14/06/2025
HÃY BẮT ĐẦU HỌC TIẾNG ANH VÀ HOMESCHOOL BẰNG RAZKIDS
Trong series bài viết "Có 1 con đường khác…”, mình đã nói mình luôn "tìm mọi cách để con đạt hiệu quả cao nhất trong thời gian ngắn nhất”. Với phương châm này, con mình học với thời gian ít hơn các bé khác nhiều, nhưng lại tiến rất xa. Phương châm đó được mình thực hiện bằng rất nhiều cách khác nhau, trong đó có Reading A-Z (Razkids)
Trong bài dưới đây, mình sẽ hướng dẫn các bạn cách khai thác Razkids để học tiếng Anh và homeschool từ góc nhìn của 1 giảng viên ĐH và từ kinh nghiệm của người mẹ đã dùng Razkids cho con. Mình cũng sẽ "giải ảo” một số lời đồn đại sai lệch về Razkids.
Bài rất dài, nhiều kiến thức chuyên môn, nên bạn nào lười thì chỉ cần đọc kết luận:
(A) Razkids là công cụ học tiếng Anh, và học đọc của Mỹ tốt nhất, rẻ nhất mà bạn dễ dàng kiếm được. Chỉ cần đều đặn mỗi ngày 30p trong ít nhất 1 năm, mình cam đoan con bạn sẽ giỏi tiếng Anh và hiểu biết nhiều hơn là bạn giao phó con cho bất kỳ một trung tâm tiếng Anh hay giáo viên bản ngữ nào cùng thời gian đó.
(B) Nếu bạn thực hiện A, và cho con học theo 1 bộ sách EFL/ESL nào đó, con sẽ tiến bộ nhanh gấp đôi so với các bạn khác học trung tâm.
(C) Nếu bạn thực hiện A, và cho con học 1 chương trình homeschool theo chuẩn CCSS đều đặn, con sẽ tiến bộ hơn bất kỳ một trung tâm homeschool với người đứng đầu ít kiến thức về giáo dục.
(D) Nếu bạn thực hiện B/C và cho con đọc thêm sách bản giấy, đi bảo tàng và trải nghiệm ngoài thiên nhiên, xem thêm phim tài liệu…thì con sẽ trở thành phiên bản tốt nhất của con, và bạn sẽ ngỡ ngàng thấy con thay đổi từng ngày.
1. Thông tin chung:
• Razkids là 1 THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ dành cho trẻ tiểu học ở Mỹ theo chuẩn CCSS với hơn 2400 đầu sách văn học, KHXH và KHTN được chia thành 29 level. Level cao nhất Z2 lên tới 980L, nên trẻ em Việt cấp 2 vẫn dùng được. Ngược lại, cha mẹ đừng tự hào quá khi bé xong Razkids. Ở Mỹ, trẻ bình thường hết lớp 5, trẻ giỏi thì hết lớp 3-4 là đọc xong rồi.
• Razkids KHÔNG phải là app học tiếng Anh thông thường. Nếu ai đó gọi Razkids là app, thì đó là do họ chưa hiểu, hoặc họ cố tình nói sai vì mục đích khác.
• Razkids được hơn 18000+ giáo viên K-5 bình chọn là công cụ hiệu quả số 1 để dạy trẻ đọc tiếng Anh. Mình đã dùng để dạy con trong hơn 2 năm, và mình thêm cho họ 1 vote.
• Razkids rất RẺ, giá thị trường dao động khoảng trên 300-400k/năm. Rất DỄ MUA, nhiều người bán, chả khác gì mua gói xôi sáng. Vì rẻ, nên hãy mua tài khoản, đừng dùng các file lậu, vì cái quý giá nhất của Razkids không nằm ở 2400 sách, mà ở các chức năng đi kèm.
• Nhiều trường tư lớn ở Việt Nam, ví dụ Vinschool cũng dùng Razkids, chứ không phải bất kỳ chương trình đọc sách nào khác.
2. Giá trị của Razkids nằm ở đâu?
2.1 Razkids được BIÊN SOẠN THEO CHUẨN, VÀ ĐƯỢC DÙNG ĐỂ ĐẠT TỚI CHUẨN CCSS.
CCSS (Common Core State Standards) là gì? Là tiêu chuẩn chung của Mỹ nêu rõ trẻ em dưới 18 tuổi cần đạt tới những năng lực nào về Toán và tiếng Anh (bao gồm môn tiếng Anh và khả năng đọc thông viết thạo các kiến thức khoa học tự nhiên, khoa học xã hội + công nghệ kỹ thuật). Bao nhiêu nhà giáo dục giỏi, xịn đã dày công xây dựng nên tiêu chuẩn này, để nếu đạt được chuẩn, trẻ sẽ có khả năng học lên ĐH, và sẽ thành công khi tham gia thị trường lao động. Đạt hơn thì càng tốt. Lần đầu tiên đọc tới chuẩn này cách đây hơn 5 năm, mình đã ngả mũ thán phục về độ chi tiết và toàn diện của nó. Các chương trình dạy trong nhà trường ở Mỹ hiện nay đều theo chuẩn này.
