16/09/2025
Tỉnh táo nhận diện và đấu tranh với hoạt động “xâm lăng văn hóa” hiện nay
Là một nội dung quan trọng trong chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch nhằm chống phá nước ta trong những năm qua,“xâm lăng văn hóa” là hoạt động làm lệch chuẩn hệ giá trị văn hóa, đạo đức và chuẩn mực con người Việt Nam, từ đó từng bước làm “tự suy thoái”, “tự diễn biến, tự chuyển hóa” từ bên trong mỗi con người. Qua đó, nhằm làm chệch hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN), đưa nước ta đi theo quỹ đạo tư bản chủ nghĩa...
Con người vừa là chủ thể sáng tạo, vừa là đối tượng thụ hưởng văn hóa, đồng thời cũng là thước đo văn hóa của dân tộc và thời đại. Văn hóa vừa là cội nguồn, vừa là gốc rễ làm nên sức mạnh nội sinh của đất nước, của dân tộc. Theo Từ điển tiếng Việt, “xâm lăng” là đánh phá để cướp nước, chiếm của người khác; “xâm lăng văn hóa” là hoạt động thể hiện quyền lực mềm của một quốc gia này đối với một quốc gia khác. Trong chiến lược “diễn biến hòa bình”, “xâm lăng văn hóa” là một trong những phương thức, thủ đoạn được kẻ địch triệt để lợi dụng nhằm thực hiện chiến dịch phá hoại tư tưởng với các nước XHCN, trong đó có nước ta.
Qua nghiên cứu, có thể thấy, hoạt động “xâm lăng văn hóa” của các thế lực thù địch, phản động đối với nước ta thể hiện trên các phương diện sau:
Về chủ thể tiến hành, đó là các tổ chức phản động lưu vong, các đối tượng bất mãn, cơ hội chính trị, các tổ chức, cá nhân phản động trong nước triển khai các hoạt động “xâm lăng văn hóa” đối với nước ta. Đối tượng của hoạt động “xâm lăng văn hóa” mà kẻ địch hướng tới chính là các tầng lớp nhân dân, trước hết là học sinh, sinh viên, các cán bộ, đảng viên đang công tác trong hệ thống chính trị và các văn nghệ sĩ trẻ, tác giả trẻ, nhà báo trẻ của nước ta. Về nội dung, kẻ địch thông qua tuyên truyền, tán phát các sản phẩm văn hóa thể hiện chuẩn mực văn hóa, đạo đức, quan điểm, lối sống phương Tây; cổ xúy cho chủ nghĩa cá nhân, lối sống thực dụng để triệt tiêu tận gốc những giá trị cốt lõi, nền tảng của dân tộc, làm lệch chuẩn hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực đạo đức, nhân cách con người Việt Nam.
Chúng còn tán phát các sản phẩm văn hóa xuyên tạc thành tựu đổi mới của đất nước, cho rằng Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đã lỗi thời, Việt Nam nên thay đổi Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh bằng hệ tư tưởng dân chủ tư sản cho “phù hợp với xu thế phát triển”. Qua đó, kẻ địch áp đặt các giá trị văn hóa và lối sống phương Tây lên các giá trị và chuẩn mực của dân tộc ta, phá hoại bản sắc văn hóa của dân tộc, phá hoại nền tảng tư tưởng XHCN của đất nước ta. Từ sự chuyển biến về văn hóa dần lan sang lĩnh vực chính trị, hình thành ý thức chống đối về chính trị, chống lại sự lãnh đạo của Đảng, chống phá chế độ XHCN ở nước ta.
Về phương thức, thủ đoạn, các thế lực thù địch triệt để lợi dụng các kênh ngoại giao, hợp tác quốc tế với nước ta trên mọi lĩnh vực xã hội như: Kinh tế, thương mại, giáo dục-đào tạo, y tế, văn hóa; qua hợp tác trên các lĩnh vực xuất bản, bưu chính viễn thông, báo chí, truyền thông; qua các cuộc hội thảo, tọa đàm quốc tế để chuyển tải các giá trị, chuẩn mực đạo đức, văn hóa phương Tây vào trong nước. Đặc biệt, với sự phát triển như vũ bão của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, kẻ địch triệt để lợi dụng thế mạnh của internet, mạng xã hội để “xâm lăng văn hóa” đối với nước ta. Chúng đã lập hàng nghìn trang web, blog, hàng trăm cơ quan báo, tạp chí, hàng trăm đài phát thanh đặt một số quốc gia có chương trình tiếng Việt để tuyên truyền, tán phát các sản phẩm văn hóa phương Tây.
