11/08/2025
Có một điều thường bị nhầm lẫn: chúng ta không thực sự đam mê công việc nào đó, mà chỉ đam mê kết quả mà công việc đó mang lại. Thích được ngưỡng mộ, thích cảm giác tự do, thích thấy bản thân sáng tạo, thích thành công. Nhưng khi bước vào bên trong, những gì thực sự tạo nên thành công ấy lại không hấp dẫn chút nào: lặp lại, sửa sai, học từ đầu, làm cả khi chẳng ai quan tâm.
Rất nhiều người tưởng rằng mình đam mê viết, cho đến khi họ nhận ra viết nghĩa là phải ngồi lì nhiều tiếng mỗi ngày, đối mặt với trang giấy trắng, bị từ chối không biết bao nhiêu lần. Có người nghĩ mình yêu nhiếp ảnh, cho đến khi họ phải dậy sớm, vác đồ nặng, chỉnh từng chi tiết ánh sáng trong hàng giờ. Có người mơ trở thành nhà sáng tạo nội dung, nhưng không chịu nổi việc ngồi dựng video mỗi ngày hay đọc hàng trăm bình luận tiêu cực.
Thực chất, đó không phải là đam mê. Đó là sự hấp dẫn của hình ảnh cuối cùng – còn toàn bộ quá trình đi tới đó thì bị bỏ qua.
Vậy nên, một cách nhìn thiết thực hơn: đam mê không phải là thứ bạn thích nghĩ đến, mà là thứ bạn có thể lặp lại mỗi ngày – kể cả khi không ai tán thưởng, không ai để ý, và kết quả chưa đến. Nếu một công việc chỉ khiến bạn hứng thú trong giai đoạn đầu, nhưng bạn luôn tìm cách né tránh phần việc cụ thể phía sau, thì có thể bạn không thực sự phù hợp với nó.
Một vài câu hỏi đơn giản có thể giúp kiểm tra:
– Bạn có sẵn sàng làm điều này 2–3 tiếng mỗi ngày, liên tục trong vài tháng không?
– Bạn có thấy bình thường khi phải học lại từ đầu, làm sai, bị góp ý?
– Bạn có thể duy trì ngay cả khi không ai ghi nhận, không có thành quả ngay?
Nếu câu trả lời là không, thì có thể bạn chỉ đang thích cảm giác “trở thành ai đó”, chứ chưa thực sự yêu công việc đó.
Thay vì cố gắng tìm một thứ mình “thực sự đam mê”, có lẽ nên tìm một việc mà mình có thể ở lại với nó lâu dài. Một việc không khiến bạn hào hứng mãi mãi, nhưng bạn thấy ổn khi lặp lại nó. Một việc có thể mệt, có thể chán, nhưng không khiến bạn muốn trốn chạy.
Bởi vì năng lực thật sự được xây nên từ sự lặp lại – chứ không phải từ cảm xúc ban đầu. Và nếu bạn chọn được đúng thứ mình sẵn sàng kiên trì với nó, thì kết quả tốt sẽ đến như hệ quả tự nhiên – chứ không cần phải mơ ước.