Vd: (bạn nào thấy đoạn này khó hiểu thì bỏ qua nhé) trẻ lớp 2 phải nhận diện được các từ có tiền tố và hậu tố phổ biến (về phonics), đọc miệng liên tục một văn bản dành cho trẻ lớp 2 một cách chính xác, tốc độ phù hợp (89~149 từ/phút) và diễn cảm (khả năng đọc thông thạo), mô tả được mối liên hệ giữa các sự kiện lịch sử, ý tưởng hoặc khái niệm khoa học hoặc các bước trong quy trình kỹ thuật trong một văn bản thông tin, mô tả được cách các nhân vật trong một câu chuyện đã làm gì khi gặp các sự kiện và thách thức trong văn bản văn học. Mỗi độ tuổi có gần 100 tiêu chuẩn chi tiết kiểu này.
Với Razkids, cụ thể:
• Tất cả quiz phía sau mỗi sách đều được biên soạn theo CCSS. Các câu hỏi cuối sách nhằm kiểm tra năng lực phân biệt được giữa ý chính và ý phụ, hiểu điều tác giả muốn nói, phân tích được nhân vật, phân loại được thông tin, biết rút ra kết luận, v.v. Bằng việc làm quiz, thì trẻ sẽ có được các kỹ năng đọc hiểu cực kỳ quan trọng này. Trẻ làm đúng 80% quiz trở lên là đạt. Dưới 80% thì cần có người chữa bài, hoặc đơn giản hơn là quay lại level trước đó.
• Razkids có chức năng ghi âm sau mỗi bài. Cha mẹ/giáo viên có thể check lại phần ghi âm này để xem phát âm đúng hay chưa, đo xem con đọc đúng tốc độ cần thiết theo CCSS không, và theo dõi sự tiến bộ của con. Các thư viện khác như Vooks, Reading Eggs không có chức năng này. Các bộ sách đọc hiểu khác càng không. Thay vì truyền tay nhau sách đọc hiểu in lậu hoặc photo xấu mù, các bạn chỉ cần khai thác razkids cho hết là được.
2.2. TÀI KHOẢN GIÁO VIÊN đi kèm của Razkids là chức năng cần khai thác
2 năm trước, khi viết series bài về bé Mina, mình đã từng đăng 1 đoạn chat với bạn mình, trong đó mình khẳng định tài khoản giáo viên là thứ giá trị nhất của thư viện này. Nói thực, là 1 giáo viên, mình vô cùng ghen tị với các giáo viên Mỹ. Họ được trang bị đến tận răng các công cụ giúp cho họ có thể cá nhân hoá tốt nhất, tìm ra lộ trình hợp lý nhất cho từng trẻ.
Tuy vậy, đây mới là những chức năng đơn giản nhất. Tài khoản này hệt như một mỏ vàng đối với 1 giáo viên vậy. Nếu bạn là giáo viên dạy con bạn hoặc con người khác, mình khuyên nên dành ra vài ngày "vọc” cho hết toàn bộ website và hướng dẫn của họ trước khi bắt đầu, và sẽ thấy bạn sẽ có tất cả những gì bạn cần để dạy cho tốt, đúng nghĩa là "bày đến tận miệng”. Razkids cũng cho chúng ta sử dụng học liệu của họ để tuỳ biến theo nhiều cách nữa.
Nếu bạn là cha mẹ, chỉ cần triệt để khai thác những chức năng sau thì mình đảm bảo con bạn sẽ đạt "hiệu quả cao trong thời gian ngắn” (để cao nhất và ngắn nhất thì phải có giáo viên)
• Test đầu vào: Với những bạn bắt đầu razkids từ giữa chừng, bắt buộc phải test đầu vào để biết xem nên bắt đầu từ level nào. Nếu bạn cho con học hú hoạ, sách dễ quá sẽ khiến chán, khó thì sẽ nản. Sau khi test đầu vào, Razkids sẽ gán level tự động cho con. Nhưng với kinh nghiệm hơn 20 cháu mà mình đã test, thì mình thấy Razkids thường gán level hơi thách thức quá, trong khi trẻ Việt lại chưa có thói quen đọc sách, thấy sách hơi khó là sợ rồi. Nên tốt nhất là bạn giật lùi khoảng 2 ~ 3 levels so với level Razkis đã gán, sẽ khiến các cháu vui vẻ đọc.