Qua công tác đấu tranh, các cơ quan chức năng đã phát hiện hằng năm có hơn 3.000 tài liệu chiến tranh tâm lý phá hoại tư tưởng, 28.000 thư ân xá quốc tế, 11.000 ấn phẩm được đưa vào trong nước bằng nhiều con đường khác nhau. Điển hình như năm 2020, đã phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn hơn 3.000 trang mạng có nội dung xấu, trong đó có 31 trang mạng, blog, 55 kênh YouTube, 49 trang fanpage, 765 tài khoản Facebook, 149 hội nhóm chống đối cực đoan, đăng tải hơn 800.000 bài viết, video, clip có nội dung xấu, độc hại vào trong nước. Kẻ địch còn tìm cách tác động các chính khách trong Quốc hội Mỹ và các nước phương Tây gắn vấn đề viện trợ, hợp tác kinh tế với điều kiện thay đổi cải cách chính trị, pháp luật theo kiểu phương Tây, thay thế hệ tư tưởng XHCN bằng hệ tư tưởng dân chủ tư sản. Chúng chỉ đạo số đối tượng bất mãn, cơ hội chính trị, các tổ chức, cá nhân phản động trong nước tiếp cận các tầng lớp nhân dân, nhất là giới trí thức, sinh viên, văn nghệ sĩ và một số cán bộ, đảng viên để tuyên truyền, tán phát các tài liệu, ấn phẩm văn hóa phương Tây nhằm “xâm lăng văn hóa” đối với nước ta.
Để làm “nguyên liệu”, “phụ gia” nhằm kích động, lôi kéo người dân tham gia thực hiện các hoạt động “xâm lăng văn hóa”, kẻ địch đã tìm cách xuyên tạc, thổi phồng, bóp méo sự kiện thực tế diễn ra trong nước hoặc trước những sự việc, hiện tượng diễn ra trong thực tế, mặc dù chưa có kết luận rõ ràng từ phía cơ quan chức năng, các đối tượng đã quy chụp, kết luận, hướng lái theo ý chủ quan của chúng. Chúng còn kết hợp giữa thông tin có thật với sự kiện không có trong thực tế để làm lẫn lộn đúng-sai, thật-giả; ngụy tạo thông tin tạo tâm lý hoang mang trong xã hội. Các đối tượng còn triệt để lợi dụng, khoét sâu vào những hạn chế, thiếu sót trong thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, những suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên, lợi dụng các vụ việc phức tạp xảy ra ở trong nước, đặc biệt là lợi dụng việc xuyên tạc chủ trương của Đảng, Nhà nước về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy để kích động, lôi kéo người dân tham gia thực hiện các hoạt động “xâm lăng văn hóa” đối với nước ta.
Thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước ta, công tác phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn hoạt động “xâm lăng văn hóa” đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, còn tồn tại những hạn chế nhất định trong công tác này, như: Việc phát huy văn hóa dân tộc Việt Nam hiện nay chưa đạt yêu cầu thực tiễn đặt ra. Chúng ta đang thiếu những tác phẩm văn hóa, văn học, nghệ thuật lớn phản ánh sinh động tầm vóc của công cuộc đổi mới mà đất nước đang thực hiện. Sự phối hợp giữa các cơ quan, ban, ngành trong công tác tuyên truyền và đấu tranh, phản bác các luận điệu xuyên tạc, thù địch trên lĩnh vực văn hóa, tư tưởng còn có những hạn chế. Đáng chú ý là có không ít cán bộ, đảng viên lơ là, mất cảnh giác, lúng túng trong nhận diện và đấu tranh, ngăn chặn chống hoạt động “xâm lăng văn hóa”.
Sinh thời, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng khẳng định: “Văn hóa còn thì dân tộc còn”. Văn kiện Đại hội XIII cũng nhấn mạnh: “Tăng cường giáo dục lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc, truyền thống và lịch sử dân tộc, ý thức trách nhiệm xã hội cho các tầng lớp nhân dân, nhất là thanh niên... Kiên quyết đấu tranh, loại bỏ các sản phẩm, thông tin độc hại, xuyên tạc, phản động, ảnh hưởng xấu đến ổn định chính trị-xã hội, thuần phong mỹ tục”.
