồn. Trong mọi thảm họa thiên tai, bão lũ, cháy rừng, động đất hay mất điện diện rộng, người sống sót bình an vô sự không phải là người mạnh nhất, mà là người chuẩn bị sẵn sàng nhất.
“Bugout” nghĩa là rời đi ngay lập tức khi có khủng hoảng. Ba lô này không phải để đi du lịch hay leo núi, mà để thoát khỏi vùng nguy hiểm với tốc độ và khả năng sống sót cao nhất.
Một Backpack đúng chuẩn cần: Nhẹ, gọn (25–40L), có thể đeo lâu mà không đau vai. Chống nước nhẹ, bền bỉ chịu được va chạm. Có đủ thực phẩm bổ sung năng lượng cầm cự nhẹ , nước, y tế thuố mencthiết yếu, ánh sáng, pin dự phòng và giấy tờ quan trọng.
Nhưng một yếu tố thường bị bỏ quên lại chính là thiết bị định vị và cầu cứu vệ tinh, thứ có thể thay đổi hoàn toàn cơ hội sống sót của bạn khi liên lạc di động mất tín hiệu.
SPOT Gen4 của bran Globalstar là một thiết bị nhỏ bằng lòng bàn tay, nhưng sức mạnh của nó nằm ở mạng vệ tinh toàn cầu độc lập với sóng di động.
Khi thiên tai khiến hệ thống viễn thông tê liệt, SPOT vẫn gửi được tín hiệu cấp cứu, vị trí GPS và tin nhắn định vị cho người thân hoặc đội cứu hộ, ở bất cứ đâu trên thế giới.
Nút SOS: gửi tín hiệu khẩn cấp trực tiếp đến trung tâm cứu hộ GEOS 24/7 (kèm tọa độ GPS chính xác).
Track (theo dõi vị trí): gửi tự động lộ trình di chuyển theo khoảng thời gian định sẵn.
Custom & Help Message: gửi tin nhắn tùy chỉnh (như “Tôi an toàn”, “Cần hỗ trợ nhưng không nguy hiểm”).
Pin cực lâu: hoạt động tới 10 ngày (hoặc vài tuần tùy chế độ), dùng pin AAA thông thường.
Chống nước, chống sốc, chịu lạnh: lý tưởng cho bão, lũ, rừng, hoặc vùng cô lập không sóng.
Trong thiên tai, điện thoại di động vô dụng khi:
• Mất sóng toàn bộ khu vực.
• Pin hết và không có điểm sạc.
• Nước ngập hoặc nhiễu tín hiệu.
Lúc ấy, SPOT Gen4 là sợi dây cuối cùng nối bạn với thế giới, giúp người thân và cứu hộ biết bạn còn sống – đang ở đâu – có cần giúp không.
Một ba lô di tản chuẩn nên có 4 nhóm vật dụng:
① Sinh tồn cơ bản (72 giờ)
• 2L nước sạch + viên lọc Sawyer Mini.
• Thức ăn khô giàu năng lượng (protein bar, thịt khô, nuts).
• Quần áo khô, áo mưa mỏng, găng tay, khăn đa năng.
• Đèn pin + pin dự phòng + bật lửa + dao nhỏ.
② Y tế & an toàn
• Bộ sơ cứu cá nhân (băng, gạc, sát trùng, thuốc đau đầu, tiêu chảy, dị ứng).
• Khẩu trang N95, găng tay y tế, thuốc chống côn trùng.
• Giấy tờ cá nhân.. (hộ chiếu, sổ BHYT bản sao).
③ Liên lạc & định vị
• SPOT Gen4 (Globalstar) – thiết bị định vị vệ tinh, radio bộ đàm, Tracker định vị di động cho túi kẻo mất
• Pin dự phòng, sạc năng lượng mặt trời mini.
• Sổ tay nhỏ + bút chống nước.
④ Tinh thần & sự an tâm
• Ảnh gia đình, USB nhỏ chứa bản sao digital tài liệu quan trọng.
• Một tấm bùa, hay vật kỷ niệm nhỏ gía trị tinh thần đôi khi là sức mạnh để giữ bạn bình tĩnh trong tuyệt vọng.
Nhiều người nghĩ chuẩn bị là bi quan. Nhưng thực ra, chuẩn bị là một dạng bình tĩnh cao cấp khi bạn thừa nhận rằng thế giới có thể sụp đổ, nhưng mình thì không.
Kỹ năng lập nhật trình ( ) trong sinh tồn : Giữ liên lạc và tìm kiếm nhau khi thảm họa xảy ra. Trong tình huống khẩn cấp như động đất, bão lũ, cháy rừng, chiến tranh, hệ thống liên lạc như điện thoại, internet, GPS có thể bị gián đoạn hoàn toàn. Khi đó, việc người thân yêu tìm kiếm nhau trong hỗn loạn là vô cùng khó khăn. Để tránh tình trạng mất liên lạc hoặc lạc nhau, việc lập kế hoạch nhật trình (itinerary) sinh tồn là một kỹ năng quan trọng giúp đảm bảo mỗi người đều biết điểm tập hợp, kế hoạch hành động, và cách để tìm thấy nhau dù không có điện thoại.