• Cài đặt trình độ: nên cài theo level đang đọc, cho phép xuống dưới 2 level, và lên trên 3 level, để trẻ khỏi hoa mắt khi chọn sách, dẫn tới chọn dễ quá (mất thời gian), khó quá (nản)
• Theo dõi tiến trình học ở tab Report: Các bạn click vào từng ảnh minh hoạ để đọc phân tích nhé! (Phần report còn 2 mục nữa là assignments và assessments, nhưng nhiều thông tin cá nhân của con bạn mình quá, nên mình không thể đăng lên được)
• Giao benchmark book/passage: đây chính là các bài đọc để đánh giá xem con đã đạt được chuẩn đối với từng trình độ hay chưa.
3. Nên học Razkids như thế nào?
• Chỉ nên bắt đầu từ ít nhất 5 tuổi, sau khi bé đã biết đọc.
• Từ aa tới hết D hoặc E, nên đi song song cùng 1 bộ sách dạy EFL nào đó (tìm lại bài viết về EFL mình đã viết), hoặc grade K của Acellus, Abeka nếu con đã nghe tốt.
• Từ F trở đi, nên đi song song cùng grade với 1 chương trình ELA theo chuẩn CCSS. Acellus, Abeka, Reading Wonder hay gì cũng được.
• Phải test đầu vào nếu bé đã biết đọc tiếng Anh để xác định được level cần học. Đã đọc nhiều nhưng chưa bao giờ làm quiz thì cũng test lại đầu vào.
• Con cần nghe, tập đọc để ghi âm lại, làm quiz đều đặn 30p/ngày. Ít thôi, nhưng đều đặn, đừng tham nhồi nhiều quá con sợ. Nhắc lại, phải làm quiz, nên chữa quiz nếu sai. Nếu không, con sẽ không thể tiến lên tư duy bậc cao, học và đọc lên cao được. Razkids đã được bán ở Việt Nam gần 10 năm, chỉ 1 số rất ít bé đọc hết Z2, tiến lên chương trình cấp 2 hay cấp 3 của Mỹ. Lý do chính là không kiên nhẫn đọc, và không làm quiz.
• Cha mẹ cần dùng tài khoản giáo viên để theo dõi quá trình học của con đều đặn. Cha mẹ là giáo viên, hoặc nhờ được giáo viên giỏi có thể khai thác thêm tài nguyên giáo viên để cá nhân hoá lộ trình của các bé, và khai thác học liệu sâu thêm. (Mình nhấn mạnh là giáo viên giỏi. Người nước ngoài mà không có trình độ sư phạm chưa chắc đã hiểu được và dùng tốt các tài nguyên của giáo viên trong chương trình đâu. Nếu không có giáo viên giỏi, bạn cứ tự mò mẫm dạy con còn tốt hơn giáo viên không có trình độ.)
• Để trẻ tự do chọn sách con muốn đúng level của con, đừng ép con theo thứ tự.
• Cha mẹ cần giao thêm các thể loại sách mà con không chọn để đảm bảo đỡ lệch. Tỉ lệ 1:3 (cha mẹ giao 1, con tự chọn 3)
• Nếu các bài quiz luôn đạt 80% ngay từ lần làm đầu tiên, có thể tăng level. Nếu chỉ đạt 60% trở xuống, cần hạ xuống 1 level. Nếu có thể, cha mẹ nên chữa bài cho con nếu thấy 1 kỹ năng nào đó yếu (đỏ). Tất nhiên nếu cha mẹ không biết tiếng Anh, thì thôi, để con tự nhận ra từ từ vậy.
• Nếu gặp từ khó dẫn tới hiểu sai và làm quiz sai nên khuyến khích con tra từ điển (con nhỏ quá thì bố mẹ tra giúp). Không nên tra tất cả mọi từ, chỉ tra khi không thể đoán được ý nghĩa dựa vào tranh hay ngữ cảnh thôi.
• Giao diện của Razkids không đẹp và nhiều game như Starfall, Vooks, Reading Eggs, Farfaria,v.v. (chắc vì dồn hết tinh tuý vào nội dung rồi). Nếu có điều kiện kinh tế, bạn có thể dùng thêm các thư viện kể trên cho con vui. Nhưng những thư viện kể trên, thậm chí cả Epic đều không có các câu hỏi theo chuẩn CCSS như mình đã nói, nên vẫn cần bám vào cái sườn là Razkids. Hồi con mình nhỏ, mình có dùng cả 3 là Razkids, Farfaria và Epic.