Để phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn hiệu quả hoạt động “xâm lăng văn hóa” trong thời gian tới, cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm như sau:
Một là, công tác phòng ngừa, đấu tranh với hoạt động “xâm lăng văn hóa” luôn phải đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện, tuyệt đối của Đảng; sự quản lý, điều hành của Chính phủ nhằm phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong triển khai công tác phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn. Chủ động đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng theo hướng bảo đảm văn hóa phát triển đúng định hướng và sáng tạo ra những tác phẩm văn học, nghệ thuật có giá trị, có tầm vóc thời đại, phản ánh toàn diện công cuộc đổi mới đất nước và những thành tựu đạt được trong việc xây dựng và phát triển đất nước.
Hai là, tăng cường giáo dục, bồi đắp hệ giá trị văn hóa, chuẩn mực con người Việt Nam thời kỳ mới; nâng cao niềm tự hào, tự tôn dân tộc và ý thức trách nhiệm cho nhân dân đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc; nhân rộng các giá trị cao đẹp, nhân ái, nhân văn trong truyền thống văn hóa hàng nghìn năm của dân tộc Việt Nam. Giáo dục tình yêu gia đình, quê hương, đất nước cho các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ, gắn với phát huy dân chủ, bảo đảm đầy đủ quyền, lợi ích hợp pháp của nhân dân; tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của mỗi người Việt Nam. Phòng ngừa và ngăn chặn hiệu quả sự xuống cấp về đạo đức, lối sống, đẩy lùi tiêu cực, tệ nạn xã hội trong điều kiện nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế hiện nay. Các cơ quan chức năng cần quan tâm tham mưu Đảng, Nhà nước xây dựng và phát huy nền công nghiệp văn hóa, coi đây là một trong những lĩnh vực ưu tiên trong quá trình hội nhập quốc tế để mang lại nhiều sản phẩm văn hóa tốt đẹp, lành mạnh phục vụ đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân và xuất khẩu những sản phẩm văn hóa đặc trưng của dân tộc ra thế giới, góp phần khẳng định, nâng cao vị thế quốc gia, hình ảnh dân tộc ta trên trường quốc tế.
Ba là, tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao hơn nữa tính chiến đấu và hiệu quả của công tác tuyên truyền và tư tưởng, lý luận; làm cho cán bộ, đảng viên và người dân, đặc biệt là thanh, thiếu niên, thấy rõ bản chất của thông tin phản động, xuyên tạc; có khả năng nhận diện và “miễn dịch” các nội dung thông tin xấu độc, nguy hại đối với nước ta.
Bốn là, tăng cường công tác quản lý nhà nước về hoạt động báo chí, truyền thông, xuất bản; chủ động phát hiện, ngăn chặn các loại ấn phẩm, văn hóa phẩm độc hại từ nước ngoài vào trong nước. Đẩy mạnh ứng dụng các thành tựu khoa học-công nghệ mới, trang bị các phương tiện, thiết bị hiện đại nhằm phục vụ hiệu quả công tác quản lý, kiểm duyệt, kiểm tra trong lĩnh vực báo chí, xuất bản, internet... đáp ứng kịp thời yêu cầu trong công tác phòng ngừa, đấu tranh với các hoạt động lợi dụng khoa học-công nghệ để xuất bản, tán phát các tài liệu, ấn phẩm nhằm “xâm lăng văn hóa” đối với Việt Nam.
Năm là, tiếp tục thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới, đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói, giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội, tăng cường củng cố quốc phòng, an ninh, làm cho các tầng lớp nhân dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc; không ngừng nâng cao vị thế của nước ta trên trường quốc tế nhằm khẳng định sự thắng lợi của chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Đó là minh chứng sinh động nhất nhằm bảo vệ vị thế, vai trò của nền văn hóa XHCN tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc ta, thể hiện sức sống mãnh liệt và tính đúng đắn của hệ tư tưởng XHCN của Đảng ta đối với đời sống xã hội, qua đó đập tan luận điệu xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch và phòng ngừa, ngăn chặn hiệu quả hoạt động “xâm lăng văn hóa” của chúng đối với nước ta.
