26/01/2025
PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ UNG THƯ ĐẶC HIỆU PHỔ HẸP
Lời bạt: Bệnh ung thư là một phần của đời sống từ khi xuất hiện động vật và loài người, nó là mảng tối trong
khoa học bệnh học con người phải chấp nhận. Trong đó, vai trò của các bác sỹ trong điều trị là hết sức khiêm tốn.
Tế bào ung thư chết được phân thành bốn dạng khác nhau: chết theo chương trình (Apoptosis), chết do tự thực
(Autophagy), chết do hoại tử và chết do bị xâm lấn chèn đè (entosis). Hiện nay chúng ta điều trị ung thư bằng xạ
trị, hoá trị, điều trị đích … đều hướng tới hạn chế hoặc bất hoạt gene sinh sản, tắt tín hiệu thúc đẩy phát triển, bật
tín hiệu gây hoại tử; kích hoạt miễn dịch cơ thể; các con đường khác, các phương án hoá trị từ hợp chất thiên nhiên
chưa được chú ý nhiều. Thuốc đích tác dụng trên từng gene quá đặc hiệu nên chỉ cần gene bệnh thay đổi chút ít thì
thuốc đích hết tác dụng.
Sự sống hay chết của tế bào ung thư liên quan mạnh mẽ đến rất nhiều đường truyền tín hiệu như đặc biệt, có ba
con đường, đường truyền tín hiệu PI3K/AKT/mTOR, đường Ras/MAPK và tín hiệu Wnt, Wnt/catenin … tham gia
rộng rãi vào các quá trình khác nhau của bệnh ung thư, bao gồm khởi phát, phát triển khối u, lão hóa tế bào, chết
tế bào, biệt hóa và đột biến, di căn … các tín hiệu thường xuyên được kích hoạt. Các đường truyền tín hiệu chính
là mục tiêu điều trị rất quan trọng.
Mục tiêu điều trị quan trọng nhất là tế bào gốc ung thư (CSC), tế bào ung thư và CSC đều được sinh ra bởi CSC
ban đầu (cancer stem cell – CSC), bất kỳ loại ung thư nào cũng có CSC. Nó được ví như “con mối chúa”, tế bào
ung thư chỉ là “mối thợ”, việc di căn, phát triển, xâm lấn và sinh ra các CSC khác cũng chỉ do nó. Đặc biệt khả năng
biến đổi, lẩn trốn, lú, né, ẩn tránh, ngủ đông, giả chết để kháng trị, thích nghi … của CSC là rất mạnh và kiên
cường. Chúng ta có thể diệt hết tế bào ung thư nhưng không diệt được CSC, chưa ngăn chặn được CSC di căn thì
mọi công sức chỉ là “dã tràng xe cát biển đông”, vì nhanh chóng nó sẽ sản sinh ra 1 thế