Itinerary sinh tồn là một kế hoạch chi tiết về hành trình, điểm tập hợp, và phương án liên lạc trong trường hợp khẩn cấp, giúp các thành viên trong gia đình hoặc nhóm có thể tìm thấy nhau ngay cả khi không có phương tiện liên lạc.
Tại sao cần lập itinerary trước thảm họa?
✅ Tránh hoảng loạn & lạc nhau trong hỗn loạn khi thiên tai xảy ra.
✅ Có sẵn điểm hẹn và lộ trình di tản, giúp tiết kiệm thời gian thoát hiểm.
✅ Giúp lực lượng cứu hộ tìm thấy bạn nếu bị mắc kẹt.
✅ Bảo vệ trẻ em, người già – những người dễ bị bỏ lại khi mất liên lạc.
✅ Giúp gia đình & bạn bè biết khi nào cần báo động nếu bạn mất tích.
2. Cách lập itinerary sinh tồn hiệu quả
A. Luôn luôn thông báo lịch trình cho người thân và bạn bè
Một sai lầm chết người của nhiều người là đi du lịch, công tác xa, hoặc khám phá thiên nhiên mà không ai biết hành trình của họ.
📌 Bài học từ Aron Ralston (“127 Hours”) và Chris McCandless (“Into The Wild”)
• Aron Ralston, nhà leo núi người Mỹ, bị mắc kẹt trong hẻm núi Blue John Canyon suốt 127 giờ sau khi một tảng đá rơi đè lên tay. Không ai biết anh ở đâu vì anh không thông báo lộ trình cho ai cả. Cuối cùng, anh phải cắt đứt cánh tay để tự thoát thân.
• Chris McCandless, chàng trai khám phá hoang dã Alaska mà không thông báo cho gia đình. Anh ra đi trong một chiếc xe buýt bỏ hoang, và phải hơn hai tháng sau mới có người phát hiện thi thể anh.
📌 Rút kinh nghiệm:
✔ Khi đi xa, hãy báo trước lịch trình cho ít nhất 1-2 người thân hoặc bạn bè tin cậy.
✔ Hẹn thời gian liên lạc cố định. Nếu sau thời gian đó không thấy liên lạc, họ sẽ báo động & thông báo cho lực lượng chức năng.
✔ Nếu đi vào vùng hoang dã hoặc nơi có rủi ro thiên tai, nên mang định vị vệ tinh hoặc thiết bị phát tín hiệu khẩn cấp.
B. Chọn địa điểm tập hợp (Meeting Point)
Phải có ít nhất 3 cấp độ điểm hẹn, để phòng trường hợp một nơi không còn an toàn:
• Điểm hẹn gần nhất (Primary Meeting Point): Ngay gần nhà hoặc cơ quan, như một công viên, nhà thờ, trường học.
• Điểm hẹn xa hơn (Secondary Meeting Point): Một nơi xa hơn, ít bị ảnh hưởng hơn, như nhà bạn bè, trung tâm cộng đồng.
• Điểm hẹn cuối cùng (Out-of-Town Meeting Point): Một thành phố hoặc vùng khác, nơi cả gia đình có thể di tản đến.
📌 Ví dụ:
• Nếu sống ở Tokyo (thường xuyên động đất), điểm tập hợp có thể là công viên gần nhà, rồi bến tàu điện gần nhất, sau đó một thành phố khác như Osaka nếu cần rời khỏi khu vực.
• Nếu sống ở vùng hay bị bão lũ, có thể có một ngôi nhà ở vùng cao hơn để tránh nước lũ.
C. Lập hành trình di chuyển an toàn
✔ Xác định các con đường an toàn nhất để đến điểm tập hợp, tránh khu vực nguy hiểm như cầu yếu, đường ngập lụt, tòa nhà dễ sập.
✔ Nên có 2-3 tuyến đường dự phòng phòng trường hợp đường chính bị phong tỏa.
✔ Nếu có trẻ em hoặc người già, cần có kế hoạch di chuyển chậm và an toàn.
📌 Ví dụ:
• Nếu có động đất lớn ở Los Angeles, có thể có một tuyến đường đi bộ đến công viên an toàn, rồi lên xe buýt hoặc xe lửa để rời khỏi thành phố nếu cần.
D. Kế hoạch liên lạc không cần điện thoại hay mất sóng
📌 Những cách liên lạc thay thế khi mạng bị mất:
✅ Tin nhắn giấy: Ghi thông tin vào tờ giấy (tên, địa điểm, thời gian di chuyển) và dán ở cửa nhà hoặc điểm hẹn.
