09/07/2025
Ánh sáng càng mạnh, bóng tối càng sâu – 10 sai lầm mà người điều hành dễ mắc phải
Sau gần 2 thập kỷ điều hành doanh nghiệp với hàng nghìn nhân sự, trải qua những vòng xoáy tăng trưởng, khủng hoảng và tái cấu trúc, tôi nhận ra một điều tưởng như nghịch lý: Càng ở vị trí cao, càng dễ rơi vào cô độc – và càng dễ mắc sai lầm.
Là một người lãnh đạo, bạn đứng dưới ánh đèn – nơi mọi thứ tưởng chừng như rõ ràng, minh bạch. Nhưng ánh sáng quá rực rỡ cũng có thể làm bạn không nhìn thấy… bóng tối phía sau chính mình.
1. Tưởng mình luôn đúng
Khi lời bạn nói ra lập tức được thực thi, khi không còn ai dám nói “không” trước mặt bạn – đó là lúc bạn dễ lầm tưởng rằng mình bất khả sai. Nhưng kinh doanh không phải lúc nào cũng trắng – đen. Cái giá của “luôn đúng” đôi khi là một quyết định sai mang tính hệ thống.
2. Loại bỏ phản biện
Tổ chức nào mất đi tiếng nói trái chiều, sớm muộn cũng tự triệt tiêu khả năng thích nghi. Người điều hành giỏi không cần đám đông đồng thuận – họ cần vài người đủ dũng cảm để bất đồng một cách trung thực.
3. Đứt mạch kết nối với đội ngũ
Doanh nghiệp không chết vì chiến lược dở – mà chết vì người lãnh đạo không còn nghe thấy tiếng nói từ mặt đất. Khi bạn chỉ còn trò chuyện với cấp trung và cấp cao, nghĩa là bạn đang mất đi cảm nhận trực tiếp về văn hóa, tinh thần và nỗi đau của tổ chức.
4. Tự ôm tất cả vào mình
Nhiều người lãnh đạo tài năng rơi vào cái bẫy của chính mình: muốn làm tất cả, kiểm soát tất cả. Nhưng doanh nghiệp không cần một siêu nhân – mà cần một hệ thống. Một người ôm hết việc, cuối cùng sẽ trở thành điểm nghẽn, chứ không còn là người dẫn đường.
5. Quản trị cảm xúc kém
Trong những thời khắc nhạy cảm, thái độ của người lãnh đạo ảnh hưởng đến cả tâm lý tổ chức. Bạn không thể đòi hỏi nhân viên vững vàng nếu bản thân bạn dễ bốc đồng, phản ứng phòng vệ hay giận dữ trước mọi góp ý.
6. Xem nhẹ người yếu thế
Tôi từng thấy một nhân viên bị coi thường trong một buổi họp… trở thành giám đốc điều hành chỉ sau 3 năm tại công ty khác. Người yếu hôm nay có thể là người quyết định vận mệnh công ty bạn ngày mai. Tôn trọng con người không bao giờ là một chiến lược lỗ.
7. Dùng người theo cảm tính
Người tài thật sự không phải lúc nào cũng khiến bạn dễ chịu. Họ có thể bất đồng, thẳng thắn và khiến bạn phải suy nghĩ lại. Nhưng nếu bạn chỉ chọn người “hợp gu”, bạn sẽ sớm xây dựng một đội ngũ dễ bảo – nhưng vô hồn.
8. Đo bằng chỉ số, quên mất giá trị
Doanh số, KPI, tốc độ tăng trưởng… là hệ quả – không phải là mục tiêu. Nếu chỉ số trở thành tôn giáo, bạn sẽ đánh mất tinh thần của tổ chức: sáng tạo, nhân văn và bền vững.
9. Dừng lại ở chính mình
Lãnh đạo không phải là đích đến – đó là vai trò cần rèn luyện mỗi ngày. Khi bạn ngừng học hỏi, ngừng lắng nghe thị trường, ngừng đặt câu hỏi – thì chính bạn đang kéo tổ chức lùi lại phía sau.
10. Tự cô lập trong vùng an toàn
Đây là sai lầm nguy hiểm nhất – vì nó âm thầm. Khi bạn chỉ ở trong một vòng tròn gồm người giống mình, đồng tình với mình, khen ngợi mình – bạn đã đánh mất cái gương trung thực phản chiếu thực tế. Lãnh đạo không sống bằng ảo ảnh – mà phải sống trong sự thật, dù nó khó nghe.
Kết luận
Làm lãnh đạo không phải là thắp sáng cả công ty bằng ánh hào quang của mình. Mà là giúp người khác thắp sáng chính họ. Một tổ chức mạnh không phải vì có một người giỏi – mà là có nhiều người được truyền cảm hứng để phát triển chính mình.
Vì thế, đừng ngại soi lại mình – cả trong ánh sáng, và trong bóng tối.
( Nguồn: Trung Kiên)
