18/09/2025
Đúng 53 năm trôi qua, nhưng câu chuyện đầy bi tráng về sự hy sinh anh dũng của 16 thanh niên xung phong thuộc Đại đội 130, quê ở tỉnh Thái Bình, trong trận ném bom ác liệt của giặc vào ngày 19/9/1972 ở Bến phà II Long Đại khiến nhiều người không khỏi nghẹn ngào xúc động khi nhớ về.
Bước sang những năm 70 của thế kỷ trước, chiến tranh ngày một leo thang, hàng trăm chàng trai cô gái tuổi mới mười tám đôi mươi của huyện Kiến Xương (Thái Bình cũ) tạm biệt thầy cô, bè bạn, mái trường để xung phong lên đường đánh giặc. Và Trường Sơn qua đất Quảng Bình là nơi họ đến. Tất cả Thanh niên xung phong (TNXP) của huyện Kiến Xương được phân về Đại đội C130, Tiểu đoàn 2, Sư đoàn 571, Đoàn 559, Binh đoàn 12 Trường Sơn làm nhiệm vụ mở đường thuộc hệ thống đường Trường Sơn. Địa điểm họ đóng quân là “toạ độ lửa” nơi Bến phà II Long Đại (xã Hiền Ninh, tỉnh Quảng Bình cũ).
Ngày 19/9/1972, trong lúc các chiến sĩ của đơn vị C130 đang làm nhiệm vụ vận chuyển hàng tại Bến phà II Long Đại thì máy bay Mỹ bất ngờ ném bom oanh tạc xuống khu vực bến phà. Đợt ném bom của máy bay Mỹ đã làm 15 chiến sĩ của C130 hy sinh, trong đó có 3 chiến sĩ đang vận chuyển hàng hoá từ bờ bắc sang bờ nam sông Long Đại; 12 chiến sĩ hy sinh trên bờ sông. Còn một số người bị thương nặng.
Sau khi máy bay giặc ngừng ném bom, khu vực nơi đơn vị đóng quân chỉ còn bãi đất trống với ngổn ngang hố bom. Các chiến sĩ may mắn thoát chết đã định thần lại và đi tìm đồng đội hy sinh, xót xa thay khi đào bới trong từng hố đất, tìm kiếm trên dòng sông Long Đại, trái tim đồng đội quặn thắt khi đồng đội hy sinh hầu hết đều không còn nguyên vẹn thi thể.
Nỗi đau chưa vơi thì chỉ 4 ngày sau đó máy bay giặc lại đánh bom khu vực bến phà, chiến sĩ Trần Mạnh Hà đang làm nhiệm vụ lại hy sinh. Sau hai đợt rải thảm bom của quân đội Mỹ, Đại đội C130 có 16 TNXP hy sinh (gồm 7 nữ, 9 nam), đều có quê quán Kiến Xương, Thái Bình.
Mười sáu trái tim nhiệt huyết, là mười sáu cuộc đời của các chàng trai, cô gái còn rất trẻ, có những người mới bước qua tuổi mười bảy. Các anh, các chị đã mãi mãi neo đậu, hoá thân mình ở Bến phà II Long Đại.
Theo Công An Nhân Dân