✅ Bảng trắng cộng đồng: Một số khu vực có bảng thông báo để người dân để lại tin nhắn.
✅ Ký hiệu sinh tồn (Survival Signs): Sử dụng dấu hiệu như mũi tên, ký hiệu đặc biệt để chỉ đường.
✅ Radio sóng ngắn: Nếu có radio khẩn cấp (AM/FM), có thể cập nhật tin tức và liên lạc với nhóm cứu hộ.
✅ Băng vải hoặc vật đánh dấu: Treo một dải vải màu đỏ trước cửa để báo rằng đã di tản.
(Ứng dụng offline maps (Maps.me, Gaia GPS) – tải bản đồ offline trước. Thiết bị định vị cá nhân (SPOT, Garmin InReach) – có thể gửi tín hiệu SOS qua vệ tinh. Power bank năng lượng mặt trời – duy trì liên lạc khi mất điện lâu ngày.)
📌 Mỗi người nên có thẻ nhận diện sinh tồn (In Case of Emergency Card – ICE Card) ghi:
• Họ tên, ngày sinh
• Nhóm máu, bệnh lý, thuốc đang dùng
• Số điện thoại liên hệ khẩn cấp
• Địa chỉ điểm tập hợp
• Nếu lạc nhau, lực lượng cứu hộ hoặc người dân sẽ dễ hỗ trợ hơn. Mỗi thành viên nên có một mẩu giấy nhỏ trong ví hay thẻ dogtag đeo cổ hay đeo tay gắn trên dây đồng hồ ghi sẵn địa chỉ điểm tập hợp để không quên khi hoảng loạn.
E. Chuẩn bị túi khẩn cấp (Bugout Bag)
Mỗi thành viên nên có một ba lô sinh tồn 30-40L, chứa các vật dụng cần thiết để sống sót ít nhất 3 ngày mà không cần sự hỗ trợ như trên
📌 Những món quan trọng cần có:
✅ Nước uống (ít nhất 2L/ngày/người) & viên lọc nước
✅ Thức ăn khô & thanh năng lượng
✅ Đèn pin & pin dự phòng
✅ Radio cầm tay
✅ Bộ sơ cứu y tế
✅ Áo mưa, quần áo giữ ấm
✅ Giấy tờ tùy thân (bản sao hộ chiếu, CMND)
✅ Tiền mặt & bản đồ giấy
📌 Mẹo: Nếu có trẻ nhỏ, hãy thêm tã lót, sữa bột, và đồ chơi nhỏ để giữ bình tĩnh.
3. Thực hành & kiểm tra định kỳ
📌 Để kế hoạch có hiệu quả, cần tập dượt trước!
✔ 6 tháng/lần, cả gia đình nên chạy thử kế hoạch xem ai mất bao lâu để đến điểm tập hợp.
✔ Kiểm tra cung đường di chuyển vì đường phố có thể thay đổi theo thời gian.
✔ Kiểm tra túi bugout bag, thay thế thực phẩm và pin nếu cần.
Liên lạc qua “hub” ngoài vùng thảm họa
• Ngoài điểm tập hợp, nên có một người thân ở ngoài vùng nguy hiểm làm “hub liên lạc”.
• Cả nhóm chỉ cần báo tin cho một người này, tránh tình trạng mạng chập chờn mà ai cũng tìm gọi lẫn nhau → gây quá tải.
• Ví dụ: sống ở Đà Nẵng thì chọn một người thân ở Hà Nội làm “điểm liên lạc xa” để cập nhật tình hình
Nhiều gia đình lập kế hoạch nhưng khi xảy ra thật thì hoảng loạn → quên hết.
• Cần nhấn mạnh:
• Giữ bình tĩnh, đi theo kế hoạch.
• Người lớn không tranh cãi trước mặt trẻ nhỏ, tránh làm chúng hoảng thêm.
• Nếu tách nhóm, phải ghi chú lại lộ trình cho người sau.
Bài tập nhỏ để luyện kỹ năng
• Cha mẹ có thể “giả lập” tình huống mất điện thoại trong trung tâm thương mại → cho con trẻ tìm về điểm hẹn đã định.
• Vừa là trò chơi vừa rèn khả năng tự định vị cho trẻ.
• Thử “blackout day”: cả nhà sống 24h không điện, không internet, chỉ theo itinerary sinh tồn → từ đó rút kinh nghiệm thực tế.
Nên nhớ cuộc đời này vô thường cho nên càng cần chuẩn bị cho mọi bất trắc, từ kế hoạch, kiến thức, kỹ năng, luôn thông báo hành trình của bạn cho người thân và có kế hoạch liên lạc rõ ràng, làm gì mà không lên kế hoạch là đã lên kế hoạch để thất bại vì bị động. Một kế hoạch đơn giản nhưng rõ ràng có thể giúp cứu mạng bạn khi mọi thứ hỗn loạn.
📝 Dinh Phong Nguyen