• Nên mua thêm sách cho con đọc nếu kinh tế dư dả hơn. Sách để đọc nhé! Không phải sách luyện đọc hiểu. Sách được các nhà xuất bản đầu tư in, nhất là sách kinh điển thường có nội dung rất hay.
4. Không nên làm gì với Razkids?
• Không nên lấy file nghe ra loa và "tắm tiếng Anh”: đây là thư viện sách, không phải chương trình kể truyện buổi tối, vì thế giọng đọc trong Razkids không hay. Sách từ aa tới LM không nhiều kịch tích như các câu truyện. Vì thế, chép file ra loa sẽ khiến trẻ mau ngán. Thói quen đọc sách thì không luyện được.
• Không nên in mấy level aa, A, B, C ra giấy. File in của Razkids dùng cho các giáo viên phát trên lớp và khai thác các hoạt động họ muốn: tập read out loud, retell, học các kỹ năng đọc hiểu, không phải để các bố mẹ in ra, bắt trẻ học thuộc lòng. Giai đoạn từ aa tới hết LM chỉ là học cách đọc, tức đọc 1 lần được rồi thì thôi. In ra bắt đọc đi đọc lại học thuộc lòng để phát ớn lên ư? Ớn rồi, làm sao các bạn đi hết đến Z2 được? Quan trọng nữa là, các bố mẹ theo trường phái "in” và "loa” thường bỏ qua quiz và tất cả những chức năng trên, giống hệt một người dùng 1 chiếc iPhone đời mới nhất chỉ để chặn giấy.
• Không nên dịch ra tiếng Việt nếu con không hiểu. Thay vào đó, nên kiên nhẫn tra từ điển từ nào không hiểu. Tra từ điển để hiểu nghĩa từ, chứ không phải dịch cả nội dung.
• Không nên tiếc tiền, bắt con đọc những sách dưới trình độ của con. Không cần đọc đi đọc lại nếu con đạt 80% quiz rồi. Giữ sự hào hứng của trẻ mới là điều quan trọng.
• KHÔNG BỎ QUIZ (có thể bỏ qua quiz ở level aa, A và 😎
Bài rất dài rồi, cảm ơn các bạn đã đọc hết tới đây. Mình mất nửa ngày trời viết đi rồi viết lại, tìm các từ ngữ dễ hiểu nhất, tránh dùng từ chuyên ngành khó để các bạn hiểu hết giá trị tuyệt vời của thư viện này. Tất nhiên Razkids không trả mình xu nào tiền PR cả. Mình tốn thời gian làm gì? Tất cả chỉ xuất phát từ mong muốn thay đổi cả một thế hệ trẻ, để các con nhanh giỏi tiếng Anh mà bố mẹ đỡ tốn quá nhiều tiền, nhanh chóng dùng ngôn ngữ này mở 1 cánh cửa tới thế giới tri thức rộng lớn bên ngoài. Mình luôn khuyên bạn bè mình dùng chương trình này, kể cả khi bố mẹ các cháu đủ điều kiện kinh tế mua những thứ đắt hơn, trừ những cháu đang học song ngữ, quốc tế và đang dùng chương trình đọc sách khác như Freckle, Myon.v.v. tại trường. Mình đã dùng chính combo Razkids + EFL (sau đó là Acellus + Razkids) cho con mình ngay từ những ngày đầu học tiếng Anh giống như mình khuyên các bạn. Con mình đầu lớp 2 mới học chữ hello đầu tiên, lớp 4 xong Razkids, cuối lớp 4 đi thi được 300/300 điểm đọc hiểu Toefl Junior, quy đổi thành 1050L. Cuối lớp 5 con thi đỗ CTY của Johns Hopkins với bài test ngôn ngữ vượt 2~3 lớp của chính trẻ bản xứ. Đầu lớp 6 mình dùng bài STAR reading mà các trường Mỹ vẫn dùng để kiểm tra năng lực đọc của học sinh Mỹ, và kết quả con được tính là năng lực đọc tương đương post-high school student (học sinh đã học xong cấp 3), tức là vượt 6-7 lớp so với chính người bản xứ. Hiện nay con mình lớp 7, đang đọc sách khoa học ở mức A-level, tương đương lớp 12 mà không gặp khó khăn gì. Tất cả xuất phát từ Razkids.
Mong các bạn hãy đọc thật kỹ. Bố mẹ có đọc kỹ hiểu sâu thì mới giúp cho con đọc sâu hiểu kỹ được.
Vậy nhé, hãy đi những bước đầu tiên bằng RAZKIDS.
Và share đi các bạn!
Nguồn cô Phạm Nha Trang
